< Return to Video

Kees Moeliker: Ölü bir ördek hayatımı nasıl değiştirdi

  • 0:00 - 0:04
    Burası, küratör olarak çalıştığım
  • 0:04 - 0:06
    Rotterdam Doğa Tarihi Müzesi.
  • 0:06 - 0:09
    Koleksiyonun iyi durumda olduğunu ve
  • 0:09 - 0:11
    büyüdüğünü kontrol etmek benim işim
  • 0:11 - 0:17
    ve bu da, temelde, ölü hayvan koleksiyonu yapıyorum demek oluyor.
  • 0:17 - 0:19
    1995'lere dönersek,
  • 0:19 - 0:23
    o günlerde müzenin yanına yeni bir kanat açılmıştı.
  • 0:23 - 0:26
    Camdan yapılmıştı
  • 0:26 - 0:31
    ve bu bina, işimi iyi yapmamda gerçekten yardımcı oldu.
  • 0:31 - 0:35
    Bina gerçek bir kuş-katiliydi.
  • 0:35 - 0:38
    Tahmin edersiniz ki kuşlar cam kavramını
  • 0:38 - 0:41
    anlamazlar. Onu göremezler,
  • 0:41 - 0:45
    cama doğru uçarlar ve ölürler.
  • 0:45 - 0:47
    Benim yapmam gereken tek şey ise dışarı çıkmak,
  • 0:47 - 0:51
    kuşları toplamak ve koleksiyonum için içlerini doldurmaktı.
  • 0:51 - 0:54
    (Gülüşler)
  • 0:54 - 0:56
    Ve o günlerde,
  • 0:56 - 0:59
    kuşları, cama çarpınca çıkardıkları çarpma seslerinden
  • 0:59 - 1:05
    ayırt edebilmek için iyice kulak kesiliyordum.
  • 1:05 - 1:09
    Ve 5 Haziran 1995'te,
  • 1:09 - 1:13
    camın dışından gelen şiddetli bir çarpma sesi
  • 1:13 - 1:17
    benim hayatımı değiştirdi, ördeğinkininse sonu oldu.
  • 1:17 - 1:23
    Camdan dışarı baktığımda gördüğüm şey buydu.
  • 1:23 - 1:26
    Buradaki ölü ördek. Cama doğru uçmuştu.
  • 1:26 - 1:28
    Karnının üstünde ölmüş bir halde yatıyor.
  • 1:28 - 1:31
    Fakat ölü ördeğin yanında canlı bir ördek var,
  • 1:31 - 1:33
    ve lütfen dikkat ediniz.
  • 1:33 - 1:37
    Her ikisinin cinsiyeti de erkek.
  • 1:38 - 1:41
    Ve sonra şu olay oldu.
  • 1:41 - 1:44
    Canlı ördek ölü ördeğin üstüne çıktı
  • 1:44 - 1:46
    ve çiftleşmeye başladı.
  • 1:46 - 1:49
    Ben bir biyoloğum. Ben bir kuş bilimcisiyim.
  • 1:49 - 1:52
    "Burada bir yanlışlık var." dedim.
  • 1:52 - 1:58
    Bir tanesi ölü, bir tanesi canlı. Bu ölü sevicilik olmalı.
  • 1:58 - 2:01
    Baktım. İkisinin de cinsiyeti erkek.
  • 2:01 - 2:05
    Eşcinsel ölü sevicilik.
  • 2:05 - 2:10
    Sonra ben -- (Gülüşler)
  • 2:10 - 2:13
    Kameramı çıkardım, defterimi çıkardım,
  • 2:13 - 2:19
    bir sandalye çektim ve bu davranışı gözlemlemeye başladım.
  • 2:19 - 2:24
    75 dakika sonra - (Gülüşler) -
  • 2:24 - 2:29
    göreceğim kadarını görmüştüm ve karnım acıkmıştı
  • 2:29 - 2:32
    ve eve gitmek istedim.
  • 2:32 - 2:35
    Böylelikle dışarı çıktım, ördeği aldım
  • 2:35 - 2:37
    ve dondurucuya koymadan önce,
  • 2:37 - 2:42
    kurbanın cinsiyetinin gerçekten erkek olup olmadığını kontrol ettim.
  • 2:42 - 2:46
    İşte bu, bir ördeğin penisinin nadide bir resmi;
  • 2:46 - 2:49
    yani ördek gerçekten de erkekti.
  • 2:49 - 2:52
    Bu nadide bir resim, çünkü 10.000 adet kuş çeşidi var
  • 2:52 - 2:57
    ve bunlardan sadece 300 tanesi penise sahip.
