4 μαθήματα από τα ρομπότ για το πώς να είσαι άνθρωπος

Όσο περισσότερο τα ρομπότ μπαίνουν στην καθημερινή μας ζωή, τόσο περισσότερο είμαστε αναγκασμένοι να εξετάσουμε τους εαυτούς μας ως ανθρώπους. Στο TEDxBerkeley, ο Κεν Γκόλντμπεργκ μοιράζεται τέσσερα πολύ ανθρώπινα μαθήματα που έχει μάθει δουλεύοντας με ρομπότ.
(Βιντεοσκοπημένο στο TEDxBerkeley.)

Ξέρω ότι θα ακουστεί παράξενο,

αλλά νομίζω ότι τα ρομπότ
μπορούν να μας εμπνεύσουν

να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Βλέπετε, μεγάλωσα στη Βηθλεέμ
της Πενσυλβάνια,

πατρίδα του Ατσαλιού της Βηθλεέμ.

Ο πατέρας μου ήταν μηχανικός

και όταν μεγάλωνα,
μου μάθαινε

πώς λειτουργούσαν τα πράγματα.

Χτίζαμε πράγματα μαζί,

όπως μοντέλα από ρουκέτες
και αυτοκινητάκια.

Αυτό είναι το καρτ που χτίσαμε μαζί.

Εγώ είμαι πίσω από το τιμόνι,

με την αδελφή μου
και τον τότε καλύτερό μου φίλο

και μια μέρα,

ήρθε σπίτι, τότε ήμουν γύρω στα 10

και ανακοίνωσε στο δείπνο,

ότι το επόμενό μας σχέδιο,
ήταν να φτιάξουμε ένα ρομπότ.

Ένα ρομπότ.

Ενθουσιάστηκα με αυτό,

επειδή στο σχολείο,

ήταν ένας νταής που τον έλεγαν Κέβιν,

και με πείραζε

επειδή ήμουν ο μοναδικός Εβραίος στην τάξη.

Έτσι ανυπομονούσα να το ξεκινήσω

για να συστήσω στον Κέβιν το ρομπότ μου.
(Γέλια)

(Ήχοι ρομπότ)

Αλλά αυτό δεν ήταν το είδος του ρομπότ
που είχε ο μπαμπάς μου στο μυαλό του.

Βλέπετε, είχε μια εταιρία επιχρωμίωσης

και έπρεπε να μετακινούν

βαριά μεταλλικά κομμάτια
μεταξύ δεξαμενών με χημικά

και χρειαζόταν ένα βιομηχανικό ρομπότ
όπως αυτό

το οποίο βασικά θα έκανε
την άρση βαρέων αντικειμένων.

Αλλά ούτε ο μπαμπάς μου πήρε
το είδος του ρομπότ που ήθελε.

Δουλέψαμε σ' αυτό για αρκετά χρόνια,

αλλά ήταν η δεκαετία του '70,

και η τεχνολογία που ήταν
διαθέσιμη στους ερασιτέχνες

απλά δεν υπήρχε ακόμα.

Έτσι ο μπαμπάς συνέχισε να κάνει
αυτήν τη δουλειά χειροκίνητα

και μετά από μερικά χρόνια,

διαγνώστηκε με καρκίνο.

Βλέπετε, το ρομπότ
που προσπαθούσαμε να χτίσουμε

δεν του έλεγε για την άρση
βαρέων αντικειμένων.

Τον προειδοποιούσε
για την έκθεσή του στα τοξικά χημικά.

Δεν το αναγνώρισε τότε

και έπαθε λευχαιμία

και πέθανε στην ηλικία των 45 ετών.

Αυτό με έφερε σε απόγνωση

και ποτέ δεν ξέχασα το ρομπότ
που προσπαθήσαμε να χτίσουμε.

Όταν ήμουν στο κολέγιο, αποφάσιασα
να σπουδάσω μηχανική, όπως αυτός.

Και πήγα στο Carnegie Mellon
και πήρα το διδακτορικό μου στην ρομποτική.

Από τότε μελετώ τα ρομπότ.

Θα ήθελα να σας μιλήσω

για τέσσερα έργα με ρομπότ

και πώς με ενέπνευσαν
να είμαι καλύτερος άνθρωπος.

