< Return to Video

Multistep reaction energy profiles | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy

  • 0:00 - 0:01
    Gəlin aşağıdaki çox mərhələli
  • 0:01 - 0:04
    mexanizmlə gedən reaksiyaya baxaq.
  • 0:04 - 0:09
    Birinci mərhələdə A üstəgəl BC reaksiyaya
    daxil olaraq AC üstəgəl B əmələ gətirir.
  • 0:10 - 0:15
    İkinci mərhələdə isə AC D ilə reaksiyaya
    girərək A üstəgəl CD əmələ gətirir.
  • 0:17 - 0:19
    Əgər biz reaksizyamızın iki mərhələsini
  • 0:19 - 0:21
    toplasaq,təxmini reaksiya üçün
  • 0:21 - 0:23
    balanslaşmış tənliyi taparıq.
  • 0:23 - 0:25
    Beləliklə bütün reaktivləri sol və
  • 0:25 - 0:28
    məhsulları sağ tərəfə
  • 0:28 - 0:31
    qoyacağıq.
  • 0:31 - 0:33
    Və biz görə bilərik ki,AC həm solda
    həm də sağdadır,
  • 0:33 - 0:36
    bua görə də onu ixtisar edə bilərik.
  • 0:36 - 0:39
    A da həmçinin sol və sağda
  • 0:39 - 0:41
    var,onu da ixtisar edə bilərik.
  • 0:41 - 0:45
    Ümumi tənlik BC üstəgəl D bərabərdir
  • 0:47 - 0:52
    CD şəklində olacaqdır.
  • 0:56 - 0:59
    Hal-hazırda görürük ki BC və D bizim
  • 1:01 - 1:05
    reaktivlərimiz B və CD isə
  • 1:05 - 1:08
    bu fərzi reaksiyanın məhsullarıdır
  • 1:08 - 1:12
    Reaksiyaya nəzər salsaq A burda əvvəldə
  • 1:12 - 1:13
    və burada sonda var.
  • 1:13 - 1:16
    Amma A reaktiv və ya məhsul deyil
  • 1:16 - 1:19
    A burda katalizaor olmalıdır.
  • 1:21 - 1:24
    Əlavə olaraq AC də reaktiv və ya məhsul
    deyil.
  • 1:24 - 1:26
    AC ilk mərhələdə necə alındı və
  • 1:26 - 1:28
    mexanizmin ikinci mərhələsində
  • 1:28 - 1:32
    necə istifadə olundu gördünüz.
  • 1:32 - 1:37
    Yəni AC bu reaksiya üçün aralıq məhsul
    olmalıdır.
  • 1:42 - 1:44
    Gəlin bu çox mərhələli reaksiya üçün
  • 1:44 - 1:46
    enerji diaqramına baxaq.
  • 1:46 - 1:49
    Enerji diaqramı adətən y oxunda
    ptensial enerjiyə və
  • 1:49 - 1:52
    x oxunda isə reaksiya
    irəlliləyişinə malikdir.
  • 1:52 - 1:55
    Beləliklə biz x oxunda irəllilədikcə
  • 1:55 - 1:57
    reaksiya baş verir.
  • 1:58 - 2:01
    Enerji diaqramındaki bu xətt bizim
  • 2:01 - 2:04
    BC və D reaktivlərimizin
  • 2:04 - 2:06
    enerji səviyyələrini bildirir.
  • 2:06 - 2:11
    Davam edək,B və C arasındaki rabitəni
    göstərək
  • 2:12 - 2:15
    Və həmçinin bizdə burda D var
  • 2:15 - 2:17
    Bizim katalizator da həmçinin
  • 2:17 - 2:19
    reaksiyanın başlanğıcında mövcuddur.
  • 2:19 - 2:24
    Davam edirəm və bizim 2 reaktivin
    yuxarısına A yazıram
  • 2:26 - 2:30
    Enerji diaqramından görə bilərik ki
    bizim 2 əyrimiz var.
  • 2:30 - 2:32
    Birinci əyri mexanizmin birinci,ikinci isə
  • 2:32 - 2:34
    iksinci mərhələsinə
  • 2:34 - 2:37
    uyğundur.
  • 2:37 - 2:41
    Beləliklə,birinci əyrinin zirvəsi
    mexanizmin
  • 2:41 - 2:44
    birinci mərhələsi üçün keçid mərhələsidir.
