< Return to Video

Antarktika buz tabakalarının kilometrelerce altına nasıl bakıyoruz?

  • 0:00 - 0:02
    Ben bir radyo buzulbilimciyim.
  • 0:03 - 0:07
    Yani buzulları ve buz tabakalarını
    incelemek için radar kullanıyorum.
  • 0:08 - 0:10
    Şimdiki birçok buzulbilimci gibi
  • 0:10 - 0:13
    buzulların gelecekte deniz
    seviyesinin yükselmesine ne kadar
  • 0:13 - 0:16
    katkıda bulunacağını tahmin
    etme problemi üzerinde çalışıyorum.
  • 0:16 - 0:19
    Bugün sizlerle deniz
    seviyesinin artması konusunda
  • 0:19 - 0:23
    net rakamlara ulaşmanın
    neden çok zor olduğu ve neden
  • 0:23 - 0:26
    radar teknolojisi ve yer bilimi eğitimi
    hakkında düşünme şeklimizi değiştirerek
  • 0:26 - 0:29
    bu konuda daha iyi
    olabileceğimize inandığım
  • 0:29 - 0:30
    hakkında konuşmak istiyorum.
  • 0:30 - 0:33
    Çoğu bilimci deniz seviyesi
    yükselmesinden bahsederken
  • 0:33 - 0:34
    şöyle bir
    senaryo gösteriyorlar.
  • 0:34 - 0:37
    Bu buz tabakası ve iklim
    modelleri kullanılarak üretildi.
  • 0:37 - 0:40
    Sağda, gelecek 100 yıl için modeller
    tarafından tahmin edilen
  • 0:40 - 0:43
    deniz seviyesi menzilini görebilirsiniz.
  • 0:43 - 0:46
    Bu, bağlama göre mevcut deniz seviyesi
  • 0:46 - 0:49
    ve bu da 4 milyondan fazla
    insanın yerinden olmaya karşı
  • 0:49 - 0:51
    savunmasız kaldığı deniz deviyesi.
  • 0:51 - 0:53
    Yani planlama açısından
  • 0:53 - 0:56
    bu senaryodaki belirsizlik zaten büyük.
  • 0:56 - 1:01
    Ama bunun ötesinde, senaryo " ...
    Batı Antartika Buz Tabakası çökmezse."
  • 1:01 - 1:03
    yıldızı ve uyarısıyla geliyor.
  • 1:04 - 1:07
    Böyle bir durumda çarpıcı ölçüde
    yüksek sayılardan konuşuyor oluruz.
  • 1:07 - 1:09
    Abartısız grafikten taşardı.
  • 1:10 - 1:13
    Bu ihtimali ciddiye almamız
    gerekmesinin sebebi
  • 1:13 - 1:15
    dünyanın jeolojik tarihinden
  • 1:15 - 1:18
    bazı dönemlerde deniz seviyesinin
  • 1:18 - 1:20
    bugün olduğundan daha
    hızlı yükseldiğini biliyoruz.
  • 1:20 - 1:22
    Şimdiyse bunun gelecekte olma ihtimalini
  • 1:22 - 1:25
    görmezden gelemeyiz.
  • 1:26 - 1:29
    Öyleyse neden kendimizden emin bir şekilde
  • 1:29 - 1:34
    kıta boyutlarındaki bir buz
    tabakasının önemli bir kısmının
  • 1:34 - 1:36
    çöküp çökmeyeceğini söyleyemiyoruz?
  • 1:37 - 1:40
    Bunu yapmak için, öyle bir
    çöküntüye dahil olabilecek
  • 1:40 - 1:42
    her türlü süreç, koşul ve fiziği içeren
  • 1:42 - 1:45
    modellere ihtiyacımız var.
  • 1:45 - 1:47
    Ve bunu bilmesi zor.
  • 1:47 - 1:49
    Çünkü bu süreç ve koşullar
  • 1:49 - 1:51
    kilometrelerce buzun
    altında gerçekleşiyor
  • 1:51 - 1:54
    ve bu görüntüyü üretenki gibi uydular
  • 1:54 - 1:55
    onları gözlemlemeye kör.
