< Return to Video

Graphing Logarithmic Functions

  • 0:01 - 0:05
    Mamy polecenie narysować wykres y, y to logarytm z x o podstawie 5.
  • 0:05 - 0:07
    Przypomnijmy, co to oznacza.
  • 0:07 - 0:13
    y to wartość potęgi, do której muszę podnieść 5, aby otrzymać x.
  • 0:13 - 0:17
    Mógłbym też napisać to równanie logarytmiczne jako równanie wykładnicze.
  • 0:17 - 0:19
    5 to liczba potęgowana.
  • 0:19 - 0:23
    y to wykładnik potęgi, do tej potęgi podnoszę liczbę potęgowaną
  • 0:23 - 0:28
    a wtedy x jest wartością otrzymaną po podniesieniu 5 do y-tej potęgi
  • 0:28 - 0:31
    A więc innym sposobem zapisu tego równania byłoby
  • 0:31 - 0:40
    5 do y-tej potęgi wynosi x
  • 0:40 - 0:43
    To jest to samo.
  • 0:43 - 0:48
    Tu mamy y jako funkcję od x, tu mamy x jako funkcję od y.
  • 0:48 - 0:51
    Ale tak naprawdę mówią one dokładnie tę samą rzecz:
  • 0:51 - 0:54
    "Podnieś 5 do y-tej potęgi, aby dostać x"
  • 0:54 - 0:55
    Ale kiedy przedstawisz to przy pomocy logarytmu, wtedy mówisz:
  • 0:55 - 0:58
    "Do jakiej potęgi muszę podnieść 5, aby dostać x?"
  • 0:58 - 0:59
    No cóż, muszę podnieść do y.
  • 0:59 - 1:03
    Tutaj, co dostanę kiedy podniosę 5 do y-tej potęgi? Dostanę x.
  • 1:03 - 1:05
    Mając to już za sobą,
  • 1:05 - 1:07
    zróbmy małą tabelkę
  • 1:07 - 1:09
    której użyjemy do naniesienia na wykres pewnych punktów
  • 1:09 - 1:11
    a potem możemy połączyć te punkty, aby zobaczyć jak wygląda ta krzywa
  • 1:11 - 1:14
    Wybiorę pewne wartości X i Y.
  • 1:14 - 1:20
    Generalnie chcemy wybrać jakieś liczby
  • 1:20 - 1:23
    które dadzą nam przyjemne, całkowite wyniki
  • 1:23 - 1:26
    Jakieś przyjemne, dość proste liczby, z którymi będziemy się musieli uporać
  • 1:26 - 1:27
    i nie będzięmy musieli używać kalkulatora.
  • 1:27 - 1:30
    A więc generalnie, chcesz wybrać wartości x,
  • 1:30 - 1:35
    chcesz wybrać wartości x takie, że potęga, do której trzeba podnieść 5, aby dostać tę wartość x
  • 1:35 - 1:38
    była dość przystępną potęgą
  • 1:38 - 1:41
    Inaczej, możesz po prostu myśleć o różnych wartościach y
  • 1:41 - 1:44
    podnosząc 5 do pewnej potęgi
  • 1:44 - 1:46
    dostaniesz wartości x.
  • 1:46 - 1:52
    Możemy użyć 5^y = x, aby uzyskać nasze wartości x.
  • 1:52 - 1:56
    Dla jasności, kiedy przedstawiamy to logarytmicznym sposobem
  • 1:56 - 2:00
    zmienna niezależna (argument funkcji) to x, a zmienna zależna to y.
  • 2:00 - 2:09
    Możemy użyć 5^y = x tylko, aby wybrać pewne wartości x, które dadzą nam przyjemne, całkowite odpowiedzi dla y.
  • 2:09 - 2:13
    Więc teraz wypełnię najpierw kolumnę y.
  • 2:13 - 2:15
    Tak, żeby dostać przyjemne, całkowite wartości x.
  • 2:15 - 2:20
    Powiedzmy, że podniosę 5 do [wybiorę jakiś inny kolor]
  • 2:20 - 2:26
    do minus 2 [a teraz wezmę jakiś inny kolor]
  • 2:26 - 2:33
    minus 1, zero, 1 i wstawię jeszcze jeden, tu 2
  • 2:33 - 2:37
    Więc jeszcze raz, to jest trochę sprzeczne z tradycją
  • 2:37 - 2:39
    że najpierw wypełniam zmienne zależne,
  • 2:39 - 2:41
    ale zapis 5^y = x sprawił, że łatwiej jest przy użyciu
  • 2:41 - 2:46
    zmiennych zależnych, dostać te niezależne zmienne funkcji logarytmicznej.
