< Return to Video

Konfüçyüs kimdi? - Bryan W. Van Norden

  • 0:09 - 0:11
    Çoğu insan O'nun adını anımsar
  • 0:11 - 0:16
    ve bir şeyler söylemekle
    meşhur olduğunu bilir.
  • 0:16 - 0:20
    Fakat öğretilerinin dünya üzerindeki
    kalıcı etkilerini dikkate alacak olursak,
  • 0:20 - 0:24
    Konfüçyüs'ün gerçekte kim olduğunu,
    gerçekte ne söylediğini
  • 0:24 - 0:26
    ve neden söylediğini çok az kişi
  • 0:26 - 0:27
    biliyor.
  • 0:27 - 0:31
    Milattan önce 6. yüzyılda Çin'de,
    savaşan devletlerin
  • 0:31 - 0:36
    kendi aralarında üstünlük için durmaksızın
    savaştığı ve yöneticilerin sıkça, bazen
  • 0:36 - 0:38
    kendi akrabaları tarafından
    bile, suikaste uğradıkları
  • 0:38 - 0:40
    karmaşanın ortasında
  • 0:40 - 0:44
    Konfüçyüs iyiliği ve bütünlüğü temsil etti
  • 0:44 - 0:46
    ve öğretileri aracılığıyla
  • 0:46 - 0:49
    Çin'in en büyük filozoflarından
    birisi hâline geldi.
  • 0:49 - 0:53
    Bir soylu olarak doğup daha sonra çok
    genç bir yaştan itibaren, babasının
  • 0:53 - 0:56
    zamansız ölümü sonrasında
    fakirlikle büyümüş olan
  • 0:56 - 0:57
    Konfüçyüs, halkın ıstırabı için ömür
  • 0:57 - 1:02
    boyu sürecek olan bir anlayış geliştirdi.
  • 1:02 - 1:04
    Bir çoban olarak, ambarda muhasip
    olarak ve diğer garip
  • 1:04 - 1:07
    işlerde çalışarak, annesine ve
    engelli erkek kardeşine
  • 1:07 - 1:09
    zar zor destek oluyordu;
  • 1:09 - 1:11
    ancak Konfüçyüs zengin bir
    arkadaşının yardımıyla,
  • 1:11 - 1:15
    dünya görüşünü oluşturduğu
    yer olan Kraliyet Arşivi'nde
  • 1:15 - 1:18
    çalışabildi.
  • 1:18 - 1:21
    Bazı kişiler oradaki antik metinleri
    geçmişle alakasız
  • 1:21 - 1:23
    kalıntılar olarak görseler de,
  • 1:23 - 1:26
    Konfüçyüs onlardan ilham aldı.
  • 1:26 - 1:27
    Çalışma ve derin düşünce ile
  • 1:27 - 1:32
    Konfüçyüs, insan karakterinin ailede;
    alışkanlıklar, edebiyat ve tarih
  • 1:32 - 1:36
    aracılığıyla oluştuğuna inandı.
  • 1:36 - 1:40
    Bu şekilde işlenmiş bir insan, diğer
    insanlara yardım etmek ve onları
  • 1:40 - 1:44
    vahşi güç yerine ahlaki bir ilham
    aracılığıyla yönlendirmek için çalışır.
  • 1:44 - 1:46
    Konfüçyüs bu felsefeyi
    uygulamaya geçirmek için,
  • 1:46 - 1:51
    kendi yaşadığı yer olan Lu
    devletinde yöneticinin danışmanı oldu.
  • 1:51 - 1:56
    Fakat başka bir devlet Lu'nun yöneticisine
    hediye olarak dans eden kızlardan oluşan
  • 1:56 - 2:01
    bir grup gönderince ve yönetici de
    kızlarla özel vakit geçirirken işlerini
  • 2:01 - 2:04
    bırakınca, Konfüçyüs nefretle istifa etti.
  • 2:04 - 2:07
    Sonraki birkaç yılını devletleri gezerek,
    kendi ilkelerine sadık
  • 2:07 - 2:12
    kalabileceği ve hizmet etmeye değecek bir
    yönetici bulmayı deneyerek geçirdi.
  • 2:12 - 2:14
    Bu kolay değildi.
  • 2:14 - 2:18
    Felsefesine göre ve zamanın uygulamasına
    karşı olarak Konfüçyüs, yöneticileri
  • 2:18 - 2:23
    topraklarını yönetmek için acımasız
    cezalar ve askeri güç kullanmaktan
  • 2:23 - 2:25
    vazgeçirdi, çünkü
