0:00:00.429,0:00:01.929 Bu videoda danışmaq istədiyim, 0:00:01.929,0:00:05.717 elektromənfilikdir, 0:00:05.717,0:00:13.071 elektro mənfilik, 0:00:13.071,0:00:15.692 və demək olar ki, elektrona 0:00:15.692,0:00:22.003 hərisliklə yaxındır. 0:00:22.003,0:00:24.405 Onlar yaxındılar və demək olar ki, əgər 0:00:24.405,0:00:27.328 bir şeyin yüksək elektromənfiliyi varsa, 0:00:27.328,0:00:29.719 yüksək elektrona hərisdir, 0:00:29.719,0:00:31.228 bu nə deməkdir? 0:00:31.228,0:00:34.351 Deməli, elektrona hərislik bir atomun nə [br]qədər elektron cəzb 0:00:34.351,0:00:37.705 etməsidir, elektronları nə qədər sevir? 0:00:37.705,0:00:41.667 Bəlkə daha çox elektron istəyir? 0:00:41.667,0:00:45.283 Elektromənfilik biraz daha spesifikdir. 0:00:45.283,0:00:49.085 Bu elektron kovalent rabitənin bir növü[br]olduqda olur, 0:00:49.085,0:00:53.333 başqa bir atomla elektron bölüşəndə, 0:00:53.333,0:00:55.891 bu kovalent rabitədə nə qədər 0:00:55.891,0:00:58.873 elektronları götürmək istəyir? 0:00:58.873,0:01:01.844 Elektron götürməklə nə demək istəyirəm? 0:01:01.844,0:01:03.820 Gəlin bunu yazaq. 0:01:03.820,0:01:13.871 Nə qədər elektron götürmək istəyir, 0:01:13.871,0:01:15.815 bu əslində qeyri-rəsmi izahdır, 0:01:15.815,0:01:18.803 elektronları götürmək, elektronları[br]saxlamaq, 0:01:18.803,0:01:20.973 vaxtını onlarla daha çox xərcləmək, sonra 0:01:20.973,0:01:23.572 isə kovalent rabitədə başqa yer. 0:01:23.572,0:01:28.258 Bu da elektronları nə qədər istədikləridir, 0:01:28.258,0:01:32.732 ya da elektronlara qarşı nə qədər[br]hərislikləri var. 0:01:32.732,0:01:39.674 Elektronları nə qədər istəyirlər. 0:01:39.674,0:01:41.043 Bilirsiniz ki, bunlar çox 0:01:41.043,0:01:43.569 yaxın anlayışlardır. 0:01:43.569,0:01:45.510 Bu kovalent rabitənin kontekstindədir, 0:01:45.510,0:01:47.732 nə qədər elektrona hərislik var? 0:01:47.732,0:01:50.104 Deməli, bunu biraz geniş bir[br]anlayış kimi 0:01:50.104,0:01:54.052 düşünürük, ancaq bu iki anlayış [br]eyni oxda irəliləyirlər. 0:01:54.052,0:01:55.883 Elektronegativlik barədə 0:01:55.883,0:01:58.075 düşünmək, bunu biraz daha başa düşülən[br]edir. 0:01:58.075,0:01:59.833 Gəlin ən məşhur olan kovalent 0:01:59.833,0:02:00.855 rabitəli quruluşları nəzərdən keçirək 0:02:00.855,0:02:03.292 məsələn su molekulunda. 0:02:03.292,0:02:07.983 Su, bildiyiniz kimi, H iki O-dur, 0:02:07.983,0:02:11.166 bir oksigen atomu və 0:02:11.166,0:02:13.934 iki hidrogen atomumuz var. 0:02:13.934,0:02:17.074 Hər bir hidrogenin bir valent elektronu[br]var 0:02:17.074,0:02:21.095 və gördüyümüz kimi, oksigenin xarici [br]təbəqəsində 0:02:21.095,0:02:25.596 1,2,3,4,5,6 valent elektronu var. 0:02:25.596,0:02:31.184 1,2,3,4,5,6 valent elektronu. 