  • 2:46 - 2:50
    Więc, jaki x da mi y = -2?
  • 2:50 - 2:55
    Czym musi być x, aby y wynosił -2?
  • 2:55 - 2:59
    No cóż, 5 do potęgi -2 wyniesie tyle co x
  • 2:59 - 3:07
    5 do -2 to 1/25, dostajemy więc 1/25
  • 3:07 - 3:09
    Inaczej patrząc, wracając do poprzedniego równania
  • 3:09 - 3:13
    jeśli mamy logarytm o podstawie 5 z 1/25
  • 3:13 - 3:16
    Do jakiej potęgi muszę podnieść 5, aby dostać 1/25?
  • 3:16 - 3:19
    No cóż, muszę podnieść 5 do -2.
  • 3:19 - 3:23
    Albo można powiedzieć, że 5 do -2 wynosi 1/25
  • 3:23 - 3:27
    To oznacza dokładnie to samo.
  • 3:27 - 3:29
    Zróbmy teraz kolejny przykład.
  • 3:29 - 3:32
    Co się stanie kiedy podniosę 5 do potęgi -1?
  • 3:32 - 3:37
    No cóż, dostanę 1/5. Według oryginalnego równania na górze,
  • 3:37 - 3:44
    wyrażenie logarytm o podstawie 5 z 1/5
  • 3:44 - 3:48
    mówi nam "do jakiej potęgi muszę podnieść 5, w celu otrzymania 1/5?"
  • 3:48 - 3:51
    No więc, muszę podnieść 5 do potęgi -1.
  • 3:51 - 3:56
    Tutaj, co stanie się jak wezmę 5 do potęgi 0? Dostanę 1.
  • 3:56 - 4:02
    A ta zależność to dokładnie to samo co logarytm o podstawie 5 z 1.
  • 4:02 - 4:05
    Do jakiej potęgi muszę podnieść 5, żeby dostać 1?
  • 4:05 - 4:09
    No cóż, muszę po prostu podnieść 5 do potęgi zerowej.
  • 4:09 - 4:13
    Zróbmy kolejne dwa. Co dzieje się kiedy podnoszę 5 do potęgi 1?
  • 4:13 - 4:15
    No cóż, dostaję 5.
  • 4:15 - 4:20
    Spójrz tutaj, to jest to samo co powiedzieć, do jakiej potęgi podnieść 5, żeby otrzymać 5?
  • 4:20 - 4:23
    No cóż, muszę po prostu podnieść do potęgi 1.
  • 4:23 - 4:28
    I w końcu, podnosząc 5 do kwadratu, dostanę 25.
  • 4:28 - 4:32
    Jeśli spojrzysz na to z punktu widzenia logarytmu, powiesz
  • 4:32 - 4:35
    "do jakiej potęgi muszę podnieść 5, aby dostać 25?"
  • 4:35 - 4:38
    No cóż, muszę podnieść 5 do potęgi 2.
  • 4:38 - 4:43
    Więc, w pewien sposób wziąłem funkcję odwrotną do logarytmu. Napisałem ją jako funkcję wykładniczą.
  • 4:43 - 4:46
    Zamieniłem zależne i niezależne zmienne
  • 4:46 - 4:51
    tak że mogłem wybrać, mogłem wyprowadzić przyjemne, całkowite wartości x, które dały mi przyjemne, całkowite wartości y
  • 4:51 - 4:53
    Teraz, mamy to już za sobą, ale chcę wam przypomnieć
  • 4:53 - 4:58
    że mogłem wybrać zupełnie przypadkowe liczby tutaj (kolumna x),
  • 4:58 - 5:01
    ale wtedy dostałbym prawdopodobnie mniej przyjemne liczby tutaj (kolumna y) i musiałbym używać kalkulatora.
  • 5:01 - 5:06
    Jedynym powodem, dla którego zrobiłem to w ten sposób, jest otrzymanie całkowitych wyników, które mogę ręcznie nanieść na wykres
  • 5:06 - 5:08
    Więc rzeczywiście narysujmy ten wykres.
  • 5:08 - 5:13
    Wartości y są między -2 i 2,
  • 5:13 - 5:18
    wartości x rozciągają się od 1/25 aż do 25
  • 5:18 - 5:21
    Narysujmy to.
  • 5:21 - 5:30
    To jest moja oś OY, a to jest moja oś OX.