Το 1993, ήμουν νέος καθηγητής στο USC

και δημιουργούσα το δικό μου
εργαστήριο ρομποτικής

τη χρονιά που βγήκε
ο Παγκόσμιος Ιστός.

Και θυμάμαι πως οι φοιτητές μου

μου είπαν γι' αυτό

και μείναμε έκπληκτοι.

Αρχίζαμε να παίζουμε
κι εκείνο το απόγευμα,

συνειδητοποιήσαμε ότι θα μπορούσαμε να
χρησιμοποιήσουμε τη νέα, παγκόσμια διεπαφή

για να επιτρέψουμε
σε οποιονδήποτε στον κόσμο

να χειριστεί το ρομπότ
στο εργαστήριό μας.

Έτσι, αντι να το βάλουμε να παλεύει
ή να κάνει βιομηχανικές εργασίες,

αποφασίσαμε να χτίσουμε
μια μεγάλη γλάστρα,

να βάλουμε το ρομπότ στη μέση

και το ονομάσαμε Τηλεκήπο.

Είχαμε βάλει μια κάμερα
στην λαβή του χεριού

του ρομπότ και γράψαμε μερικές
ειδικές δέσμες ενεργειών

και λογισμικό ώστε οποιοσδήποτε
στον κόσμο μπορούσε να μπει

και κάνοντας κλικ στην οθόνη

μπορούσαν να μετακινήσουν το ρομπότ

και να επισκευτούν τον κήπο.

Αλλά επίσης επιτρέπαμε,
στήσαμε και άλλο λογισμικό

που σας επέτρεπε να συμμετάσχετε
και να μας βοηθήσετε να ποτίσουμε τον κήπο

απομακρυσμένα
και αν τον ποτίζατε μερικές φορές,

σας δίναμε τον δικό σας σπόρο
για να φυτέψετε.

Ήταν ένα έργο, ένα έργο μηχανικής

και κάναμε μερικές δημοσιεύσεις
για τον σχεδιασμό,

το σύστημα σχεδιασμού του,
αλλά επίσης το σκεφτήκαμε

ως καλλιτεχνική εγκατάσταση.

Μας καλέσαν, μετά τον πρώτο χρόνο,

από το μουσείο Ars Electronica
στην Αυστρία

να το εγκαταστήσουμε στο λόμπυ τους

και σας λέω με χαρά ότι
παρέμεινε εκεί συνδεδεμένο,

24 ώρες το 24ωρο,
για περίπου εννέα χρόνια.

Αυτό το ρομπότ το χειρίστηκαν
περισσότεροι ανθρώποι

απ' οποιοδήποτε άλλο ρομπότ
στην ιστορία.

Μία μέρα,

με παίρνει ξαφνικά τηλέφωνο

ένας φοιτητής,

που ρώτησε μια πολύ απλή
αλλά βαθυστόχαστη ερώτηση.

Είπε, «Είναι το ρομπότ αληθινό;»

Όλοι οι άλλοι υπέθεταν πως είναι

και εμείς το ξέραμε πως ήταν,
επειδή δουλεύαμε με αυτό.

Αλλά ήξερα τι εννοούσε,

θα μπορούσαμε να έχουμε βγάλει
μερικές φωτογραφίες

από λουλούδια σε κήπους,
να τις ταξινομήσουμε

σε ένα υπολογιστικό σύστημα
έτσι ώστε να φαίνεται

ότι υπάρχει ένα αληθινό ρομπότ
ενώ δεν υπάρχει.

Και όσο το σκεφτόμουν,
δεν μπορούσα να σκεφτώ

μια καλή απάντηση για το πώς
θα φαινόταν η διαφορά.

Αυτό έγινε περίπου όταν
μου προσέφεραν μία θέση

εδώ στο Μπέρκλεϊ

και όταν έφτασα εδώ,
έψαξα τον Χιούμπερτ Ντρέιφους,

ο οποίος είναι καθηγητής φιλοσοφίας
παγκοσμίου φήμης

και μίλησα μαζί του γι' αυτό
και είπε,

«Αυτό είναι ένα από τα παλαιότερα
και πιο κεντρικά προβλήματα

στη φιλοσοφία.
Από την εποχή των Σκεπτικιστών

μέχρι τον Ντεκάρτ.

