Ölü şeyler: Besin zincirimizdeki gizli içerik - John C. Moore
-
0:08 - 0:10Eğer biri seni pislik olarak çağırsaydı,
-
0:10 - 0:11muhtemelen gocunurdun
-
0:11 - 0:13ama bilimsel olarak
-
0:13 - 0:14çok yanlış olmayabilirler.
-
0:14 - 0:16Yemeklerinin nereden
-
0:16 - 0:17geldiği hakkında hiç düşündün mü?
-
0:17 - 0:19Bitkiler, hayvanlar hatta
-
0:19 - 0:20mantarlardan geldiğini söylerdiniz
-
0:20 - 0:22ama muhtemelen bu bitkileri,
-
0:22 - 0:24hayvanları ve mantarları besleyen
-
0:24 - 0:27çürüyen organizmaları
ve kakaları düşünmeyi istemezsiniz. -
0:27 - 0:29Yani gerçekten,
siz ve vücudunuzdaki maddenin çoğu -
0:29 - 0:32sadece iki veya üç derece ayrılıyorsunuz,
-
0:32 - 0:35gölet pisliği gibi şeylerden.
-
0:35 - 0:37Bir ekosistemdeki bütün türler,
-
0:37 - 0:38bir mercan kayalığındaki canlılardan
-
0:38 - 0:39bir göldeki balığa,
-
0:39 - 0:41savanadaki aslanlara
-
0:41 - 0:42doğrudan yada dolaylı olarak
-
0:42 - 0:44ölü şeylerden beslenir.
-
0:44 - 0:47Vücudumuzdaki organik maddelerin çoğu,
-
0:47 - 0:49eğer yeterince geriye gidersek,
-
0:49 - 0:50fotosentez yoluyla
-
0:50 - 0:52karbondioksit ve sudan gelir.
-
0:52 - 0:54Bitkiler güneş ışığından gelen enerjiyi
-
0:54 - 0:57çevredeki karbondioksit ve suyu
-
0:57 - 1:00glukoz ve oksijene çevirmek için kullanır.
-
1:00 - 1:01Bu glikoz daha sonra, daha karmaşık
-
1:01 - 1:03organik moleküllere dönüştürülür,
-
1:03 - 1:06yaprakları, sapları, kökleri, meyve vb.
oluşturmak için. -
1:06 - 1:09Bu organik moleküllerde depolanan enerji
-
1:09 - 1:11aşina olduğumuz
besin zincirlerini destekler. -
1:11 - 1:13Muhtemelen böyle çizimler gördünüz
-
1:13 - 1:15ya da bunun gibi.
-
1:15 - 1:16Bu yeşil besin zincirleri
-
1:16 - 1:19tabandaki canlı bitkilerle başlar.
-
1:19 - 1:22Ancak gerçek hayattaki
karasal ekosistemlerde, -
1:22 - 1:24bitki maddesinin% 10'undan azı
-
1:24 - 1:26hala canlıyken yenir.
-
1:26 - 1:27Peki ya kalan %90'ı?
-
1:27 - 1:28Bir sonbahar gününde
-
1:28 - 1:30yere bir bakın.
-
1:30 - 1:32Canlı bitkiler ölü vücut
kısımlarını döker: -
1:32 - 1:34düşen yapraklar, kırık dallar
-
1:34 - 1:36hatta yeraltındaki kökler.
-
1:36 - 1:37Birçok bitki, hayatlarını
-
1:37 - 1:39yenilmeden geçirecek kadar şanslıdır,
-
1:39 - 1:41sonunda ölür ve kalıntılarını bırakırlar.
-
1:41 - 1:45Bütün bu %90'ı olan karasal, yenilmemiş,
-
1:45 - 1:47sindirilmemiş ve
ölü bitki parçaları önemli mi? -
1:47 - 1:49Bu, döküntüye dönüşür,
-
1:49 - 1:52kahverengi gıda zinciri
dediğimiz şeyin tabanı, -
1:52 - 1:54çoğunlukla bunun gibi görünür.
-
1:54 - 1:55Bitkilere ne olursa,
-
1:55 - 1:58besin zincirindeki diğer
bütün canlılara da o olur; -
1:58 - 1:59bazıları canlı canlı yenir,
-
1:59 - 2:01ama çoğu sadece
-
2:01 - 2:03ölüyken ya da çürümüşken yenir.
-
2:03 - 2:05Tüm bu besin zinciri boyunca canlılar
-
2:05 - 2:07ölmeden ve kalıntılarını
çürümeye bırakmadan önce -
2:07 - 2:08organik madde dökerler
-
2:08 - 2:11ve sindirim atıklarını dışarı atarlar.
