Elektromənfilik

Elektromənfilik atomun özünə elektron birləşdirmək qabiliyyətidir. Dövri sistem cədvəlində elektromənfilik dövr boyunca soldan sağa getdikcə artır,
yuxarıdan aşağıya doğru isə azalır. Nəticədə ən elektromənfi elementlər cədvəlin sağ yuxarı küncündə yerləşdiyi halda, elektromənfiliyi ən az olan elementlər sol aşağı küncdə yerləşmişdir. Daha çox tapşırıq və dərs üçün link aşağıdadır.

Bu videoda danışmaq istədiyim,

elektromənfilikdir,

elektro mənfilik,

və demək olar ki, elektrona

hərisliklə yaxındır.

Onlar yaxındılar və demək olar ki, əgər

bir şeyin yüksək elektromənfiliyi varsa,

yüksək elektrona hərisdir,

bu nə deməkdir?

Deməli, elektrona hərislik bir atomun nə
qədər elektron cəzb

etməsidir, elektronları nə qədər sevir?

Bəlkə daha çox elektron istəyir?

Elektromənfilik biraz daha spesifikdir.

Bu elektron kovalent rabitənin bir növü
olduqda olur,

başqa bir atomla elektron bölüşəndə,

bu kovalent rabitədə nə qədər

elektronları götürmək istəyir?

Elektron götürməklə nə demək istəyirəm?

Gəlin bunu yazaq.

Nə qədər elektron götürmək istəyir,

bu əslində qeyri-rəsmi izahdır,

elektronları götürmək, elektronları
saxlamaq,

vaxtını onlarla daha çox xərcləmək, sonra

isə kovalent rabitədə başqa yer.

Bu da elektronları nə qədər istədikləridir,

ya da elektronlara qarşı nə qədər
hərislikləri var.

Elektronları nə qədər istəyirlər.

Bilirsiniz ki, bunlar çox

yaxın anlayışlardır.

Bu kovalent rabitənin kontekstindədir,

nə qədər elektrona hərislik var?

Deməli, bunu biraz geniş bir
anlayış kimi

düşünürük, ancaq bu iki anlayış
eyni oxda irəliləyirlər.

Elektronegativlik barədə

düşünmək, bunu biraz daha başa düşülən
edir.

Gəlin ən məşhur olan kovalent

rabitəli quruluşları nəzərdən keçirək

məsələn su molekulunda.

Su, bildiyiniz kimi, H iki O-dur,

bir oksigen atomu və

iki hidrogen atomumuz var.

Hər bir hidrogenin bir valent elektronu
var

və gördüyümüz kimi, oksigenin xarici
təbəqəsində

1,2,3,4,5,6 valent elektronu var.

1,2,3,4,5,6 valent elektronu.

Əgər hidrogen iki

elektronu var imiş kimi davrana bilsə

xoşbəxt olardı, çünki sabit elektron
konfiqurasiyası olardı,

Birinci təbəqə ancaq iki elektron
tələb edir,

qalanları 8 tələb edir.

Hidrogen düşünə bilər ki,
1 dənə elektron ala bilsə idim,

helium kimi dayanıqlı olardım.

Oksigen də düşünər ki, əgər iki elektron
alsam,

neon kimi dayanıqlı olaram.

Beləliklə, nəticədə elektronlarını birlikdə
istifadə edirlər.

Bu elektron ilə bu elektron hidrogen üçün

birlikdə paylaşılırlar.

Hidrogen hiss edər ki, ikisini də işlədir
və daha

dayanıqlı olur,

bu , xarici təbəqəni dayanıqlı edir.

ya da hidrogeni stabilləşdirir.

Beləliklə, bu elektron hidrogenlə

paylaşıla bilər və nəticədə

hidrogen özünü Helium kimi aparar.

Bu oksigen

isə

bu mübadilə prosesində nəsə əldə edir.

O, elektron alır, bir elektron.

Bu hidrogenlərin hər
birindən bir elektron götürür

və sonra da özünü

neon kimi stabil hiss edər.

Ancaq bu kovalent rabitələr

ancaq eyni dərəcədə
elektroməfi

olduqda elektronları

bölüşməklə olur .

Molekulun geri qalan
hissəsində baş verəcəklər

vacib ola bilər,

amma belə halda,

oksigen və hidrogen nümunəsində

onların eyni elektromənfiliyi yoxdur.

Oksigen elektron almağı
Hidrogendən daha çox sevir.

Bu elektronlar birlikdə elə də

çox vaxt keçirməyəcəklər.

Burada onları çəkməyə çalışdım,

bilirsiniz, bu valent elektronlar
bu nöqtələr kimidir.

Ancaq bildiyimiz kimi, bu

elektronlar nüvənin ətrafında,

belə bir bulanıqlıqdadırlar,

atomları yaradırlar.

Deməli, belə tip kovalent rabitədə,

bu elektronlar,bu rabitəyə aid elektronlar,

hidrogenin ətrafından çox oksigenin
ətrafında

toplaşırlar.

Bu iki elektron oksigenin ətrafında

daha çox vaxt keçirəcək,

nəinki hidrogenin ətrafında.

Bu,oksigen daha elektromənfi
olduğu üçün baş verir,

bunu barədə indi danışacağıq.

Bu kimyada doğrudan da vacib məsələdir,

əsasən də üzki kimyanı öyrəndikdə.