0:02:31.184,0:02:33.106 Əgər hidrogen iki 0:02:33.106,0:02:35.398 elektronu var imiş kimi davrana bilsə 0:02:35.398,0:02:37.788 xoşbəxt olardı, çünki sabit elektron[br]konfiqurasiyası olardı, 0:02:37.788,0:02:41.218 Birinci təbəqə ancaq iki elektron[br]tələb edir, 0:02:41.218,0:02:42.621 qalanları 8 tələb edir. 0:02:42.621,0:02:45.214 Hidrogen düşünə bilər ki,[br]1 dənə elektron ala bilsə idim, 0:02:45.214,0:02:46.787 helium kimi dayanıqlı olardım. 0:02:46.787,0:02:49.288 Oksigen də düşünər ki, əgər iki elektron[br]alsam, 0:02:49.288,0:02:51.159 neon kimi dayanıqlı olaram. 0:02:51.159,0:02:53.759 Beləliklə, nəticədə elektronlarını birlikdə[br]istifadə edirlər. 0:02:53.759,0:02:57.642 Bu elektron ilə bu elektron hidrogen üçün 0:02:57.642,0:02:59.206 birlikdə paylaşılırlar. 0:02:59.206,0:03:01.800 Hidrogen hiss edər ki, ikisini də işlədir[br]və daha 0:03:01.800,0:03:03.125 dayanıqlı olur, 0:03:03.125,0:03:04.676 bu , xarici təbəqəni dayanıqlı edir. 0:03:04.676,0:03:06.301 ya da hidrogeni stabilləşdirir. 0:03:06.301,0:03:08.027 Beləliklə, bu elektron hidrogenlə 0:03:08.027,0:03:10.494 paylaşıla bilər və nəticədə 0:03:10.494,0:03:13.027 hidrogen özünü Helium kimi aparar. 0:03:13.027,0:03:14.465 Bu oksigen 0:03:14.465,0:03:16.487 isə 0:03:16.487,0:03:18.467 bu mübadilə prosesində nəsə əldə edir. 0:03:18.467,0:03:20.236 O, elektron alır, bir elektron. 0:03:20.236,0:03:22.856 Bu hidrogenlərin hər[br]birindən bir elektron götürür 0:03:22.856,0:03:26.646 və sonra da özünü 0:03:26.646,0:03:30.261 neon kimi stabil hiss edər. 0:03:30.261,0:03:32.447 Ancaq bu kovalent rabitələr 0:03:32.447,0:03:34.193 ancaq eyni dərəcədə[br]elektroməfi 0:03:34.193,0:03:35.882 olduqda elektronları 0:03:35.882,0:03:37.203 bölüşməklə olur . 0:03:37.203,0:03:38.482 Molekulun geri qalan[br]hissəsində baş verəcəklər 0:03:38.482,0:03:40.361 vacib ola bilər, 0:03:40.361,0:03:42.323 amma belə halda, 0:03:42.323,0:03:43.507 oksigen və hidrogen nümunəsində 0:03:43.507,0:03:45.515 onların eyni elektromənfiliyi yoxdur. 0:03:45.515,0:03:49.756 Oksigen elektron almağı[br]Hidrogendən daha çox sevir. 0:03:49.756,0:03:51.416 Bu elektronlar birlikdə elə də 0:03:51.416,0:03:52.617 çox vaxt keçirməyəcəklər. 0:03:52.617,0:03:54.639 Burada onları çəkməyə çalışdım, 0:03:54.639,0:03:57.941 bilirsiniz, bu valent elektronlar[br]bu nöqtələr kimidir. 0:03:57.941,0:03:59.490 Ancaq bildiyimiz kimi, bu 0:03:59.490,0:04:03.575 elektronlar nüvənin ətrafında, 0:04:03.575,0:04:06.665 belə bir bulanıqlıqdadırlar, 0:04:06.665,0:04:09.507 atomları yaradırlar. 