Antik bilgelikle güçlü bir gelecek nasıl inşa edilir
-
0:01 - 0:04Dünyanın mimari harikalarını düşününce
-
0:04 - 0:06neler görürsünüz?
-
0:06 - 0:08Gize piramitlerinin büyüklüğünü
-
0:08 - 0:12ya da Eski Roma'nın müthiş su kemerlerini?
-
0:12 - 0:16her ikisi de harikulade insan icatları.
-
0:16 - 0:18Bir mimar olarak
-
0:18 - 0:21uzun yıllar önce yok olmuş
uygarlıkların eski harikalarını -
0:21 - 0:26neden anıtlaştırdığımızı merak ediyorum.
-
0:26 - 0:30Tarihi buluşları incelemek için
dünyayı dolaştım, -
0:30 - 0:34bulduğum şey ise,
yaşayan kültürlerin hala kullanılan -
0:34 - 0:36ata mirası özgün teknolojileri.
-
0:36 - 0:40Eminim bu kültürlerin bazılarını
hiç duymamışsınızdır. -
0:40 - 0:43Nesiller boyu pek bilinmeyen bölgelerde
-
0:43 - 0:48kuraklık ya da sürekli sel gibi
aşırı şartlarla -
0:48 - 0:51yüzleşerek yaşıyorlar.
-
0:51 - 0:53İki yıl önce Kuzey Hindistan'a
seyahat ettim, -
0:53 - 0:56Bangladeş ovalarını gören bir yere,
-
0:56 - 0:58Khasi halkının yaşadığı,
-
0:58 - 1:03dünyanın diğer her yerinden
daha fazla yağmur alan bir ormana. -
1:03 - 1:05Muson mevsimi boyunca
-
1:05 - 1:08kasabalar arası seyahat
bu seller yüzünden kesiliyor, -
1:08 - 1:11bu da tüm alanın
-
1:11 - 1:15ağaçlı bir kanopiden
izole adacıklara dönüşmesine sebep oluyor. -
1:15 - 1:18Bu tepe kabilesi,
-
1:18 - 1:21ancak kollarımız kadar olan
ağaç köklerini eğip bükerek -
1:21 - 1:24özenli bir iskele yöntemiyle
-
1:24 - 1:27yaşayan kökten bir köprü geliştirdi.
-
1:27 - 1:31Khasi erkek, kadın ve çocukları
kuşaklar boyunca -
1:31 - 1:33bu köklere bakmayı sürdürecek,
-
1:33 - 1:35kökler de yakanın diğer kısmına büyüyecek,
-
1:35 - 1:37yıllar geçtikçe güçlenen
-
1:37 - 1:40bir yapıya dönüşecekler.
-
1:40 - 1:451500 yıllık bu canlı kök köprü
yetiştirme geleneği -
1:45 - 1:49bu inanılmaz yapılardan 75'ini üretti.
-
1:49 - 1:52Bitkilerin büyümesi 50 yıl sürüyor
-
1:52 - 1:55ancak bu doğada
bu köprüler yüzyıllarca kalıyor. -
1:56 - 1:58Dünyanın her yerinde
-
1:58 - 2:03antik teknolojiyi kullanarak suyu alt eden
-
2:03 - 2:07ve binlerce yıldır taşkınlarla yaşayan
kültürler gördüm. -
2:07 - 2:10Irak'ın güneyindeki bataklık bölgede
-
2:10 - 2:14Fırat ve Dicle'nin birleştiği yerde
-
2:14 - 2:18suyun üstünde eşsiz bir medeniyet yaşıyor.
-
2:18 - 2:21Ma'dan Arapları, 6000 yıl boyunca
-
2:21 - 2:26bölgede yetişen tek bir cins kamıştan
yapılan insan eseri adaların üzerinde -
2:26 - 2:28yüzen kasabalarda yaşadı.
-
2:28 - 2:32Qasab kamışı hayatın her yönünün
ayrılmaz bir parçası. -
2:32 - 2:35Mandalar için yem,
-
2:35 - 2:37insanlar için un
-
2:37 - 2:42ve bu geri dönüşümlü yüzen adalar
ve katedral benzeri evler için -
2:42 - 2:47üç gün gibi kısa bir sürede
yaptıkları inşaat malzemeleri. -
2:48 - 2:50Bu kurutulmuş Qasab kamışı,
-
2:50 - 2:52tomarlar haline getirilir,
-
2:52 - 2:56çatı, duvar ve zemin bunlarla örülür,
-
2:56 - 2:59ve ayrıca bir halatın içine işlenerek
-
2:59 - 3:04hiç çivi kullanmadan bu yapıları
birbirine bağlamak için de kulanılır. -
3:04 - 3:08Ma'dan köyleri, nesillerdir olduğu gibi
-
3:08 - 3:10bataklıkta 25 yıldan uzun süredir
-
3:10 - 3:16ayakta kalan adalarda inşa ediliyor.
