Return to Video

Një mësim si të kthejmë kundërshtarët në aleatë

  • 0:01 - 0:04
    Në verën e vitit 2014,
  • 0:04 - 0:08
    E gjeta veten të ulur përballë një burri
  • 0:08 - 0:11
    i cili, sipas çdo përkufizimi,
    ishte armiku im.
  • 0:12 - 0:14
    Emri i tij ishte Craig Watts,
  • 0:14 - 0:17
    dhe është një fermer në fabrikë pulash.
  • 0:17 - 0:21
    Karriera ime është përkushtuar
    në mbrojtjen e kafshëve
  • 0:21 - 0:23
    dhe dhënit fund të blegtorisë intensive.
  • 0:23 - 0:26
    Dhe deri në këtë pikë të jetën time,
  • 0:26 - 0:29
    kisha kaluar çdo moment
  • 0:29 - 0:32
    duke qëndruar kundër gjithçkaje
    ky njeri qëndronte,
  • 0:32 - 0:35
    dhe tani, isha në dhomën e tij të ndenjes.
  • 0:36 - 0:38
    Ditën kur takova Craig Watts,
  • 0:38 - 0:41
    ai kishte rritur pula për 22 vjet
  • 0:41 - 0:43
    për një kompani të quajtur Perdue,
  • 0:43 - 0:46
    kompania e katërt më e madhe
    e pulave ne vend.
  • 0:46 - 0:48
    Dhe që i ri,
  • 0:48 - 0:51
    ai kishte dëshirë për këtë
    mënyrë të jetuari,
  • 0:51 - 0:54
    në një nga shtetet më të varfër
    në Amerike.
  • 0:54 - 0:57
    Kështu që kur industria e pulave
    erdhi në qytet,
  • 0:57 - 1:00
    ai mendoi: "Kjo është një
    ëndër e bërë realitet".
  • 1:00 - 1:03
    Ai mori çerek millioni dollar hua,
  • 1:03 - 1:05
    dhe ai ndërtoi këto kotece pulash.
  • 1:05 - 1:08
    Perdue do ti jepte një tufë,
    ai do ti rriste ato,
  • 1:08 - 1:09
    dhe do të paguhej për secilën tufë,
  • 1:09 - 1:12
    dhe pastaj ai do të paguante
    paratë e marra hua,
  • 1:12 - 1:13
    si një kredi.
  • 1:14 - 1:17
    Por shumë shpejt, pulat u sëmurën.
  • 1:18 - 1:19
    Në fund të fundit është një fermë,
  • 1:19 - 1:22
    ka 25,000 pula,
  • 1:22 - 1:24
    që janë të ngjeshura mur më mur,
  • 1:24 - 1:28
    duke jetuar me jashtëqitjet e tyre, duke
    thithur ajër të ngarkuar me amoniak
  • 1:28 - 1:31
    Dhe kur pulat sëmuren,
    disa prej tyre ngordhin.
  • 1:31 - 1:33
    Dhe ti nuk paguhesh për pulat e ngordhura,
  • 1:33 - 1:36
    dhe Craig filloi të luftonte
    për të paguar huanë e tij,
  • 1:36 - 1:38
    ai e kuptoi se bëri gabim,
  • 1:38 - 1:42
    por ai s'ishte asgjë përveç një shërbëtor
    me kontrate në këtë pikë.
  • 1:42 - 1:46
    Kur e takova, ai ishte
    në një pikë thyerje.
  • 1:46 - 1:49
    Pagesat dukeshin të pafundme.
  • 1:49 - 1:51
    Ashtu si edhe ngordhjet,
  • 1:51 - 1:54
    dëshpërimi dhe sëmundjet e pulave të tij.
  • 1:55 - 2:02
    Tani, nëse ne përpiqemi të mendojmë për
    disa sisteme super të padrejtë,
  • 2:02 - 2:05
    të ndyrë dhe të ligë të ushqimit,
  • 2:05 - 2:10
    nuk mund të kishim menduar ndonjë
    më të keqe se blegtoria në fabrikë.