Είναι το θέμα της επιστημολογίας,

η μελέτη του πώς γνωρίζουμε
ότι κάτι είναι αληθινό».

Έτσι ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί

και επινοήσαμε ένα νέο όρο:
τηλεπιστημολογία,

την μελέτη της γνώσης
από απόσταση.

Καλέσαμε κορυφαίους
καλλιτέχνες, μηχανικούς

και φιλόσοφους να γράψουν
δοκίμια γι' αυτό

και τα αποτελέσματα είναι
συγκεντρωμένα σε αυτό το βιβλίο

από την MIT Press.

Έτσι χάρη στον φοιτητή
που αμφισβήτησε

αυτό που όλοι θεωρούσαν
ως αληθινό,

αυτό το έργο μου έμαθε
ένα σημαντικό μάθημα για τη ζωή,

το οποίο είναι πάντα
να αμφισβητώ τις υποθέσεις.

Το δεύτερο έργο
για το οποίο θα σας μιλήσω

βγήκε από τον Τηλεκήπο.

Καθώς λειτουργούσε, οι φοιτητές μου
κι εγώ ενδιαφερόμασταν πολύ

πώς αλληλεπιδρούσαν
οι ανθρώποι μεταξύ τους

και τι έκαναν με τον κήπο.

Έτσι αρχίσαμε να σκεφτόμαστε, τι
θα γινόταν αν το ρομπότ μπορούσε να φύγει

από τον κήπο και να πάει σε κάποιο άλλο

ενδιαφέρον περιβάλλον;

Όπως, για παράδειγμα, τι θα γινόταν
αν μπορούσε να πάει σε ένα πάρτυ

στον Λευκό Οίκο;
(Γέλια)

Έτσι, επειδή ενδιαφερόμασταν περισσότερο
για τον σχεδιασμό του συστήματος

και τη διεπαφή του χρήστη
παρά για το υλικό,

αποφασίσαμε πως, αντί να έχουμε

ένα ρομπότ να αντικαθιστά
έναν άνθρωπο που πάει στο πάρτυ,

θα βάλουμε έναν άνθρωπο
να αντικαταστήσει το ρομπότ.

Το ονομάσαμε Τηλε-Ηθοποιός.

Πήραμε έναν άνθρωπο,

κάποιον πολύ εξωστρεφές
και κοινωνικό

και εξοπλίστηκε με ένα κράνος

με διάφορα εξαρτήματα,
κάμερες και μικρόφωνα

και μετά ένα σακίδιο με ασύρματη
σύνδεση στο διαδίκτυο

και η ιδέα ήταν ότι θα έπρεπε
να πάει σε ένα απομακρυσμένο

και ενδιαφέρον περιβάλλον
και μετά μέσω του διαδικτύου,

οι άνθρωποι θα μπορούσαν
να βιώσουν αυτό που βίωνε αυτή

θα μπορούσαν να δουν
αυτό που έβλεπε,

αλλά, το πιο σημαντικό,
μπορούσαν να συμμετάσχουν

αλληλεπιδρώντας μεταξύ τους

και να τους έρχονται ιδέες
για το τι θα έπρεπε να κάνει μετά

και πού θα έπρεπε να πάει

και θα τα μεταβίβαζαν
στην Τηλε-Ηθοποιό.

Έτσι είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε
την Τηλε-Ηθοποιό

στα βραβεία Webby
στο Σαν Φρανσίσκο

και κείνη τη χρονιά,
παρουσιαστής ήταν ο Σαμ Ντόναλντσον.

Λίγο πριν σηκωθεί η κουρτίνα,
είχα περίπου 30 δευτερόλεπτα

για να εξηγήσω στον Κο. Ντόναλντσον
τι θα κάναμε

και είπα, «Η Τηλε-Ηθοποιός

θα έρθει μαζί σας στη σκηνή,

και αυτό είναι ένα νέο
πειραματικό έργο

και ο κόσμος τη βλέπει
από τις οθόνες τους

και έχει -- υπάρχουν κάμερες

και μικρόφωνα και έχει
ένα ακουστικό στο αυτί της

και ο κόσμος μέσω του δικτύου
την συμβουλεύει

για το τι να κάνει μετά».

