Eskatzearen artea

Ez EGIN jendeak musikagatik ordain dezan, dio Amanda Palmerrek: UTZ iezaiezu. Hitzaldi sutsu honetan, artista eta fan arteko erlazio berriak aztertzen ditu, kale antzezle zenekoak kontatzen hasten zaigularik ("bota dolar bat 2,5 metroko ezkongaiaren txapelera").

(Arnasa hartu eta botatzen du)

Ez dut beti bizitzeko dirua musikari esker lortu.

Bost urtez, punta-puntako Arte Unibertsitate batean

graduatu ondoren,

hau zen nire eguneroko lana:

"2,5 metroko ezkongaia" izeneko estatua biziduna nintzen,

eta mundu guztiari esaten nion hau zela nire lana,

mundu guztiak nahi duelako jakin

nortzuk diren "freaky" hauek eguneroko bizitzan.

Kaixo.

Nire burua zuriz margotu nuen behin, kaxa baten gainean jarri,

txano edo lata bat jarri nire oinen parean,

eta norbaitek txanpon bat botatzen zidanean,

lore bat ematen nion, baita begirada bizi bat.

Eta ez bazuen lorea hartzen,

tristurazko keinu bat itzuli ohi nion

joaten zen bitartean.

(barreak)

Esan daiteke topaketa sakonak izan ohi nituela jendearekin,

batez ere, pertsona bakartiekin,

inorrekin asteetan hitz egin ez zutela zirudienak

eta momentu berezi bat izan ohi genuen

begirada truke bizi bat, hiri kale batean,

eta elkarrekiko maitasun apur bat sentitu ohi genuen.

Nire begiek esan ohi zuten, "Mila esker. Ikusi zaitut"

Eta beren begiek zioten,

"Inork ez nau inoiz ikusten. Mila esker"

Batzuetan gogaitu egin ohi ninduten.

Kotxeetan zebilen jendeak oihu egiten zidan:

"Lortu lanen bat!"

Eta nik pentsatzen nuen: "hau da nire lana"

Baina, min egiten zidan, beldurra ematen zidalako pentsatzeak

lan izena merezi ez zuen zerbait egiten ari nintzela

zerbait ez bidezkoa, lotsagarria.

Ez nekien zeinen hezkuntza ona eskuratzen ari nintzen

musika industriarako, kaxa honen gainean.

Eta entzuten dauden ekonomialarientzat,

agian interesaturik zaudete jakiten diru sarrera erregular bat nuela,

eta harrigarria zen niretzat,

bezero ezberdinak nituelako beti.

60 bat dolar asteartero, 90 bat dolar ostiralero lortu ohi nuen.

Egonkorra zen.

Eta bitartean, musika bira bat ematen nenbilen inguruan

tabernatan jotzen gauetan, "Dresden Dolls" izeneko nire taldearekin

Hau ni naiz pianoa jotzen, hau bateria jole aparta

Nik idazten nituen kantak, eta denborarekin

nahikoa diru irabazten hasi ginen, beraz nik estatua lana uztea erabaki nuen,

Baina, musika bira hasten ari ginela

Ez nuen jendearekiko konexio zuzena galdu nahi,

asko gustatzen zitzaidalako.

Beraz, gure ikuskizunen ondoren, autografoak sinatu ohi genituen

zaleak besarkatu, jendearekin hitz egin eta denbora pasa,

Arte bat sortu genuen: jendeari laguntza eskatzearena eta gurekin batzea proposatzearena.

Tokian tokiko musikalariak bilatu ohi nituen

eta gure ikuskizunen aurretik jo ohi zuten,

txapela pasa,

eta ondoren etorri eta gurekin batu ohi ziren eszenatokian.

Beraz, zirkuko artista arraro eta kasualen bisitak izan ohi genituen.

Gero, Twitter azaldu zen,

eta gauzak are magikoago egin zituen, instantean eskatu nezakeelako

nahi nuena, nonahi.

Piano bat beharrez gero praktikatzeko,

ordubete beranduago zale baten etxean nengoen. Hau Londonen da.

Mundu guztitik, jendeak etxean egindako janaria bidaltzen zigun

eta elikatu egiten gintuzten, baita gurekin jan ere. Hau Seattlen da.

Museo eta dendetan, nahiz edozein espazio publikotan

lan egiten zuten zaleek, beren besoak astindu ohi zituzten

doako kontzertu espontaneoren bat egitea erabakitzen banuen.

Hau Aucklandeko liburutegi bat da.

Larunbatean, txano eta kaxa hauengatik tuiteatu nuen

ez nituelako Ekialdeko Kostatik ekarri nahi

eta tipo honen interesa azaldu zuten, Chris

Newport Beachetik, "Kaixo" dio.

Behin tuiteatu nuen: "non erosi dezaket Melbournen sudurra garbitzeko pitxer bat?"

Eta ospitale bateko erizain batek bat ekarri zidan

momentuan aurkitzen nintzen kafetegira.