  • 5:30 - 5:35
    Więc narysowałem to tak, to moja oś OX, a tu wartości y
  • 5:35 - 5:42
    zaczynają od 0, tu są 1, 2
  • 5:42 - 5:49
    tu mamy -1, -2, a na osi OX, która jest jedynie dodatnia
  • 5:49 - 5:55
    [dam wam się zastanowić, czy dziedzina tu jest dodatnia, a właściwie możemy o tym pomyśleć]
  • 5:55 - 6:03
    Czy istnieje funkcja logarytmiczna, zdefiniowana dla pewnego niedodatniego x?
  • 6:03 - 6:08
    Czy istnieje taka potęga, do której można by podnieść 5 tak, żeby dostać 0?
  • 6:08 - 6:13
    Nie. Można podnieść 5 do nieskończenie małej ujemnej potęgi i dostać bardzo bardzo małą liczbę,
  • 6:13 - 6:15
    która zbliża się do 0, ale nigdy go nie osiąga-
  • 6:15 - 6:18
    nie istnieje taka potęga, do której mógłbyś podnieść 5, aby dostać 0
  • 6:18 - 6:22
    więc x nie może być 0. Nie ma takiej potęgi, do której podniósłbyś 5,
  • 6:22 - 6:26
    żeby dostać liczbę ujemną. Więc x też nie może być liczbą ujemną.
  • 6:26 - 6:28
    Więc dziedziną funkcji na samej górze,
  • 6:28 - 6:30
    i jest to istotne, ponieważ chcemy myśleć o tym, co rysujemy,
  • 6:30 - 6:33
    Dziedziną tutaj jest x większy od 0.
  • 6:33 - 6:36
    Zapiszę to.
  • 6:36 - 6:40
    Dziedzina to x > 0.
  • 6:40 - 6:45
    Więc będziemy mogli narysować tę funkcję jedynie w dodatniej części osi OX.
  • 6:45 - 6:48
    Mając to rozumowanie za sobą, x rośnie do 25
  • 6:48 - 6:56
    Zaznaczę na osi: 5, 10, 15, 20
  • 6:56 - 6:58
    oraz 25
  • 6:58 - 6:59
    A teraz nanieśmy punkty.
  • 6:59 - 7:03
    Ten pierwszy jest na niebiesko, x = 1/25, a y = -2
  • 7:03 - 7:06
    Gdy x = 1/25, będzie blisko początku dodatniej osi współrzędnych, wtedy y = -2
  • 7:06 - 7:09
    Więc to będzie tutaj...
  • 7:09 - 7:17
    Nie dokładnie na osi OY, trochę na prawo OY, ale dość blisko.
  • 7:17 - 7:23
    Więc mamy tutaj (1/25,-2)
  • 7:23 - 7:27
    Wtedy gdy x = 1/5, co jest trochę dalej w prawo,
  • 7:27 - 7:30
    y = -2. Więc to będzie tutaj.
  • 7:30 - 7:37
    To jest (1/5,-1). A wtedy kiedy x = 1, y = 0.
  • 7:37 - 7:46
    1 tutaj, więc to jest punkt (1,0)
  • 7:46 - 7:51
    Gdy x = 5, to y = 1.
  • 7:51 - 7:57
    y = 1
  • 7:57 - 7:59
    więc to punkt (5,1)
  • 7:59 - 8:02
    I w końcu kiedy x = 25, to y = 2
  • 8:02 - 8:13
    Więc to jest (25,2). I wtedy mogę zrobić wykres tej funkcji.
  • 8:13 - 8:17
    Użyję do tego różowego koloru.
  • 8:17 - 8:25
    Wtedy gdy x staje się bardzo bardzo bardzo mały, y dąży do minus nieskończoności
  • 8:25 - 8:37
    Do jakiej potęgi musisz podnieść 5, aby dostać 0.0001?
  • 8:37 - 8:39
    To musi być bardzo ujemna potęga.
  • 8:39 - 8:43
    Wartości stają się bardzo ujemne bliżej 0
  • 8:43 - 8:46
    a potem funkcja w pewien sposób rośnie
  • 8:46 - 8:51
    a potem zaczyna wyginać się w prawą stronę
  • 8:51 - 8:59
    Z lewej strony funkcja będzie coraz gwałtowniej malała
  • 8:59 - 9:05
    i nigdy nie dotknie osi OY
  • 9:05 - 6000:00
    Będzie coraz bliżej i bliżej osi OY ale nigdy nie dotknie jej.
Title:
Graphing Logarithmic Functions
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
09:10

Polish subtitles

Revisions