< Return to Video

Tutkunuzu keşfedip kariyere dönüştürmek için 2 soru

  • 0:00 - 0:04
    Temel ihtiyaçlarınızı, faturalarınızı
    karşılayabileceğiniz
  • 0:04 - 0:07
    ve hatta biraz artacak kadar
    kazandığınız bir işiniz olduğunda
  • 0:07 - 0:08
    mutlu olacağınız düşünülür.
  • 0:09 - 0:11
    Hatta daha bile iyisi memnunsunuzdur.
  • 0:11 - 0:15
    Uyanıp hayallerinizin peşinden gitmek için
    böyle bir işi bırakacağınızı söylemek
  • 0:15 - 0:17
    imkansız gibi gelir.
  • 0:18 - 0:20
    İşte bu benim 6 yıl önceki ikilemim.
  • 0:21 - 0:24
    Rahat bir işim
    ve rahat bir hayatım vardı.
  • 0:24 - 0:27
    İnsanlar halimden memnun
    olduğumu düşünüyordu.
  • 0:27 - 0:28
    Ama değildim.
  • 0:28 - 0:31
    İçimde daha fazlasını isteyen
    bir şey vardı.
  • 0:32 - 0:36
    Günlük hayatımda yaptığım şeyler ile
    çok değer verdiğim şeyler arasında
  • 0:36 - 0:38
    bir uyuşmazlık vardı.
  • 0:39 - 0:42
    Bu yüzden istifa edip bu hayali
    günlük rutinime dahil etme
  • 0:42 - 0:45
    ihtimalini araştırmaya karar verdim.
  • 0:47 - 0:48
    Hayalinizi bulmada bilmeniz gereken şey
  • 0:49 - 0:51
    yolun doğrusal olmadığı.
  • 0:51 - 0:53
    Parası ve diploması olan insanlar bile
  • 0:53 - 0:55
    hayallerini bulma konusunda bocalar.
  • 0:57 - 1:01
    30 yaşındaki ben,
    hayalimi bulmaktan ve bu hayali
  • 1:01 - 1:03
    kariyere çevirmekten bahsediyordum.
  • 1:04 - 1:05
    İnsanlar bana
  • 1:05 - 1:09
    "Yeterince paran olana kadar
    hayallerden bahsedemezsin." --
  • 1:09 - 1:10
    (Gülüşmeler)
  • 1:10 - 1:13
    "ya da en azından emekli
    olana kadar" dedi.
  • 1:14 - 1:19
    Çünkü özümüze dönüp bize haz
    ve mutluluk veren şeyi keşfetmenin
  • 1:19 - 1:23
    yalnızca zenginlere has bir lüks
    veya emeklilerin kendilerini adayabileceği
  • 1:23 - 1:27
    bir keyif olduğu yönünde bir algı var.
  • 1:28 - 1:29
    Bu da beni düşündürdü:
  • 1:29 - 1:32
    Hayaller sadece zenginler için midir?
  • 1:32 - 1:36
    Ya da sadece emeklilerin keyif alabileceği
    bir deneyim midir?
  • 1:36 - 1:42
    Birçoğumuz yaşamın hayatta kalma savaşı
    olduğuna inandırıldık.
  • 1:42 - 1:45
    Kendimizi hayatta kalmak için
  • 1:45 - 1:49
    elimizden gelen her şeyi yapmamız gereken
    savaşçılar olarak görmeye koşullandık.
  • 1:49 - 1:51
    Biz Afrika'da sonrasında
    iş bulacağımız umuduyla
  • 1:52 - 1:55
    zor şartlar altında okula
    gönderilerek büyütüldük.
  • 1:55 - 1:59
    İş bulduğunuzda ise ne kadar berbat
    olursa olsun bırakmamalısınız.
  • 1:59 - 2:01
    (Gülüşmeler)
  • 2:01 - 2:04
    Daha iyi bir teklif gelene veya
    emekli olana kadar bu böyledir.
  • 2:06 - 2:10
    Eğitimimi yarıda bıraktığımdan herhangi
    bir konuda yetkin olmadığımı biliyordum.
  • 2:11 - 2:13
    Her fırsat istisnai bir fırsattı.