  • 2:10 - 2:14
    Tetëdhjetë miliardë kafshë të kultivuara
    nëpër botë çdo vit
  • 2:14 - 2:16
    rriten dhe theren.
  • 2:16 - 2:20
    Ata janë të futur në kafaze dhe magazina
    për të parë kurrë më dritën e diellit.
  • 2:20 - 2:24
    Dhe ky nuk është vetëm një problem
    për ato kafshë.
  • 2:24 - 2:25
    Agrikultura e kafshëve,
  • 2:25 - 2:29
    sjell më shumë
    emetimet e gazeve serrë
  • 2:29 - 2:33
    se të gjithë aeroplanët, trenat
    dhe automobilat të bashkuar.
  • 2:33 - 2:37
    Dhe një e treta e tokave tona bujqësore
    përdoret për
  • 2:37 - 2:39
    të rritur ushqim për kafshët në fabrika,
  • 2:39 - 2:41
    sesa për veten tonë.
  • 2:41 - 2:45
    Dhe e gjithë ajo tokë është e spërkatur
    me kimikate të pamatshme.
  • 2:45 - 2:48
    Dhe habitate të rëndësishme ekologjikisht,
  • 2:48 - 2:50
    si Amazona,
  • 2:50 - 2:53
    priten dhe digjen,
  • 2:53 - 2:56
    vetëm që të mund të ushqejmë
    dhe strehojmë këto kafshë.
  • 2:56 - 2:59
    Në kohën kur tre fëmijët e mi të rriten,
  • 2:59 - 3:02
    ka shumë pak gjasa të ketë arinj polare,
  • 3:02 - 3:05
    Elefantë sumatranë, orangutangë.
  • 3:05 - 3:08
    Në jetën time,
  • 3:08 - 3:12
    numri i zogjve, amfibëve, zvarranikëve
    dhe gjitarëve është përgjysmuar.
  • 3:13 - 3:16
    Dhe fajtori kryesor
  • 3:16 - 3:20
    është oreksi ynë global
    për mish, qumësht dhe vezë.
  • 3:20 - 3:23
    Dhe për mua, deri në këtë pikë,
  • 3:23 - 3:26
    zuzari ishte Craig Watts.
  • 3:27 - 3:30
    Ndërkohë që isha ulur atje
    në dhomën e tij të ndenjes,
  • 3:30 - 3:34
    frika dhe zemërimi im
    u kthyen në diçka tjetër.
  • 3:35 - 3:37
    Turp.
  • 3:37 - 3:40
    Gjithë jetën time e kisha kaluar
    duke e fajësuar atë,
  • 3:40 - 3:41
    duke e urryer atë,
  • 3:41 - 3:43
    unë madje i uroja që të sëmurej.
  • 3:44 - 3:46
    Unë kurrë nuk kisha
  • 3:46 - 3:50
    menduar për vështirësitë e tij,
    zgjedhjet e tij.
  • 3:51 - 3:53
    A mund të ishte ai një aleat i mundshëm?
  • 3:53 - 3:55
    Asnjëherë nuk e kisha menduar
  • 3:55 - 3:58
    ai ndihej po aq i bllokuar sa pulat.
  • 4:00 - 4:03
    Kështu që ne ishim ulur atje
    me orë të tëra
  • 4:03 - 4:06
    dhe mesdita u kthye në pasdite,
  • 4:06 - 4:08
    u kthye në muzg, u kthye në errësirë,
  • 4:08 - 4:09
    dhe ai papritmas tha,
  • 4:09 - 4:12
    "Në rregull, a jeni gati ti shihni pulat?"
  • 4:12 - 4:14
    Pra, nën mbulesën e errësirës,
  • 4:14 - 4:18
    ecëm drejt njërës
    nga këto kotece të larta, gri.
  • 4:18 - 4:20
    Dhe ai hapi derën
  • 4:20 - 4:22
    ne u futëm brenda,
  • 4:22 - 4:25
    dhe u goditëm
    me këtë erë mbizotëruese
  • 4:25 - 4:28
    dhe çdo muskul në trupin tim u tensionua
  • 4:28 - 4:30
    unë u kollita dhe sytë e mi lotuan.
