< Return to Video

Prime Numbers

  • 0:01 - 0:03
    Bu video' da asal sayıların ne olduğunu öğreneceğiz.
  • 0:03 - 0:08
    -
  • 0:08 - 0:10
    Bu video'da öğreneceğimiz asal sayılar kavramı, oldukça net bir kavram.
  • 0:10 - 0:13
    Ama ilerde bunun aslında çok gelişmiş bir kavram olduğunu,
  • 0:13 - 0:15
    ve bir çok şeyin mantığında kullanıldığını öğreneceksiniz.
  • 0:15 - 0:18
    -
  • 0:18 - 0:21
    Bunlara örnek vermemiz gerekirse,
  • 0:21 - 0:23
    Kriptoloji, yani şifre biliminin önemli bir kısmının asal sayılardan oluştuğunu söyleyebiliriz.
  • 0:23 - 0:26
    Ayrıca asal sayılar, bilgisayar şifrelemelerinin de tabanını oluşturur.
  • 0:26 - 0:28
    -
  • 0:28 - 0:30
    -
  • 0:30 - 0:32
    -
  • 0:32 - 0:34
    -
  • 0:34 - 0:37
    O zaman şimdi asal sayıların tanımını yapalım.
  • 0:37 - 0:39
    Tanım başta anlam ifade etmeyebilir, ama örneklerle pekiştirdiğimizde kafanızda bir şekil oluşturacaktır.
  • 0:39 - 0:44
    -
  • 0:44 - 0:50
    Eğer bir sayı ,sadece 2 doğal sayıya, yani sadece kendisine ve bire bölünebiliyorsa, bir asal sayıdır.
  • 0:50 - 0:58
    mesela 1,2,3 gibi sayma sayıları
  • 0:58 - 1:00
    ya da pozitif sayılar-
  • 1:00 - 1:31
    asal sayı sadece kendine ve bire bölünebilen doğal sayıdır-
  • 1:31 - 1:40
    sadece bu iki sayıya bölünür-
  • 1:40 - 1:43
    Tanımı pekiştirmek için bazı örnekler verip, sayıların asal olup olmadığını anlayalım.
  • 1:43 - 1:46
    -
  • 1:46 - 1:49
    En küçük doğal sayı olan bir ile başlayalım.
  • 1:49 - 1:52
    1 rakamı, sadece 1 e bölünebilir; ayrıca kendisi tarafından da bölünebilir.
  • 1:52 - 1:59
    Buna göre 1 in asal sayı olması lazımdır.
  • 1:59 - 2:02
    Fakat tanımımız, iki tane doğal sayıya bölünmesi gerekli olduğunu söylüyor.
  • 2:02 - 2:08
    Halbuki, 1 yalnızca yalnızca 1 ile bölünebilir.
  • 2:08 - 2:17
    Yani 1, asal değildir.
  • 2:17 - 2:21
    2' ye geçelim.
  • 2:21 - 2:28
    2 rakami, sadece 1 ve 2 tarafindan tam olarak bölünebilir.
  • 2:28 - 2:31
    -
  • 2:31 - 2:34
    -
  • 2:34 - 2:42
    Yani, 2 bir asal sayıdır.
  • 2:42 - 2:53
    Asal sayılari daire icine alalım.
  • 2:53 - 2:55
    2 rakamının bir özelliği,
  • 2:55 - 2:58
    asal olan tek çift rakam olmasıdır.
  • 2:58 - 3:00
    2 dışında neden başka bir çift asal sayı olmadığını düşünürseki
  • 3:00 - 3:04
    2 den büyük her çift sayının 1'e, kendisine, ve ayrıca 2 ye bölündüğünü fark edebiliriz.
  • 3:04 - 3:07
    -
  • 3:07 - 3:13
    3'u deneyelim. Evet, 3 kesinlikle 1 ve 3'e bölünebilir.
  • 3:13 - 3:16
    ve 1 ve 3 arasinda herhangi baska bir sayi tarafından bölünemez.
  • 3:16 - 3:20
    2 tarafından bölünemez. Yani 3 asal sayıdir!
  • 3:20 - 3:25
    4'u deneyelim..