Και είπε, «Μισό λεπτό,

αυτό το κάνω εγώ».
(Γέλια)

Και του άρεσε το σχέδιο

και όταν η Τηλε-Ηθοποιός
ανέβηκε στην σκηνή,

πήγε κατά πάνω του
και του έδωσε ένα μεγάλο φιλί

στα χείλη.
(Γέλια)

Μείναμε τελείως έκπληκτοι.

Δεν είχαμε ιδέα ότι θα γινόταν αυτό.

Και ήταν φανταστικός.
Ανταπέδωσε με μια μεγάλη αγκαλιά

και όλα πήγαν καλά.

Αλλά εκείνο το βράδυ,
καθώς τα μαζεύαμε,

ρώτησα την Τηλε-Ηθοποιό,
πώς οι Τηλε-Σκηνοθέτες

αποφάσισαν να δώσουν ένα φιλί
στον Σαμ Ντόναλντσον;

Και είπε πως δεν το έκαναν αυτοί.

Είπε, πως όταν ήταν έτοιμη
να ανέβει στην σκηνή,

οι Τηλε-Σκηνοθέτες ακόμη προσπαθούσαν
να συμφωνήσουν στο τι να κάνουν

κι έτσι απλώς ανέβηκε στη σκηνή κι έκανε

αυτό που ένιωσε ως πιο φυσικό.
(Γέλια)

Έτσι η επιτυχία της Τηλε-Ηθοποιού
εκείνη τη βραδιά

ήταν επειδή ήταν καλή ηθοποιός.

Ήξερε πότε να εμπιστευτεί
το ένστικτό της

κι έτσι αυτό το έργο με δίδαξε
ακόμη ένα μάθημα για τη ζωή,

το οποίο είναι, όταν αμφιβάλλεις,
αυτοσχεδίασε. (Γέλια)

Το τρίτο έργο βγήκε

από την εμπειρία μου
όταν ο πατέρας μου ήταν στο νοσοκομείο.

Υποβαλλόταν σε θεραπευτική αγωγή,

χημειοθεραπείες
και υπάρχει μια σχετική αγωγή

που ονομάζεται βραχυθεραπεία,
όπου μικροσκοπικές, ραδιενεργές πηγές

τοποθετούνται στο σώμα
ως αγωγή για καρκινικούς όγκους.

Και γίνεται ως εξής,
όπως μπορείτε να δείτε εδώ,

οι χειρουργοί
βάζουν βελόνες στο σώμα

για να τοποθετήσουν τις πηγές
και όλα αυτά,

όλες αυτές οι βελόνες
τοποθετούνται παράλληλα,

έτσι είναι πολύ συχνό
μερικές από αυτές τις βελόνες

να διαπερνούν ευαίσθητα όργανα
και ως αποτέλεσμα,

οι βελόνες τραυματίζουν
τα όργανα, τέτοια ζημιά

που οδηγεί σε τραύμα και παρενέργειες.

Έτσι οι φοιτητές μου κι εγώ
αναρωτηθήκαμε, τι θα γινόταν

αν μπορούσαμε
να τροποποιήσουμε το σύστημα

έτσι ώστε οι βελόνες να μπορούν
να μπουν σε διαφορετικές γωνίες;

Έτσι κάναμε μια προσομοίωση
και αναπτύξαμε μερικούς

αλγόριθμους βελτιστοποίησης
και κάναμε την προσομοίωση,

και μπορέσαμε να δείξουμε
ότι μπορούμε να αποφύγουμε

τα ευαίσθητα όργανα συνεχίζοντας
να επιτυγχάνουμε την κάλυψη

των όγκων με την ακτινοβολία.

Έτσι τώρα, δουλεύουμε
με γιατρούς στο UCSF

και μηχανικούς στο Τζων Χόπκινς

και χτίζουμε ένα ρομπότ
το οποίο έχει έναν αριθμό από,

είναι ένας εξειδικευμένος σχεδιασμός
με διάφορες αρθρώσεις που επιτρέπουν

στις βελόνες να μπαίνουν
σε μια άπειρη ποικιλία από γωνίες

και όπως βλέπετε εδώ,
μπορούν να αποφύγουν ευαίσθητα όργανα

και όμως να φτάνουν τους στόχους
τους οποίους στοχεύουν.

