ინტერნეტი: HTTP და HTML
-
0:03 - 0:07ინტერნეტი: HTTP და HTML
-
0:07 - 0:12მე ჟასმინი ვარ, პროგრამული მენეჯერი
XBOX One-ის ინჟინრების გუნდში. -
0:12 - 0:19ჩვენი პროდუქტის ერთ-ერთი საუკეთესო
თვისებაა XBOX Live. ესაა ონლაინ სერვისი, რომლითაც -
0:19 - 0:24მოთამაშეები მთელი მსოფლიოდან უკავშირდებიან
ერთმანეთს. ამისთვის ინტერნეტია საჭირო. -
0:24 - 0:30ეს ადვილი სულაც არაა, ამისთვის ათასი
რამე უნდა მომზადდეს. ინტერნეტი მთლიანად -
0:30 - 0:36ცვლის ადამიანების ურთიერთობებს.
როგორ მუშაობს ის? როგორ ეკონტაქტებიან -
0:36 - 0:43ერთმანეთ ადამიანები მთელი მსოფლიოდან?
ვნახოთ, რა რის ვების დათვალიერება. -
0:43 - 0:50თქვენ ხსნით ვებბრაუზერს. ესაა აპლიკაცია,
რომლითაც ხსნით ვებ გვერდებს. შემდეგ -
0:50 - 0:56წერთ მისამართს, URL-ს, ანუ, ვებ-საიტის,
მაგალითად, tumblr.com-ის, რესურსის -
0:56 - 1:07ერთიანს ლოკატორს. გამარჯობა, მე
დეივიდ კარპი, Tumblr-ის დამფუძნებელი, ვარ -
1:07 - 1:13დღეს ვისაუბრებთ იმაზე, თუ როგორ მუშაობს
ვებბრაუზერები. ალბათ, გაინტერესებთ, -
1:13 - 1:16რა ხდება, როცა ვებბრაუზერში მისამართი
შეგყავთ და შეტანის -
1:16 - 1:21კლავიშს აჭერთ. ეს ძალიან ისეთი რთული ამბავია.
ამ მომენტში თქვენი კომპიუტერი -
1:21 - 1:26სხვა კომპიუტერს - სერვერს - ელაპარაკება,
რომელიც ასობით მილის მოშორებითაა. -
1:26 - 1:32თქვენი კომპიუტერი რამდენიმე მილიწამში
თხოვს სერვერს ვებ-საიტს, სერვერი კი -
1:32 - 1:40პასუხობს თქვენს კომპიუტერს HTTP ენით.
HTTP ნიშნავს ჰიპერტექსტის -
1:40 - 1:44გადაცემის პროტოკოლს. ეს არის ენა,
რომლითაც კომპიუტერი -
1:44 - 1:48მეორე კომპიუტერს დოკუმენტს თხოვს.
საკმაოდ მარტივი ენაა. -
1:48 - 1:53თქვენი კომპიუტერისა და ვებ სერვერის
დიალოგი რომ ნახოთ, ძირითადად -
1:53 - 1:57GET მოთხოვნებს დაინახავთ. ესაა, მარტივად
რომ ვთქვათ, -
1:57 - 2:02სიტყვა GET - მოიპოვე - და დოკუმენტის
სახელი. თუ Tumblr-ში შესვლა -
2:02 - 2:06და რეგისტრაციის გვერდის გახსნა გინდათ,
თქვენ Tumblr-ის სერვერს GET -
2:06 - 2:14მოთხოვნა უნდა გაუგზავნოთ: GET/login.
ამით Tumblr-ის სევერს ეუბნებით, რომ -
2:14 - 2:22ამ გვერდის ყველა HTML კოდს მოითხოვთ.