0:04:09.507,0:04:11.971 Deməli, belə tip kovalent rabitədə, 0:04:11.971,0:04:15.459 bu elektronlar,bu rabitəyə aid elektronlar, 0:04:15.459,0:04:18.316 hidrogenin ətrafından çox oksigenin [br]ətrafında 0:04:18.316,0:04:20.829 toplaşırlar. 0:04:20.829,0:04:23.564 Bu iki elektron oksigenin ətrafında 0:04:23.564,0:04:25.144 daha çox vaxt keçirəcək, 0:04:25.144,0:04:27.425 nəinki hidrogenin ətrafında. 0:04:27.425,0:04:30.360 Bu,oksigen daha elektromənfi [br]olduğu üçün baş verir, 0:04:30.360,0:04:31.773 bunu barədə indi danışacağıq. 0:04:31.773,0:04:34.656 Bu kimyada doğrudan da vacib məsələdir, 0:04:34.656,0:04:36.915 əsasən də üzki kimyanı öyrəndikdə. 0:04:36.915,0:04:39.091 Çünki, bilirik ki, oksigen daha 0:04:39.091,0:04:40.407 elektronmənfidir 0:04:40.407,0:04:41.761 və elektronlar hidrogenə 0:04:41.761,0:04:44.377 nisbətən oksigenin ətrafında daha çox[br]vaxt keçirir, 0:04:44.377,0:04:47.135 bu tərəfdə yarım mənfi yük yaradır, 0:04:47.135,0:04:50.517 bu tərəfdə isə yarım müsbət yük, 0:04:50.517,0:04:55.712 suyun bu xüsusiyətlərə sahib olmasının[br]səbəbi budur, 0:04:55.712,0:04:59.292 başqa videolarda bu barədə[br]daha dərinə gedəcəyik. 0:04:59.292,0:05:00.984 Həm də, üzvi kimyanı öyrədikdə 0:05:00.984,0:05:02.830 bu tipli bir neçə reaksiya 0:05:02.830,0:05:04.745 proqnozlaşdırıla bilər 0:05:04.745,0:05:06.525 ya da elektromənfiliyə görə 0:05:06.525,0:05:09.833 yaranacaq rabitələr tapıla bilər. 0:05:09.833,0:05:10.872 Əsasən də, oksidləşmə 0:05:10.872,0:05:12.404 dərəcəsinə baxdıqda[br]və bu tip nümunələrdə 0:05:12.404,0:05:15.436 elektromənfilik bunlar barədə çox [br]şey deyəcək. 0:05:15.436,0:05:19.037 Elektromənfiliyin nə olduğunu[br]bildiyimizə görə, 0:05:19.037,0:05:21.435 gəlin biraz düşünək, 0:05:21.435,0:05:24.062 dövri sistemə 0:05:24.062,0:05:27.880 baxanda, dövri sistem boyunca, 0:05:27.880,0:05:29.687 deyək ki, 1-ci qrupdan başlayırıq 0:05:29.687,0:05:35.177 bu qrupdan gedək qrup 0:05:35.177,0:05:38.464 gəlin deyək ki, halogenlərə, 0:05:38.464,0:05:42.700 buradakı sarı sütun boyunca, 0:05:42.700,0:05:44.131 elektromənfiliyin necə olacağını 0:05:44.131,0:05:47.848 düşünürsünüz? 0:05:47.848,0:05:49.232 Bunu müəyyənləşdirməyin yolu 0:05:49.232,0:05:50.629 ekstrim nöqtələrini təyin etməkdir. 0:05:50.629,0:05:53.965 Natriuma və[br]Xlora baxaq. 0:05:53.965,0:05:54.935 Tövsiyə edirəm ki, 0:05:54.935,0:05:56.930 videonu dayandırın və düşünün. 0:05:56.930,0:05:58.624 Düşünürəm ki, bildiniz, 0:05:58.624,0:06:01.293 bu da oxşar bir ideyadır, 0:06:01.293,0:06:03.537 ionlaşma enerjisi ilə oxşar ideyadır. 