Nhiệm vụ của phổi - Emma Bryce
-
0:06 - 0:10Tại mỗi thời điểm, có hàng trăm thứ
diễn ra trong tâm trí chúng ta, -
0:10 - 0:13chúng ta cố gắng kiểm soát
mọi thứ mình làm. -
0:13 - 0:18Thật may là, có một việc quan trọng
mà ta không cần phải nhớ: -
0:18 - 0:20thở.
-
0:20 - 0:24Khi thở, bạn đem ô-xi đến các tế bào
giúp chúng duy trì hoạt động -
0:24 - 0:29và loại bỏ khỏi cơ thể
khí carbonic do tế bào tạo ra. -
0:29 - 0:31Nói cách khác,
thở giúp cơ thể sống sót. -
0:31 - 0:35Vậy, làm thế nào ta thực hiện
nhiệm vụ quan trọng và phức tạp này -
0:35 - 0:37mà thậm chí không cần nghĩ đến nó?
-
0:37 - 0:40Câu trả lời nằm ở hệ hô hấp.
-
0:40 - 0:43Giống như một cỗ máy,
nó bao gồm các bộ phận chuyên biệt, -
0:43 - 0:46và cần tín hiệu để kích hoạt.
-
0:46 - 0:50Ở đây, các bộ phận
là các cấu trúc và mô tạo ra phổi, -
0:50 - 0:53cũng như nhiều cơ quan hô hấp khác
có liên kết với chúng. -
0:53 - 0:58Để cỗ máy hoạt động,
cần tới hệ thần kinh tự chủ, -
0:58 - 1:02trung tâm vô thức của bộ não
kiểm soát các chức năng tối cần thiết. -
1:02 - 1:05Khi cơ thể cần không khí giàu ô-xi,
-
1:05 - 1:08hệ thống gửi tín hiệu
đến các cơ xung quanh phổi, -
1:08 - 1:10làm cơ hoành bẹt ra,
-
1:10 - 1:13các cơ gian sườn co lại
-
1:13 - 1:16tạo không gian để phổi mở rộng.
-
1:16 - 1:20Không khí bị hút vào trong mũi và miệng,
thông qua khí quản, -
1:20 - 1:23đến phế quản
tách nhánh ở phía cuối. -
1:23 - 1:26Mỗi phế quản dẫn đến một lá phổi.
-
1:26 - 1:31Giống như các nhánh cây, các ống nhỏ này
tách thành hàng ngàn ống nhỏ hơn -
1:31 - 1:32gọi là tiểu phế quản.
-
1:32 - 1:35Rất dễ để nghĩ rằng
phổi như quả bóng bay lớn, -
1:35 - 1:38nhưng thay vì rỗng,
chúng xốp và lỗ rỗ bên trong, -
1:38 - 1:42với các tiểu phế quản
chạy qua các nhu mô. -
1:42 - 1:46Điểm cuối của mỗi tiểu phế quản
có các túi khí nhỏ gọi là phế nang, -
1:46 - 1:49được bao bọc trong các mao mạch
chứa đầy hồng cầu -
1:49 - 1:53chứa một loại protein đặc biệt
được gọi là hemoglobin. -
1:53 - 1:56Không khí hít vào làm đầy túi khí,
khiến phổi phồng ra. -
1:56 - 1:59Đây là nơi diễn ra
sự trao đổi chất quan trọng. -
1:59 - 2:03Đến lúc này, các mao mạch
chứa đầy khí carbonic, -
2:03 - 2:05các túi khí lại chứa đầy ô-xi.
-
2:05 - 2:08Theo quy luật khuyếch tán,
-
2:08 - 2:11phân tử khí
có khuynh hướng di chuyển -
2:11 - 2:14từ nơi có nồng độ cao
sang nơi có nồng độ thấp. -
2:14 - 2:17Vì vậy, ô-xi đi vào các mao mạch,
-
2:17 - 2:19bị hemoglobin giữ lại ở đó,
-
2:19 - 2:22khí carbonic thì được đem vào phổi.
-
2:22 - 2:26Các hemoglobin chứa đầy ô-xi
sẽ được vận chuyển đi khắp cơ thể -
2:26 - 2:27thông qua các mạch máu.
-
2:27 - 2:30Thế nhưng, phổi sẽ làm gì
với khí carbonic. -
2:30 - 2:32Thở ra, dĩ nhiên rồi.
-
2:32 - 2:34Hệ thần kinh tự chủ
một lần nữa phát tín hiệu, -
2:34 - 2:36khiến cơ hoành cong lên,
-
2:36 - 2:39và các cơ gian sườn giãn ra,
-
2:39 - 2:43khiến khoang ngực nhỏ lại
làm phổi bị thu nhỏ. -
2:43 - 2:47Khí nhiều carbonic bị đẩy ra ngoài,
và chu kỳ lại bắt đầu. -
2:47 - 2:51Đó là cách bộ phận xốp và lỗ rỗ này
giúp cơ thể luôn được cung cấp đủ khí. -
2:51 - 2:55Phổi hít vào thở ra
từ 15 đến 25 lần một phút, -
2:55 - 3:00tổng cộng lên đến
10.000 lít khí mỗi ngày. -
3:00 - 3:02Cần vận động rất nhiều ,
nhưng đừng lo lắng. -
3:02 - 3:06Phổi và hệ thần kinh tự chủ
sẽ làm thay bạn.
- Title:
- Nhiệm vụ của phổi - Emma Bryce
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-do-the-lungs-do-emma-bryce
Khi hít thở, bạn vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể, giúp chúng duy trì hoạt động, đồng thời loại bỏ khỏi hệ thống khí CO2 được sản sinh ra. Làm thế nào chúng ta hoàn thành nhiệm vụ quan trọng và phức tạp này mà không hề suy nghĩ về nó? Emma Bryce nghiên cứu cách thức mà phổi giúp chúng ta duy trì sự sống .
Bài học của Emma Bryce, hoạt hình bởi Andrew Zimbelman cho The Foreign Correspondents' Club.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:22
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM accepted Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for What do the lungs do? - Emma Bryce |