0:00:01.375,0:00:03.208
Ben bir protein tasarımcısıyım.

0:00:04.917,0:00:07.851
Ve yeni bir ilaç türünü[br]ele almak istiyorum.

0:00:07.875,0:00:11.220
Sıkıştırılmış peptit adı verilen [br]bir molekülden yapılır.

0:00:11.710,0:00:14.770
Bugün sadece birkaç tane[br]sıkıştırılmış peptit ilacı var

0:00:14.770,0:00:17.743
ancak önümüzdeki on yıl içinde[br]pazara girecek bir çok ilaç var.

0:00:17.743,0:00:19.601
Bu yeni ilaçların nelerden oluştuğunu,

0:00:19.601,0:00:22.960
nasıl farklı olduklarını [br]ve yeni ve heyecan verici ilaçların

0:00:22.960,0:00:25.902
gelgit dalgasına neyin [br]sebep olduğunu keşfedelim.

0:00:26.220,0:00:29.937
Sıkıştırılmış peptitler[br]çok küçük proteinlerdir.

0:00:30.068,0:00:33.539
Molekülün şeklini sınırlayan[br]ekstra kimyasal bağları vardır

0:00:33.619,0:00:37.138
ve bu onları inanılmaz[br]derecede kararlı ve güçlü kılıyor.

0:00:37.682,0:00:39.502
Bunlar, doğal olarak meydana gelirler

0:00:39.502,0:00:40.651
ve aslında vücudumuz,

0:00:40.651,0:00:44.491
bakteriyel, mantar ve viral enfeksiyonla[br]savaşmaya yardım eden birkaçını üretir.

0:00:44.491,0:00:46.301
Yılanlar ve akrepler gibi hayvanlar

0:00:46.301,0:00:48.685
zehirlerinde sıkıştırılmış[br]peptitler kullanırlar.

0:00:48.875,0:00:51.809
Proteinden yapılan ilaçlara[br]biyolojik ilaçlar denir.

0:00:51.833,0:00:53.726
İnsülin ilaçlarının yanı sıra

0:00:53.750,0:00:56.184
Humira ya da Enbrel gibi [br]antikor ilaçları da

0:00:56.208,0:00:59.809
sıkıştırılmış peptitler içerir.

0:00:59.833,0:01:02.934
Genel olarak biyolojik maddeler harikadır

0:01:02.958,0:01:07.143
çünkü ilaçların yan etkilere neden[br]olacağı çeşitli yollardan kaçarlar.

0:01:07.167,0:01:08.601
İlk olarak protein.

0:01:08.625,0:01:11.726
Vücudumuzda tamamen doğal, [br]zararsız bir maddedir.

0:01:11.750,0:01:14.518
Hücrelerimiz on binlerce[br]farklı protein üretir

0:01:14.542,0:01:17.226
ve temel olarak [br]tüm yiyeceklerimizde protein vardır.

0:01:17.250,0:01:21.143
İkincisi, bazen ilaçlar vücudunuzda[br]istemediğiniz moleküllerle

0:01:21.167,0:01:22.601
etkileşime girerler.

0:01:22.601,0:01:24.802
Küçük moleküllü ilaçlarla [br]karşılaştırıldığında

0:01:24.802,0:01:27.309
aspirin gibi düzenli[br]ilaçları kastediyorum,

0:01:27.333,0:01:29.268
biyolojik maddeler oldukça büyüktür.

0:01:29.292,0:01:33.184
Moleküller birbirine mükemmel biçimde uyan[br]şekilleri benimsediğinde etkileşirler.

0:01:33.208,0:01:34.726
Kilit ve anahtar gibi.

0:01:34.750,0:01:37.192
Daha büyük bir anahtarın,[br]daha fazla oluğu vardır,

0:01:37.192,0:01:40.143
bu yüzden tek bir kilide [br]sığma olasılığı daha yüksektir.

0:01:40.167,0:01:42.893
Ancak çoğu biyolojik maddelerin[br]bir kusuru vardır.

0:01:42.917,0:01:44.134
Onlar hassastır.

0:01:44.134,0:01:46.351
Bu yüzden genellikle [br]enjeksiyonla uygulanırlar

0:01:46.351,0:01:48.269
çünkü yutmaya çalışırsak

0:01:48.269,0:01:49.751
mide asidimiz ilacı yok eder.

0:01:49.995,0:01:52.018
Sıkıştırılmış peptitler tam tersidir.

0:01:52.042,0:01:54.184
Normal ilaçlar gibi[br]gerçekten dayanıklılardır.

0:01:54.208,0:01:58.841
Böylece onları hap, soluk cihazı ve merhem[br]kullanarak uygulamak mümkündür.

0:01:59.792,0:02:04.059
Sıkıştırılmış peptitleri ilaç gelişiminde[br]bu kadar cazip kılan da budur.

0:02:04.083,0:02:06.387
Küçük moleküllü ve biyolojik ilaçların

0:02:06.387,0:02:09.684
en iyi özelliklerinden bazılarını[br]bir araya getiriyorlar.

0:02:09.708,0:02:12.522
Ne yazık ki doğada bulduğumuz[br]sıkıştırılmış peptitleri

0:02:12.522,0:02:15.184
yeni ilaçlar haline getirmek için

0:02:15.208,0:02:16.783
yeniden yapılandırmak çok zordur.