  • 1:56 - 1:59
    Aslında, Mars yüzeyi gözlemlerimiz
  • 1:59 - 2:03
    Antartik buz tabakasının altında
    olanlardan çok daha kapsamlı.
  • 2:04 - 2:07
    Bu gözlemlere uzay ve zaman
    açısında devasa bir ölçüde
  • 2:07 - 2:10
    ihtiyacımız olduğundan
    dolayı daha da çetrefillidir.
  • 2:11 - 2:13
    Kapladığı alan açısından bu bir kıta.
  • 2:13 - 2:15
    Kuzey Amerika, Rocky Dağları, Everglades
  • 2:15 - 2:20
    ve Büyük Göller bölgelerinin farklı olması
    gibi Antartika'nın yeraltı da
  • 2:20 - 2:23
    oldukça farklı.
  • 2:23 - 2:25
    Şimdi buz tabakalarının
    sadece binyıllar
  • 2:25 - 2:29
    ya da yüzyıllar zaman zarfında
    gelişmediğini aynı zamanda
  • 2:29 - 2:32
    yıllar ve günler zarfında
    geliştiğini de biliyoruz.
  • 2:32 - 2:35
    Yani istediğimiz şey,
  • 2:35 - 2:39
    kıta boyutundaki buzun
    kilometrelerce altını gözlemlemek
  • 2:39 - 2:40
    ve bunu sürekli yapmak.
  • 2:41 - 2:42
    Peki bunu nasıl yaparız?
  • 2:43 - 2:47
    Tam olarak yer altını görmüyor değiliz.
  • 2:47 - 2:50
    Başta bir radyo buzulbilimci
    olduğumu söylemiştim
  • 2:50 - 2:52
    ve bunun bir şey ifade etmesinin sebebi
  • 2:52 - 2:54
    buz tabakalarının içini görmek için
  • 2:54 - 2:57
    buz-tesirli hava radarının
    ana aracımız olması.
  • 2:57 - 3:01
    Yani ekibimin kullandığı bilginin çoğu
    2. Dünya Savaşı-era DC-3 gibi
  • 3:01 - 3:03
    uçaklar tarafından toplanıyor.
  • 3:03 - 3:06
    Bu gerçekten de
    Ardenler Taarruzunda kullanıldı.
  • 3:06 - 3:08
    Kanadın altındaki
    antenleri görebilirsiniz.
  • 3:08 - 3:12
    Buzun altına radar sinyalleri
    iletmek için kullanılıyorlar.
  • 3:12 - 3:15
    Ve geri gelen yankılar
    buzun içinde ve altında
  • 3:15 - 3:18
    neler olduğuna dair bilgi bulunduruyor.
  • 3:19 - 3:20
    Bu olurken
  • 3:20 - 3:22
    bilim insanları ve mühendisler
  • 3:22 - 3:24
    aralıksız 8 saat uçakta
  • 3:24 - 3:26
    radarın çalıştığından emin oluyorlar.
  • 3:26 - 3:29
    Ve bence bu tarz saha işleriyle ilgili
  • 3:29 - 3:30
    bir yanlış anlaşılma var.
  • 3:30 - 3:33
    İnsanlar, bilim insanlarının camdan bakıp
  • 3:33 - 3:36
    manzara, jeolojik içerik
    ve buz tabakalarının kaderi hakkında
  • 3:36 - 3:38
    düşünüp taşındığını zannediyor.
  • 3:38 - 3:42
    Uçuşlardan birinde BBC'nin "Kutuplar
    Atlası" belgesel ekibinden biri vardı.
  • 3:42 - 3:45
    Ve saatlerce bizim kapı
    tokmağına dönüşmemizi kaydetti.
  • 3:45 - 3:48
    (Gülüşmeler)
  • 3:48 - 3:51
    Seriyi seneler sonra
    eşimle birlikte izlerken
  • 3:51 - 3:54
    buna benzer bir sahne çıktı
    ve ne kadar güzel olduğunu söyledim.