  • 4:30 - 4:34
    Isha tepër e mbingarkuar
    nga sikleti im fizik,
  • 4:34 - 4:35
    Unë as nuk pash përreth në fillim,
  • 4:35 - 4:37
    por kur e bëra,
  • 4:37 - 4:40
    ajo që pashë më bëri të përlotem.
  • 4:40 - 4:43
    Dhjetëra mijëra pula të sapo çelura
  • 4:43 - 4:46
    në këtë depo të errësuar
  • 4:46 - 4:49
    me askund për të shkuar
    dhe asgjë për të bërë.
  • 4:50 - 4:53
    Gjatë muajve të ardhshëm,
    u ktheva shume herë,
  • 4:54 - 4:55
    me regjisorin Raegan Hodge,
  • 4:55 - 4:58
    për të regjistruar, për të kuptuar,
  • 4:58 - 5:00
    për të krijuar besim me Craig-un.
  • 5:00 - 5:01
    Dhe unë eca me të në kotecet e tij
  • 5:01 - 5:04
    ndërsa merrte zogj të ngordhur
    dhe që po ngordhnin,
  • 5:04 - 5:07
    zogj me këmbë të çrregullta
    dhe probleme me frymëmarrjen
  • 5:07 - 5:09
    dhe vështirësi në të ecur.
  • 5:09 - 5:12
    Dhe të gjitha këto i kapëm në film.
  • 5:13 - 5:15
    Dhe pastaj vendosëm të bënim diçka
  • 5:15 - 5:18
    Nuk mendoj se as ai, as unë prisnim
    të bënim kur u takuam për herë të parë.
  • 5:18 - 5:20
    Ne vendosëm ti publikonim ato pamje.
  • 5:20 - 5:23
    Dhe kjo ishte vërtet e rrezikshme
    për të dy.
  • 5:23 - 5:26
    Ishte e rrezikshme për të sepse
    ai mund të humbiste të ardhurat e tij,
  • 5:26 - 5:30
    shtëpinë e tij, tokën e tij,
    që fqinjët e tij ta urrenin.
  • 5:30 - 5:33
    Dhe unë mund të rrezikoj
    duke paditur organizatën time,
  • 5:33 - 5:36
    ose duke qene arsyeja
    që ai do të humbte gjithçka,
  • 5:36 - 5:39
    por gjithsesi duhej ta bënim.
  • 5:42 - 5:44
    "The New York Times" e shpërtheu historinë
  • 5:44 - 5:47
    dhe brenda 24 orëve,
  • 5:47 - 5:50
    një milion njerëz e kishin
    parë videon tonë.
  • 5:50 - 5:53
    Ajo u bë virale nga çdo përkufizim,
  • 5:53 - 5:56
    dhe papritmas kishim
    këtë platformë globale
  • 5:56 - 5:59
    për të folur për blegtorinë në fabrikë.
  • 6:01 - 6:04
    Dhe puna me Craig më shtyu të mendoja.
  • 6:04 - 6:08
    Cilët aleatë të tjerë të mundshëm
    janë atje?
  • 6:09 - 6:11
    Çfarë përparimi tjetër,
  • 6:11 - 6:15
    çfarë mësimesh të tjera mund të mësoj
    nëse i kaloj ato vija armike?
  • 6:17 - 6:19
    Mësimi i parë që mora
  • 6:19 - 6:23
    është se duhet të ndihemi rehat
    me të qenit në siklet.
  • 6:24 - 6:27
    Vetëm duke biseduar me njerëzit
    që janë dakort me ne,
  • 6:27 - 6:29
    nuk do të na çojë te zgjidhja.
  • 6:31 - 6:35
    Ne duhet të jemi të gatshëm
    të flasim me këta persona.
  • 6:35 - 6:36
    Sepse shpesh,
  • 6:36 - 6:40
    armiku ka fuqinë
    për të ndryshuar problemin
  • 6:40 - 6:42
    që ne jemi duke u përpjekur
    për të zgjidhur.
  • 6:42 - 6:45
    Në rastin tim, unë nuk jam përgjegjëse
    e ndonjë pule.