  • 2:14 - 2:18
    O yüzden istifa etme düşüncesi
    büyük bir riskti.
  • 2:19 - 2:23
    Bana Afrika'da oldukça popüler olan
    iki seçenek sunulmuştu.
  • 2:23 - 2:28
    İlki; meslek eğitim merkezinin herhangi
    bir kursuna kaydolmak ve bırakmamak.
  • 2:28 - 2:30
    İkinci seçeneğim:
  • 2:31 - 2:34
    Çalışma koşulları ne olursa olsun
    gelen iş teklifini kabul etmek
  • 2:34 - 2:36
    ve işi bırakmamak.
  • 2:36 - 2:39
    Bu muhtemelen daha güzel hayatlar uğruna
    çok sayıda gencimizin
  • 2:39 - 2:42
    neden insan kaçakçılığına
    maruz kaldığını açıklıyor.
  • 2:43 - 2:45
    Ben ilk seçenekte karar kıldım.
  • 2:45 - 2:49
    Benim karakterime, hayallerime
    ve umutlarıma uygun
  • 2:49 - 2:53
    bir kurs bulabileceğim umuduyla birkaç
    eğitim merkezini araştırdım.
  • 2:54 - 2:56
    Bu kurumlarda benim gibi
  • 2:56 - 2:59
    farklı kişilere uygun yer olmadığını
    öğrendiğimde hayal kırıklığına uğradım.
  • 3:00 - 3:02
    Dünyanın birçok yerindeki eğitim sistemi
  • 3:02 - 3:07
    gençlerin uyması ya da farklı olma
    riskini göze alması gereken
  • 3:07 - 3:10
    önceden belirlenmiş
    seçeneklerle tasarlanmıştı.
  • 3:10 - 3:13
    O yüzden doğrusal düşünecek
    ve çizgilerin içinde kalacak
  • 3:13 - 3:16
    şekilde yetiştirilip okumaya devam ettim.
  • 3:17 - 3:20
    Ama okulu bıraktığımda bir dünya
    dolusu ihtimal olduğunu keşfettim.
  • 3:20 - 3:23
    Ne istesem olabileceğimi
    ve okuyabileceğimi biliyordum.
  • 3:24 - 3:26
    Ben de bedava online kurslar buldum.
  • 3:26 - 3:29
    Bu sayede CV'mi geliştirdim,
    iş buldum
  • 3:29 - 3:31
    ve 8 yıl boyunca çalıştım.
  • 3:31 - 3:33
    8 yılın sonunda
  • 3:33 - 3:35
    kendi kendime dedim ki
  • 3:35 - 3:38
    yaşam günlük hayatlarımızdan
    çok daha fazlası olmalı.
  • 3:38 - 3:41
    2014 yılında "Kyusa" adında,
  • 3:41 - 3:44
    okula gitmeyen gençlerin tutkularını
  • 3:44 - 3:46
    kârlı, sağlam ve sürdürülebilir
  • 3:46 - 3:50
    işlere çevirmelerine yardımcı olduğumuz
    bir dernek kurdum.
  • 3:50 - 3:52
    Tutkulardan bahsedecek olduğumuzda
  • 3:52 - 3:56
    akıllara en sık gelen sorulardan biri:
    "Tutku nedir?"
  • 3:56 - 3:58
    ve "Tutkulu olduğum şeyi nasıl bulurum?"
  • 3:58 - 4:00
    En basit tanımıyla tutku;
  • 4:00 - 4:03
    memnuniyet duygusunu
    en derinlerde hissetmeye
  • 4:03 - 4:06
    sebep olan deneyimlerinizin bütünüdür.
  • 4:06 - 4:09
    Tutkunuzun ne olduğunu anlamak için
    özünüze dönmelisiniz.
  • 4:10 - 4:12
    Bunun için iki düşündürücü
    soruyu kullanırız.
  • 4:13 - 4:15
    Sorduğumuz ilk soru
  • 4:15 - 4:18
    "Eğer para ve zaman sıkıntınız olmasa
  • 4:18 - 4:21
    zamanınızı ne yaparak geçirirdiniz?"
  • 4:21 - 4:23
    Çok basit bir soruymuş gibi gelebilir
  • 4:23 - 4:25
    ama birçok insan
    bu soruya cevap verirken bocalar.