Edari bat erosi nion

eta bertan egon ginen erizaintza eta heriotzaren inguruan hitz egiten.

Ikaragarri gustoko dut zorizko gertutasun hau,

eta zortea da, sofan nabigatzea gustatzen zaidalako.

Etxetzar batean taldekideko bakoitzak gela bat badugu,

baina ez badago WiFi-rik, nahiago dut okupatutako punk etxe bat,

denak lurrean eta komunik gabe egonda ere,

WiFi-a baldin badugu.

(Barreak)

Behin, nire taldeak gure furgoneta

Miamiko auzo oso pobre batera eraman zuen,

eta internet bidez topatu genuen gau hartako gure ostalaria

18 urteko neska bat zela aurkitu genuen. Oraindik etxean bizi zela

eta bere familiakoak Hondurasko agiririk gabeko imigranteak zirela.

Eta gau horretan, bere familiako guztiak

sofatan egin zuten lo, eta neskak bere amarekin

guk beren oheak erabili ahal izateko.

Han etzan nintzen, pentsatuz:

"pertsona hauek oso gutxi dute"

"hau justua al da?"

Eta hurrengo goizean, bere amak

tortillak egiten erakutsi zigun, eta Biblia bat eman nahi zidan,

eta taldetik baztertu eta bere ingeles traketsean esan zidan:

"Zure musikak nire alaba izugarri lagundu du"

"Eskerrik asko hemen izateagatik. Oso eskerturik gaude."

Eta pentsatu nuen: "hau justua da".

Hau, hau da.

Bi hilabete ondoren, Manhattanen nintzen,

koltxoi baten bila tuiteatu nuen, eta gauerdian,

ate baten txirrina jo nuen "Lower East Side" auzoan

eta ohartu nintzen ez nuela behin ere horrelakorik egin bakarka.

Beti egin izan nuen nire taldearekin edo lagunekin.

"Hau da jende tentelak egiten duena?" (Barreak)

"Horrela hilko ote da jende tentela?"

Eta nire erabakia aldatzeko aukera izan baino lehen, atea irekitzen da.

Emakumea artista da. Gizona blogerra da, Reuters-entzat finantza bloggerra,

ardo beltz baso bat eman zidaten,

baita bainu bat eskaini ere.

Eta horrelako eta bestelako gauak izan ditut.

Beraz, sofa nabigazio asko egiten dut, baita jende nabigazioa ere.

"Sofa nabigazioa" eta "jende nabigazioa"

oinarrian berdina direla uste dut.

Jendartera jauzi egiten duzu

eta elkarrekin fidatu behar duzue.

Behin, gonbidatutako talde bati galdetu nion

ea ikusleen artean txapela pasa nahi zuten

diru extra bat lor zezaten, neronek askotan egin izan nuena.

Eta, beti gertatzen zen bezala, taldea irrikaturik zegoen.

Baina, taldeko mutil batek esan zidan

ezin zuela horrelakorik egin.

Bere burua eskale bezala ikusiko zuela hori egitean.

Bere beldurrak zeintzuk ziren antzeman nuen: "hau justua da?" eta "Lortu lanen bat!".

Bien bitartean, nire taldea gero eta handiago egiten ari zen.

Diskoetxe handiago batekin sinatu genuen.

Gure musika cabaret eta punk arteko nahasketa bat da.

Ez da edonoren gustukoa.

Beno, agian zure gustukoa bada.

Sinatu genuen, eta arreta handia zegoen gure hurrengo diskaren inguruan.

Kaleratzean, 25.000 kopia inguru saldu ziren lehen asteetan

eta diskoetxeak porrota zela kontsideratu zuen.

Nik pentsatu nuen "25.000 ez al da zifra handia?"

Haiek zioten: "Ez, salmentak behera doaz. Porrota da."

Eta joan egin ziren.

Garai honetan, kontzertu batean kantatzen eta besarkadak ematen nenbilela,

tipo bat hurbildu zen niregana

eta 10 dolarreko billetea luzatu zidan.

Zera esan zidan:

"Barkatu, zure CDa lagun bati kopiatu nion."

(Barreak)

"Baina zure bloga irakurtzen dut eta badakit zure diskoetxea gorroto duzula."

"Diru hau har dezazun nahi dut, besterik ez."

Eta hau ikuskizun guztietan gertatzen hasiko da.

Nire kontzertuen ondorengo txapela bihurtzen naiz,

fisikoki egon behar naiz bertan eta laguntza jendeari eskatu,

eta, gonbidatu genuen taldeko mutilak ez bezala,

nik praktika handia nuen hori egiten.

Eskerrik asko.

Eta momentu horretan erabaki nuen

nire musika dohainik emango nuela sarean

ahal bezain laster,

beraz, horrela da: Metallica hemen, Napster, txarra;

Amanda Palmer hemen. Eta jendea animatuko dut

torrent erabiltzera, deskargatzera, partekatzera... baina aldi berean laguntza eskatuko dut,

kalean horrek funtzionatzen zuela ikusi bainuen.

