< Return to Video

Co to jest gruźlica? | Choroby zakaźne | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:06 - 0:08
    Narysowałam tutaj kobietę - po prawej
  • 0:08 - 0:10
    i jej synka - po lewej.
  • 0:10 - 0:14
    Przypuśćmy, że mama ma gruźlicę.
  • 0:14 - 0:15
    Załóżmy, że ma gruźlicę.
  • 0:15 - 0:17
    W języku łacińskim, gruźlica nosi nazwę "tuberculosis",
  • 0:17 - 0:19
    W języku łacińskim, gruźlica nosi nazwę "tuberculosis",
  • 0:19 - 0:21
    dlatego zamiast pełnej nazwy
  • 0:21 - 0:23
    często używa się skrótu TB, zwłaszcza w literaturze anglojęzycznej.
  • 0:23 - 0:26
    często używa się skrótu TB, zwłaszcza w literaturze anglojęzycznej.
  • 0:26 - 0:27
    A więc ta kobieta ma gruźlicę.
  • 0:27 - 0:30
    To bardzo konkretne rozpoznanie, prawda?
  • 0:30 - 0:32
    Konkretne rozpoznanie, konkretna choroba.
  • 0:32 - 0:35
    Wiemy jak brzmi diagnoza,
  • 0:35 - 0:37
    Wiemy jak brzmi diagnoza,
  • 0:37 - 0:38
    ale trzeba pamiętać o tym,
  • 0:38 - 0:42
    że gruźlica jest wywoływana przez konkretny, szczególny mikroorganizm.
  • 0:42 - 0:44
    A ściślej mówiąc - przez bakterię.
  • 0:44 - 0:51
    Ta bakteria to prątek gruźlicy (łac. Mycobacterium tuberculosis).
  • 0:51 - 0:54
    Ta bakteria to prątek gruźlicy (łac. Mycobacterium tuberculosis).
  • 0:54 - 0:56
    Bardzo łatwo zapamiętać.
  • 0:56 - 0:59
    Nazwa bakterii dosłownie zawiera nazwę choroby.
  • 0:59 - 1:02
    Ale muszę wspomnieć o tym,
  • 1:02 - 1:05
    że Mycobacterium tuberculosis nie jest jedynym czynnikiem etiologicznym gruźlicy.
  • 1:05 - 1:08
    Okazuje się, że istnieje jeszcze kilka innych prątków
  • 1:08 - 1:14
    odpowiedzialnych za rozwój tej choroby.
  • 1:14 - 1:16
    Ale ten jeden - prątek gruźlicy
  • 1:16 - 1:18
    jest zdecydowanie najbardziej powszechny,
  • 1:18 - 1:20
    dlatego to na nim się skupimy.
  • 1:20 - 1:24
    Człon "myco" w jego nazwie
  • 1:24 - 1:26
    pochodzi z greki i oznacza "grzyb".
  • 1:26 - 1:29
    Odnosi się to do do sposobu, w jaki rośnie ta bakteria.
  • 1:29 - 1:32
    Odnosi się to do do sposobu, w jaki rośnie ta bakteria.
  • 1:32 - 1:35
    Prątki rosną bardzo, bardzo powoli - podobnie jak grzyby.
  • 1:35 - 1:38
    Dlatego twórcy nazwy umieścili w niej "myco".
  • 1:38 - 1:41
    A jednak są to bakterie,
  • 1:41 - 1:43
    dlatego umieścimy tutaj nawias.
  • 1:43 - 1:46
    dlatego umieścimy tutaj nawias.
  • 1:46 - 1:48
    Żeby odróżnić te dwa ???
  • 1:48 - 1:51
    Dobrze, zatem gruźlica jest chorobą bakteryjną.
  • 1:51 - 1:54
    Dobrze, zatem gruźlica jest chorobą bakteryjną.
  • 1:54 - 1:57
    Przyjrzyjmy się teraz mamie chłopca.
  • 1:57 - 1:59
    Powiedzieliśmy wcześniej, że choruje ona na gruźlicę.
  • 1:59 - 2:02
    Narysuję jak mogłyby wyglądać jej płuca,
  • 2:02 - 2:04
    zakładając że mamy do czynienia z gruźlicą płuc.
  • 2:04 - 2:07
    To najczęstsze miejsce zajmowane przez chorobę,
  • 2:07 - 2:09
    ale nie jedyne możliwe.
  • 2:09 - 2:12
    Powiedzmy jednak, że u niej prątki lokalizują się właśnie w płucach,
  • 2:12 - 2:16
    zaznaczę je na czerwono,
  • 2:16 - 2:18
    i sprawiają, że bardzo ciężko choruje.