  • 3:55 - 3:58
    Eşim "Sen o uçuşta değil miydin?" dedi.
  • 3:58 - 3:59
    (Gülüşmeler)
  • 3:59 - 4:02
    Dedim ki " Evet ama monitöre bakıyordum."
  • 4:02 - 4:03
    (Gülüşmeler)
  • 4:03 - 4:06
    Yani bu tarz saha işlerini düşünürken
  • 4:06 - 4:08
    aklınıza böyle görüntüler gelmesin.
  • 4:08 - 4:09
    Böyle görüntüler gelsin.
  • 4:09 - 4:11
    (Gülüşmeler)
  • 4:11 - 4:14
    Bu bir radargram yani buz
    tabakasının dikey profili
  • 4:14 - 4:15
    bir kek dilimini andırıyor.
  • 4:16 - 4:19
    Üstteki parlak katman
    buz tabakasının yüzeyi
  • 4:19 - 4:22
    aşağıdaki parlak katmansa
    kıtanın ana kayası
  • 4:22 - 4:25
    aralarındaki 3 tane yüzüğe
    benzeyen katmanlarsa
  • 4:25 - 4:28
    buz tabakasının tarihiyle ilgili
    bilgiyi barındıran kısım.
  • 4:28 - 4:30
    Bunun bu kadar iyi çalışması muhteşem.
  • 4:30 - 4:34
    Yolların altyapısını inceleyen
    ve kara mayınlarını tespit için
  • 4:34 - 4:35
    kullanılan zemin-tesirli radarlar
  • 4:35 - 4:37
    toprağın birkaç metresini
    geçmekte zorlanıyor.
  • 4:37 - 4:40
    Bizse buzun 3 km içine bakıyoruz.
  • 4:40 - 4:44
    Bunun karmaşık, ilginç
    ve elektromanyetik sebepleri var
  • 4:44 - 4:48
    ama şimdilik buz radar
    için mükemmel bir hedef
  • 4:48 - 4:52
    ve radar da buz tabakalarını
    incelemek için mükemmel araç diyelim.
  • 4:53 - 4:54
    Bunlar Antartika üzerindeki
  • 4:54 - 4:57
    çoğu modern hava sondaj radarından
  • 4:57 - 4:59
    toplanılan uçuş hattı grafikleri.
  • 4:59 - 5:02
    Bunlar çeşitli ülkelerden ekiplerin
    ve uluslararası işbirliğinin
  • 5:02 - 5:05
    onyıllar boyunca süren
    destansı çabalarının sonucu.
  • 5:05 - 5:09
    Bunları birleştirdiğinizdeyse şöyle
    bir görüntü elde ediyorsunuz,
  • 5:09 - 5:11
    eğer üzerinde hiç buz olmasaydı
  • 5:11 - 5:14
    Antartika kıtası böyle gözükecekti.
  • 5:14 - 5:18
    Bu tarz bir görüntüde kıtanın
    farklılığnı gerçekten görebilirsiniz.
  • 5:19 - 5:21
    Kırmızılar volkanlar ve dağlar,
  • 5:21 - 5:23
    mavi kısımlar ise eğer buz
    tabakası kaldırılsaydı
  • 5:23 - 5:25
    açıkdeniz olurdu.
  • 5:25 - 5:27
    Bu devasa bir uzay ölçeği.
  • 5:28 - 5:31
    Ancak bir tane yeraltı anlık
    görüntüsünü üretmek
  • 5:31 - 5:34
    onyıllar sürdü.
  • 5:34 - 5:38
    Bu bize buz tabakasının zamanla nasıl
    değiştiğine dair hiçbir ipucu vermiyor.
  • 5:39 - 5:42
    Şimdi bunun üzerinde çalışıyoruz
  • 5:42 - 5:45
    çünkü Antartika'nın ilk radar
    gözlemleri 35 mm lik optik film
  • 5:45 - 5:48
    kullanılarak toplanılmış.