  • 6:45 - 6:47
    Fermeri është dhe kështu janë
    kompanitë e mishit.
  • 6:47 - 6:51
    Kështu që më duhet të komunikoj me ta
    nëse dua ta zgjidh problemin.
  • 6:51 - 6:54
    Dhe nja dy vjet pasi punova me Craig,
  • 6:54 - 6:57
    Unë përsëri bëra diçka
    që kurrë nuk prisja të bëja.
  • 6:57 - 7:00
    U ula me një edhe më të madh
    të ashtuquajtur armik:
  • 7:00 - 7:03
    Vetë Jim Perdue.
  • 7:03 - 7:06
    Njeriu që kisha bërë horr
    të videos time virale.
  • 7:08 - 7:10
    Dhe përsëri, përmes bisedave të vështira
  • 7:10 - 7:13
    dhe duke qenë në siklet,
  • 7:13 - 7:16
    Perdue doli me politikën e parë
    të kujdesit për kafshët
  • 7:16 - 7:18
    të ndonjë ndërmarrje pulash.
  • 7:19 - 7:21
    Në të, ata ranë dakord të bënin
  • 7:21 - 7:25
    disa nga gjërat që i kishim kritikuar
    që nuk po bënin në videon virale,
  • 7:25 - 7:28
    si të vendosnin dritare në kotecet.
  • 7:28 - 7:29
    Dhe të paguajnë për ato.
  • 7:31 - 7:33
    Dhe ky ishte me të vërtetë
    mësim i rëndësishëm për mua.
  • 7:35 - 7:36
    Mësimi i dytë
  • 7:36 - 7:41
    është se kur ulemi të negociojmë
  • 7:41 - 7:42
    me armikun,
  • 7:42 - 7:46
    ne duhet të kujtojmë që,
    ndodhet një qenie njerezore para nesh
  • 7:46 - 7:49
    që ka shumë të ngjarë
    të ketë më shumë të përbashkëta me ne
  • 7:49 - 7:52
    sesa duam të pranojmë.
  • 7:52 - 7:53
    Dhe këtë e mësova drejpërdrejt
  • 7:53 - 7:57
    kur më ftuan për vizitë në selinë
    e një kompanie të madhe pulash.
  • 7:57 - 8:01
    Dhe ishte hera e parë
    që organizata ime ishte ftuar,
  • 8:01 - 8:06
    dhe ndonjë organizatë ishte ftuar,
    për ti vizituar ata.
  • 8:06 - 8:08
    Dhe ndërsa ecnim nëpër korridor,
  • 8:08 - 8:11
    kishte njerëz të cilët po vështronin nga
    kabinat e tyre për të marrë një vështrim
  • 8:11 - 8:14
    të shpejtë se si duket një aktivist
    për të drejtat e kafshëve,
  • 8:14 - 8:16
    dhe ne ecëm -
  • 8:16 - 8:19
    Unë dukem kështu, kështu që nuk e di
    çfarë prisnin.
  • 8:19 - 8:20
    (Te qeshura)
  • 8:20 - 8:23
    Por ndërsa hynim në sallën e bordit,
  • 8:23 - 8:26
    kishte një ekzekutiv i cili ishte
    përgjegjës, i ulur atje.
  • 8:26 - 8:28
    me krahët e tij ishin kryqëzuar
  • 8:28 - 8:30
    dhe ai nuk donte që unë të isha atje.
  • 8:30 - 8:33
    Dhe unë hapa laptopin tim,
  • 8:33 - 8:35
    dhe doli fotoja në sfond,
  • 8:35 - 8:37
    dhe ishte një foto e tre fëmijëve të mi.
  • 8:37 - 8:40
    Vajza ime duket qartë
    ndryshe nga djemtë e mi.
  • 8:40 - 8:44
    Dhe kur e pa atë foto,
    i zgjidhi krahët
  • 8:44 - 8:48
    anoi kokën dhe u përkul
    përpara dhe tha,
  • 8:48 - 8:49
    "A janë këta fëmijët tuaj?"
  • 8:49 - 8:51
    Unë thashë: "Po.
