Return to Video

چرا الگوهای استعماری پابرجا هستند-- و چگونه می‌توان خیالپردازی تاریخی را متوقف کرد؟

  • 0:01 - 0:05
    مطمئن باشید من خواننده نیستم. یا اینکه
    شانس آوردید که حالا قصد خواندن ندارم.
  • 0:05 - 0:08
    در عوض من یک مورخ هستم
  • 0:09 - 0:12
    با کمی سررشته درفلسفه،
  • 0:12 - 0:17
    و تحقیقات من روی جنوب شرق آسیا
  • 0:17 - 0:21
    بویژه استعمار جنوب شرق آسیا
    در قرن نوزدهم متمرکز است.
  • 0:21 - 0:22
    و طی سال‌های اخیر،
  • 0:22 - 0:29
    کار من در واقع بررسی تاریخچه
    طرز فکرهایی خاص ا‌ست
  • 0:29 - 0:32
    که دیدگاه ما را شکل می‌دهند،
  • 0:32 - 0:34
    دیدگاهی که ما مردم آسیا و جنوب شرق آسیا
  • 0:34 - 0:37
    نسبت به خود داشته و به آن باور داریم.
  • 0:37 - 0:43
    اکنون مسئله‌ای وجود دارد
    که من قادر به توضیح آن
  • 0:43 - 0:44
    به عنوان یک مورخ نیستم،
  • 0:44 - 0:48
    و مدت طولانی‌ایست که ذهنم را مشغول کرده،
  • 0:48 - 0:55
    و آن اینکه چرا و چگونه می‌شود که
    یک سری طرز فکرها و دیدگاه‌های خاص
  • 0:55 - 0:58
    ظاهراً هرگز از بین نمی‌روند.
  • 0:59 - 1:00
    نمی‌دانم چرا.
  • 1:01 - 1:02
    و بخصوص،
  • 1:02 - 1:08
    برایم جالب است که چرا بعضی افراد،
    البته فقط بعضی از آنها و نه همه
  • 1:08 - 1:14
    اما بعضی از افراد در آسیای پسا استعماری
  • 1:14 - 1:20
    هنوز دیدگاهی خیال‌پردازانه‌
    در قبال گذشته استعمار دارند،
  • 1:20 - 1:23
    و با عینک خوش‌بینی به آن نگاه می‌کنند،
  • 1:23 - 1:28
    مثل اینکه اوقات خوب و خوش
    و آرامش‌بخشی بوده باشد.
  • 1:28 - 1:34
    هرچند که مورخان، از حقایق این ظلم
  • 1:34 - 1:35
    و ستم،
  • 1:35 - 1:38
    و نیمه تاریک تجربه استعمار کاملاً آگاهند.
  • 1:38 - 1:42
    بنابراین بیایید تصور کنیم که من
    یک ماشین زمان برای خودم ساختم.
  • 1:42 - 1:43
    (تقلید صدای ماشین زمان)
  • 1:43 - 1:46
    یک ماشین زمان می‌سازم،
  • 1:46 - 1:48
    و به دهه ۱۸۶۰برمی‌گردم،
  • 1:48 - 1:50
    به یک قرن پیش از اینکه به این دنیا بیایم،
  • 1:51 - 1:53
    اوه، سنم را پیرتر نشان دادم.
  • 1:53 - 1:56
    بسیار خب، من به یک قرن
    پیش از تولدم برمی‌گردم.
  • 1:56 - 2:01
    حالا، اگر من در شرایط استعماری
    در جنوب‌شرقی آسیا،
  • 2:01 - 2:02
    در قرن ۱۹ام به دنیا می‌آمدم،
  • 2:03 - 2:05
    یک استاد نمی‌شدم.
  • 2:05 - 2:07
    مورخ‌ها منظور مرا می‌فهمند.
  • 2:08 - 2:10
    با این وجود، علیرغم همه اینها،
  • 2:11 - 2:15
    هنوز هم عده‌ای هستند که می‌خواهند
    این دیدگاه را حفظ کنند،
  • 2:15 - 2:18
    که این گذشته چندان هم غم‌انگیز نبوده،
  • 2:19 - 2:22
    و یک بعد خیال پردازانه هم داشته‌است.