0:06:03.537,0:06:06.451 Natirumun xarici təbəqəsində 1 0:06:06.451,0:06:07.785 elektronu var. 0:06:07.785,0:06:09.855 Bu təbəqəni tamamlamaq[br]çətin olardı və 0:06:09.855,0:06:12.036 daha dayanıqlı hala getmək üçün[br]sahib olduğu 0:06:12.036,0:06:15.706 1 elektronu vermək ona daha asandır, 0:06:15.706,0:06:18.688 beləliklə, onun Neon kimi dayanıqlı[br]konfiqurasiyası ola bilər. 0:06:18.688,0:06:22.625 Bu da əslində elektron vermək istəyir. 0:06:22.625,0:06:24.668 İonlaşma enerjisi videosunda gördük ki, 0:06:24.668,0:06:26.783 az ionlaşma enerjisinin olmasının[br]səbəbi 0:06:26.783,0:06:29.590 budur ki, qaz halında natirumdan bir elektron 0:06:29.590,0:06:32.196 qoparmaq üçün çox enerji tələb [br]edilmir, 0:06:32.196,0:06:33.620 Ancaq Xlorda tam əksidir. 0:06:33.620,0:06:35.708 Təbəqəni tamamlamaq üçün bir elektron[br]çatmır. 0:06:35.708,0:06:37.580 Etmək istəyəcəyi son şey elektron[br]vermək 0:06:37.580,0:06:40.682 olardı, doğrudan da bir elektron[br]almağı çox istəyir, 0:06:40.682,0:06:42.937 nəticədə, Arqon kimi elektron [br]konifqurasiyasına 0:06:42.937,0:06:45.984 sahib olacaq, 3-cü təbəqəsini tamamlaya biləcək. 0:06:45.984,0:06:49.118 Burada məntiq odur ki, Natrium [br]elektron 0:06:49.118,0:06:50.578 verir, 0:06:50.578,0:06:52.880 Xlor isə elektron almaq [br]istəyir. 0:06:52.880,0:06:55.471 Xlor elektronları daha çox almaq[br]istəyir, 0:06:55.471,0:06:59.727 ancaq Natirum elektron almaq istəməz, 0:06:59.727,0:07:00.953 Buradakı qanunauyğunluğa görə 0:07:00.953,0:07:02.505 soldan sağa getdikcə, 0:07:02.505,0:07:04.815 elektromənfilik, gəlin bunu[br]yazım, 0:07:04.815,0:07:07.089 elektromənfilik daha da artır. 0:07:07.089,0:07:13.811 Sağa doğru getdikcə 0:07:13.811,0:07:16.623 elektromənfilik artır. 0:07:16.623,0:07:18.237 Qrup boyunca aşağı düşdükcə, 0:07:18.237,0:07:22.403 elektromənfilik necə dəyişər? 0:07:22.403,0:07:25.774 Aşağı getdikcə nə baş verəcək? 0:07:25.774,0:07:27.250 Bir ipucu verəcəm. 0:07:27.250,0:07:31.246 Atom radiusu barədə düşünün, 0:07:31.246,0:07:31.973 videonu dayandırın və 0:07:31.973,0:07:32.896 düşünün. 0:07:32.896,0:07:34.747 Aşağı getdikcə elektromənfilik çox 0:07:34.747,0:07:36.871 olacaq yoxsa az? 0:07:36.871,0:07:39.267 Düşünürəm ki, öhdəsindən gəldiniz, 0:07:39.267,0:07:41.810 atom radiusu videosundan[br]bilirik ki, 0:07:41.810,0:07:44.093 daha çox təbəqə əlavə etdikcə, 0:07:44.093,0:07:46.191 atom daha da böyüyür. 