  • 4:25 - 4:28
    Çünkü hiç durup düşünmemişlerdir.
  • 4:28 - 4:30
    İkinci soru ise
  • 4:30 - 4:32
    "Sizi ne mutlu eder?"
  • 4:32 - 4:35
    ya da "Ne kalbinizin en derinlerinde
    memnuniyet hissini yaratır?"
  • 4:35 - 4:38
    Bizi neyin mutlu ettiğini bildiğimizi
    düşünüyor olabilirsiniz
  • 4:38 - 4:41
    ama ilginçtir ki birçok insanın
    neyden mutlu olduklarına dair
  • 4:41 - 4:43
    hiçbir fikri yoktur.
  • 4:44 - 4:47
    Günlük hayatlarıyla o kadar meşguller ki
  • 4:47 - 4:49
    hiç durup özlerine dönmüyorlar.
  • 4:50 - 4:54
    Bu yüzden bize derin bir memnuniyet
    ve mutluluk veren şeyleri
  • 4:54 - 4:56
    keşfetme düşüncesi
  • 4:56 - 4:59
    bizi arzularımızın olduğu yere yöneltti.
  • 5:00 - 5:01
    Bu sorulara ne cevap vereceğinizi
  • 5:02 - 5:04
    düşünüyorsanız eğer
    sizleri daha sonra
  • 5:04 - 5:07
    oturup cevaplarını düşünmeye
    davet ediyorum.
  • 5:09 - 5:10
    Tüm bunların yanı sıra
  • 5:10 - 5:14
    safi arzuların başarı getirmediğinin
    farkındayım
  • 5:15 - 5:16
    ve belirtmeliyim ki
  • 5:16 - 5:19
    her arzu kariyere dönüşmeyebilir.
  • 5:20 - 5:22
    Bir arzunun kariyere dönüşebilmesi için
  • 5:22 - 5:27
    doğru becerilerle, şartlarla
    ve konumlarla birleştirilmesi gerekir.
  • 5:28 - 5:31
    O yüzden gençlerden özlerine
    dönmesini istediğimizde
  • 5:31 - 5:33
    niş pazar yaratabilmek için kullanacağımız
  • 5:33 - 5:39
    ne tür becerileriniz ve deneyimleriniz var
    diye de sormuş oluyoruz.
  • 5:40 - 5:43
    Daha da önemlisi
    pazar trendlerini de takip ediyoruz.
  • 5:43 - 5:46
    Çünkü siz ne kadar sevseniz
    ve keyif alsanız da
  • 5:46 - 5:49
    kimse satın almaya istekli
    veya gönüllü değilse
  • 5:49 - 5:50
    bir kariyer elde edemezsiniz.
  • 5:50 - 5:52
    Böylesi sadece hobi olur.
  • 5:54 - 5:58
    Dikkate aldığımız bir diğer konu ise
    kendinizi nerede gördüğünüzdür.
  • 5:58 - 6:00
    Hedef kitleniz kim?
    Kime satmaya çalışıyorsunuz?
  • 6:00 - 6:03
    Neden sizden satın almak istesinler?
  • 6:03 - 6:06
    Bu üçünün toplamı
    safi arzulardan işe doğru
  • 6:06 - 6:09
    evrilmeyi sağlayan şeyi verir.
  • 6:10 - 6:14
    Gençlerimizin bir çoğu fikirlerini
    ve içlerinde yanan tutkuyu
  • 6:14 - 6:17
    karlı işlere veya
    sosyal girişime dönüştürdü
  • 6:17 - 6:19
    ve sadece iş imkanı oluşturmakla kalmayıp
  • 6:19 - 6:22
    toplumsal sorunlara da çözüm getiriyorlar.
  • 6:23 - 6:25
    Sizlerle iki örneği paylaşmak isterim:
  • 6:25 - 6:27
    Biri Esther.
  • 6:27 - 6:29
    Esther ile iki yıl önce tanıştım.
  • 6:29 - 6:31
    İki yıl önce okulu bırakmıştı
  • 6:31 - 6:34
    ve bu konudan oldukça muzdaripti.