  • 2:22 - 2:24
    در اینجا، من به عنوان یک مورخ،
  • 2:24 - 2:27
    با محدودیت‌های تاریخ روبرو می‌شوم،
  • 2:27 - 2:29
    چراکه کار من ردیابی دیدگاه‌هاست.
  • 2:29 - 2:34
    من می‌توانم الگوها و باورهای
    خاص را ریشه‌یابی کنم.
  • 2:34 - 2:38
    می‌توانم بگویم که چه کسی، کی و کجا
    و در کدام کتاب آن‌ها را ارائه داده است.
  • 2:38 - 2:40
    در انجام یک کار عاجزم،
  • 2:40 - 2:46
    من نمی توانم به دنیای درونی
    ذهن کسی وارد شوم
  • 2:47 - 2:48
    و طرز فکر او را تغییر دهم.
  • 2:50 - 2:53
    و فکر می‌کنم همین مسئله
    باعث شده طی سال‌های اخیر،
  • 2:53 - 2:57
    به شدت به سمت مباحثی مانند روانشناسی
  • 2:57 - 2:59
    و رفتار‌درمانی شناختی روی بیاورم؛
  • 2:59 - 3:03
    زیرا محققان اینگونه رشته‌ها
    به ماندگاری دیدگاه‌ها توجه می‌کنند.
  • 3:03 - 3:06
    چرا بعضی از مردم تعصبات خاصی دارند؟
  • 3:06 - 3:10
    علت وجود ترس‌ها و گرایش‌های خاص
    در افراد چیست؟
  • 3:10 - 3:15
    متأسفانه ما در دنیایی زندگی می‌کنیم
    که هنوز هم در آن زن ‌ستیزی وجود دارد،
  • 3:15 - 3:18
    نژادپرستی و انواع ترس‌ها
    همچنان ادامه دارند.
  • 3:18 - 3:21
    به عنوان مثال، امروزه اسلام هراسی
    یکی از این موارد است.
  • 3:21 - 3:23
    و چرا این دیدگاه‌ها همچنان پابرجا هستند؟
  • 3:24 - 3:28
    بسیاری محققان معتقدند که وقتی
    ما به جهان اطراف نگاه می‌کنیم
  • 3:28 - 3:31
    به عقب برمی‌گردیم،
    برمی‌گردیم و برمی‌گردیم
  • 3:31 - 3:32
    در مردابی محدود
  • 3:32 - 3:36
    مردابی کوچک از دیدگاه‌های اساسی
    که به چالش کشیده نمی‌شوند.
  • 3:37 - 3:41
    بیبنید ما، مردم جنوب شرق آسیا
  • 3:41 - 3:45
    چگونه خودمان را به یکدیگر
    و به دنیا معرفی می‌کنیم.
  • 3:45 - 3:46
    بینید چند مرتبه،
  • 3:46 - 3:50
    وقتی درباره خودمان، دیدگاهمان، هویتمان
    و هویت مردممان صحبت می‌کنیم،
  • 3:50 - 3:54
    دائماً به عقب برمی‌گردیم،
    برمی‌گردیم و برمی‌گردیم،
  • 3:54 - 3:56
    تا به همان دیدگاه‌های گذشته برسیم
  • 3:56 - 4:00
    که هرکدام تاریخچه خاص خودشان را دارند،
  • 4:00 - 4:03
    یک مثال ساده می‌زنم:
  • 4:03 - 4:04
    ما در جنوب‌شرق آسیا هستیم،
  • 4:04 - 4:07
    که گردشگران سراسر دنیا
    کاملاً آن را می‌شناسند.
  • 4:07 - 4:10
    که از نظر من این مسئله چیز بدی نیست.
  • 4:10 - 4:13
    این خوب است که گردشگران
    به جنوب‌شرق آسیا سفر می‌کنند،
  • 4:13 - 4:16
    چراکه این به معنای
    گسترش جهان‌بینی،
  • 4:16 - 4:18
    و تعامل فرهنگی و مسائل دیگر در شماست.
