< Return to Video

Delacroix, Liria duke udhëhequr Njerëzit,1830.

  • 0:00 - 0:04
    {hyrje:muzikë e temës}
  • 0:04 - 0:05
    >>DR.STEVEN ZUCKER:Jemi në muzeun e Luvrit
  • 0:05 - 0:08
    dhe po e shikojmë veprën e Delacroix "Liria duke Udhëhequr Njerëzit".
  • 0:08 - 0:10
    Kjo është një ndër pikturat më të rëndësishme historike
  • 0:10 - 0:12
    në këtë koleksion.
  • 0:12 - 0:13
    >>DR.BETH HARRIS:Dhe është e rëndësishme të kujtojmë
  • 0:13 - 0:16
    mendoj,sa radikale ishte kjo pikturë.
  • 0:16 - 0:20
    Politikat revolucionare republikane e saj ishte e dukshme.
  • 0:20 - 0:23
    Mendoj,pak,ndoshta e humbur sot.
  • 0:23 - 0:25
    Piktura tregon revolucionin e 1830-ës
  • 0:25 - 0:27
    në rrugët e Parisit.
  • 0:27 - 0:29
    Dhe ajo që shohim është një barrikadë,
  • 0:29 - 0:31
    e cila ishte bllokadë e improvizuar.
  • 0:31 - 0:33
    >>ZUCKER:Dhe të kujtojmë se Parisi në këtë kohë
  • 0:33 - 0:34
    ishte në të vërtetë qytet mesjetar.
  • 0:34 - 0:36
    Dhe kështu rrugët ishin të ngushta,
  • 0:36 - 0:37
    dhe ishin të pështjellura,
  • 0:37 - 0:39
    kështu ishte e lehtë të bllokojnë jashtë trupat franceze.
  • 0:39 - 0:41
    Dhe ato ishin të bëra prej orendive.
  • 0:41 - 0:42
    Ato ishin të bëra prej vagonëve.
  • 0:42 - 0:44
    Ato ishin të bëra vecanërisht prej gur kalldrëmi.
  • 0:44 - 0:46
    Dhe mund të shihni gurët e kalldrëmit
  • 0:46 - 0:47
    poshtë shumë qartë.
  • 0:47 - 0:49
    >>HARRIS:Nëpër ato gurë
  • 0:49 - 0:51
    ec një figurë të cilën një nuk do mundej
  • 0:51 - 0:53
    në të vërtetë ta shihte në rrugët e Parisit.
  • 0:53 - 0:56
    Kështu e dimë këtë përzierje të realës dhe jo realës,
  • 0:56 - 0:59
    sepse kemi këtë figurë alegorike të vetë Lirisë,
  • 0:59 - 1:03
    duke e mbajtur flamurin tringjyrësh francez e cila përfaqëson
  • 1:03 - 1:06
    barazinë,vëllazërinë,dhe lirinë-
  • 1:06 - 1:07
    vlerat e revolucionit.
  • 1:07 - 1:08
    >>ZUCKER:Kështu në Shtetet e Bashkuara
  • 1:08 - 1:11
    ne mund ta njohim këtë figurë si Statujën e Lirisë,
  • 1:11 - 1:13
    jo një njeri i vecantë,por në fakt
  • 1:13 - 1:16
    mishërim ose personifikim të një ideje,
  • 1:16 - 1:17
    idesë së lirisë.
  • 1:17 - 1:18
    >>HARRIS:Eshtë e rëndësishme të kujtojmë këtu
  • 1:18 - 1:20
    ajo që kishte ndodhur ishte që monarkia
  • 1:20 - 1:22
    ishte kthyer në Francë dhe kjo ishte
  • 1:22 - 1:24
    politikisht shumë shtypëse.
  • 1:24 - 1:28
    Dhe revolucioni ne Korrik të 1830-ës e cila ishte kundër
  • 1:28 - 1:30
    e rikthej Mbretin Charles të Dhjetë
  • 1:30 - 1:34
    dhe sjelli në fuqi monarki kushtetuese.
  • 1:34 - 1:37
    Me sa duket,një mbret i cili do jetë më i afërt
  • 1:37 - 1:39
    me nevojat e shoqërisë së mesme.
  • 1:39 - 1:40
    >>ZUCKER:Kështu atje ishin tre ditë ..
  • 1:40 - 1:43
    përtej protestave,të nje lufte të hapur
  • 1:43 - 1:44
    në rrugët e Parisit.