  • 6:34 - 6:37
    Yaşadıklarının sonucunda
    birkaç kez intihar etmesine
  • 6:37 - 6:40
    sebebiyet verecek kadar ciddi
    bir depresyonla boğuşuyordu.
  • 6:41 - 6:44
    Ailesi ve arkadaşları
    ne yapacaklarını bilemediğinden
  • 6:44 - 6:46
    sadece onun için dua ediyorlardı.
  • 6:47 - 6:49
    Esther ile tanışıp onunla
    sohbet etmeye başladığımda
  • 6:49 - 6:51
    ona basit bir soru sordum.
  • 6:51 - 6:54
    Dedim ki: "Eğer dünyadaki tüm
    zaman ve para senin olsa
  • 6:54 - 6:55
    ne yapardın?"
  • 6:56 - 6:58
    Hiç düşünmeden, tereddüt etmeden
  • 6:58 - 7:00
    gözleri parladı ve bana
    gençlerin hayatını
  • 7:00 - 7:03
    değiştirmek istediğinden
    bahsetmeye başladı.
  • 7:03 - 7:05
    Hayat hakkında bilgili kararlar
    almalarına yardımcı olarak
  • 7:05 - 7:09
    gençlerin onurlarını ve umutlarını
    canlandırmayı istiyordu.
  • 7:11 - 7:14
    Esther'in içinde yanan bu ateşin
  • 7:14 - 7:15
    söndürülemez olduğundan emindim.
  • 7:16 - 7:19
    Biz de bu tutkuya şekil vermek
    için Esther ile çalıştık.
  • 7:19 - 7:22
    Bugün, Esther köyünde bir
    sosyal girişimi yönetiyor.
  • 7:22 - 7:27
    Madde bağımlılığı, ruh sağlığı ve üreme
    sağlığı konularında farkındalık yaratıyor
  • 7:28 - 7:31
    ve hayatlarını kurabilsinler diye
    okulu bırakmış olan başka gençlerin
  • 7:31 - 7:33
    mesleki beceriler edinmesine
    yardımcı oluyor.
  • 7:34 - 7:36
    Esther bu yıl 20 yaşına girdi.
  • 7:38 - 7:42
    Son iki senedir 500'den fazla genci
    bir araya getiren
  • 7:42 - 7:45
    gençlik festivalleri düzenledi.
  • 7:46 - 7:49
    (Alkışlar)
  • 7:51 - 7:55
    Gençler, farklı projelerde
    iş birliği yapacak ve bağlantı kuracak
  • 7:55 - 7:56
    ama daha da önemlisi
  • 7:56 - 8:00
    başka şartlarda asla tanışamayacakları
    profesyonellerle tanışabilecek.
  • 8:00 - 8:04
    Tüm bunlar dünyada yerinin olmadığına
    inanan bir kız sayesinde tasarlandı.
  • 8:04 - 8:08
    Eğitimi olmadan hiçbir değeri
    olmadığını düşünüyordu.
  • 8:08 - 8:11
    Ama özüne dönüp
    içinde yanan ateşi körükleyerek
  • 8:11 - 8:13
    ve şekillendirerek
  • 8:13 - 8:16
    sadece onun hayatını değil,
    her yıl yüzlerce gencin
  • 8:16 - 8:20
    hayatını değiştiren bir modele dönüştü.
  • 8:21 - 8:23
    Diğer örneğim Musa.
  • 8:23 - 8:25
    Musa doğuştan sanatsal bir çocuk.
  • 8:25 - 8:29
    Herhangi bir tasarıma bakıp
    rahatlıkla aynını yapabilenlerden.
  • 8:29 - 8:32
    O yüzden bu becerisini
    keşfetmek istiyordu.
  • 8:33 - 8:36
    Musa ile tanıştığımda
    her türlü zanaatı icra edebiliyordu:
  • 8:36 - 8:37
    Çantalar, kemerler, cüzdanlar...
  • 8:37 - 8:40
    Ama bu daha çok yarı zamanlı
    bir iş gibiydi.
  • 8:40 - 8:43
    Ya da bazen gerçekten parasız kaldığında
  • 8:43 - 8:45
    hemen bir şeyler tasarlar ve satardı.