  • 2:18 - 2:21
    Niestety, może ona zarazić swojego synka.
  • 2:21 - 2:23
    Jakimi drogami może dojść do takiego zakażenia?
  • 2:23 - 2:25
    Które są najczęstsze?
  • 2:25 - 2:28
    Przedstawię kilka możliwości
  • 2:28 - 2:31
    i zastanowimy się, które z nich są bardziej, a które mniej prawdopodobną
  • 2:31 - 2:35
    i zastanowimy się, które z nich są bardziej, a które mniej prawdopodobną
  • 2:35 - 2:38
    drogą zakażenia chłopca.
  • 2:38 - 2:42
    Na początek powiedzmy, że razem z mamą jedzą pizzę.
  • 2:42 - 2:45
    Powiedzmy, że oboje uwielbiają pizzę
  • 2:45 - 2:49
    i zawsze jedzą ją wspólnie,
  • 2:49 - 2:52
    pochylając się razem nad tym pysznym daniem.
  • 2:52 - 2:55
    Potencjalnie, może w tej sytuacji dojść do infekcji.
  • 2:55 - 2:57
    Być może nawet dzielą się napojem.
  • 2:57 - 3:01
    Może na stole znajduje się też jakiś napój i piją z jednej szklanki.
  • 3:01 - 3:03
    Dalej zastanówmy się jak to wygląda w domu.
  • 3:03 - 3:06
    Na pewno ciągle otwierają i zamykają drzwi,
  • 3:06 - 3:08
    więc dotykają tych samych klamek.
  • 3:08 - 3:10
    To kolejny sposób na przeniesienie bakterii
  • 3:10 - 3:14
    - dotykanie tych samych przedmiotów.
  • 3:14 - 3:17
    Wystarczy, że mama poprosi, żeby syn podał jej klucze.
  • 3:17 - 3:20
    Sama dotyka ich kilkakrotnie w ciągu dnia,
  • 3:20 - 3:21
    a później trzyma je dziecko.
  • 3:21 - 3:24
    To jedna z dróg zakażenia
  • 3:24 - 3:27
    - dotykanie przedmiotów codziennego użytku, jak klamka czy klucze.
  • 3:27 - 3:29
    I w końcu najbardziej oczywista droga,
  • 3:29 - 3:31
    być może ta kobieta kaszle.
  • 3:31 - 3:36
    Może ma głośny, uporczywy kaszel
  • 3:36 - 3:37
    i przez cale dnie bakterie trafiają do powietrza.
  • 3:37 - 3:39
    To bardzo ważna droga,
  • 3:39 - 3:42
    jaką może dojść do zakażenia.
  • 3:42 - 3:45
    Mamy więc różne drogi zakażenia,
  • 3:45 - 3:47
    oznaczę jeszcze tą ostatnią
  • 3:47 - 3:49
    - drogę kropelkową.
  • 3:49 - 3:52
    Która z nich jest dla nas najważniejsza?
  • 3:52 - 3:54
    Która z nich jest dla nas najważniejsza?
  • 3:54 - 3:56
    Zaznaczę to na zielono,
  • 3:56 - 3:57
    żeby dobrze się wyróżniało.