  • 8:51 - 8:53
    Sapo u ktheva nga birësimi
    i vajzës sime - "
  • 8:53 - 8:56
    Dhe fola shumë gjatë për këtë
    për një takim profesional.
  • 8:56 - 9:00
    Ai më ndaloi dhe tha,
  • 9:00 - 9:02
    "Unë kam dy fëmijë të birësuar".
  • 9:03 - 9:07
    Dhe për 20 minutat e ardhshme,
  • 9:07 - 9:08
    biseduam per këtë.
  • 9:08 - 9:11
    Ne folëm për birësimin
    dhe të qenit prind
  • 9:11 - 9:14
    dhe në ato momente,
  • 9:14 - 9:16
    harruam kush duhet të ishim
  • 9:16 - 9:17
    në atë tryezë.
  • 9:18 - 9:20
    Dhe muret u shembën,
  • 9:20 - 9:24
    dhe një urë u ndërtua
    dhe ne e kaluam këtë ndarje.
  • 9:24 - 9:27
    Dhe shumë përparim
    është bërë me atë kompani
  • 9:27 - 9:31
    për shkak të kësaj lidhjeje që bëmë.
  • 9:32 - 9:34
    Mësimi im i fundit për ju
  • 9:34 - 9:39
    është se kur ulemi
    me të ashtuquajturin armik,
  • 9:39 - 9:41
    ne kemi nevojë të kërkojmë
    për një fitore të përbashkët.
  • 9:41 - 9:44
    Në vend që të merrem
    me fermerë si Craig Watts
  • 9:44 - 9:47
    duke menduar, "Unë duhet
    ti largoj ata nga blegtoria, "
  • 9:47 - 9:51
    Fillova të mendoj se si mund ti ndihmoj
    ata të jenë lloje të ndryshëm fermerësh,
  • 9:51 - 9:53
    si, rritja e kërpit ose kërpudhave.
  • 9:54 - 9:57
    Dhe një fermer me të cilin punova më vonë
    bëri pikërisht atë.
  • 9:58 - 10:01
    Ai bëri ekspozen me mua dhe filmoi,
  • 10:01 - 10:03
    dhe shkuam në "The New
    York Times" përsëri,
  • 10:03 - 10:05
    por ai shkoi përtej kësaj.
  • 10:05 - 10:06
    Ai e la rritjen e pulave
  • 10:06 - 10:08
    dhe rezulton
  • 10:08 - 10:11
    se ato kotece të mëdha, të larta, gri
  • 10:11 - 10:13
    janë mjedisi perfekt
  • 10:14 - 10:15
    për rritjen e diçkaje tjetër.
  • 10:15 - 10:19
    (Te qeshura)
  • 10:19 - 10:23
    (Duartrokitje)
  • 10:23 - 10:26
    Ky është kërp, njerëz, është kërp.
  • 10:26 - 10:28
    (Te qeshura)
  • 10:30 - 10:35
    Ja mënyra mjedisore për të mbajtur pronën,
  • 10:35 - 10:37
    për të paguar faturat,
  • 10:37 - 10:40
    që një aktivist vegan për
    të drejtat e kafshëve
  • 10:40 - 10:42
    dhe një fermer pulash mund
    të qëndrojnë pas.
  • 10:42 - 10:45
    (Te qeshura)
  • 10:45 - 10:47
    Dhe në vend që të mendosh,
  • 10:47 - 10:51
    si mund ti çoj këto ndërmarrje të mëdha
    mishi jashtë biznesi,
  • 10:51 - 10:55
    Fillova të mendoj, si mund t'i ndihmoj ata
    të evoluojnë në një lloj tjetër biznesi.
  • 10:55 - 10:58
    Një ku proteina nuk vjen
    nga kafshët e therura,
  • 10:58 - 11:01
    por, bimët.
  • 11:01 - 11:02
    Dhe besojeni apo jo,
  • 11:02 - 11:06
    këto kompani të mëdha po fillojnë
    të lëvizin në atë drejtim.
  • 11:06 - 11:12
    Cargill dhe Tyson dhe Perdue
    po shtojnë proteina me bazë bimore
  • 11:12 - 11:14
    në zinxhirin e tyre të furnizimit.