  • 3:25 - 3:30
    4; 1 ve 4 ile kesinlikle bölünebilir ama
  • 3:30 - 3:36
    Ayrıca 2 tarafından bölünebilir. Bu yüzden
  • 3:36 - 3:40
    üç doğal sayı tarafından 1, 2, ve 4 ile bölünebilir
  • 3:40 - 3:45
    Yani Asal olmasi için gereken kısıtlamalarımizi karşılamıyor.
  • 3:45 - 3:48
    5'i Deneyelim.
  • 3:48 - 3:51
    5; 1 tarafından kesinlikle bölünebilir,
  • 3:51 - 3:58
    2, 3 Ya da 4'e bölünemez!
  • 3:58 - 4:01
    (5/ 4 bolunur elbette ama size 1 kalanini verir)
  • 4:01 - 4:05
    Ve tabii ki 5 tarafından tam olarak bölünebilir.
  • 4:05 - 4:10
    Bir kez daha, 5 sadeceiki tam doğal sayı; 1 ve 5 ile bölünebilir.
  • 4:10 - 4:14
    Böylece bir kez daha 5 sayisi Asaldir. Devam edelim.
  • 4:14 - 4:17
    Böylece burada bir patern olup olmadığı ortaya çıkar
  • 4:17 - 4:20
    ve sonra belki de gerçekten zor bir sayi deneriz.
  • 4:20 - 4:26
    haydi şimdi de 6 yı deneyelim.
  • 4:26 - 4:35
    1, 2, 3 Ve 6 ile bölünebilir.
  • 4:35 - 4:38
    Böylece dört doğal sayı "faktör", vardır
  • 4:38 - 4:40
    bunu şu şekilde de şöyleyebiliriz
  • 4:40 - 4:43
    6 yı bölen sadece 2 sayı yok
  • 4:43 - 4:47
    4 sayı var demekki 6 asal değil.
  • 4:47 - 4:50
    7 ye bakalım
  • 4:50 - 4:56
    7 sadece 1 tarafından bölünür 2,3,4,5,6 ya bölünmez.
  • 4:56 - 5:01
    aynı zamanda 7 tarafından bölünebilir
  • 5:01 - 5:04
    demek ki 7 asaldır.Sanırım burdaki genel fikri aldınız.
  • 5:04 - 5:07
    1,2,3,4,5 gibi doğal sayılar
  • 5:07 - 5:09
    ki bunları daha iki yaşındayken öğrenmiştiniz
  • 5:09 - 5:12
    sıfır ve negatif sayılar dahil değildir,
  • 5:12 - 5:14
    kesirler ve irrasyonel sayılar dahil değildir,
  • 5:14 - 5:16
    ve ondalık sayılarla diğerleri
  • 5:16 - 5:19
    sadece pozitif sayılar
  • 5:19 - 5:21
    Yalnızca iki tane sayıya
  • 5:21 - 5:24
    Eğer sadece kendine ve 1 e bölünebiliyorsa
  • 5:24 - 5:26
    o zaman asaldır.
  • 5:26 - 5:27
    Ben şöyle düşünüyorum.
  • 5:27 - 5:30
    eğer 1 sayısının özel durumunu düşünmezsek
  • 5:30 - 5:32
    asal sayılar tıpkı yapı taşları gibidir
  • 5:32 - 5:33
    onları daha fazla bölemezsiniz
  • 5:33 - 5:35
    Bir anlamda atomlara benzerler
  • 5:35 - 5:36
    atomun ne olduğunu düşünürseniz
  • 5:36 - 5:38
    ya da insanların ilk zamanlar ne düşündüklerini.
  • 5:38 - 5:40
    atomların daha fazla bölünemez parçalar olduklarını
  • 5:40 - 5:42
    düşünüyorlardı.
  • 5:42 - 5:44
    Biz şimdi atomları bölebileceğimizi ve bunu
  • 5:44 - 5:46
    yaparsak bir nükleer patlama olabileceğini biliyoruz.
  • 5:46 - 5:50
    Asal sayılar için de durum aynıdır.
  • 5:50 - 5:53
    Onları daha küçük doğal sayıların
  • 5:53 - 5:57
    çarpımı haline dönüştüremezsiniz.