  • 3:57 - 3:59
  • 3:59 - 4:01
  • 4:01 - 4:03
  • 4:03 - 4:05
  • 4:05 - 4:07
  • 4:07 - 4:10
  • 4:10 - 4:13
  • 4:13 - 4:15
  • 4:15 - 4:18
  • 4:18 - 4:21
  • 4:21 - 4:24
  • 4:24 - 4:26
  • 4:26 - 4:30
  • 4:30 - 4:31
  • 4:31 - 4:34
  • 4:34 - 4:36
  • 4:36 - 4:39
  • 4:39 - 4:41
  • 4:41 - 4:44
  • 4:44 - 4:47
  • 4:47 - 4:50
  • 4:50 - 4:53
  • 4:53 - 4:56
  • 4:56 - 4:59
  • 4:59 - 5:02
  • 5:02 - 5:04
  • 5:04 - 5:06
  • 5:06 - 5:09
  • 5:09 - 5:12
  • 5:12 - 5:16
  • 5:16 - 5:18
  • 5:18 - 5:22
  • 5:22 - 5:25
  • 5:25 - 5:27
  • 5:27 - 5:30
  • 5:30 - 5:34
  • 5:34 - 5:37
  • 5:37 - 5:41
  • 5:41 - 5:46
  • 5:46 - 5:48
  • 5:48 - 5:51
  • 5:51 - 5:54
  • 5:54 - 5:55
  • 5:55 - 6:00
  • 6:00 - 6:03
  • 6:03 - 6:05
  • 6:05 - 6:08
  • 6:08 - 6:10
  • 6:10 - 6:12
  • 6:12 - 6:16
  • 6:16 - 6:20
  • 6:20 - 6:23
  • 6:23 - 6:25
  • 6:25 - 6:28
  • 6:28 - 6:33
  • 6:33 - 6:36
  • 6:36 - 6:40
  • 6:40 - 6:45
  • 6:45 - 6:46
  • 6:46 - 6:49
  • 6:49 - 6:51
  • 6:51 - 6:52
  • 6:52 - 6:55
  • 6:55 - 6:57
  • 6:57 - 7:02
  • 7:02 - 7:05
  • 7:05 - 7:07
  • 7:07 - 7:13
  • 7:13 - 7:18
  • 7:18 - 7:20
  • 7:20 - 7:23
  • 7:23 - 7:26
  • 7:26 - 7:28
  • 7:28 - 7:34
  • 7:34 - 7:37
  • 7:37 - 7:41
  • 7:41 - 7:44
  • 7:44 - 7:47
  • 7:47 - 7:50
  • 7:50 - 7:52
  • 7:52 - 7:56
  • 7:56 - 7:57
  • 7:57 - 7:59
  • 7:59 - 8:02
  • 8:02 - 8:04
  • 8:04 - 8:07
  • 8:07 - 8:10
  • 8:10 - 8:14
  • 8:14 - 8:19
  • 8:19 - 8:21
  • 8:21 - 8:25
  • 8:25 - 8:31
  • 8:31 - 8:33
  • 8:33 - 8:40
  • 8:40 - 8:43
  • 8:43 - 8:47
  • 8:47 - 8:51
  • 8:51 - 8:54
  • 8:54 - 8:58
  • 8:58 - 9:00
  • 9:00 - 9:02
  • 9:02 - 9:05
  • 9:05 - 9:08
  • 9:08 - 9:10
  • 9:10 - 9:14
  • 9:14 - 9:18
  • 9:18 - 9:21
  • 9:21 - 9:23
  • 9:23 - 9:25
  • 9:25 - 9:27
  • 9:27 - 9:30
  • 9:30 - 9:34
  • 9:34 - 9:37
  • 9:37 - 9:40
  • 9:40 - 9:43
  • 9:43 - 9:46
  • 9:46 - 9:49
  • 9:49 - 9:51
  • 9:51 - 9:54
  • 9:54 - 9:56
  • 9:56 - 9:58
  • 9:58 - 10:00
  • 10:00 - 10:02
  • 10:02 - 10:06
  • 10:06 - 10:08
  • 10:08 - 10:10
  • 10:10 - 10:15
  • 10:15 - 10:18
  • 10:18 - 10:20
  • 10:20 - 10:23
  • 10:23 - 10:26
  • 10:26 - 10:29
  • 10:29 - 10:32
  • 10:32 - 10:35
  • 10:35 - 10:37
  • 10:37 - 10:40
  • 10:40 - 10:43
  • 10:43 - 10:46
  • 10:46 - 10:47
  • 10:47 - 10:50
  • 10:50 - 10:52
  • 10:52 - 10:55
  • 10:55 - 10:57
  • 10:57 - 11:01
  • 11:01 - 11:06
  • 11:06 - 11:08
  • 11:08 - 11:11
  • 11:11 - 11:14
  • 11:14 - 11:17
  • 11:17 - 11:19
  • 11:19 - 11:20
  • 11:20 - 11:23
  • 11:23 - 11:26
  • 11:26 - 11:28
  • 11:28 - 11:31
  • 11:31 - 11:33
  • 11:33 - 11:34
  • 11:34 - 11:36
  • 11:36 - 11:38
  • 11:38 - 11:40
  • 11:40 - 11:43
  • 11:43 - 11:44
  • 11:44 - 11:47
  • 11:47 - 11:50
  • 11:50 - 11:51
  • 11:51 - 11:53
  • 11:53 - 11:55
  • 11:55 - 11:58
  • 11:58 - 12:00
  • 12:00 - 12:01
  • 12:01 - 12:05
  • 12:05 - 12:10
  • 12:10 - 12:11
  • 12:11 - 12:14
  • 12:14 - 12:17
  • 12:17 - 12:19
  • 12:19 - 12:23
  • 12:23 - 12:27
Title:
Co to jest gruźlica? | Choroby zakaźne | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
12:27

Polish subtitles

Revisions Compare revisions