HTML ნიშნავს ჰიპერტექსტის მარკირების ენას -
2:22 - 2:26და ესაა ენა, რომლითაც ბრაუზერს
ეუბნებით, როგორ გამოჩნდეს გვერდი. -
2:26 - 2:31აი, მაგალითად, ვიკიპედია დიდი მარტივი
დოკუმენტია და -
2:36 - 2:43HTML-ით სათაურს ადიდებთ და
ამუქებთ, ფონტს ასწორებთ, -
2:43 - 2:47ტექსტს სხვა გვერდებს უკავშირებთ,
ზოგ ტექსტს აშავებთ, კურსივით ბეჭდავთ, -
2:47 - 2:53სურათებს შუაში განალაგებთ,
მარჯვნივ გასწვრივ ასწორებთ, -
2:53 - 2:58მარცხნივ ასწორებთ... ვებგვერდის ტექსტი
HTML-შივე შედის, მაგრამ -
2:58 - 3:05სხვა რაღაცები - ფოტოები, ვიდეოები... -
სხვა ფაილებშია, მათ თავიანთი URL-ები აქვთ, რომლებიც -
3:05 - 3:12უნდა მოითხოვოთ. ბრაუზერმა თითოეული
მათგანისთვის ცალკე HTTP მოთხოვნა უნდა გააგზავნოს -
3:12 - 3:21და შემდეგ ისინი გამოაჩინოს. ვებგვერდს თუ ბევრი
სხვადასხვა სურათი აქვს, თითოეული მათგანი -
3:21 - 3:26HTTP მოთხოვნას საჭიროებს, გვერდსაც დიდი დრო
სჭირდება ჩასატვირთად. ხანდახან გვერდებს -
3:26 - 3:32GET მოთხოვნებით არ ითხოვთ. ზოგჯერ ინფორმაციას
ისე გზავნით, როგორც -
3:32 - 3:39ფორმას ავსებთ ან საძიებო სისტემაში რამეს წერთ.
თქვენი ბრაუზერი ინფორმაციას ჩვეულებრივი -
3:39 - 3:45ტექსტის სახით აგზავნის, როგორც HTTP POST
მოთხოვნას. ვთქვათ, შეხვედით Tumblr-ზე. -
3:45 - 3:50პირველ რიგში, უნდა გააგზავნოთ POST მოთხოვნა,
POST-ი Tumblr-ის რეგისტრაციის გვერდზე, -
3:50 - 3:55რომელზეც მიბმულია მონაცემები. გვერდს აქვს
თქვენი იმეილი და პაროლი. ეს მიდის -
3:55 - 4:00Tumblr-ის სერვერზე. Tumblr-ის სერვერი
ადასტურებს მონაცემებს, თქვენ მართლაც ხართ დევიდი. -
4:00 - 4:07ის ვებგვერდს უგზავნის თქვენს ბრაუზერს და ამბობს:
წარმატებით შეხვედით, როგორც დევიდი. ის, ასევე, -
4:07 - 4:11უხილავ ქუქი-ჩანაწერებსაც გზავნის,
რომელსაც თქვენი ბრაუზერი ინახავს. -
4:11 - 4:17ეს მნიშვნელოვანია, რადგან მხოლოდ ამგვარად
იმახსოვრებს ვებსაიტი იმას, თუ ვინ -
4:17 - 4:22ხართ. ქუქი-ჩანაწერები საიდენტიფიკაციო
ბარათივითაა Tumblr-ზე. ესაა რიცხვი, რომელიც -
4:22 - 4:27ამბობს, ვინ ხართ. ბრაუზერი იმახსოვრებს
ამ რიცხვს და როდესაც გვერდს განაახლებთ -
4:27 - 4:31ან შეხვალთ Tumblr-ზე, ვებბრაუზერი
ავტომატურად გააგზავნის -
4:31 - 4:36ნომერს და მოთხოვნას Tumblr-ის
სერვერებზე. -
4:36 - 4:44სერვერი ხედავს ბრაუზერს, საიდენთიფიკაციო
ნომერს, მოთხოვნას და ამბობს: -
4:44 - 4:49"კარგი, ეს დევიდია". ახლა
ინტერნეტი ბოლომდე ღიაა. მისი ყველა -
4:49 - 4:56კავშირი საზიაროა და ინფორმაცია
უბრალო ტექსტად იგზავნება. ჰაკერებს -
4:56 - 5:01შეუძლიათ, მოიპოვონ პირადი ინფორმაცია,
რომელსაც ინტერნეტში გზავნით. საბედნიეროდ, -
5:01 - 5:08უსაფრთხო ვებ-საიტები ამისგან გიცავენ,
თქვენს ვებბრაუზერს სთხოვენ, უსაფრთხო არხით -
5:08 - 5:14SSL-ისა (დაცული შეერთების არხის) და მისი
შთამომავალის - TLS-ის (დაცულობა სატრანსპორტო -
5:14 - 5:21არხის) - დახმარებით იურთიერთონ. SSL და TLS
უსაფრთხოების ფენაა, რომელიც თქვენს კავშირს -
5:21 - 5:27ჰაკერებისგან იცავს. SSL და TLS რომ
აქტიურდება, ბრაუზერში მისამართის -
5:27 - 5:34ველში პატარა ბოქლობი ჩნდება,
HTTPS-ის გვერდზე. HTTPS პროტოკოლების -
5:34 - 5:40მიზანია, თქვენი HTTP მოთხოვნები დაცული
იყოს. როცა ვებ-საიტი თქვენს ბრაუზერს თხოვს -
5:40 - 5:45უსაფრთხო კავშირის დამყარებას, ის ჯერ
ციფრულ სერტიფიკატს წარმოადგენს. ესაა -
5:45 - 5:50საიტის ოფიციალური საიდენტიფიკაციო ბარათივით.