0:07:46.191,0:07:50.838 Seziumun xarici təbəqəsində[br]1 elektron var, 0:07:50.838,0:07:52.150 6-cı təbəqəsində yerləşir, 0:07:52.150,0:07:55.854 Litiumun da 1 elektronu var. 0:07:55.854,0:07:57.620 Bütün birinci qrup 0:07:57.620,0:07:59.471 elementlərinin son təbəqəsində[br]1 elektronu 0:07:59.471,0:08:01.746 var, ancaq bu 55-ci elektron, 0:08:01.746,0:08:03.282 yəni Seziumun son təbəqəsindəki 0:08:03.282,0:08:05.810 elektron, Litiumda ya da Hidrogendə olan 0:08:05.810,0:08:08.334 xarici təbəqə elektronlarından daha çox[br]uzaqdadır. 0:08:08.334,0:08:12.156 Buna görə də, deməli, 0:08:12.156,0:08:14.460 bu elektron və nüvə arasından daha çox[br]müdaxilə 0:08:14.460,0:08:16.792 var, aralarında olan digər bütün[br]elektronlara 0:08:16.792,0:08:18.403 nəzərən bu da çox uzaqdır, 0:08:18.403,0:08:20.513 buna görə də onu almaq asan olur. 0:08:20.513,0:08:24.780 Sezium elektronu verəcəkdir, 0:08:24.780,0:08:27.698 elektron verməyə daha meyillidir. 0:08:27.698,0:08:30.752 Hidrogenə nisbətən elektron verməyi[br]daha çox istəyir. 0:08:30.752,0:08:33.159 Verilmiş qrupda aşağı getdikcə, 0:08:33.159,0:08:39.045 elementlər daha az elektromənfi olur. 0:08:39.045,0:08:41.115 Bunlara əsaslanaraq 0:08:41.115,0:08:44.586 ən elektromənfi 0:08:44.586,0:08:46.016 atom hansıdır? 0:08:46.016,0:08:47.467 Onlar ən üst və ən sağda 0:08:47.467,0:08:50.447 olanlar olacaq, 0:08:50.447,0:08:52.478 buradakılar. 0:08:52.478,0:08:54.634 Bunlar ən elektromənfilər olacaq. 0:08:54.634,0:08:56.837 Bəzən təsirsiz qazlara heç baxmırıq 0:08:56.837,0:08:59.092 çünki, onlar reaktiv deyil, 0:08:59.092,0:09:01.133 hətta kovalent rabitə belə yaratmırlar, 0:09:01.133,0:09:02.597 çünki onlar xoşbəxtdirlər. 0:09:02.597,0:09:03.896 Buradakı simvollar, 0:09:03.896,0:09:06.119 onlar bəzən kovalent rabitələr yaradacaq, 0:09:06.119,0:09:09.855 yaradanda da, bu elektronları almaq[br]istəyəcək. 0:09:09.855,0:09:11.524 Ən az elektromənfilər hansıdır? Bəzən onları 0:09:11.524,0:09:13.620 elektromüsbət adlandırırlar. 0:09:13.620,0:09:15.570 Ən aşağıda solda olanlar. 0:09:15.570,0:09:18.328 Buradakılar. 0:09:18.328,0:09:19.569 Sezium kimi, 0:09:19.569,0:09:21.835 onların verəcək sadəcə bir elektronu var, 0:09:21.835,0:09:25.333 nəticədə onları, Ksenon kimi stabil hala gətirir, 0:09:25.333,0:09:27.510 ancaq qrup 2 elementləri nümunəsində 0:09:27.510,0:09:28.525 onlar iki elektron verə 0:09:28.525,0:09:29.547 bilərlər, onlar üçün iki 0:09:29.547,0:09:31.813 elektron vermək almaqdan asandır. 0:09:31.813,0:09:34.145 Onlar böyük atomlardır. 0:09:34.145,0:09:35.925 Bu xarici təbəqədəki elektronlar 0:09:35.925,0:09:39.448 nüvəyə daha az cəlb olunur. 0:09:39.448,0:09:40.718 Dövri sistemdə, 0:09:40.718,0:09:42.562 aşağı sol küncdən 0:09:42.562,0:09:44.787 yuxarı sağ küncə getdikcə, 0:09:44.787,0:09:48.787 elektromənfilik artır.