Czy moglibyśmy przeżyć dłuższą podróż kosmiczną? - Lisa Nip
-
0:08 - 0:12Dłuższa wyprawa kosmiczna
mocno daje się we znaki ludzkiemu ciału. -
0:12 - 0:16Mikrograwitacja upośledza
wzrost mięśni i kości, -
0:16 - 0:20a wysokie dawki promieniowania
powodują nieodwracalne mutacje. -
0:20 - 0:24Gdy poważnie rozpatrujemy możliwość
ludzkiego podróżowania w kosmosie, -
0:24 - 0:26pojawia się ważne pytanie.
-
0:26 - 0:29Nawet jeśli uciekniemy z ziemskiej orbity
-
0:29 - 0:32i wyruszymy w długie podróże wśród gwiazd,
-
0:32 - 0:35czy uda nam przystosować się
do ekstremalnych warunków w kosmosie? -
0:35 - 0:39Nie po raz pierwszy człowiek miałby
przystosować się do trudnego środowiska -
0:39 - 0:42i rozwinąć nadludzkie umiejętności.
-
0:42 - 0:45Nie fantastyczne moce,
jak widzenie laserowe czy niewidzialność, -
0:45 - 0:50ale fizjologiczne przystosowania
do przetrwania w trudnych warunkach. -
0:50 - 0:53Na przykład w Himalajach,
-
0:53 - 0:57gdzie najwyższe wzniesienie
znajduje się dziewięć kilometrów n.p.m, -
0:57 - 1:01niezaaklimatyzowany nizinny człowiek
będzie miał objawy hipoksji, -
1:01 - 1:04powszechnie znanej
jako choroba wysokościowa. -
1:04 - 1:08Na takich wysokościach ciało zazwyczaj
produkuje dodatkowe czerwone krwinki, -
1:08 - 1:10zagęszczając krew i hamując jej przepływ.
-
1:10 - 1:14Mieszkańcy Himalajów,
żyjący w tych górach od tysięcy lat -
1:14 - 1:18na stałe wykształcili mechanizmy
pozwalające im uniknąć tego procesu -
1:18 - 1:20i podtrzymać normalny przepływ krwi.
-
1:20 - 1:25Przypadki takie dowodzą, że ludzie
mogą rozwinąć trwałe cechy ratujące życie. -
1:25 - 1:28Naturalna adaptacja całych populacji ludzi
-
1:28 - 1:31może trwać dziesiątki tysięcy lat.
-
1:31 - 1:35Ostatni postęp w nauce może pomóc
przyspieszyć ludzką adaptację -
1:35 - 1:37zaledwie do pokoleń.
-
1:37 - 1:40By dobrze funkcjonować jako gatunek
podczas podróży w kosmosie -
1:40 - 1:42moglibyśmy opracować metody
-
1:42 - 1:46szybkiego wprogramowania sobie
mechanizmów ochrony. -
1:46 - 1:49Wersją beta takich metod
jest terapia genowa, -
1:49 - 1:53której używamy obecnie
do leczenia chorób genetycznych. -
1:53 - 1:56Szybko rozwijająca się
technika edycji genów -
1:56 - 2:00pozwala naukowcom wprowadzać zmiany
bezpośrednio w ludzkim genomie, -
2:00 - 2:04aby powstrzymać niepożądane procesy
lub produkować przydatne substancje. -
2:04 - 2:06Przykładem niechcianego procesu
-
2:06 - 2:11są skutki wystawienia naszych ciał
na promieniowanie jonizujące. -
2:11 - 2:15Te niebezpieczne subatomowe cząstki
bombardują większość planet i księżyców, -
2:15 - 2:20nieposiadających jak Ziemia bariery
atmosferycznej i pola magnetycznego. -
2:20 - 2:22Mogą przenikać prawie wszystko
-
2:22 - 2:27i wśród odkrywców kosmosu powodowałyby
potencjalnie rakotwórcze uszkodzenia DNA . -
2:27 - 2:30A gdybyśmy mogli odwrócić sytuację?