  • 2:57 - 2:59
    [Yaban ördeklerinde ilk eşcinsel ölü sevicilik vakası Anas platyrhynchos (Kuşgiller: Ördekgiller)]
  • 2:59 - 3:03
    Özel bir şey gördüğümü biliyordum,
  • 3:03 - 3:09
    fakat yayımlanmasına karar vermem 6 yılımı aldı.
  • 3:09 - 3:11
    (Gülüşler)
  • 3:11 - 3:15
    Demek istediğim, bir doğum günü partisi veya
  • 3:15 - 3:17
    kahve makinası önü sohbeti için hoş bir konu,
  • 3:17 - 3:20
    fakat görevdaşlarınızla paylaşmak başka bir şey.
  • 3:20 - 3:22
    Bunu oturtabileceğim bir çerçevem yoktu.
  • 3:22 - 3:25
    Altı yıldan sonra, arkadaşlarım ve meslektaşlarım beni yayımlamaya zorladılar,
  • 3:25 - 3:28
    böylelikle "Yaban ördeklerinde ilk eşcinsel ölü sevicilik vakası" nı
  • 3:28 - 3:30
    yayımladım.
  • 3:30 - 3:32
    Ve olayı burada tekrar görelim.
  • 3:32 - 3:35
    A benim ofisimin bulunduğu yer,
  • 3:35 - 3:37
    B ördeğin cama çarptığı yer,
  • 3:37 - 3:40
    ve C de benim olan biteni izlediğim yer.
  • 3:40 - 3:43
    Ve işte ördekler yine buradalar.
  • 3:43 - 3:45
    Sizin de muhtemelen bildiğiniz üzere, bilimde,
  • 3:45 - 3:47
    bir çeşit özel makale yazdığınızda
  • 3:47 - 3:50
    sadece 6 ya da 7 kişi okur.
  • 3:50 - 3:55
    (Gülüşler)
  • 3:57 - 3:59
    Fakat sonra güzel bir şey oldu.
  • 3:59 - 4:04
    Marc Abrahams adında birinden bir telefon geldi
  • 4:04 - 4:09
    ve bana dedi ki "Ördek makalenizle bir ödül kazandınız:
  • 4:09 - 4:12
    lg Nobel Ödülü."
  • 4:12 - 4:14
    Ve Ig Nobel Ödülü -
  • 4:14 - 4:19
    (Gülüşler) (Alkış) -
  • 4:19 - 4:21
    Ig Nobel Ödülü, insanları önce güldüren,
  • 4:21 - 4:24
    sonra düşündüren ve nihayetinde,
  • 4:24 - 4:27
    daha çok insanı bilime merak saldırtmayı amaçlayan
  • 4:27 - 4:30
    araştırmaları onurlandırıyor.
  • 4:30 - 4:34
    Bu iyi bir şey, dolayısıyla ödülü kabul ettim.
  • 4:34 - 4:37
    (Gülüşler)
  • 4:37 - 4:40
    Gittim -- Size Marc Abrahams'ın beni
  • 4:40 - 4:42
    Stockholm'den aramadığını da hatırlatmak isterim.
  • 4:42 - 4:44
    Beni Cambridge, Massachusettes'ten aradı.
  • 4:44 - 4:47
    Böylece Boston'a ve Cambridge'e seyahat ettim,
  • 4:47 - 4:50
    ve Harvard'da düzenlenen bu muhteşem
  • 4:50 - 4:53
    Ig Nobel Ödülü törenine katıldım ve bu törene katılmak
  • 4:53 - 4:58
    çok hoş bir tecrübe.
  • 4:58 - 5:01
    Gerçek Nobel Ödülü kazanmış kimseler size ödülünüzü takdim ediyor.
  • 5:01 - 5:03
    Birincisi bu.
  • 5:03 - 5:06
    Ve burada ödül kazanmış olan 9 kişi daha var.
  • 5:06 - 5:09
    Bu, ödülü kazanan arkadaşlarımdan bir tanesi. Charles Paxton,
  • 5:09 - 5:14
    "İngiltere'deki tarım koşullarında devekuşlarının insanlara
  • 5:14 - 5:18
    karşı gösterdikleri kur yapma davranışları"
  • 5:18 - 5:21
    adlı makalesiyle 2000 yılı biyoloji ödülünü kazandı.
  • 5:21 - 5:25
    (Gülüşler)
  • 5:25 - 5:28
    Ve sanırım şu an bu odada da Ig Nobel Ödülü'nü
  • 5:28 - 5:31
    kazanmış 1-2 kişi daha var.
  • 5:31 - 5:35
    Dan, neredesin? Dan Ariely?
  • 5:35 - 5:37
    Dan için bir alkış.
