Return to Video

Minik proteinlerle özel olarak üretilen yeni bir ilaç türü

  • 0:01 - 0:03
    Ben bir protein tasarımcısıyım.
  • 0:05 - 0:08
    Ve yeni bir ilaç türünü
    ele almak istiyorum.
  • 0:08 - 0:11
    Sıkıştırılmış peptit adı verilen
    bir molekülden yapılır.
  • 0:12 - 0:15
    Bugün sadece birkaç tane
    sıkıştırılmış peptit ilacı var
  • 0:15 - 0:18
    ancak önümüzdeki on yıl içinde
    pazara girecek bir çok ilaç var.
  • 0:18 - 0:20
    Bu yeni ilaçların nelerden oluştuğunu,
  • 0:20 - 0:23
    nasıl farklı olduklarını
    ve yeni ve heyecan verici ilaçların
  • 0:23 - 0:26
    gelgit dalgasına neyin
    sebep olduğunu keşfedelim.
  • 0:26 - 0:30
    Sıkıştırılmış peptitler
    çok küçük proteinlerdir.
  • 0:30 - 0:34
    Molekülün şeklini sınırlayan
    ekstra kimyasal bağları vardır
  • 0:34 - 0:37
    ve bu onları inanılmaz
    derecede kararlı ve güçlü kılıyor.
  • 0:38 - 0:40
    Bunlar, doğal olarak meydana gelirler
  • 0:40 - 0:41
    ve aslında vücudumuz,
  • 0:41 - 0:44
    bakteriyel, mantar ve viral enfeksiyonla
    savaşmaya yardım eden birkaçını üretir.
  • 0:44 - 0:46
    Yılanlar ve akrepler gibi hayvanlar
  • 0:46 - 0:49
    zehirlerinde sıkıştırılmış
    peptitler kullanırlar.
  • 0:49 - 0:52
    Proteinden yapılan ilaçlara
    biyolojik ilaçlar denir.
  • 0:52 - 0:54
    İnsülin ilaçlarının yanı sıra
  • 0:54 - 0:56
    Humira ya da Enbrel gibi
    antikor ilaçları da
  • 0:56 - 1:00
    sıkıştırılmış peptitler içerir.
  • 1:00 - 1:03
    Genel olarak biyolojik maddeler harikadır
  • 1:03 - 1:07
    çünkü ilaçların yan etkilere neden
    olacağı çeşitli yollardan kaçarlar.
  • 1:07 - 1:09
    İlk olarak protein.
  • 1:09 - 1:12
    Vücudumuzda tamamen doğal,
    zararsız bir maddedir.
  • 1:12 - 1:15
    Hücrelerimiz on binlerce
    farklı protein üretir
  • 1:15 - 1:17
    ve temel olarak
    tüm yiyeceklerimizde protein vardır.
  • 1:17 - 1:21
    İkincisi, bazen ilaçlar vücudunuzda
    istemediğiniz moleküllerle
  • 1:21 - 1:23
    etkileşime girerler.
  • 1:23 - 1:25
    Küçük moleküllü ilaçlarla
    karşılaştırıldığında
  • 1:25 - 1:27
    aspirin gibi düzenli
    ilaçları kastediyorum,
  • 1:27 - 1:29
    biyolojik maddeler oldukça büyüktür.
  • 1:29 - 1:33
    Moleküller birbirine mükemmel biçimde uyan
    şekilleri benimsediğinde etkileşirler.
  • 1:33 - 1:35
    Kilit ve anahtar gibi.
  • 1:35 - 1:37
    Daha büyük bir anahtarın,
    daha fazla oluğu vardır,
  • 1:37 - 1:40
    bu yüzden tek bir kilide
    sığma olasılığı daha yüksektir.
  • 1:40 - 1:43
    Ancak çoğu biyolojik maddelerin
    bir kusuru vardır.
  • 1:43 - 1:44
    Onlar hassastır.
  • 1:44 - 1:46
    Bu yüzden genellikle
    enjeksiyonla uygulanırlar
  • 1:46 - 1:48
    çünkü yutmaya çalışırsak
  • 1:48 - 1:50
    mide asidimiz ilacı yok eder.
  • 1:50 - 1:52
    Sıkıştırılmış peptitler tam tersidir.
  • 1:52 - 1:54
    Normal ilaçlar gibi
    gerçekten dayanıklılardır.
  • 1:54 - 1:59
    Böylece onları hap, soluk cihazı ve merhem
    kullanarak uygulamak mümkündür.
  • 2:00 - 2:04
    Sıkıştırılmış peptitleri ilaç gelişiminde
    bu kadar cazip kılan da budur.
  • 2:04 - 2:06
    Küçük moleküllü ve biyolojik ilaçların
  • 2:06 - 2:10
    en iyi özelliklerinden bazılarını
    bir araya getiriyorlar.
  • 2:10 - 2:13
    Ne yazık ki doğada bulduğumuz
    sıkıştırılmış peptitleri
  • 2:13 - 2:15
    yeni ilaçlar haline getirmek için
  • 2:15 - 2:17
    yeniden yapılandırmak çok zordur.
  • 2:17 - 2:18
    İşte bu noktada devreye giriyorum.
  • 2:18 - 2:22
    Yeni bir ilaç oluşturmak
    belirli bir kilide uyacak
  • 2:22 - 2:24
    bir anahtar hazırlamak gibidir.
  • 2:24 - 2:26
    Şekli doğru biçimde yapmalıyız.
  • 2:26 - 2:29