  • 2:44 - 2:47
    Biz ilk mərhələdə görə bilərik ki,A
  • 2:47 - 2:51
    katalizatoru BC ilə toqquşur və ya BC ilə
  • 2:51 - 2:53
    reaksiyaya girərək aralıq AC
    əmələ gətirir.
  • 2:53 - 2:58
    A BC ilə toqquşmalıdır və keçid
    mərhələsində B və C
  • 2:59 - 3:02
    arasındaki rabitə qırılır,eyni zamanda,
  • 3:02 - 3:07
    A və C arasında rabitə formalaşır.
  • 3:10 - 3:13
    Bizdə hələ də bu əyrinin ən yüksək
  • 3:13 - 3:14
    nöqtəsində D olacaqdır.
  • 3:14 - 3:17
    Buraya D yazıram
  • 3:17 - 3:22
    Bu reaksiyanın baş verməsi üçün,BC ilə
  • 3:23 - 3:28
    toqquşma zamanı toqquşmanın aktivləşmə
    enerjisini aşmağa kifayət qədər kinetik
  • 3:28 - 3:31
    enerjisi olmalıdır.
  • 3:31 - 3:34
    Bu enerji diaqramında,aktivləşmə enerjisi
  • 3:34 - 3:37
    reaktivlər və
  • 3:37 - 3:42
    keçid mərhələ arsındaki fərqdir,
  • 3:42 - 3:44
    yəni əyrinin ən yüksək nöqtəsi.
  • 3:44 - 3:47
    Enerjidəki bu fərq,ilk mərhələ üçün
  • 3:47 - 3:49
    aktivləşmə enerjisi göstərir,hansı ki
  • 3:49 - 3:53
    biz bunu Ea1 adlandıracağıq.
  • 3:55 - 3:58
    Fərz etsək ki,toqquşma aktivləşmə
    enerjisini aşmağa çatacaq
  • 3:58 - 4:00
    qədər kinetik enerjiyə malikdir,
  • 4:00 - 4:05
    bizim aralıq məhsul olan AC və B ni
    ala bilərik.
  • 4:05 - 4:07
    Gəlin davam edək və A ilə C arasında
  • 4:07 - 4:10
    yaranan rabitəni göstərək.
  • 4:10 - 4:12
    Beləliklə,bizim 2 əyrimiz arasındaki bu
  • 4:12 - 4:16
    çökək,aralığın enerji səviyyəsini
    təmsil edir.
  • 4:16 - 4:18
    Bizim həmçinin B-miz var
  • 4:18 - 4:21
    Buraya B yazacam.
  • 4:21 - 4:23
    Və bizdə hələ də D var hansı ki,
  • 4:23 - 4:25
    heç reaksiyaya daxil olmayıb.
  • 4:25 - 4:28
    Buraya D yazıram.
  • 4:30 - 4:32
    Artıq 2ci əyri və ya
  • 4:32 - 4:34
    və ya mexanizmimizin 2ci mərhələsi üçün
    hazırıq.
  • 4:34 - 4:39
    İkinci mərhələdə AC( aralıq məhsulu) D ilə
    reaksiayaya daxil olaraq,
  • 4:39 - 4:42
    A və CD əmələ gətirir.
  • 4:42 - 4:45
    Bu 2ci əyrinin zirvəsi,ikinci mərhələ
  • 4:45 - 4:47
    üçün keçid mərhələsi olacaqdır.
  • 4:47 - 4:52
    Yəni biz A və C arasındaki rabitə
    qırılmasını,eyni zamanda C və D
  • 4:52 - 4:57
    arasındaki rabitənin əmələ gəlməsini
    göstərə bilərik.
  • 4:59 - 5:02
    Aralıq enerjisi ilə keçid mərhələsinin
  • 5:02 - 5:06
    enerjisi arasındaki enerji fərqi,
  • 5:06 - 5:08
    Ea2 adlandıracağımız mexanizmin
  • 5:08 - 5:10
    ikinci mərhələsi üçün
  • 5:10 - 5:12
    aktivləşmə enerjisini göstərir.
  • 5:15 - 5:19
    Əgər AC və D kifayət qədər kinetik enerji
  • 5:19 - 5:24
    ilə toqquşsa,CD və A əldə edə bilərik.