  • 4:18 - 4:23
    با این حال ببینید ما چگونه،
  • 4:23 - 4:26
    از طریق برنامه‌ها و تبلیغات گردشگری
    خودمان را معرفی می‌کنیم.
  • 4:26 - 4:30
    حتماً باید درخت نارگیل، درخت موز
    و اورانگوتان در این تبلیغات باشد.
  • 4:30 - 4:31
    (خنده حضار)
  • 4:31 - 4:33
    اورانگوتانی که حتی حقوق هم نمی‌گیرد.
  • 4:33 - 4:35
    (خنده حضار)
  • 4:35 - 4:39
    ببینید ما چگونه خودمان را معرفی می‌کنیم.
    چگونه طبیعت خود را معرفی می‌کنیم.
  • 4:39 - 4:41
    چگونه حومه شهر را نشان می‌دهیم.
  • 4:41 - 4:45
    چگونه زندگی کشاورزی را نشان می‌دهیم.
  • 4:45 - 4:47
    برنامه‌های طنز ما را تماشا کنید.
  • 4:47 - 4:50
    نمایش‌های ما را ببینید.
    فیلم‌های ما را نگاه کنید.
  • 4:50 - 4:53
    این مسئله، بخصوص در جنوب‌شرق آسیا رایج است
  • 4:53 - 4:57
    که در برنامه‌های طنز،
  • 4:57 - 5:02
    بازیگر نقشی که ساکنین حومه شهر است،
    همیشه زشت است،
  • 5:02 - 5:04
    مضحک و احمق است،
  • 5:04 - 5:05
    و انسان نادانی هم هست.
  • 5:06 - 5:10
    انگار که حومه شهر
    چیزی برای عرضه کردن ندارد.
  • 5:11 - 5:13
    دیدگاه ما درباره طبیعت،
  • 5:13 - 5:15
    علیرغم همه حرف‌هایی که می‌زنیم،
  • 5:15 - 5:21
    با وجود همه صحبت‌های ما در مورد
    فلسفه آسیا و ارزش‌های آسیایی،
  • 5:21 - 5:26
    و با وجود همه صحبت های ما در مورد
    چگونگی ارتباط ارگانیک با طبیعت،
  • 5:26 - 5:30
    امروز رفتار ما در قبال طبیعت
    آسیای‌جنوب شرقی چگونه است؟
  • 5:30 - 5:35
    ما طبیعت را منبعی می‌دانیم که باید
    به آن غلبه و از آن بهره برداری کرد.
  • 5:36 - 5:37
    و این یک واقعیت است.
  • 5:37 - 5:40
    بنابراین، با توجه به روش زندگی ما
    در این گوشه از دنیا،
  • 5:40 - 5:42
    آسیای جنوب‌شرقی پسا‌استعماری،
  • 5:42 - 5:44
    به نظر من، از جهات مختلفی،
  • 5:45 - 5:52
    دارای آثار باقیمانده
    از دیدگاه‌ها، استعارات،
  • 5:52 - 5:53
    الگوها و باورها‌ایست
  • 5:53 - 5:55
    که تاریخچه خاصی دارند.
  • 5:55 - 5:59
    این دیدگاه که حومه شهر
    مختص بهره‌برداری ا‌ست،
  • 5:59 - 6:03
    و اینکه مردم حومه شهر افراد نادانی هستند
  • 6:03 - 6:05
    توسط مورخینی مثل من ریشه‌یابی می‌شوند،
  • 6:05 - 6:08
    ما می‌توانیم منشأ این الگوها را پیدا کنیم.
  • 6:08 - 6:11
    این الگوها زمانی بوجود آمدند،
  • 6:13 - 6:14
    که جنوب شرق آسیا،
  • 6:15 - 6:19
    طبق منطق سرمایه داری استعماری اداره می‌شد.
  • 6:20 - 6:22
    و از بسیاری جهات،
  • 6:23 - 6:24
    ما این دیدگاه‌ها را باور داریم.