-
2:30 - 2:32Ludzka skóra produkuje
pigment zwany melaniną, -
2:32 - 2:35który chroni nas na Ziemi przed
przefiltrowanym promieniowaniem. -
2:35 - 2:39U różnych gatunków melanina
występuje w różnych formach. -
2:39 - 2:41Pewne zawierające melaninę grzyby
-
2:41 - 2:46używają tego pigmentu, by przekształcić
promieniowanie w energię chemiczną. -
2:46 - 2:48Zamiast próbować ochraniać ludzkie ciało
-
2:48 - 2:50lub szybko naprawiać szkody,
-
2:50 - 2:52moglibyśmy je tak zmodyfikować,
-
2:52 - 2:58by wykorzystywało, jak grzyby,
system poboru energii oparty na melaninie. -
2:58 - 3:03Przekształcałoby promieniowanie w energię
jednocześnie chroniąc swe DNA. -
3:03 - 3:04To brzmi jak science fiction,
-
3:04 - 3:08ale może być osiągalne
nawet przy obecnej technologii. -
3:08 - 3:10Technologia nie jest jedyną przeszkodą.
-
3:10 - 3:13Obecnie toczą się debaty
nad konsekwencjami i etyczną stroną -
3:13 - 3:17tak radykalnych zmian w naszych genach.
-
3:17 - 3:19Oprócz promieniowania
-
3:19 - 3:24wyzwaniem dla kosmicznych podróżników
jest też różnica siły grawitacji. -
3:24 - 3:28Dopóki nie stworzymy sztucznej grawitacji
na statku kosmicznym lub innej planecie, -
3:28 - 3:32powinniśmy założyć, że astronauci
będą żyć w mikrograwitacji. -
3:32 - 3:35Na Ziemi komórki ludzkich kości i mięśni
-
3:35 - 3:39reagują na siłę nieustannego przyciągania
-
3:39 - 3:44poprzez odnawianie starych komórek
w procesach przebudowy i regeneracji. -
3:44 - 3:46W środowisku mikrograwitacji jak na Marsie
-
3:46 - 3:49komórki kości i mięśni
nie otrzymają takich bodźców, -
3:49 - 3:53co będzie skutkować
osteoporozą i zanikiem mięśni. -
3:53 - 3:56Jak moglibyśmy zapewnić
sztuczny impuls komórkom -
3:56 - 3:59aby zapobiec utracie kości i mięśni?
-
3:59 - 4:01To tylko przypuszczenie,
-
4:01 - 4:05ale biochemicznie skonstruowane mikroby
w środku naszego ciała -
4:05 - 4:09mogłyby wysyłać do mięśni i kości
sygnały inicjujące przebudowę. -
4:09 - 4:11Można by też tak zmienić ludzkie geny,
-
4:11 - 4:15by ciało produkowało więcej sygnałów
gdy nie ma grawitacji. -
4:15 - 4:19Promieniowanie i mikrograwitacja
to tylko dwa z wielu wyzwań, -
4:19 - 4:22które napotkamy w nieprzyjaznych
warunkach kosmosu. -
4:22 - 4:25Jeśli rozwiążemy kwestie etyczne,
-
4:25 - 4:29edycja genomu i inżynieria mikrobowa
będą dwoma elastycznymi narzędziami, -
4:29 - 4:32znajdującymi zastosowanie
w wielu sytuacjach. -
4:32 - 4:35Być może w niedalekiej przyszłości
postanowimy dalej rozwijać -
4:35 - 4:39i dopasować te genetyczne narzędzia
do ciężkich realiów życia w kosmosie.
- Title:
- Czy moglibyśmy przeżyć dłuższą podróż kosmiczną? - Lisa Nip
- Description:
-
Obejrzyj całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/could-we-survive-prolonged-space-travel-lisa-nip
Dłuższa wyprawa kosmiczna poważnie daje się we znaki ludzkiemu ciału: mikrograwitacja osłabia wzrost mięśni i kości, a wysokie dawki promieniowania powodują nieodwracalne mutacje. Gdy poważnie rozpatrujemy możliwość,
że ludzie będą podróżować w kosmosie, pojawia się ważne pytanie: nawet jeśli uciekniemy z ziemskiej orbity, czy będziemy mogli przystosować się do ekstremalnych warunków w kosmosie? Lisa Nipp bada nasze szanse.Lekcja: Lisa Nip, animacja: Bassam Kurdali.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:56
Marta Konieczna approved Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Agnieszka Cabanes accepted Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Agnieszka Cabanes edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Agnieszka Cabanes edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Agnieszka Cabanes edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip | ||
Jakub Kowalczyk edited Polish subtitles for Could we survive prolonged space travel? - Lisa Nip |