  • 5:48 - 5:50
    Cambridge Üniversitesindeki
  • 5:50 - 5:53
    Scott Polar Araştırma Enstitüsü
    müzesinin arşivinde
  • 5:53 - 5:55
    bu filmin binlerce
    makarası var.
  • 5:55 - 5:58
    Geçen yaz, Hollywood filmlerini
    dijitalleştiren ve düzenleyen
  • 5:58 - 6:01
    son teknoloji
    bir film okuyucu aldım
  • 6:01 - 6:02
    ve iki sanat tarihçisiyle birlikte
  • 6:02 - 6:05
    İngiltere'ye gidip eldivenlerimizi giyip
  • 6:05 - 6:07
    o filmlerin hepsini
    dijitalleştirdik ve arşivledik.
  • 6:08 - 6:11
    Bu, ekibimin inceleme ve buz tabakalarını
  • 6:11 - 6:14
    güncel haliyle karşılaştırma
    işlemi üzerinde çalıştığı
  • 6:14 - 6:17
    2 milyon yüksek
    çözünürlüklü görüntü üretti.
  • 6:17 - 6:21
    Aslında o okuyucuyu Sinema
    Sanatları ve Bilimleri Akademisinde
  • 6:21 - 6:23
    bir arşivciden aldım.
  • 6:23 - 6:26
    Akademiye teşekkür ediyorum
  • 6:26 - 6:28
    (Gülüşmeler)
  • 6:28 - 6:29
    bunu mümkün kıldıkları için.
  • 6:29 - 6:30
    (Gülüşmeler)
  • 6:31 - 6:33
    Buz tabakasının altında
    50 yıl önce ne olduğuna
  • 6:33 - 6:36
    bakabilmemiz muhteşem olsa da
  • 6:36 - 6:39
    bu sadece anlık bir görüntü.
  • 6:39 - 6:41
    Önemli olduğunu bildiğimiz
  • 6:41 - 6:44
    yıllık ya da mevsimlik süreçteki değişimi
  • 6:44 - 6:45
    gözlemlememizi sağlamıyor.
  • 6:46 - 6:48
    Bununla ilgili gelişmeler de var.
  • 6:48 - 6:51
    Sabit bir noktada duran zemin
    tabanlı yeni radar sistemleri var.
  • 6:51 - 6:54
    Onları alıp buz tabakasının
    üstüne koyuyorsun
  • 6:54 - 6:56
    ve araba aküsü zulasını gömüyorsun.
  • 6:56 - 6:58
    Tek seferde aylarca ya da
    yıllarca orada bırakıyorsun,
  • 6:58 - 7:01
    onlar da buz tabakalarının altına
    dakikada ya da saatte bir
  • 7:01 - 7:02
    sinyal gönderiyor.
  • 7:02 - 7:05
    Bu da size zamanla devamlı
    bir gözlem sunuyor
  • 7:05 - 7:06
    ama sadece bir noktada.
  • 7:06 - 7:11
    Eğer bu görüntülemeyi uçaktan
    sağlanan 2D resimlerle kıyaslarsan,
  • 7:11 - 7:13
    bu sadece dikey bir çizgi.
  • 7:13 - 7:16
    Şuan alanda bulunduğumuz
    durum aşağı yukarı bu.
  • 7:16 - 7:19
    Hava radarı sondajıyla
    iyi bir uzamsal kapsama
  • 7:19 - 7:23
    ya da zemin-temelli sondajla tek
    bir noktada iyi bir zamansal kapsama
  • 7:23 - 7:24
    arasında seçim yapabiliriz.
  • 7:24 - 7:27
    İkisi de ayrı ayrı ya da birlikte,
  • 7:27 - 7:28
    istediğimizi tam olarak vermiyor.
  • 7:29 - 7:31
    Eğer bunu yapacaksak,
    buz tabakalarını incelemek için
  • 7:31 - 7:33
    tamamen farklı yollara
    ihtiyacımız olacak.