0:02:16.783,0:02:18.410
İşte bu noktada devreye giriyorum.

0:02:18.410,0:02:21.601
Yeni bir ilaç oluşturmak[br]belirli bir kilide uyacak

0:02:21.625,0:02:24.101
bir anahtar hazırlamak gibidir.

0:02:24.101,0:02:25.755
Şekli doğru biçimde yapmalıyız.

0:02:25.755,0:02:28.893
Ancak sıkıştırılmış bir peptidin[br]şeklini çok fazla değiştirirsek

0:02:28.917,0:02:31.059
bu ekstra kimyasal bağlar oluşamaz

0:02:31.083,0:02:32.949
ve bütün molekül parçalanır.

0:02:32.949,0:02:36.763
Bu yüzden şekilleri üzerinde nasıl kontrol[br]elde edeceğimizi bulmamız gerekiyordu.

0:02:36.763,0:02:38.822
Üç kıtada bir araya gelen[br]ve bu sorunu çözen

0:02:38.822,0:02:41.976
bir düzine kurumu kapsayan

0:02:42.000,0:02:45.393
ortak bir bilimsel çabanın parçasıydım.

0:02:45.417,0:02:48.518
Önceki çabalardan tamamen[br]farklı bir yaklaşım izledik.

0:02:48.542,0:02:51.723
Doğada bulunan sıkıştırılmış peptitlerde[br]değişiklik yapmak yerine

0:02:51.723,0:02:55.573
en baştan yenilerini[br]nasıl yapacağımız çözdük.

0:02:55.573,0:02:56.814
Bunu yapmak için

0:02:56.814,0:02:59.476
herkesin de serbestçe kullanabileceği

0:02:59.476,0:03:01.863
açık kaynaklı peptit [br]tasarım yazılımı geliştirdik.

0:03:01.863,0:03:03.268
Yöntemimizi test etmek için

0:03:03.292,0:03:05.456
çok çeşitli şekillere sahip

0:03:05.456,0:03:08.476
bir dizi sıkıştırılmış peptit ürettik.

0:03:08.500,0:03:10.934
Bunların çoğu daha önce[br]doğada hiç görülmemişti.

0:03:10.958,0:03:13.851
Sonra laboratuvara girdik[br]ve bu peptitleri ürettik.

0:03:13.875,0:03:15.643
Daha sonra deneyleri kullanarak

0:03:15.643,0:03:17.809
moleküler yapılarını belirledik.

0:03:17.809,0:03:19.886
Tasarlanan modellerimizi

0:03:19.886,0:03:22.084
gerçek moleküler yapılarla[br]karşılaştırdığımızda

0:03:22.084,0:03:24.941
yazılımımızın, atomları[br]mümkün olan ölçünün sınırında

0:03:24.975,0:03:27.851
doğru bir şekilde[br]konumlandırabildiğini bulduk.

0:03:27.875,0:03:30.059
Üç yıl önce bu yapılamadı.

0:03:30.083,0:03:33.101
Bugün ilaç gelişimi için[br]özel olarak tasarlanmış şekillerle

0:03:33.125,0:03:36.518
tasarımcı peptitler[br]yaratma yeteneğine sahibiz.

0:03:36.542,0:03:38.500
Peki bu teknoloji bizi nereye götürüyor?

0:03:39.292,0:03:40.559
Son zamanlarda

0:03:40.583,0:03:43.423
meslektaşlarım ve ben,[br]sıkıştırılmış peptitler tasarladık,

0:03:43.423,0:03:46.309
bu peptitler, influenza[br]virüsünü nötralize eder,

0:03:46.333,0:03:49.268
gıda zehirlenmesine karşı korur

0:03:49.292,0:03:51.417
ve kanser hücrelerinin [br]büyümesini engeller.

0:03:51.417,0:03:52.566
Yeni ilaçlardan bazıları

0:03:52.566,0:03:56.051
laboratuvar hayvanları ile yapılan[br]klinik öncesi çalışmalarda test edildi.

0:03:56.051,0:03:59.976
Şimdiye kadar hepsi güvenli[br]ve son derece etkilidir.

0:03:59.976,0:04:03.307
Sıkıştırılmış peptit tasarımı [br]son teknoloji çalışmasıdır

0:04:03.307,0:04:05.768
ve ilaç geliştirme hattı [br]yavaş ve temkinlidir.

0:04:05.768,0:04:08.476
Hâlâ insan denemelerinden[br]üç ile beş yıl uzaktayız.

0:04:08.500,0:04:09.768
Ancak bu süre zarfında

0:04:09.768,0:04:11.870
daha çok sıkıştırılmış peptit ilaçları

0:04:11.870,0:04:13.875
ilaç geliştirme hattına girecektir.

0:04:13.875,0:04:17.878
Sonuç olarak tasarlanmış peptit ilaçları,

0:04:17.878,0:04:20.083
hastalıklarımızın kısıtlamalarından

0:04:20.083,0:04:22.601
kurtulmamızı sağlayacak.

0:04:22.625,0:04:23.893
Teşekkür ederim.

0:04:23.917,0:04:28.042
(Alkış)