  • 6:24 - 6:26
    حالا آنها بخشی از وجود ما هستند.
  • 6:26 - 6:28
    اما ما نکته‌سنج نیستیم،
  • 6:28 - 6:31
    در رابطه با واکاوی و پرسش از خودمان،
  • 6:31 - 6:33
    که بدانیم چگونه چنین دیدگاهی
    درباره جهان داشتیم؟
  • 6:33 - 6:36
    چگونه به چنین دیدگاهی درباره طبیعت رسیدیم؟
  • 6:36 - 6:38
    چگونه به چنین طرز فکری
    درباره مناطق حومه شهر دست یافتیم؟
  • 6:38 - 6:42
    چرا فکر می‌کنیم که آسیا
    جای عجیبب و غریبی است؟
  • 6:42 - 6:44
    بخصوص ما مردم جنوب شرق آسیا،
  • 6:44 - 6:48
    دوست داریم خودمان را
    عجیب و غریب جلوه دهیم.
  • 6:49 - 6:54
    ما هویت جنوب شرقی آسیا را
    به دنیای بازی تبدیل کرده‌ایم
  • 6:54 - 6:58
    جایی که به معنای واقعی کلمه می‌توانید
    به سوپر مارکت بروید، به بازار بروید
  • 6:58 - 7:02
    و ست لباس دست‌دوز و عجیب و غریب
    آسیایی جنوب شرقی برای خودتان بخرید.
  • 7:02 - 7:04
    و این ما هستیم که این هویت را می‌سازیم،
  • 7:05 - 7:07
    بدون اینکه از خود بپرسیم چه وقت و چگونه
  • 7:08 - 7:10
    این تصور خاص درباره ما به وجود آمد.
  • 7:11 - 7:12
    همه‌ این‌ها تاریخچه‌ ای دارند.
  • 7:13 - 7:15
    و به همین دلیل، بطور فزاینده‌ای
  • 7:16 - 7:20
    پی برده‌ام که به عنوان یک مورخ، هرچه بیشتر
    با محدودیت‌های تاریخی روبرو می‌شوم،
  • 7:20 - 7:23
    نمی‌توانم به تنهایی به کارم ادامه دهم.
  • 7:24 - 7:26
    دیگر نمی‌توانم به تنهایی کار کنم،
  • 7:26 - 7:31
    چراکه قطعاً کارهای بایگانی من
    بی‌فایده‌ای خواهد بود،
  • 7:31 - 7:36
    بی‌فایده است که بخواهم
    این دیدگاها را ریشه‌یابی کنم،
  • 7:36 - 7:37
    که بخواهم منشأ این دیدگاه‌ها را بیابم،
  • 7:37 - 7:39
    و بعد آن را در یک مقاله ثبت کنم،
  • 7:39 - 7:41
    تا احتمالاً توسط سه مورخ دیگر
    خوانده شود.
  • 7:41 - 7:43
    کاملاً کار بی‌فایده‌ایست.
  • 7:43 - 7:48
    علت اهمیت این موضوع از دید من،
    منطقه ما یعنی جنوب شرق آسیا می‌باشد
  • 7:48 - 7:52
    که معتقدم در سال‌های آتی
  • 7:52 - 7:56
    تحولات عظیمی را تجربه خواهد کرد،
    تحولاتی که در طول تاریخ ما بی‌سابقه است،
  • 7:56 - 7:58
    که علت آن جهانی شدن،
  • 7:58 - 8:02
    سیاست‌های جهانی، رقابت‌های ژئوپلیتیکی،
  • 8:02 - 8:03
    تأثیر تکنولوژی است،
  • 8:03 - 8:05
    انقلاب صنعتی چهارم...
  • 8:05 - 8:08
    جهان ما همانطور که می‌دانیم
    در حال تغییر است.
  • 8:09 - 8:11
    اما برای اینکه خودمان را
    با این تغییرات وفق دهیم،
  • 8:11 - 8:13
    و برای این تغییر آمادگی داشته باشیم،
  • 8:13 - 8:16
    باید ذهن خودمان را آزاد بگذاریم،
  • 8:16 - 8:19
    و اینکه ما نمی‌توانیم به عقب برگردیم،
    برگردیم و برگردیم
  • 8:19 - 8:26
    و دوباره به همان مجموعه الگوهای
    خسته‌کننده و قدیمی برسیم.