  • 7:33 - 7:36
    İdeal olarak bunlar son derece
    düşük maliyetli olmalı
  • 7:36 - 7:39
    böylece çokça sensörden
    çokça ölçüm alabiliriz.
  • 7:40 - 7:42
    Mevcut radar sistemlerine gelirsek,
  • 7:42 - 7:45
    en yüksek maliyetli
    şey radar sinyalini
  • 7:45 - 7:47
    dönüştürmek için gereken güç.
  • 7:48 - 7:51
    Eğer çevredeki mevcut radyo sistemlerini
  • 7:52 - 7:54
    ya da radyo sinyallerini
    kullanabilseydik harika olurdu.
  • 7:54 - 7:57
    Neyse ki, bütün radyo astronomi alanı
  • 7:57 - 8:01
    gökyüzünde parlak radyo
    sinyalleri olduğu bilgisine dayanıyor.
  • 8:01 - 8:03
    Ve oldukça parlak olan
    bir tanesi güneşimiz.
  • 8:03 - 8:07
    Güneşteki radyo ışımalarını bir tür
    radyo sinyalli olarak kullanmak,
  • 8:07 - 8:10
    takımımın şuan yapmaya çalıştığı
    en heyecan verici şeylerden biri.
  • 8:10 - 8:13
    Big Sur'deki alan deneylerimizden biri bu.
  • 8:13 - 8:17
    Bu PVC boru ziguratı, öğrencilerin labora-
    tuvarımda yaptığı bir anten ayaklığı.
  • 8:17 - 8:20
    Düşünce, Big Sur'de dışarda kalıp
  • 8:20 - 8:23
    gün batımını radyo frekanslarıyla izleyip
  • 8:23 - 8:27
    okyanus yüzeyindeki güneş
    yansımalarının tespit etmek.
  • 8:28 - 8:31
    Şimdi ne düşündüğünüzü biliyorum
    " Big Sur'de buzul yok."
  • 8:31 - 8:32
    (Gülüşmeler)
  • 8:33 - 8:34
    Bu doğru.
  • 8:34 - 8:35
    (Gülüşmeler)
  • 8:35 - 8:37
    Fakat güneşin okyanus yüzeyindeki
  • 8:37 - 8:39
    yansımalarını tespit etmenin
  • 8:39 - 8:42
    ve buz tabakasının dibindeki
    yansımalarını tespit etmenin
  • 8:42 - 8:45
    jeofiziksel olarak oldukça
    benzer olduğu ortaya çıktı.
  • 8:45 - 8:46
    Eğer bu işe yararsa,
  • 8:46 - 8:49
    aynı ölçüm ilkesini
    Antarktika'da uygulayabilmeliyiz.
  • 8:49 - 8:51
    Göründüğü kadar inanılmaz değil.
  • 8:51 - 8:55
    Sismik sanayi de benzer bir
    teknoloji-geliştirme uygulamasından geçti,
  • 8:55 - 8:58
    kaynak olarak dinamiti patlatmadan
  • 8:58 - 9:01
    çevredeki sismik ortam sesini
    kullanmaya ilerleyebildiler.
  • 9:01 - 9:05
    Savunma radarları, radar sinyali yayıp
    konumlarını belli etmemek için
  • 9:05 - 9:07
    TV sinyallerini ve radyo sinyallerini
  • 9:07 - 9:09
    sürekli kullanıyorlar.
  • 9:09 - 9:12
    Demek istediğim bu
    gerçekten işe yarayabilir.
  • 9:12 - 9:15
    Yararsa, oldukça düşük maliyetli
    sensörlere ihtiyacımız olacak,
  • 9:15 - 9:18
    bu şekilde görüntülemeyi yapması
    için buz tabakasının üzerine
  • 9:18 - 9:21
    yüzlerce ya da binlerce
    sensör ağı dağıtabiliriz.
  • 9:21 - 9:24
    Tekno yıldızların bize yardım etmek
    için sıralandıkları nokta burası.