  • 5:37 - 5:40
    (Alkış)
  • 5:40 - 5:44
    Dan, bu ödülü, ilaç alanında,
  • 5:44 - 5:48
    yüksek fiyatlı sahte ilaçların, düşük fiyatlı sahte ilaçlardan
  • 5:48 - 5:51
    daha çok işe yaradığını gösterdiği için kazandı.
  • 5:51 - 5:55
    (Gülüşler)
  • 5:55 - 5:58
    İşte benim bir dakikalık şöhretim,
  • 5:58 - 6:02
    kabul konuşmam,
  • 6:02 - 6:05
    ve işte ördek.
  • 6:05 - 6:09
    Bu, onun Amerika Batı Kıyısındaki ilk günü,
  • 6:09 - 6:12
    elden ele gezdirmenizi istiyorum.
  • 6:12 - 6:17
    (Gülüşler)
  • 6:17 - 6:19
    Evet?
  • 6:19 - 6:20
    Elden ele verebilirsiniz.
  • 6:20 - 6:23
    Lütfen dikkat edin, o bir müze örneği,
  • 6:23 - 6:28
    ancak kuş gribine yakalanma olasılığınız yok.
  • 6:28 - 6:32
    Bu ödülü kazandıktan sonra, hayatım değişti.
  • 6:32 - 6:34
    İlk etapta, insanlar bana ördeklerle alakalı
  • 6:34 - 6:38
    her türlü şeyi göndermeye başladılar
  • 6:38 - 6:41
    ve gerçekten güzel bir koleksiyonum oldu.
  • 6:41 - 6:43
    (Gülüşler)
  • 6:43 - 6:50
    Daha önemlisi,
  • 6:50 - 6:54
    insanlar bana kaydadeğer hayvan davranışlarına dair
  • 6:54 - 6:56
    gözlemlerini göndermeye başladılar.
  • 6:56 - 6:59
    İnanın bana, bu gezegende edepsizce davranan bir hayvan varsa,
  • 6:59 - 7:01
    ben bundan haberdarım.
  • 7:01 - 7:06
    (Gülüşler)
  • 7:06 - 7:10
    Bu bir Amerikan geyiği.
  • 7:10 - 7:12
    Bir bizonun bronzdan heykeliyle
  • 7:12 - 7:15
    çiftleşmeye çalışan bir Kanada geyiği.
  • 7:15 - 7:19
    Bu olay, 2008'de Montana'da gerçekleşti.
  • 7:19 - 7:23
    Bu, japon balığıyla çiftleşmeye çalışan bir kurbağa.
  • 7:23 - 7:26
    2011 yılı, Hollanda'da gerçekleşti.
  • 7:26 - 7:31
    Bunlar, Avusturalya'daki dev karakurbağaları.
  • 7:31 - 7:32
    Bu yolda ezilmiş bir leş.
  • 7:32 - 7:35
    Bunun ölüsevicilik olduğuna dikkatinizi çekmek isterim.
  • 7:35 - 7:37
    Bu kayda değerdir: pozisyon.
  • 7:37 - 7:41
    Hayvanlar aleminde misyoner pozisyonu (yüz yüze, erkek dişinin üstünde) çok nadirdir.
  • 7:41 - 7:46
    Bunlar, Rotterdam'dan güvercinler.
  • 7:48 - 7:51
    Hong Kong'dan kır kırlangıçları, 2004 yılı.
  • 7:51 - 7:55
    Bu, Winsconsin'den bir hindi,
  • 7:55 - 8:01
    Ethan Allen çocuk ıslah kurumunun yerleşkesinde.
  • 8:01 - 8:04
    Bütün günümüzü aldı
  • 8:04 - 8:09
    ve mahkumlar güzel vakit geçirdiler.
  • 8:09 - 8:11
    Peki bunun anlamı ne?
  • 8:11 - 8:14
    Yani, kendi kendime sorduğum soru şu,
  • 8:14 - 8:16
    doğada bunlar neden oluyor?
  • 8:16 - 8:17
    Pekâla, bütün bu vakaları
  • 8:17 - 8:20
    gözden geçirdikten sonra vardığım sonuç şu:
  • 8:20 - 8:24
    Önemli olan bunun,
  • 8:24 - 8:28
    yalnızca ölüm ani
  • 8:28 - 8:30
    ve çarpıcı bir şekilde olduğunda
  • 8:30 - 8:33
    ve çiftleşmek için doğru pozisyon bulunduğunda gerçekleşmesi.
  • 8:33 - 8:39
    En azından, bu slaytları görene dek öyle sanıyordum.
  • 8:39 - 8:41
    Ve işte burada ölü bir ördek görüyorsunuz.
  • 8:41 - 8:44
    3 gündür orada öylece,
  • 8:44 - 8:46
    sırt üstü yatıyordu.