  • 8:26 - 8:28
    باید این مسائل را بررسی کنیم،
  • 8:28 - 8:31
    بنابراین ما مورخ‌ها دیگر نمی‌توانیم
    به تنهایی کار کنیم.
  • 8:31 - 8:35
    من به شخصه نیاز دارم که با روانشناسان
  • 8:35 - 8:37
    و رفتاردرمان‌ها همکاری داشته باشم.
  • 8:37 - 8:41
    باید با جامعه‌شناسان، انسان‌شناسان
    و اقتصاددانان سیاسی تعامل داشته باشم.
  • 8:41 - 8:44
    و مهمتر از همه باید با هنرمندان
  • 8:44 - 8:46
    و رسانه‌ها تعامل داشته باشم،
  • 8:46 - 8:49
    چون آنجا، در آن بخش،
  • 8:49 - 8:52
    و خارج از محدوده دانشگاه است
  • 8:52 - 8:56
    که جای واقعی این بحث‌ها می‌باشد.
  • 8:57 - 8:59
    و حالا این بحث‌ها باید
    به جایگاه خود برگردند،
  • 9:00 - 9:06
    چراکه باید بدانیم که شرایط کنونی
  • 9:06 - 9:09
    به وسیله یک راه آهن ثابت،
  • 9:10 - 9:12
    و تاریخی آهنی مشخص نشده‌اند،
  • 9:12 - 9:15
    بلکه تاریخچه‌های دیگری هم وجود دارند،
  • 9:15 - 9:19
    دیدگاه‌هایی که فراموش شده،
    به حاشیه رانده شده و حذف شده‌اند.
  • 9:20 - 9:24
    اما وظیفه مورخانی مثل من،
    کشف و آشکارسازی همه اینهاست،
  • 9:24 - 9:28
    اما برای این کار به تعامل نیاز داریم
    و باید با کل اجتماع در تعامل باشیم.
  • 9:29 - 9:34
    بنابراین برای بازگشت به مثال ماشین زمان،
  • 9:34 - 9:38
    بگذارید بگوییم موضوع مربوط به
    استعمار قرن ۱۹ام است،
  • 9:38 - 9:40
    و شخصی به این مسئله فکر می‌کند،
  • 9:40 - 9:42
    «آیا امپراطوری پایانی دارد؟
  • 9:42 - 9:43
    آیا همه اینها یک روز تمام شود؟
  • 9:43 - 9:45
    آیا روزی می‌رسد که ما آزاد باشیم؟»
  • 9:46 - 9:48
    پس آن شخص یک ماشین زمان اختراع می‌کند
  • 9:48 - 9:49
    (تقلید صدای ماشین زمان)
  • 9:50 - 9:51
    به زمان آینده می‌رود
  • 9:51 - 9:56
    و به آسیای جنوب شرقی پسااستعماری
    حال حاضر می‌رسد.
  • 9:58 - 10:00
    نگاهی به اطراف می‌اندازد،
  • 10:00 - 10:01
    و پی می‌برد،
  • 10:01 - 10:02
    خب بله، در واقع
  • 10:04 - 10:06
    پرچم‌های امپراتوری از بین رفته‌اند،
  • 10:07 - 10:10
    سلاح‌های امپراتوری و ارتش‌های
    استعماری از بین رفته‌اند
  • 10:10 - 10:13
    پرچم‌های جدید و ملت‌های جدبدی وجود دارند،
  • 10:13 - 10:15
    مهمتر از همه، استقلال وجود دارد.