  • 9:24 - 9:26
    Bahsettiğim önceki radar sistemleri
  • 9:26 - 9:30
    yıllar boyunca deneyimli
    mühendisler tarafından
  • 9:30 - 9:31
    ulusal tesislerde
  • 9:31 - 9:33
    pahalı özel ekipmanlarla geliştirildi.
  • 9:33 - 9:36
    Ama yazılım tanımlı
    radyolardaki güncel gelişmeler,
  • 9:36 - 9:39
    hızlı üretim ve üretici hareketi,
  • 9:39 - 9:41
    bir grup gencin birkaç
    ayda laboratuvarımda
  • 9:42 - 9:44
    prototip bir radar yapmalarını
  • 9:44 - 9:46
    mümkün kıldı.
  • 9:46 - 9:49
    Tamam belki sıradan gençler
    değil Stanford öğrencileri
  • 9:49 - 9:51
    ama önemli değil --
  • 9:51 - 9:52
    (Gülüşmeler)
  • 9:52 - 9:55
    Kolaylaştırıcı teknolojiler,
    araçlar üreten mühendislerle
  • 9:55 - 9:59
    bunları kullanan bilim insanları
    arasındaki engeli kaldırmamızı sağlıyor.
  • 10:00 - 10:03
    Laboratuvarım, mühendislik
    öğrencilerine yer bilimci gibi
  • 10:03 - 10:06
    ve yer bilim öğrencilerine
    mühendis gibi düşünmeyi öğreterek
  • 10:06 - 10:09
    her probleme özel
    ve o probleme uyarlanmış
  • 10:09 - 10:12
    düşük maliyetli
    ve yüksek performanslı
  • 10:12 - 10:15
    radar sensörleri yapabilmeleri için
  • 10:15 - 10:17
    gerekli ortamı sağlıyor.
  • 10:17 - 10:21
    Bu, buz tabakalarını gözlemleme
    yöntemlerimizi tamamen değiştirecek.
  • 10:21 - 10:26
    Bakın, deniz seviyesi problemi
    ve kriyosferin bundaki rolü
  • 10:26 - 10:28
    son derece önemli
  • 10:28 - 10:29
    ve tüm dünyayı etkileyecek.
  • 10:30 - 10:32
    Ama bunun üzerinde
    çalışma sebebim bu değil.
  • 10:32 - 10:36
    Son derece zeki öğrencilere öğretme
    ve danışmanlık yapma
  • 10:36 - 10:37
    fırsatı için çalışıyorum.
  • 10:38 - 10:41
    Çünkü aşırı yetenekli, azimli ve tutkulu
  • 10:41 - 10:44
    genç insanların dünyanın
    karşılaştığı sorunların çocuğunu
  • 10:44 - 10:46
    çözebileceğine gönülden inanıyorum.
  • 10:47 - 10:51
    Deniz seviyesinin artışını tahmin etmek
    için gerekli gözlemlerin sağlanması
  • 10:51 - 10:54
    çözebilecekleri ve çözecekleri
    çoğu problemden sadece biri.
  • 10:55 - 10:56
    Teşekkürler.
  • 10:56 - 10:59
    (Alkışlar)
Title:
Antarktika buz tabakalarının kilometrelerce altına nasıl bakıyoruz?
Speaker:
Dustin Schroeder
Description:

Antarktika uçsuz bucaksız ve hareketli bir yer ama radar teknolojileri-- 2. Dünya Savaşı dönemi filminden son teknoloji minyatür sensörlere -- bilim insanlarına kıtanın buzunun eşsiz detaylarını gözlemlemesini ve anlamasını sağlıyor. Radyo buzulbilimci Dustin Schroeder 'e Antarktika'nın çok üzerindeki uçuşta katılın ve buz-tesirli radarın gelecekteki deniz seviyesi yükselişi hakkında bilgi edinmemize nasıl yardım ettiğini görün -- ve buzul erimesinin bizler için ne anlama geldiğini öğrenin.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:11

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.