  • 8:46 - 8:52
    İşte şimdi benim ölüsevicilik teorim geliyor.
  • 8:52 - 8:53
    Cam binaların kuşların yaşamı üzerindeki etkisine
  • 8:53 - 8:55
    bir örnek daha.
  • 8:55 - 8:58
    Bu Çılgın Max, Rotterdam'da yaşayan bir karatavuk.
  • 8:58 - 9:04
    Bu kuşun yaptığı tek şey, 2004'ten 2008'e dek her gün
  • 9:04 - 9:09
    bu pencereye doğru uçmaktı.
  • 9:09 - 9:12
    İşte gidiyor ve burada kısa bir videosu var.
  • 9:12 - 9:14
    (Müzik) (Tak Sesi)
  • 9:20 - 9:21
    (Tak Sesi)
  • 9:34 - 9:36
    (Tak Sesi)
  • 9:45 - 9:46
    (Tak Sesi)
  • 9:47 - 9:49
    Bu kuşun yaptığı,
  • 9:49 - 9:53
    kendi görüntüsüyle kavga etmek.
  • 9:53 - 9:56
    Kendi bölgesine izinsiz giren birini görüyor,
  • 9:56 - 9:59
    ve o biri sürekli geliyor, işte orada,
  • 9:59 - 10:00
    yani bunun bir sonu yok.
  • 10:00 - 10:04
    İlk başta düşünmüştüm ki -bu kuş üzerine birkaç yıl çalıştım ben-
  • 10:04 - 10:07
    yani, bu kuşun beyninin zarar görmesi gerekmez mi?
  • 10:07 - 10:10
    Ama öyle değil. Size birkaç slayt göstereceğim,
  • 10:10 - 10:12
    videodan bazı kesitler
  • 10:12 - 10:15
    ve cama çarpmadan önceki son anda,
  • 10:15 - 10:17
    ayaklarını öne koyuyor,
  • 10:17 - 10:22
    ve sonra cama çarpıyor.
  • 10:22 - 10:27
    Böylece, hepinizi Ölü Ördek Günü'ne davet ederek bitiriyorum.
  • 10:27 - 10:29
    Bu, her yıl 5 Haziran'da.
  • 10:29 - 10:33
    Öğleden sonra saat 6'ya 5 kala,
  • 10:33 - 10:37
    Rotterdam'daki Doğa Tarihi Müzesi'nde bir araya geliyoruz,
  • 10:37 - 10:39
    ördek, müzenin dışına çıkıyor,
  • 10:39 - 10:42
    ve kuşların camlara çarpmasını önlemek için
  • 10:42 - 10:46
    yeni yollar bulmaya çalışıyoruz..
  • 10:46 - 10:48
    Ve bildiğiniz gibi, ya da bilmiyor olabilirsiniz,
  • 10:48 - 10:51
    bu, dünya çapında kuşların en başta gelen
  • 10:51 - 10:52
    ölüm sebeplerinden biri.
  • 10:52 - 10:55
    Sadece Amerika'da cam binalara çarptıkları için
  • 10:55 - 10:58
    milyarlarca kuş ölüyor.
  • 10:58 - 11:04
    Ve bütün bunlar sona erdiğinde, bir Çin lokantasına gidip
  • 11:04 - 11:09
    altı tabak ördek yemeği yiyoruz.
  • 11:09 - 11:12
    Sizleri, önümüzdeki sene Hollanda, Rotterdam'da
  • 11:12 - 11:15
    Ölü Ördek Günü'nde
  • 11:15 - 11:16
    tekrar görmeyi ümit ediyorum.
  • 11:16 - 11:17
    Teşekkür ederim.
  • 11:17 - 11:19
    (Alkış)
  • 11:19 - 11:25
    Ah, pardon.
  • 11:25 - 11:27
    Ördeğimi geri alabilir miyim lütfen?
  • 11:27 - 11:30
    (Gülüşler) (Alkış)
  • 11:30 - 11:35
    Teşekkür ederim.
Title:
Kees Moeliker: Ölü bir ördek hayatımı nasıl değiştirdi
Speaker:
Kees Moeliker
Description:

Bir öğleden sonra, Kees Moeliker pek az kuş bilimcinin arzulayacağı bir araştırma şansı yakaladı: Uçan bir ördek ofis binasının camına çarptı, öldü ve sonra... ondan sonra olanlar onun hayatını değiştirdi. [Not: Hayvanların cinsel davranışlarına dair görüntüler ve tanımlar içerir.]

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:52
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
ŞEYMA KÜÇÜK commented on Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc accepted Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc commented on Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc edited Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc edited Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc edited Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Bahar Tuncgenc edited Turkish subtitles for How a dead duck changed my life
Show all

Turkish subtitles

Revisions