  • 11:14 - 11:17
    Dhe vetë Perdue tha se,
  • 11:17 - 11:19
    "Kompania jonë është një kompani
    e proteinave premium,
  • 11:19 - 11:23
    dhe asgjë për këtë nuk thotë
    se duhet të vijnë nga kafshët ".
  • 11:23 - 11:27
    Dhe në qytetin tim të lindjes në Atlanta,
  • 11:28 - 11:31
    KFC bëri një provë një-ditore
    me Beyond Meat,
  • 11:31 - 11:33
    për nugget pule me bazë bimore.
  • 11:33 - 11:35
    Dhe ishte çmenduri,
  • 11:35 - 11:37
    kishte rradhë shumë të gjata,
  • 11:37 - 11:39
    ishte ndalur trafiku
    në të gjitha drejtimet,
  • 11:39 - 11:42
    do të mendonit se po jepnin
    bileta falas për Beyoncé.
  • 11:42 - 11:46
    Njerëzit janë gati për këtë ndryshim.
  • 11:47 - 11:50
    Ne kemi nevojë për të ndërtuar
    një tendë të madhe
  • 11:50 - 11:52
    që të gjithë mund të futemi.
  • 11:52 - 11:54
    Nga fermeri i fabrikës së pulave,
  • 11:54 - 11:56
    tek kompanitë masive të mishit,
  • 11:56 - 11:59
    tek aktivisti për të drejtat e kafshëve.
  • 11:59 - 12:01
    Dhe këto mësime,
  • 12:01 - 12:03
    mund të zbatohen për shumë drejtime,
  • 12:03 - 12:07
    nëse është një problem me një ish,
  • 12:07 - 12:09
    një fqinj ose një kunat.
  • 12:10 - 12:15
    Ose me disa nga problemet më të mëdha
    të shfrytëzimit dhe shtypjes,
  • 12:15 - 12:18
    si blegtoria në fabrikë,
  • 12:18 - 12:22
    ose mizogjinia ose racizmi ose
    ndryshimi i klimës.
  • 12:23 - 12:27
    Problemet më të vogla dhe më
    të mëdha në botë,
  • 12:27 - 12:30
    ato nuk do të zgjidhen
    duke rrahur armiqtë tanë
  • 12:30 - 12:34
    por duke i gjetur këto
    rrugë fituese së bashku.
  • 12:35 - 12:37
    Na kërkohet ne
  • 12:37 - 12:42
    të heqim dorë nga ajo ideja e
    ne kundër tyre
  • 12:43 - 12:46
    dhe të kuptojë se jemi vetëm një ne,
  • 12:46 - 12:48
    të gjithë ne,
  • 12:48 - 12:50
    kundër një sistemi të padrejtë.
  • 12:51 - 12:53
    Dhe është e vështirë,
  • 12:53 - 12:55
    dhe e çrregullt, dhe e pakëndshme.
  • 12:56 - 12:58
    Por është kritike.
  • 12:58 - 13:02
    Dhe mbase mënyra e vetme
  • 13:02 - 13:04
    për të ndërtuar atë sistem ushqimor
  • 13:04 - 13:08
    që të gjithë, që nga pula
    tek fermeri i pulave
  • 13:08 - 13:12
    tek kompania mega e mishit,
    tek të gjithë ne,
  • 13:12 - 13:13
    meritojnë
  • 13:14 - 13:15
    Faleminderit.
  • 13:16 - 13:21
    (Duartrokitje)
Title:
Një mësim si të kthejmë kundërshtarët në aleatë
Speaker:
Leah Garcés
Description:

Kur jeni në anët e kundërta të një çështjeje, si bieni dakort me kundërshtarët tuaj dhe punoni së bashku për të zgjidhur një problem? Ndiqni se si aktivistja për të drejtat e kafshëve Leah Garcés tregon tre mësime që ajo mësoi në çeljen e një plani ambicioz për t'i dhënë fund fabrikave të pulave me personin e fundit që priste: një fermer pulash.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:33

Albanian subtitles

Revisions