-
2:11 - 2:13Tüm bu ölümler korkunç geliyor, değil mi?
-
2:13 - 2:15Ama değil.
-
2:15 - 2:17Tüm toprak döküntüleri sonunda
-
2:17 - 2:19mikroplar ve diğer leşçiller
tarafından tüketilirler -
2:19 - 2:21yani aslında diğer
birçok organizmayı besleyen -
2:21 - 2:23kahverengi gıda zincirinin
temelini oluştururlar, -
2:23 - 2:25buna bizler de dahiliz.
-
2:25 - 2:27Bilim adamları döküntülerin
-
2:27 - 2:28birçok doğal ekosistemi besleyen
-
2:28 - 2:31beklenmedik şekilde
büyük bir enerji kaynağı -
2:31 - 2:32olduklarını öğreniyorlar.
-
2:32 - 2:34Ancak bir ekosistem içindeki etkileşimler
-
2:34 - 2:36bundan bile daha karmaşıktır.
-
2:36 - 2:38Bir gıda zincirinin gerçekte
-
2:38 - 2:41temsil ettiği şey enerji akışının
tek bir rotasıdır. -
2:41 - 2:43Herhangi bir ekosistemde,
-
2:43 - 2:44bu akışların çoğu zengin
-
2:44 - 2:45bir etkileşim ağı veya
-
2:45 - 2:46gıda ağı oluşturmak için
-
2:46 - 2:49birbirine bağlanır,
-
2:49 - 2:52ölü madde her adımda bu ağı destekler.
-
2:52 - 2:54Ortaya çıkan gıda ağı,
-
2:54 - 2:55o kadar bağlıdır ki
-
2:55 - 2:56neredeyse her tür,
-
2:56 - 2:58döküntüden, hatta biz insanlardan
-
2:58 - 3:00iki dereceden fazla uzakta değildir.
-
3:00 - 3:02Muhtemelen doğrudan
-
3:02 - 3:04çürüyen, kaka yada göl pisliği
gibi şeyler yemiyorsunuz -
3:04 - 3:07ama yiyecek kaynaklarınız
muhtemelen bunları yiyor. -
3:07 - 3:08Bizlerin yediği
-
3:08 - 3:10domuz, kümes hayvanları,
mantarlar, kabuklular, -
3:10 - 3:13yayın balıkları gibi deniz tabanından
beslenen bir çok hayvan -
3:13 - 3:15ya doğrudan artıklar ile beslenirler,
-
3:15 - 3:17ya da hayvansal yan ürünlerle.
-
3:17 - 3:20Eğer doğanın atıklarla
dolu olduğunu düşünüyorsanız, -
3:20 - 3:21haklısınız.
-
3:21 - 3:24Ama bir canlının çöpü
bir diğerinin altınıdır, -
3:24 - 3:25bütün bu çürümüş ölü şeyler
-
3:25 - 3:27nihayetinde, besin ağından geçerken
-
3:27 - 3:29bizi ve dünyadaki yaşamın çoğunu
-
3:29 - 3:31besleyen enerjiyi sağlar.
-
3:31 - 3:35İşte bu düşünmek için biraz yemek.
- Title:
- Ölü şeyler: Besin zincirimizdeki gizli içerik - John C. Moore
- Speaker:
- John C. Moore ve Eric Berlow
- Description:
-
Tüm dersi görüntülemek için: http://ed.ted.com/lessons/dead-stuff-the-secret-ingredient-in-our-food-chain-john-c-moore
Besin zincirinin en düşük seviyelerini hayal ettiğinizde, otçulların yemyeşil, canlı yeşil bitkiler üzerinde mutlu bir şekilde çiğnediklerini hayal edebilirsiniz. Ancak bu pastoral görüntü çok büyük (ve biraz daha az iştah açıcı) bir beslenme kaynağı bırakıyor: ölü şeyler. John C. Moore, "kahverengi gıda zincirini" detaylandırıyor, gölet pisliği ve hayvan kakası gibi beklenmedik lezzetlerin ekosistemlerimize nasıl büyük miktarda enerji kattığını açıklıyor.
Dersi veren John C. Moore, animasyon TED-Ed.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:51
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
Ozay Ozaydin accepted Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
Ozay Ozaydin edited Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
Ozay Ozaydin edited Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
burcu taşdemir edited Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain | ||
burcu taşdemir edited Turkish subtitles for Dead stuff: The secret ingredient in our food chain |