Έτσι, αμφισβητώντας αυτή την υπόθεση
ότι όλες οι βελόνες

πρέπει να είναι παράλληλες,
αυτό το έργο επίσης μου έμαθε

ένα σημαντικό μάθημα:
Όταν αμφιβάλλεις --

Όταν το μονοπάτι σου είναι κλειστό,
στρίψε.

Και το τελευταίο έργο έχει και αυτό
να κάνει με την ιατρική ρομποτική.

Είναι κάτι που βγήκε
από ένα σύστημα που ονομάζεται

το χειρουρικό ρομπότ Ντα Βίντσι

είναι μια εμπορικά
διαθέσιμη συσκευή.

Χρησιμοποιείται σε πάνω από 2.000
νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο,

και η ιδέα είναι ότι επιτρέπει
στον χειρουργό

να κάνει την εγχείρηση με άνεση
στο δικό του σύστημα συντεταγμένων,

αλλά πολλές από τις δευτερεύουσες
εργασίες στη χειρουργική

είναι πολύ συνηθισμένες
και επίπονες όπως τα ράμματα

και τώρα, όλες αυτές γίνονται

υπό την εποπτεία και τον έλεγχο
του ίδιου του χειρουργού,

έτσι μετά από ώρα
ο χειρουργός κουράζεται.

Και αναρωτιόμαστε,

τι θα γινόταν αν μπορούσαμε
να προγραμματίσουμε το ρομπότ

να κάνει αυτές
τις δευτερεύουσες εργασίες

κι έτσι να ελευθερωθούν οι χειρουργοί
για να εστιάσουν

στα πιο πολύπλοκα κομμάτια
της χειρουργικής επέμβασης

και επίσης να μειώσουν το χρόνο
που θα χρειαζόταν το χειρουργείο

αν μπορούσαμε να κάνουμε το ρομπότ
να τα κάνει λίγο πιο γρήγορα;

Είναι δύσκολο να προγραμματίσεις
ένα ρομποτ να κάνει λεπτεπίλεπτα πράγματα

όπως αυτό, αλλά φαίνεται
ότι ο συνάδελφός μου, ο Πίτερ Αμπήλ,

που είναι εδώ στο Μπέρκλεϊ,
έχει αναπτύξει

μια νέα ομάδα τεχνικών για την
εκπαίδευση των ρομπότ από παραδείγματα.

Έτσι έχει κάνει ρομπότ
που πετάνε ελικόπτερα,

που κάνουν απίστευτα ενδιαφέροντα
και όμορφα ακροβατικά,

βλέποντας ανθρώπους να τα πετάνε.

Έτσι πήραμε ένα από αυτά τα ρομπότ.

Αρχίσαμε να δουλεύουμε
με τον Πήτερ και τους φοιτητές του

και ζητήσαμε από έναν χειρουργό
να κάνει

μια εργασία χρησιμοποιώντας το ρομπότ,

και ζητήσαμε από το ρομπότ,

τον χειρουργό να κάνει την εργασία

και εμείς καταγράψαμε τις κινήσεις του ρομπότ.

Να ένα παράδειγμα.
Θα χρησιμοποιήσω τον αριθμό οχτώ,

θα χαράξουμε τον αριθμό οχτώ
σαν παράδειγμα.

Έτσι φαίνεται όταν το ρομπότ,

έτσι φαίνεται το μονοπάτι του ρομπότ,

αυτά τα τρία παραδείγματα.

Αυτά είναι πολύ καλύτερα
από αυτά που θα έκανε ένας αρχάριος

σαν κι εμένα, αλλά συνεχίζουν να είναι
σπασμώδη και ανακριβή.

Έτσι καταγράφουμε όλα αυτά
τα παραδείγματα, τα δεδομένα

και μετά κάνουμε μία ακολουθία από βήματα.