ციფრულ სერტიფიკატებს -
5:50 - 5:55სასერტიფიკაციო დაწესებულებები გამოსცემენ.
ეს სანდო ერთეულებია, რომლებიც -
5:55 - 6:01ამოწმებს ვებ-საიტების რაობას და გასცემს
სერტიფიკატს, ისე, როგორც სახელმწიფო გასცემს -
6:01 - 6:10პასპორტებს. თუ ვებ-საიტი ეცდება, წამოიწყოს
უსფრთხო კავშირი -
6:10 - 6:17სერტიფიკატის გარეშე, თქვენი ბრაუზერი
გაგაფრთხილებთ. სულ ესაა ვების დათვალიერება! -
6:17 - 6:23ინტერნეტის ის ნაწილი, რომელსაც ვხედავთ.
რომ შევაჯამოთ, HTTP და DNS HTML-ის, -
6:23 - 6:30მედია ფაილების ან ნებისმიერი რამის
გაგზავნასა და მიღებას უზრუნველყოფენ, -
6:30 - 6:37TCP/IP და როუტერ ქსელები ამ ინფორმაციას
პატარა პაკეტებად ანაწილებს. -
6:37 - 6:43პაკეტები ორობითი სისტემით იგზავნება, 1-იანებისა
და 0-იანებისგან შედგება, რომლებსაც -
6:43 - 6:47ფიზიკურად ვგზავნით ელექტრო მავთულებით,
ბოჭკოვან-ოპტიკური კაბელებითა და უკაბელო -
6:47 - 6:52ქსელებით> საბედნიეროდ, როცა იცით, როგორ
მუშაობს ინტერნეტის ერთი ფენა, დეტალების -
6:52 - 6:59დამახსოვრება არ გიწევთ. ჩვენ გვაქვს მოლოდინი,
რომ ეს ფენები ერთად იმუშავებს და -
Not Syncedწარმატებით მოგვაწვდის ინფორმაციას
საჭირო ზომითა და სანდოობით.
- Title:
- ინტერნეტი: HTTP და HTML
- Description:
-
დევიდ კარპი, Tumblr-ის დამფუძნებელი, და Xbox-ის პროგრამული მენეჯერი, ჯასმინ ლოურენსი, გვიხსნიან, როგორ მუშაობს ინტერნეტი HTTP-სა და HTML-ს დახმარებით.
დაიწყეთ სწავლა აქ: http://code.org/
გვეკონტაქტეთ აქ:
• Twitter https://twitter.com/codeorg
• Facebook https://www.facebook.com/Code.org
• Instagram https://instagram.com/codeorg
• Tumblr https://blog.code.org
• LinkedIn https://www.linkedin.com/company/code-org
• Google+ https://google.com/+codeorg - Video Language:
- English
- Duration:
- 07:07
Rusudan Jakeli edited Georgian subtitles for The Internet: HTTP and HTML | ||
Rusudan Jakeli edited Georgian subtitles for The Internet: HTTP and HTML | ||
Mariam Kutubidze edited Georgian subtitles for The Internet: HTTP and HTML |