    Ancak sıkıştırılmış bir peptidin
    şeklini çok fazla değiştirirsek
  • 2:29 - 2:31
    bu ekstra kimyasal bağlar oluşamaz
  • 2:31 - 2:33
    ve bütün molekül parçalanır.
  • 2:33 - 2:37
    Bu yüzden şekilleri üzerinde nasıl kontrol
    elde edeceğimizi bulmamız gerekiyordu.
  • 2:37 - 2:39
    Üç kıtada bir araya gelen
    ve bu sorunu çözen
  • 2:39 - 2:42
    bir düzine kurumu kapsayan
  • 2:42 - 2:45
    ortak bir bilimsel çabanın parçasıydım.
  • 2:45 - 2:49
    Önceki çabalardan tamamen
    farklı bir yaklaşım izledik.
  • 2:49 - 2:52
    Doğada bulunan sıkıştırılmış peptitlerde
    değişiklik yapmak yerine
  • 2:52 - 2:56
    en baştan yenilerini
    nasıl yapacağımız çözdük.
  • 2:56 - 2:57
    Bunu yapmak için
  • 2:57 - 2:59
    herkesin de serbestçe kullanabileceği
  • 2:59 - 3:02
    açık kaynaklı peptit
    tasarım yazılımı geliştirdik.
  • 3:02 - 3:03
    Yöntemimizi test etmek için
  • 3:03 - 3:05
    çok çeşitli şekillere sahip
  • 3:05 - 3:08
    bir dizi sıkıştırılmış peptit ürettik.
  • 3:08 - 3:11
    Bunların çoğu daha önce
    doğada hiç görülmemişti.
  • 3:11 - 3:14
    Sonra laboratuvara girdik
    ve bu peptitleri ürettik.
  • 3:14 - 3:16
    Daha sonra deneyleri kullanarak
  • 3:16 - 3:18
    moleküler yapılarını belirledik.
  • 3:18 - 3:20
    Tasarlanan modellerimizi
  • 3:20 - 3:22
    gerçek moleküler yapılarla
    karşılaştırdığımızda
  • 3:22 - 3:25
    yazılımımızın, atomları
    mümkün olan ölçünün sınırında
  • 3:25 - 3:28
    doğru bir şekilde
    konumlandırabildiğini bulduk.
  • 3:28 - 3:30
    Üç yıl önce bu yapılamadı.
  • 3:30 - 3:33
    Bugün ilaç gelişimi için
    özel olarak tasarlanmış şekillerle
  • 3:33 - 3:37
    tasarımcı peptitler
    yaratma yeteneğine sahibiz.
  • 3:37 - 3:38
    Peki bu teknoloji bizi nereye götürüyor?
  • 3:39 - 3:41
    Son zamanlarda
  • 3:41 - 3:43
    meslektaşlarım ve ben,
    sıkıştırılmış peptitler tasarladık,
  • 3:43 - 3:46
    bu peptitler, influenza
    virüsünü nötralize eder,
  • 3:46 - 3:49
    gıda zehirlenmesine karşı korur
  • 3:49 - 3:51
    ve kanser hücrelerinin
    büyümesini engeller.
  • 3:51 - 3:53
    Yeni ilaçlardan bazıları
  • 3:53 - 3:56
    laboratuvar hayvanları ile yapılan
    klinik öncesi çalışmalarda test edildi.
  • 3:56 - 4:00
    Şimdiye kadar hepsi güvenli
    ve son derece etkilidir.
  • 4:00 - 4:03
    Sıkıştırılmış peptit tasarımı
    son teknoloji çalışmasıdır
  • 4:03 - 4:06
    ve ilaç geliştirme hattı
    yavaş ve temkinlidir.
  • 4:06 - 4:08
    Hâlâ insan denemelerinden
    üç ile beş yıl uzaktayız.
  • 4:08 - 4:10
    Ancak bu süre zarfında
  • 4:10 - 4:12
    daha çok sıkıştırılmış peptit ilaçları
  • 4:12 - 4:14
    ilaç geliştirme hattına girecektir.
  • 4:14 - 4:18
    Sonuç olarak tasarlanmış peptit ilaçları,
  • 4:18 - 4:20
    hastalıklarımızın kısıtlamalarından
  • 4:20 - 4:23
    kurtulmamızı sağlayacak.
  • 4:23 - 4:24
    Teşekkür ederim.
  • 4:24 - 4:28
    (Alkış)
Title:
Minik proteinlerle özel olarak üretilen yeni bir ilaç türü
Speaker:
Christopher Bahl
Description:

İnsülin gibi bazı hayat kurtarıcı ilaçlar, hap olarak yutulmak yerine enjekte edilmesi gereken kadar büyük ve kırılgan proteinlerden yapılır. Ancak, peptitler olarak bilinen daha küçük, daha dayanıklı proteinlerden yapılmış yeni nesil bir ilaç geliyor. Hızlı ve bilgilendirici bu konuşmada, moleküler mühendis ve TED Fellow Christopher Bahl, bir gün gribi nötralize edebilen, botulizm zehirlenmesine karşı koruyabilecek ve hatta kanser hücrelerinin büyümesini durdurabilecek güçlü peptitler oluşturmak için sayısal tasarımını nasıl kullandığını açıklıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:41

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.