  • 8:46 - 8:48
    Ama yaptığı şeyi asla iş
    olarak düşünmemişti.
  • 8:49 - 8:51
    Musa ile çalışmaya başladık.
  • 8:51 - 8:54
    Fikirlerinin hobiden işe
    dönüşmesine,
  • 8:54 - 8:58
    nasıl satabileceği ürünler
    tasarlayabileceğine
  • 8:58 - 9:00
    ve hatta işini büyütmesine yardımcı olduk.
  • 9:01 - 9:04
    Musa gördüğüm en güzel
    çanta yapımcılarından biri.
  • 9:04 - 9:07
    Geçtiğimiz yılda Musa'nın
    işleri büyüdü.
  • 9:07 - 9:09
    Farklı çevrelerde tanınmaya başladı.
  • 9:09 - 9:12
    An itibariyle gelişmiş ülkelere
    ithalat yapmaktan söz ediyor.
  • 9:14 - 9:15
    Okulu bırakan diğer gençler gibi
  • 9:15 - 9:18
    Musa da akademik geçmişi olmadığından
  • 9:18 - 9:20
    hiçbir değeri olmadığına inanıyordu.
  • 9:20 - 9:22
    Sırf onu tanımlayan
    bir diploması olmadığından
  • 9:22 - 9:26
    yeteneğinin bir anlamı olmadığını düşündü.
  • 9:27 - 9:32
    Ama özüne dönüp sahip olduğu
    en önemli şeyi bularak
  • 9:32 - 9:34
    ve onu geliştirip işe dönüştürerek
  • 9:34 - 9:36
    Musa artık geçinmenin ötesinde
    son derece başarılı.
  • 9:37 - 9:41
    Özüne dönmek korkutucu olabilir.
  • 9:42 - 9:44
    Özellikle de bunu ilk defa yapıyorsanız.
  • 9:44 - 9:47
    Ancak gerçek şu ki
    özünüzden dışa doğru
  • 9:47 - 9:50
    yaşamayı öğrenene kadar
    gerçekten yaşamıyorsunuz.
  • 9:52 - 9:55
    Potansiyelimizi görebilmek için
    özümüze bakıp
  • 9:55 - 9:58
    bize derin bir
    memnuniyet hissi veren şeyleri,
  • 9:58 - 10:01
    bizi en mutlu eden şeyleri bulmalı
  • 10:01 - 10:04
    ve bunları günlük hayatımızın parçası
    haline getirmeliyiz.
  • 10:04 - 10:08
    Böyle yaptığımızda çalışmayı bırakıp
    yaşamaya başlıyoruz.
  • 10:09 - 10:14
    Yaşamak dediğimiz şeyde emekli
    olmanız ya da istifa etmeniz gerekmez.
  • 10:14 - 10:16
    (Gülüşmeler )
  • 10:16 - 10:21
    (Alkışlar)
  • 10:21 - 10:27
    Kendimiz, gençlerimiz ve çocuklarımız için
    potansiyeli ortaya çıkartma konusunda
  • 10:27 - 10:29
    onları dış dünyaya değil,
  • 10:29 - 10:32
    öze dönmeleri,
    kim olduklarını keşfetmeleri
  • 10:32 - 10:37
    ve buldukları kişiliği günlük işlerine
    yansıtmaları için şartlayalım.
  • 10:37 - 10:39
    Çalışmayı bırakıp yaşadığınızda,
  • 10:39 - 10:41
    tutkunuz kariyere dönüştüğünde,
  • 10:41 - 10:43
    sadece başarılı değil,
  • 10:43 - 10:45
    durdurulamaz olursunuz.
  • 10:46 - 10:47
    Teşekkürler.
  • 10:47 - 10:50
    (Alkışlar)
Title:
Tutkunuzu keşfedip kariyere dönüştürmek için 2 soru
Speaker:
Noeline Kirabo
Description:

Neye tutkunsunuz? Sosyal girişimci Noeline Kirabo, Uganda'da eğitimini yarıda bırakan gençlerin tutkularını kariyere dönüştürme konusundaki yardımcı çalışmalarını anlatıp aynı dönüşümü gerçekleştirmenize yarayacak 2 soruyu paylaşıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:06

Turkish subtitles

Revisions