  • 5:57 - 6:01
  • 6:01 - 6:04
    break it down ve dikkat edin, biz-break it down
  • 6:04 - 6:06
    asal sayıların bir ürün olarak.
  • 6:06 - 6:09
    Biz tür o 's parçalara ayrılmış.
  • 6:09 - 6:11
    aşağı eğer o can't break artık 7.
  • 6:11 - 6:15
    Tüm sen-ebilmek demek olan 7 eşittir 1 kez 7.
  • 6:15 - 6:17
    Ve bu durumda eğer gerçekten o kadar kırık değil.
  • 6:17 - 6:19
    Sadece 7 orada yeniden gerekir.
  • 6:19 - 6:21
    Siz aslında bunu yıkmak 6.
  • 6:21 - 6:24
    4 sen aslında o 2 kere 2 olarak yıkmak.
  • 6:24 - 6:26
    Şimdi bu yoldan sağlar hakkında düşünmek
  • 6:26 - 6:27
    bazı büyük numaraları ve düşünmek
  • 6:27 - 6:30
    Bu büyük sayıların asal olup olmadığı.
  • 6:30 - 6:35
    Böylece 16 deneyin sağlar.
  • 6:35 - 6:39
    Yani açıkça herhangi bir doğal sayı 1 ve kendisi tarafından bölünebilir.
  • 6:39 - 6:42
    Böylece 16 1 ve 16 tarafından bölünebilir.
  • 6:42 - 6:44
    Böylece iki başlatmak için gidiyoruz,
  • 6:44 - 6:46
    Yani, eğer başka bir şey bulabilirsiniz bu işe gider
  • 6:46 - 6:48
    sonra Başbakan değildir biliyorum.
  • 6:48 - 6:51
    Ve 16 için sen-ebil-si olmak 2 kere 8,
  • 6:51 - 6:53
    4 kez 4 olabilir,
  • 6:53 - 6:55
    Yani o burada faktörler bir ton var,
  • 6:55 - 6:58
    sadece 1 ve 16 yukarıda ve öteye.
  • 6:58 - 7:02
    Böylece 16 Başbakan değil. 17 Peki?
  • 7:02 - 7:06
    1 ve 17-ecek kesinlikle gitmek 17,
  • 7:06 - 7:11
    2 yok geçin 17, 3 değil gidin, 4, 5, 6, 7, 8,...
  • 7:11 - 7:15
    Bu numaraları 1 ile 17 arasında hiçbir şey hiçbiri
  • 7:15 - 7:21
    Böylece 17 Başbakan 17 gider.
  • 7:21 - 7:24
    Ve şimdi zor bir size vereceğiz.
  • 7:24 - 7:27
    Bu birçok insan ikna.
  • 7:27 - 7:34
    51 Peki? 51 Başbakan mı?
  • 7:34 - 7:37
    Ve eğer ilgileniyorsanız Burada video duraklatabilirsiniz.
  • 7:37 - 7:40
    ve kendinizi anlamaya çalışın
  • 7:40 - 7:42
    51 bir asal sayı ise.
  • 7:42 - 7:45
    Eğer sen-ebilmek bulmak bir şey diğer--dan 1 ya da 51
  • 7:45 - 7:48
    51 bölünebilir olmasıdır. Gibi görünüyor...
  • 7:48 - 7:50
    Wow Bu tür garip bir sayı olduğunu
  • 7:50 - 7:52
    It's Başbakan düşünmek ayartmıştı olabilir,
  • 7:52 - 7:54
    ama şimdi size cevap vermek için gidiyorum.
  • 7:54 - 8:00
    Başbakan, değil, aynı zamanda 3 ve 17 tarafından bölünebilir olduğundan
  • 8:00 - 8:03
    3 kez 17 51 ' dir.
  • 8:03 - 8:05
    Bu yüzden umarım iyi bir fikir verir
  • 8:05 - 8:06
    ne asal sayılar tüm hakkında vardır,
  • 8:06 - 8:09
    ve umarım sizi bazı pratik üzerinde verebilir
  • 8:09 - 6000:00
    gelecekteki videolar ve belki bazı bizim egzersizleri.
Title:
Prime Numbers
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
08:13
Amara Bot edited Turkish subtitles for Prime Numbers

Turkish subtitles

Revisions