Çünki, bilirik ki, oksigen daha

elektronmənfidir

və elektronlar hidrogenə

nisbətən oksigenin ətrafında daha çox
vaxt keçirir,

bu tərəfdə yarım mənfi yük yaradır,

bu tərəfdə isə yarım müsbət yük,

suyun bu xüsusiyətlərə sahib olmasının
səbəbi budur,

başqa videolarda bu barədə
daha dərinə gedəcəyik.

Həm də, üzvi kimyanı öyrədikdə

bu tipli bir neçə reaksiya

proqnozlaşdırıla bilər

ya da elektromənfiliyə görə

yaranacaq rabitələr tapıla bilər.

Əsasən də, oksidləşmə

dərəcəsinə baxdıqda
və bu tip nümunələrdə

elektromənfilik bunlar barədə çox
şey deyəcək.

Elektromənfiliyin nə olduğunu
bildiyimizə görə,

gəlin biraz düşünək,

dövri sistemə

baxanda, dövri sistem boyunca,

deyək ki, 1-ci qrupdan başlayırıq

bu qrupdan gedək qrup

gəlin deyək ki, halogenlərə,

buradakı sarı sütun boyunca,

elektromənfiliyin necə olacağını

düşünürsünüz?

Bunu müəyyənləşdirməyin yolu

ekstrim nöqtələrini təyin etməkdir.

Natriuma və
Xlora baxaq.

Tövsiyə edirəm ki,

videonu dayandırın və düşünün.

Düşünürəm ki, bildiniz,

bu da oxşar bir ideyadır,

ionlaşma enerjisi ilə oxşar ideyadır.

Natirumun xarici təbəqəsində 1

elektronu var.

Bu təbəqəni tamamlamaq
çətin olardı və

daha dayanıqlı hala getmək üçün
sahib olduğu

1 elektronu vermək ona daha asandır,

beləliklə, onun Neon kimi dayanıqlı
konfiqurasiyası ola bilər.

Bu da əslində elektron vermək istəyir.

İonlaşma enerjisi videosunda gördük ki,

az ionlaşma enerjisinin olmasının
səbəbi

budur ki, qaz halında natirumdan bir elektron

qoparmaq üçün çox enerji tələb
edilmir,

Ancaq Xlorda tam əksidir.

Təbəqəni tamamlamaq üçün bir elektron
çatmır.

Etmək istəyəcəyi son şey elektron
vermək

olardı, doğrudan da bir elektron
almağı çox istəyir,

nəticədə, Arqon kimi elektron
konifqurasiyasına

sahib olacaq, 3-cü təbəqəsini tamamlaya biləcək.

Burada məntiq odur ki, Natrium
elektron

verir,

Xlor isə elektron almaq
istəyir.

Xlor elektronları daha çox almaq
istəyir,

ancaq Natirum elektron almaq istəməz,

Buradakı qanunauyğunluğa görə

soldan sağa getdikcə,

elektromənfilik, gəlin bunu
yazım,

elektromənfilik daha da artır.

Sağa doğru getdikcə

elektromənfilik artır.

Qrup boyunca aşağı düşdükcə,

elektromənfilik necə dəyişər?

Aşağı getdikcə nə baş verəcək?

Bir ipucu verəcəm.

Atom radiusu barədə düşünün,

videonu dayandırın və

düşünün.

Aşağı getdikcə elektromənfilik çox

olacaq yoxsa az?

Düşünürəm ki, öhdəsindən gəldiniz,

atom radiusu videosundan
bilirik ki,

daha çox təbəqə əlavə etdikcə,

atom daha da böyüyür.

Seziumun xarici təbəqəsində
1 elektron var,

6-cı təbəqəsində yerləşir,

Litiumun da 1 elektronu var.

Bütün birinci qrup

elementlərinin son təbəqəsində
1 elektronu

var, ancaq bu 55-ci elektron,

yəni Seziumun son təbəqəsindəki

elektron, Litiumda ya da Hidrogendə olan

xarici təbəqə elektronlarından daha çox
uzaqdadır.

Buna görə də, deməli,

bu elektron və nüvə arasından daha çox
müdaxilə

var, aralarında olan digər bütün
elektronlara

nəzərən bu da çox uzaqdır,

buna görə də onu almaq asan olur.

Sezium elektronu verəcəkdir,

elektron verməyə daha meyillidir.

Hidrogenə nisbətən elektron verməyi
daha çox istəyir.

Verilmiş qrupda aşağı getdikcə,

elementlər daha az elektromənfi olur.

Bunlara əsaslanaraq

ən elektromənfi

atom hansıdır?

Onlar ən üst və ən sağda

olanlar olacaq,

buradakılar.

Bunlar ən elektromənfilər olacaq.

Bəzən təsirsiz qazlara heç baxmırıq

çünki, onlar reaktiv deyil,

hətta kovalent rabitə belə yaratmırlar,

çünki onlar xoşbəxtdirlər.

Buradakı simvollar,

onlar bəzən kovalent rabitələr yaradacaq,

yaradanda da, bu elektronları almaq
istəyəcək.

Ən az elektromənfilər hansıdır? Bəzən onları

elektromüsbət adlandırırlar.

Ən aşağıda solda olanlar.

Buradakılar.

Sezium kimi,

onların verəcək sadəcə bir elektronu var,

nəticədə onları, Ksenon kimi stabil hala gətirir,

ancaq qrup 2 elementləri nümunəsində

onlar iki elektron verə

bilərlər, onlar üçün iki

elektron vermək almaqdan asandır.

Onlar böyük atomlardır.

Bu xarici təbəqədəki elektronlar

nüvəyə daha az cəlb olunur.

Dövri sistemdə,

aşağı sol küncdən

yuxarı sağ küncə getdikcə,

elektromənfilik artır.