Diskoetxetik joatea erabaki nuen nire hurrengo proiekturako

nire talde berriarekin, "the Grand Theft Orchestra",

Crowdfunding-a erabili nuen

eta jauzi egin nuen interneteko milaka konexio horietara,

eta nire jendeari ni heltzeko eskatu nion.

Helburua 100.000 dolar lortzea zen.

Nire zaleek ia 1,2 milioi batu zituzten,

gaur arte izan den musikako crowfunding proiektu handiena.

(Txaloak)

Eta ikus dezakezue zenbat jende izan zen.

25.000 pertsona eskas.

Eta komunikabideek galdetu zidaten: "Amanda,

musika industria hondoratzen ari da eta zuk pirateria bultzatzen duzu.

Nola lortu duzu jende guzti honek musikagatik ordaintzea?"

Eta erantzun zintzoena da, nik ez niela ordaindu arazi. Eskatu egin nien.

Eta jendeari eskatzearen ekintza hutsetik,

konexio bat sortzen nuen haiekin,

eta konekatzen duzunean, jendeak lagundu nahi zaitu.

Intuizioaren aurkakoa da artista askorentzat.

Ez dute gauzarik eskatu nahi.

Ez da erraza. Ez da erraza eskatzea.

Eta artista askok dute arazo bat horrekin.

Eskatzeak kaltebera (vulnerable) uzten zaituelako.

Eta kritika asko jaso nuen sarean

behin nire Kickstarterra handi egin zenean

jendeari sarean laguntza eskatzen jarraitzeagatik,

batez ere gure zale diren musikariei eskatzeagatik

gurekin eszenatokian batzeko, kanta batzuk jotzeko

maitasunaren, sarreren eta zerbezaren truke.

hau photoshop bidez eginiko argazki bat da

nire inguruan igo zuten web orri batean.

Eta min egin zidan oso modu familiar batean.

Jendeak zioenean "ez daukazu eskubiderik jada

horrelako laguntza eskatzeko"

beren kotxeetatik "Lortu lanen bat!" oihu egiten zuten pertsonen antza hartzen nien

Ez zeudelako gurekin espaloian,

eta ezin zuten ikusi

nire eta nire jendearen artean ematen zen trukea,

oso truke justua guretzat, baina arrotza haientzat.

Hau ez da lanean egiteko oso segurua.

Hau nire Kickstarter laguntza festa da, Berlinen.

Gau amaieran, biluztu egin nintzen eta mundu guztiak nire gorputzean margo zezan utzi nuen

Esan behar dizuet, benetan bizi nahi baduzue

jende ezezagunaz fidatzeko sentimentu bizia,

hau gomendatzen dizuet,

batez ere ezezagun horiek alemaniar mozkor batzuk badira.

Hau ninja goi-mailako fan konexio bat izan zen,

hemen esaten nuena zera baitzen:

"Maila honetaraino fidatzen naiz zuetaz"

"Fidatu behar nuke? Froga iezadazue"

Giza historian zehar,

musikalariak, artistak, komunitatearen parte izan dira,

elkartu eta zabaldu edo ireki egiten zutenak, ez izar ukiezinak.

Ospea, jende askok distantziatik maitatzen zaituela esan nahi du

baina internetek

eta bertan partekatu ditzakegun edukiek

lehengora eramaten ari gaituzte.

Jende gutxi batek zu hurbiletik maitatzea,

eta jende hori nahikoa izatea.

Jende asko galdu egiten da

prezio finkorik gabeko ideiarekin.

Arrisku aurreikusezin bat bezala ikusten dute, baina nik egin ditudan gauzek,

Kickstarter-a, kalea, etxeetako tinbreak,

ez ditut horiek arrisku bezala ikusten.

Konfidantza bezala ikusten ditut.

Orain, sareko tresnek egiten dute trukea

kalea bezain erraza eta instintiboa,

horra iristen ari dira

Baina tresna perfektuek ez gaituzte lagunduko

ezin bagara elkarren aurrean jarri

eta beldurrik gabe eman eta jaso,

eta, are gehiago,

lotsarik gabe eskatu.

Nire musika karrera igaro dut

interneten jendearekin aurkitzen saiatzen

kutxa gainean egiten nuen bezala,

hau da, bloga eta twitterra ez erabiltzen bakarrik biraren datak plazaratzeko

edo nire bideo berriaren inguruan hitz egiteko; baizik, gure lana eta artea

gure beldur eta ajeak, gure akatsak... trukatzeko,

eta nortzuk garen ikusten dugu.

eta, uste dut, benetan elkarri begiratzen diogunean

elkarri lagundu nahi diogula.

Uste dut jendea obsesionaturik dabilela galdera okerrarekin:

"Nola EGINGO dugu jendeak musikagatik ordain dezan?"

Zergatik ez dugu galdetzen:

"Nola UTZI jendeari musikagatik ordaintzen?"

Eskerrik asko.

(txaloak)