-
3:16 - 3:20Küresel ilgi pandemiye odaklanmış olsa da
-
3:20 - 3:24deniz seviyesi hala yükseliyor
ve şehirler hala batıyor. -
3:25 - 3:26İleri teknolojik çözümler
-
3:26 - 3:29bu sorunların bir kısmını
çözmemize kesinlikle yardım etse de -
3:29 - 3:32geleceğe doğru koşarken
-
3:32 - 3:34geçmişi unutuyoruz.
-
3:34 - 3:38Nehirlerin lağımla kirlendiği
dünyanın diğer bölgelerinde -
3:38 - 3:4515 milyon nüfuslu bir şehir
sel yataklarında atık sularını temizliyor. -
3:45 - 3:47Kalküta sınırlarında,
-
3:47 - 3:51şehir çöplüğünün ağır kokusu altında
-
3:51 - 3:54ve otoyollarla çevrili hâlde
-
3:54 - 3:57300 balık havuzundan oluşan
yerel bir teknoloji -
3:57 - 4:01yiyeceğini üretirken suyunu da temizliyor.
-
4:01 - 4:05Güneş ışığı ve kanalizasyonun birleşimi
-
4:05 - 4:09yosun ile bakteri arasındaki
ortak yaşam sayesinde -
4:09 - 4:11atık su parçalanır.
-
4:11 - 4:14Balık havuzları suyun temizliğine
-
4:14 - 4:16yaklaşık 30 gün süren
bir süreçte devam eder. -
4:17 - 4:19Bu inovasyon,
-
4:19 - 4:24sadece kimyasal ve kömürsüz
arıtma için bir model değil. -
4:25 - 4:28Kalküta'nın merkezinde
resmi arıtma olmadığı için -
4:28 - 4:31Bengal Körfezi'ne dökülmeden önce
-
4:31 - 4:35suyun temizlenmesinin tek yolu bu.
-
4:35 - 4:39Bu alt yapı hakkında daha ilginç olan şey
-
4:39 - 4:43Asya ve Avrupa'daki dünya şehirlerinin
-
4:43 - 4:46bu sistemi aynen kopyalamaya başlaması.
-
4:46 - 4:51Kalküta, gelişimin onu yerinden etmesini
önlemek için mücadele ediyor. -
4:51 - 4:55Selle tamamen farklı
bir şekilde başa çıkmak için -
4:55 - 4:59Tofinu kabilesi, Afrika'daki en büyük
göl şehrini geliştirdi. -
5:00 - 5:03"Hayatta kaldık" anlamına gelen Ganvie
-
5:03 - 5:07Oyma kanoyla gezebileceğiniz bir
kanal sistemi etrafında inşa edilmiş -
5:07 - 5:10kazıklar üzerine dikili evlerden oluşur.
-
5:10 - 5:14Şehir merkezi, üç bin
ayaklı bina arasında bulunuyor, -
5:14 - 5:17bunların içinde bir postane,
-
5:17 - 5:19bir banka, bir cami
-
5:19 - 5:20ve hatta iki bar var.
-
5:20 - 5:25Bunların hepsi 12 bin tekli
balık otlağı ile çevrili, -
5:25 - 5:27diğer adıyla mangrove acadja ağaçları.
-
5:27 - 5:33Kimyasal içermeyen yapay resif,
göletin neredeyse yarısını kaplıyor -
5:33 - 5:36ve çevrede yaşayan
bir milyon insanı besliyor. -
5:36 - 5:38Hayret ettiğim şey
-
5:38 - 5:43acadja tek başına önemsiz olsa da
-
5:43 - 5:4612.000 tane olunca
-
5:46 - 5:51endüstriyel kültür balıkçılığı ölçeğinde
yerel bir teknoloji yaratıyor, -
5:51 - 5:55bu da mangrove ekosistemlerimiz için
büyük tehdit oluyor. -
5:55 - 5:57Yine de bu teknoloji
-
5:57 - 6:00hiç olmadığı kadar
biyo çeşitlilik yaratıyor. -
6:00 - 6:03Bu yılın başlarında
Avustralya'ya geri döndüğümde -
6:03 - 6:05çok tuhaf bir şey oldu.