  • 1:44 - 1:46
    Charles i Dhjetë në fakt ikën nga Franca.
  • 1:46 - 1:49
    Dhe kushëriri i tij Louis Philippe është vendosur në fron.
  • 1:49 - 1:52
    Dhe Delacroix po e sheh këtë nga dritarja e tij.
  • 1:52 - 1:54
    >>HARRIS:Dhe dhuna është me të vërtetë frikësuese.
  • 1:54 - 1:57
    Kemi në prapavijë pjesëmarrës të vdekur
  • 1:57 - 1:59
    në të dyja anët e kësaj lufte.
  • 1:59 - 2:01
    >>ZUCKER:Figura në të majtë ishtë me të vërtetë brutale.
  • 2:01 - 2:04
    Nëse shikoni afër,duket qartë që ai është në këmishë të natës.
  • 2:04 - 2:06
    Dhe një nga praktikat shtypëse të
  • 2:06 - 2:08
    qeverisë ishte që të shkonte pas kundërshtuesve
  • 2:08 - 2:11
    në shtëpitë e tyre,ti rrihte ata deri në vdekje,
  • 2:11 - 2:13
    dhe ti zvarritë ata nëpër rrugët e Parisit dhe si kujtim:"Mos e bëni këtë".
  • 2:13 - 2:16
    Ja ku është e famshja e Daumier:"Rue Transnonain"
  • 2:16 - 2:18
    e cila tregon se një familje është vrarë
  • 2:18 - 2:19
    në dhomat e tyre.
  • 2:19 - 2:20
    >>HARRIS:Dhe në të dhjathtë,
  • 2:20 - 2:23
    një anëtar i anës së forcave të mbretit
  • 2:23 - 2:26
    I cili është i vdekur ose i lënduar në prapavijë.
  • 2:26 - 2:27
    >>ZUCKER:Dhe kjo është e rëndësishme sepse
  • 2:27 - 2:29
    mendoj që është një kujtues se
  • 2:29 - 2:31
    edhe trupat mbretërore mund të mposhten.
  • 2:31 - 2:33
    >>HARRIS:Liria sulmon përpara.
  • 2:33 - 2:35
    Ajo është jashtëzakonisht e fuqishme.
  • 2:35 - 2:38
    Më e rëndësishmja,Delacroix po i jep asaj
  • 2:38 - 2:39
    një lloj realizmi.
  • 2:39 - 2:43
    Kjo ishte shumë e rëndësishme,mendoj,në kushtet
  • 2:43 - 2:44
    e këtij mesazhi.
  • 2:44 - 2:45
    Mendoj se në qoftëse kjo figurë do ishte
  • 2:45 - 2:48
    një figurë e vjetër Greke,
  • 2:48 - 2:51
    ne do të kishim humbur pak nga fuqia e këtij imazhi.
  • 2:51 - 2:54
    E shohim atë në profilë,me ndricim të zymtë,
  • 2:54 - 2:57
    me një lloj ndricimi CARAVAGGIO-eske.
  • 2:57 - 3:01
    Krahu i saj përpara duke e mbajtur flamurin,krahu i tjetër duke mbajtur
  • 3:01 - 3:03
    bajonetën,në barrikadë.
  • 3:03 - 3:08
    Një figurë që i udhëheq njerëzit me idenë e lirisë.
  • 3:08 - 3:10
    >>ZUCKER:E kuptoj cfarë po thoni.
  • 3:10 - 3:12
    Por gjithashtu nuk pajtohem.
  • 3:12 - 3:14
    Sepse mendoj se Delacroix nuk e shikon
  • 3:14 - 3:16
    këtë figurë me gjithë ato atribute shumë njerëzore
  • 3:16 - 3:17
    për të cilat po flasim.
  • 3:17 - 3:20
    E gjithë ai kuptim i ushëheqjes dhe i të gjithave
  • 3:20 - 3:23
    fuqive alegorike që ajo përfaqëson.
  • 3:23 - 3:24
    Por në të njëjtën kohë,mendoj që Delacroix
  • 3:24 - 3:28
    është në fakt duke vizatuar me dashje në mënyrën e traditave të vjetra.
  • 3:28 - 3:30
    Profili perfekt,e cila është mënyra më fisnike
  • 3:30 - 3:33
    e përfaqësimit të fytyrës duke u bazuar në botën klasike
  • 3:33 - 3:35
