Dood spul: Het geheime ingrediënt in onze voedselketen - John C. Moore

Bekijk hele les: http://ed.ted.com/lessons/dead-stuff-the-secret-ingredient-in-our-food-chain-john-c-moore

Wanneer je je de onderste lagen van de voedselketen voorstelt, denk je wellicht aan planteneters die vrolijk knagen aan weelderige levende groene planten. Maar dit liefelijke beeld laat een enorme (en ietwat minder smakelijke) bron van voeding buiten beeld: dood spul. John C. Moore geeft informatie over de "bruine voedselketen" en legt uit hoe onwaarschijnlijke delicatessen als vijverschuim en mest enorme hoeveelheden energie bijdragen aan onze ecosystemen.

Les door John C. Moore, animatie door TED-Ed.

Als iemand je vijverslijm noemt,

zou je je waarschijnlijk beledigd voelen.

Maar wetenschappelijk gezien,

zitten ze er misschien niet ver naast.

Stond je er ooit bij stil

waar ons voedsel vandaan komt?

Je zou zeggen dat het komt van

planten, dieren of zelfs paddenstoelen,

maar je denkt liever niet

over de rottende organismen en mest

die al die planten, dieren en paddenstoelen voedt.

Dus eigenlijk ben jij
en de meeste materie in je lichaam

maar twee of drie stappen verwijderd

van zaken als vijverslijm.

Alle diersoorten in een ecosysteem,

van de wezens in een koraalrif

tot vissen in een meer

of de leeuwen op de savanne,

worden allemaal direct of indirect

gevoed door dode dingen.

Het meeste van het organisch materiaal
in ons lichaam,

als we het ver genoeg terug herleiden,

komt van CO2 en water

door fotosynthese.

Planten gebruiken energie van zonlicht

om koolstofdioxide en water om te zetten

in glucose en zuurstof.

Dat glucose wordt dan omgezet

in meer complexe organische moleculen

en wordt bladeren, stengels, wortels, fruit, enzovoort.

De energie die is opgeslagen
in deze organische moleculen

ondersteunt de voedselketen die we allen kennen.

Je heb afbeeldingen als dit vast eerder gezien.

of dit.

Deze groene voedselketens

beginnen aan de basis met levende planten.

Maar in reële ecosystemen op land,

wordt minder dan 10% van plantaardig materiaal

gegeten terwijl het nog leeft.

Hoe zit het met de andere 90?

Nou, kijk maar eens op de grond

op een herfstdag.

Levende planten schudden dode lichaamsdelen af:

gevallen bladeren, gebroken takken,

en zelfs ondergrondse wortels.

Veel planten hebben het geluk

om hun leven te leiden
zonder ooit te worden opgegeten,

uiteindelijk sterven ze en laten resten achter.

Al deze ongegeten, onverteerde en dode plantdelen,

die 90% van plantaardig materiaal:

dat wordt detritus, afval,

de basis van wat we de bruine voedselketen noemen,

wat er zo uitziet.

Wat met planten gebeurt,

gebeurt ook met andere organismen
hoger in de voedselketen:

sommige worden levend opgegeten,

maar de meeste worden alleen genuttigd,

wanneer ze dood en vergaan zijn.

In deze hele voedselketen,

scheiden levende wezens organisch materiaal af

en scheiden afvalstoffen uit,

voordat ze sterven en hun overblijfselen vergaan.

Al die dood klink grimmig, toch?

Maar dat is het niet.

Alle detritus wordt uiteindelijk geconsumeerd

door microben en andere aaseters

dus eigenlijk vormt het de basis
van de bruine voedselketen

dat vele andere organismen ondersteunt,

ook ons.

Wetenschappers leren

dat deze detritus

een onverwacht enorme energiebron is,

dat de meeste ecosystemen in de natuur aanstuurt.

Maar de interacties binnen een ecosysteem

zijn zelfs nog complexer dan dat.

Een voedselketen vertegenwoordigd eigenlijk

een directe energiestroom.

En binnen elk ecosysteem,

zijn veel van deze stromen

aan elkaar verbonden

en vormen een uitgebreid netwerk van interacties,

of voedselwebben,

terwijl dode materie dat netwerk
bij elke stap ondersteunt.

Het resulterende voedselweb

is zo verbonden

dat vrijwel elke soort

niet meer dan twee stappen verwijderd is
van detritus,

zelfs wij mensen.

Jij eet waarschijnlijk zelf geen rottende dingen,

mest of vijverslijm,

maar jouw voedselbronnen doen dat wel.

Veel dieren die wij eten

voeden zich ofwel direct met detritus,

zoals varkens, pluimvee, paddenstoelen, schaaldieren,

of meervallen en andere bodemvissen,

of ze krijgen dierlijke producten te eten.

Dus als je denkt dat de natuur vol afval is,

dan heb je gelijk.

Maar het afval van één organisme
is kostbaar voor een ander,

en al dat dode en vergane spul

zorgt uiteindelijk voor de energie die ons voedt

en met ons het merendeel van het leven op aarde,

als het door het voedselweb loopt.

Zo, dat geeft voer tot nadenken.