  • 10:15 - 10:17
    اما آیا واقعاً وجود دارد؟
  • 10:17 - 10:22
    سپس فرد تبلیغات توریستی را می‌بیند
  • 10:23 - 10:27
    و دوباره همان درخت موز، درخت نارگیل
    و اورانگوتان را می بیند،
  • 10:27 - 10:29
    وقتی تلویزیون تماشا می‌کند،
  • 10:31 - 10:35
    مشاهده می‌کند که چگونه تصاویری از
    یک آسیای جنوب شرقی عجیب و غریب
  • 10:35 - 10:38
    دوباره و دوباره توسط مردم
    درآسیای جنوب شرقی تولید می‌شوند.
  • 10:38 - 10:42
    و ممکن است فرد به این نتیجه برسد،
  • 10:42 - 10:45
    با وجود این واقعیت
  • 10:47 - 10:48
    که استعمار به پایان رسیده است،
  • 10:49 - 10:53
    ما در بسیاری از موارد
  • 10:54 - 10:58
    هنوزهم زیر سایه طولانی
    قرن ۱۹ زندگی می‌کنیم.
  • 10:59 - 11:04
    و فکر می‌کنم این مسئله
    به رسالت شخصی من تبدیل شده است.
  • 11:04 - 11:07
    دلیل اینکه فکر می‌کنم تاریخ بسیار مهم است
  • 11:07 - 11:10
    واینکه چرا اینگونه فکر می‌کنم که تاریخ
  • 11:10 - 11:12
    باید فراتر از تاریخ برود،
  • 11:12 - 11:17
    این است که همه ما باید در مورد اینکه
    چه کسی و چه چیزی هستیم تجدید نظر کنیم،
  • 11:17 - 11:19
    همه ما.
  • 11:19 - 11:22
    ما می‌گوییم، «نه، من نظر شخصی
    خودم را دارم، شما هم خودتان.»
  • 11:22 - 11:23
    خب، این تا حدودی درست است.
  • 11:23 - 11:27
    دیدگاه‌های ما هیچوقت کاملاً فردی نیستند.
  • 11:27 - 11:30
    ما موجودات اجتماعی هستیم.
    ما موجودات تاریخی هستیم.
  • 11:30 - 11:31
    من، شما، همه ما،
  • 11:31 - 11:33
    ما در خودمان تاریخ را حمل می کنیم.
  • 11:33 - 11:36
    در زبان مورد استفاده ‌مان.
    در داستانی که می‌نویسیم.
  • 11:36 - 11:37
    در فیلم‌هایی که تماشا می‌کنیم.
  • 11:37 - 11:41
    در تصاویری که وقتی فکر می‌کنیم چه کسی
    و چه چیزی هستیم تصور می‌کنیم.
  • 11:41 - 11:42
    ما موجودات تاریخی هستیم.
  • 11:43 - 11:45
    ما تاریخ را با خود حمل می کنیم،
  • 11:45 - 11:47
    و تاریخ ما را همراهی می‌کند.
  • 11:48 - 11:51
    اما حالا که ما
    توسط تاریخ شناخته می‌شویم،
  • 11:51 - 11:53
    به عقیده من،
  • 11:53 - 11:57
    نباید در دام تاریخ بیفتیم،
  • 11:57 - 12:00
    و قربانی آن شویم.
  • 12:01 - 12:02
    ممنونم.
  • 12:02 - 12:04
    (تشویق حضار)
Title:
چرا الگوهای استعماری پابرجا هستند-- و چگونه می‌توان خیالپردازی تاریخی را متوقف کرد؟
Speaker:
فاریش احمد-نور
Description:

مورخ فاریش احمد نور معتقد است که امروزه استعمار همانند بلایی گریزناپذیر در افسانه‌ها و الگوهای وارداتی و مسموم ماندگار شده و باعث تداوم رژیم‌های پدیدآورنده‌ی این الگوها می‌شود. این مورخ برای بررسی این موضوع که چرا اینگونه تعصبات و داستان‌ها همچنان پابرجا هستند (و گاهی هم به آنها دامن زده می‌شود)، رویکردی چندجانبه ارائه کرده است، تا به وسیله آن از وابستگی فرهنگی به خیالپردازی تاریخی جلوگیری کرده و اجازه ندهد که این خاطرات آزاردهنده، ظلم و ستم گذشته را تداعی کنند.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:18

Persian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.