  • 2:25 - 2:27
    iyi bir yöneticinin, kendi ahlaki
  • 2:27 - 2:30
    karizmasından ötürü diğer insanları,
    kendisini takip etmelerini
  • 2:30 - 2:33
    sağlaması gerektiğine inanıyordu.
  • 2:33 - 2:34
    Konfüçyüs aynı zamanda,
  • 2:34 - 2:38
    ailede öğrendiğimiz sevgi ve saygının,
    diğer tüm erdemlerin temeli
  • 2:38 - 2:40
    olduğu için, aileye karşı kişisel
    görevlerimizin bazen
  • 2:40 - 2:45
    devlete karşı yükümlülüklerimizin
    yerine geçtiğine inanıyordu.
  • 2:45 - 2:49
    Bir dük, halkının çok dürüst olduğunu
    ve bir çocuk, babası bir koyun
  • 2:49 - 2:52
    çaldığı zaman o çocuğun
    kendi babasına karşı ifade verdiğini
  • 2:52 - 2:54
    anlatarak övündüğünde, Konfüçyüs
  • 2:54 - 2:56
    düke, gerçekten dürüst olan bir baba
  • 2:56 - 3:00
    ve oğlun aslında birbirlerini
    koruduklarını söylemiştir.
  • 3:00 - 3:03
    Konfüçyüs, seyahatlerinde, neredeyse
    açlıktan ölüyordu,
  • 3:03 - 3:05
    kısa süreliğine hapsedildi ve
  • 3:05 - 3:08
    bazı noktalarda hayatı tehlike
    altına girdi.
  • 3:08 - 3:10
    Fakat üzgün değildi.
  • 3:10 - 3:13
    Konfüçyüs'ün, tanrının dünya için bir
    planı olduğuna dair inancı vardı
  • 3:13 - 3:15
    ve erdemli bir insanın ilimde ve
  • 3:15 - 3:19
    müzikte daima neşe
    bulabileceğini öğretmişti.
  • 3:19 - 3:21
    Aradığı yöneticiyi bulmakta başarısız olan
  • 3:21 - 3:23
    Konfüçyüs, Lu'ya döndü ve çok ilham verici
  • 3:23 - 3:26
    bir öğretmen ve filozof oldu;
    bu sayede Çin kültürünün
  • 3:26 - 3:29
    şekil almasına yardımcı oldu
    ve bugün bile,
  • 3:29 - 3:33
    O'nun adı tüm dünyada bilinmektedir.
  • 3:33 - 3:35
    Konfüçyüs, öğrencileri için,
  • 3:35 - 3:40
    erdemi aracılığıyla diğer insanlara
    liderlik eden bir bilgenin vücut bulmuş
  • 3:40 - 3:41
    hâliydi ve sözlerini kaydettiler;
  • 3:41 - 3:44
    bu sözler, İngilizce'de
    "The Analects" (Seçmeler)
  • 3:44 - 3:47
    adıyla bildiğimiz kitapta toplandı.
  • 3:47 - 3:52
    Bugün, dünya üzerinde milyonlarca insan
    Konfüçyüsçülük ilkelerine bağlıdır ve
  • 3:52 - 3:56
    bin yıldır, sözlerinin asıl anlamı
    tartışılıyor olsa da,
  • 3:56 - 3:59
    Konfüçyüs'ten, öğretilerini tek cümle
    ile özetlemesi istendiğinde
  • 3:59 - 4:01
    Konfüçyüs şöyle demişti;
  • 4:01 - 4:07
    "Sizin, kendinizin, istemediği bir şeyi,
    başkalarına yapmayın."
  • 4:07 - 4:11
    2.500 yıl sonra bile, bilgece bir tavsiye.
Title:
Konfüçyüs kimdi? - Bryan W. Van Norden
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/who-was-confucius-bryan-w-van-norden

Çoğu insan O'nun adını anımsar ve bir şeyler söylemekle meşhur olduğunu bilir, fakat O'nun öğretilerinin dünya üzerindeki kalıcı etkilerini dikkate alacak olursak; Konfüçyüs'ün gerçekten kim olduğunu, gerçekten ne söylediğini ve neden söylediğini çok az insan biliyor. Bryan W. Van Norden bu gizemin ardındaki adamı ortaya çıkarıyor.

Ders: Bryan W. Van Norden
Animasyon: Tomás Pichardo-Espaillat.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:30

Turkish subtitles

Revisions