Πρώτα, χρησιμοποιήσαμε μια τεχνική που
λέγεται δυναμική χρονική στρέβλωση

από την αναγνώριση ομιλίας
και αυτό μας επιτρέπει

να ευθυγραμμίσουμε προσωρινά
όλα τα παραδείγματα

και μετά εφαρμόζομουμε
φίλτρα Κάλμαν,

μια τεχνική από την θεωρία ελέγχου,
που μας επιτρέπει

να αναλύσουμε στατιστικά
όλο τον θόρυβο

και να εξάγουμε την επιθυμητή τροχιά
που τα διέπει.

Αυτό που κάνουμε είναι
να πάρουμε αυτές

τις επιδείξεις των ανθρώπων,
είναι όλες θορυβώδεις και ελλιπείς

και να βγάλουμε από αυτές μια τροχιά
μιας τεκμαιρόμενης εργασίας

και ακολουθία ελέγχου για το ρομπότ.

Μετά το εκτελούμε στο ρομπότ,

παρατηρούμε τι συμβαίνει,

μετά ρυθμίζουμε τους ελέγχους
χρησιμοποιώντας μια ακολουθία από τεχνικές

που ονομάζονται επαναληπτική μάθηση.

Μετά, αυτό που κάνουμε είναι
να αυξήσουμε λιγάκι την ταχύτητα.

Παρατηρούμε τα αποτελέσματα,
ρυθμίζουμε πάλι τους ελέγχους

και παρατηρούμε τι γίνεται.

Και το κάνουμε αυτό αρκετές φορές.

Και να το αποτέλεσμα.

Αυτή είναι η τροχιά
τεκμαιρόμενης εργασίας

κι εδώ το ρομπότ κινείται
με την ταχύτητα του ανθρώπου.

Εδώ κινείται τέσσερις φορές
γρηγορότερα από τον άνθρωπο.

Εδώ επτά φορές.

Κι εδώ το ρομπότ λειτουργεί 10 φορές

γρηγορότερα από τον άνθρωπο.

Μπορούμε έτσι να κάνουμε ένα ρομπότ
να εκτελέσει μια λεπτεπίλεπτη εργασία

όπως μια χειρουργική δευτερεύουσα εργασία,

10 φόρες γρηγορότερα από τον άνθρωπο.

Έτσι αυτό το έργο,
επειδή εμπλέκει την εξάσκηση

και τη μάθηση,
το να κάνεις κάτι ξανά και ξανά,

και αυτό το έργο έχει ένα μάθημα,
το οποίο είναι,

αν θέλετε να κάνετε κάτι καλά,

δεν υπάρχει υποκατάστατο
παρά εξάσκηση, εξάσκηση, εξάσκηση.

Αυτά είναι τέσσερα
από τα μαθήματα που έχω μάθει

από τα ρομπότ στο πέρασμα των χρόνων,

και η ρομποτική, το πεδίο της ρομποτικής
έχει γίνει πολύ καλύτερο

με τον καιρό.

Σήμερα, τα παιδιά στο λύκειο
μπορούν να χτίσουν ρομπότ

όπως το βιομηχανικό ρομπότ
που προσπάθησα να χτίσω με τον μπαμπά μου.

Και τώρα, έχω μια κόρη,

την Οντέσα.

Είναι οχτώ ετών

και αρέσουν και σε αυτήν τα ρομπότ.

Ίσως είναι κληρονομικό.
(Γέλια)

Μακάρι να είχε γνωρίσει τον μπαμπά μου.

Και τώρα της μαθαίνω πώς
λειτουργούν τα πράγματα,

και χτίζουμε πράγματα μαζί
και αναρρωτιέμαι

τι είδους μαθήματα θα μάθει από αυτά.

Τα ρομπότ είναι τα πιο ανθρώπινα

απ' όλα τα μηχανήματά μας.

Δεν μπορούν να λύσουν
όλα τα προβλήματα του κόσμου,

αλλά νομίζω πώς έχουν κάτι
σημαντικό να μας διδάξουν.

Σας προσκαλώ όλους να σκεφτείτε
τις καινοτομίες

που σας ενδιαφέρουν,

τα μηχανήματα που επιθυμείτε,

και να σκεφτείτε
τι θα μπορούσαν να σας πουν,

επειδή έχω ένα προαίσθημα

ότι πολλές από τις
τεχνολογικές μας καινοτομίες,

οι συσκευές που ονειρευόμαστε,

μπορούν να μας εμπνεύσουν
να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)