    e cila na kujton monedhën romake,si shembull.
  • 3:35 - 3:38
    >>HARRIS:Pra nuk është sikur Delacroix po e shikon
  • 3:38 - 3:39
    këtë nga dritarja e tij.
  • 3:39 - 3:40
    Dhe kjo nuk është vetëm për shkak të
  • 3:40 - 3:42
    fugurës alegorike të Lirisë.
  • 3:42 - 3:46
    Figurat janë të kompozuara me kujdes në formë të një piramide.
  • 3:46 - 3:48
    Dhe Delacroix ka përfshirë me qëllim tipe
  • 3:48 - 3:50
    të ndryshme të figurave
  • 3:50 - 3:53
    Duke e treguar shtrirjen e njerëzve të cilët morrën pjesë
  • 3:53 - 3:55
    në revolucionin e 1830-ës.
  • 3:55 - 3:57
    >>ZUCKER:Kështu nuk ke vetëm njeriun i cili ka vënë një kapelë të lartë,
  • 3:57 - 3:59
    anëtar i borgjezëve,të shoqërisë së mesme,
  • 3:59 - 4:02
    por afër tij është një zejtar-punëtor-
  • 4:02 - 4:03
    në mëngët e bluzës,
  • 4:03 - 4:06
    i cili me sa duket nuk mund të përballojë atë pushkë të mirë.
  • 4:06 - 4:09
    Por ata janë së bashku duke kundërshtuar monarkinë.
  • 4:09 - 4:10
    >>HARRIS:Dhe kështu atje ishte një
  • 4:10 - 4:13
    mesazh politik i vërtetë i fuqisë së njerëzve
  • 4:13 - 4:16
    të përmbys një qeveri.
  • 4:16 - 4:18
    Dhe qeveria e Louis Philippe i cili erdhi
  • 4:18 - 4:21
    në pushtet e bleu këtë pikturë,
  • 4:21 - 4:23
    por më vonë ky mesazh fiiloi të ndihej
  • 4:23 - 4:25
    pak i mundimshëm.
  • 4:25 - 4:26
    >>ZUCKER:Paksi shumë radikale.
  • 4:26 - 4:28
    >>HARRIS:Paksi shumë radikale.Në fakt,qeveria e Louis Philippe,
  • 4:28 - 4:33
    edhe pse monarki kushtetuese,ende vetëm një pjesë e vogël
  • 4:33 - 4:35
    e francezëve ishin të lirë të votonin.
  • 4:35 - 4:37
    Po flasim për një qeveri e cila ishte ende
  • 4:37 - 4:40
    favorizuese vetëm e interesave të elitës së vërtetë.
  • 4:40 - 4:44
    Dhe kështu fuqia e njerëzve që e shohim në këtë pikturë
  • 4:44 - 4:47
    u bë e rrezikshme,dhe piktura u largua
  • 4:47 - 4:50
    dhe nuk u ekspozua deri në revolucionin e 1848-ës.
  • 4:50 - 4:53
    >>ZUCKER:Le të shikojmë, për shembull,në anën e dhjathtë të pikturës
  • 4:53 - 4:56
    dhe mund të vëreni dy kullat e Notre Dame
  • 4:56 - 4:58
    duke u ngritur mbi tymin e betejës.
  • 4:58 - 5:00
    Dhe nëse shikoni me kujdes mund të vëreni tringjyrat
  • 5:00 - 5:02
    në simbolin e monarkisë.
  • 5:02 - 5:06
    Dhe kështu kjo ishte një imazh shumë radikal.
  • 5:06 - 5:09
    >>HARRIS:Liria po lëviz në drejtim të hapësirës tonë
  • 5:09 - 5:11
    duke drejtuar njerëzit përpara.
  • 5:11 - 5:13
    Mund ta kuptoni se pse kjo pikturë përfundoi
  • 5:13 - 5:15
    para së gjithash në ruajtje.
  • 5:15 -
    {fundi:muzikë}
Title:
Delacroix, Liria duke udhëhequr Njerëzit,1830.
Description:

Eugène Delacroix, Liria duke udhëhequr Njerëzit, vaj në pikturë,
2.6 x 3.25m,1830(Muzeu i Luvrit,Paris)Folës:Dr.Beth Harris dhe Dr.Steven Zucker

more » « less
Video Language:
English
Duration:
05:24

Albanian subtitles

Revisions