-
6:05 - 6:09Sidney'i çevreleyen
orman yangınının külleri -
6:09 - 6:11Bondi Sahili'nde üzerimize yağdı.
-
6:11 - 6:13Karbon emisyonları endişesi yüzünden
-
6:13 - 6:14-virüslerden değil-
-
6:14 - 6:17zaten maske takıyorduk.
-
6:17 - 6:20Hava, bir duman bulutuyla kaplanmıştı,
-
6:20 - 6:24öylesine büyüktü ki
Yeni Zelanda'ya kadar ulaşıyordu. -
6:24 - 6:30Sonra, bu gelmiş geçmiş en kötü
orman yangınının ortasında -
6:30 - 6:32hiç beklenmedik bir şey oldu
-
6:32 - 6:34ama inanılmaz harika bir şey.
-
6:34 - 6:36Avustralya'nın ata mirası toprakları,
-
6:36 - 6:39yerel halkın kontrollü yakma
uygulaması yaptığı alanlar, -
6:39 - 6:42bu yangınlarda zarar görmedi.
-
6:42 - 6:43Bu kadim ormanlar --
-
6:43 - 6:47mevsimsel, nesillerdir yapılan yakma
uygulaması sayesinde kurtuldu; -
6:47 - 6:53Aborjinlerin küçük, yavaş ve fazla
ısı vermeyen kontrollü uygulamaları. -
6:53 - 6:56Orman yangınları iklim değişikliğinin
-
6:56 - 6:59bir sonucu olan doğal felaketler olsa da
-
6:59 - 7:01insan eliyle de çıkarılıyor.
-
7:01 - 7:07İlginç olan şu ki, yangınları önlemeye
yarayan kadim teknolojiye sahibiz -
7:07 - 7:10ve bunu binlerce yıldır kullanıyoruz.
-
7:10 - 7:14Bu teknolojilerde etkileyici bulduğum şey
-
7:14 - 7:16çok karmaşık olsalar da
-
7:16 - 7:18doğayla büyük uyum içindeler.
-
7:18 - 7:21Biz de zamanla dayanıklı olmayı
-
7:21 - 7:22onlardan öğreneceğiz.
-
7:22 - 7:28Krizlerle her karşılaşmamızda,
savunmak için duvarlar öreriz. -
7:28 - 7:29Ben mimarım,
-
7:29 - 7:32kalıcı çözümler üretmek için
eğitim aldım -- -
7:32 - 7:35beton, çelik, cam --
-
7:35 - 7:39bu tür malzemelerle
doğaya direnmek için kaleler yapılıyor. -
7:39 - 7:45Fakat eski sistemler ve yerel
teknolojileri arayışım farklı oldu. -
7:45 - 7:51Krizlerde yaratacılığımızı kullanma
fikrinden ilham alarak yola çıktım. -
7:51 - 7:54Binlerce yıllık antik bilgi
birikimimiz var, -
7:54 - 7:56yapmamız gereken
-
7:56 - 8:01doğayla uyum içinde tasarım için
düşüncelerimize izin vermek. -
8:01 - 8:03Ve dinleyerek
-
8:03 - 8:0521. yüzyılda gezegenimizin
-
8:05 - 8:08ve insanlığın karşılaşabileceği
-
8:08 - 8:13tehditlere karşı hazır olacağız.
-
8:13 - 8:15Artık anlıyorum.
-
8:15 - 8:16Mümkün olduğunu biliyorum.
- Title:
- Antik bilgelikle güçlü bir gelecek nasıl inşa edilir
- Speaker:
- Julia Watson
- Description:
-
Yerel tasarım sistemleri hakkında küresel keşfe çıkan, mimar Julia Watson, iklim değişikliğinin zorluklarıyla baş etmemize yardım edebilecek dayanıklı inovasyon yöntemlerini araştırıyor. Watson yüzen köylerden, yaşadıkça güçlenen canlı köprülere kadar pek çok iyileştirici çözüm sunuyor- ve bize doğaya karşı değil doğayla birlikte tasarım yapmayı anlatıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:31
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
BAYKAL KOKUDAL edited Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
Cihan Ekmekçi declined Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
BAYKAL KOKUDAL edited Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom | ||
Cihan Ekmekçi declined Turkish subtitles for How to build a resilient future using ancient wisdom |