  • 5:24 - 5:28
    Əgər AC və D kifayət qədər enerjii ilə
  • 5:28 - 5:32
    toqquşsa,biz CD və A ala biləcəyik.
  • 5:32 - 5:35
    Burada sonda olan bu xətt bizim
  • 5:35 - 5:38
    məhsullarımızın enerji səviyyələrini
    müəyyən edir.
  • 5:38 - 5:43
    CD bizim məhsullardan biridir buna
    görə də onu bura yazacam.
  • 5:44 - 5:47
    Xatılayaq ki, B də bizim digər məhsuldur
  • 5:47 - 5:51
    hansı ki mexanizmin ikinci mərhələsindən
    almışdıq.
  • 5:51 - 5:56
    Davam edək və buraya B üstəgəl CD yazaq.
  • 5:56 - 5:58
    Həmçinin katalizatorumuzu yenidən
  • 5:58 - 6:02
    götürürük və buraya A yazırıq.
  • 6:02 - 6:05
    Gəlin 1ci aktivləşmə enerjisi Ea1 ilə 2ci
    aktivləşmə enerjisi Ea2 ni
  • 6:05 - 6:08
    müqayisə edək.
  • 6:08 - 6:10
    Enerji diaqramına baxaraq,görə bilərik ki,
    Ea1,
  • 6:12 - 6:15
    Ea2 dən daha böyük aktivləşmə enerjisinə
    malikdir.
  • 6:16 - 6:21
    Davam edək və Ea1 böyükdür Ea2
    yazaq.
  • 6:21 - 6:24
    Aktivləşmə enerjisi nə qədər kiçik olarsa,
  • 6:24 - 6:27
    reaksiya bir o qədər sürətli olur və
    2ci mərhələ
  • 6:27 - 6:28
    daha kiçik aktivləşmə enerjisinə
    malik olduğu üçün
  • 6:28 - 6:32
    ikisindən də sürətlidir.
  • 6:32 - 6:35
    Birinci mərhələ daha böyük aktivləşmə
    enerjisinə malik olduğu
  • 6:35 - 6:40
    üçün ikinci ilə müqayisədə
    daha yavaş gedir.
  • 6:42 - 6:45
    Birinci mərhələ yavaş olduğu üçün,
    dərəcəni müəyyən edən
  • 6:45 - 6:48
    birinci mərhələdir.
  • 6:49 - 6:52
    Nəhayət gəlin reaksiyamız üçün
    enejidəki ümumi
  • 6:52 - 6:54
    dəyişikliyi tapaq.
  • 6:54 - 6:57
    Enerjidəki ümumi fərqi tapmaq üçün Delta E
    yazırıq,hansı ki bu
  • 6:57 - 7:00
    final çıxılsın başlanğıc deməkdir.
  • 7:00 - 7:02
    Yəni bu məhsulun enerjisi çıxılsın
  • 7:02 - 7:06
    reaktivlərin enerjisidir.
  • 7:06 - 7:09
    Beləliklə, məhsulların enerji səviyyəsi
    buraya,sonra
  • 7:09 - 7:11
    başlanğıc reaktivlərin
    enerji
  • 7:11 - 7:12
    levelini buraya
    yazırıq.
  • 7:12 - 7:14
    Gəlin bu xətti buraya uzadım
    beləliklə biz ikisini də
  • 7:14 - 7:17
    daha yaxşı müqayisə edə bilərik.
  • 7:17 - 7:19
    Bu iki xətt arasındaki enerji fərqi
  • 7:19 - 7:20
    grafikdəki Delta E ni
  • 7:20 - 7:23
    bildirir.
  • 7:23 - 7:25
    Biz daha böyük rəqəmdən daha kiçik
  • 7:25 - 7:28
    bir ədədi çıxmış oluruq
  • 7:28 - 7:30
    və beləliklə DElta E
  • 7:30 - 7:31
    bu fərzi reaksiya
  • 7:31 - 7:34
    üçün
  • 7:34 - 7:37
    müsbət olur.
  • 7:37 - 7:39
    Və Delta E müsbət olduğu üçün biz
  • 7:39 - 7:44
    bilirik ki,bu reaksiya Endotermik
    reaksiyadır.
Title:
Multistep reaction energy profiles | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:47

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.