< Return to Video

ကျွန်တော်တို့ ငိုကြတာ ဘာကြောင့်လဲ? မျက်ရည် အမျိုးအစား သုံးမျိုးရှိတာကို Alex Gendler ပြောပြထားပါတယ်။

  • 0:06 - 0:10
    ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဒီေန႔ ေျပာျပလုိတာ အုိင္ရီးစ္ ဆုိတဲ့ ကေလးမေလးရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ပါ။
  • 0:10 - 0:13
    အုိင္ရီးစ္ဟာ သိပ္ကုိ ထိခုိက္လြယ္သူေလးပါ။
  • 0:13 - 0:17
    ဘယ္ေလာက္အထိေတာင္လဲ ဆုိေတာ့ တစ္ခ်ိန္လံုးကို မ်က္ရည္ စက္လက္နဲ႔ပါ။
  • 0:17 - 0:20
    သူဟာဝမ္းနည္းတဲ့ အခါမွာ ငုိတယ္၊
  • 0:20 - 0:23
    ဝမ္းသာတဲ့ အခါမွာ
  • 0:23 - 0:28
    အေၾကာင္းျဖစ္ရပ္ေတြက သူမကို စိတ္အေႏ်ာက္အယွက္ ေပးတဲ႔ အခါေတြေတာင္မွာမွ မ်က္ရည္က်တတ္တယ္။
  • 0:28 - 0:31
    သူမဆီမွာ ရွိတဲ့ အထူး အက်ိတ္ (lacrimal gland) ေတြဟာ မ်က္ရည္အသစ္ေတြကုိ ထုတ္လုပ္ေပးၾကပါတယ္၊
  • 0:31 - 0:34
    ၿပီးေတာ့ lacrimal puncta လုိ႔ေခၚတဲ့ အထူးႁပြန္ေတြက်ေတာ့
  • 0:34 - 0:37
    မ်က္ရည္ အေဟာင္ေးတြကုိ အေဝးယူထုတ္ပစ္ျပီး ေျခာက္သြားေစဖုိ႔ အတြက္ပါ။
  • 0:37 - 0:39
    သူငုိတာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ မ်ားသလဲဆုိေတာ့၊
  • 0:39 - 0:41
    တစ္ရက္တစ္ရက္ကုိ မ်က္ရည္ ဆယ္ေအာင္စ ရွိတာမုိ႔လို႔
  • 0:41 - 0:43
    တစ္ႏွစ္ကုိ ဂါလံ သံုးဆယ္ႀကီးေတာင္ဗ်ာ။
  • 0:43 - 0:45
    တကယ့္တကယ္က်ေတာ့၊ အနီးကပ္ ၾကည့္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္၊
  • 0:45 - 0:50
    သူမဟာ တစ္ခ်ိန္လံုးလုိလုိမွာ အနည္းနဲ႔အမ်ား ငုိေနတာပါ။
  • 0:50 - 0:53
    အုိင္ရီးစ္က တစ္ခ်ိန္လံုး ထုတ္လုပ္ေပးေနတဲ့ အေျခခံ မ်က္ရည္ေတြကေတာ့
  • 0:53 - 0:55
    ပါးလွတဲ့အလႊာပါး သံုးခုမွ ထြက္လာျခင္း ျဖစ္ျပီၚ
  • 0:55 - 0:58
    သူမကုိ လႊမ္းျခံဳထားတဲ႔ အညစ္အေၾကးမ်ားကုိ ထုတ္ယူပစ္ေပးပါတယ္။
  • 0:58 - 1:01
    အုိင္ရီးစ္နဲ႔ကပ္လ်က္ ေနာက္တစ္ခုက ခြၽဲရည္အလႊာပါ
  • 1:01 - 1:04
    ၎ဟာ အရာအားလံုးကုိ တုတ္ခ်ီထားတာပါ။
  • 1:04 - 1:06
    အဲဒါရဲ႕ အေပၚမွာက ေရၾကည္လႊာ ရွိတယ္
  • 1:06 - 1:08
    အုိင္ရီးစ္ကုိ ေရစုိေနေအာင္ လုပ္ေပးတယ္
  • 1:08 - 1:09
    က်ဴးေက်ာ္၀င္လာၾကတဲ့ ဗက္တးရီးယားေတြကုိ တြန္းထုတ္ပါတယ္၊
  • 1:09 - 1:13
    ၿပီးေတာ့ သူမရဲ႕ အသား ဒါမွမဟုတ္ မ်က္ၾကည္လႊာကုိ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
  • 1:13 - 1:16
    ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အဆီရဲ႕အလႊာ ရွိပါတယ္။
  • 1:16 - 1:19
    အျပင္မွေနၿပီး ဖံုးအုပ္ထားတဲ့ အဆီလႊာျဖစ္ျပီး မ်က္ႏွာျပင္ကုိေခ်ာေမြ႕ေအာင္လုပ္ေပးပါတယ္။
  • 1:19 - 1:20
    အဲဒါမွ အုိင္ရီးစ္ဟာ ထုတ္ခ်င္းေပါက္ ျမင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္သလုိ
  • 1:20 - 1:23
    က်န္တဲ့ အလႊာေတြ အေငြပ်ံ ေျခာက္မသြားေအာင္ ကူေပးပါတယ္။
  • 1:23 - 1:25
    ပံုမွန္အားျဖင့္ အုိင္ရီးစ္ဟာ တစ္ေန႔လံုး သြားလာေနရင္း
  • 1:25 - 1:27
    ပင္ကိုမူလ မ်က္ရည္ေတြ သူတုိ႔ရဲ႕ အလုပ္ကုိ လုပ္ေနၾကတာကုိ
  • 1:27 - 1:28
    သတိေတာင္ မထားမိပါဘူး။
  • 1:28 - 1:30
    အဲဒါမ်ဳိးကုိ စဥ္းစားမိတာေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။
  • 1:30 - 1:33
    ဒါေပမဲ့၊ တစ္ေန႔ေတာ႔ သူမဟာ ၾကက္သြန္နီ ဆုိတဲ့ ကေလးမေလးနဲ႔ ေတြ႕မိပါတယ္
  • 1:33 - 1:35
    အုိင္ရီးစ္ဟာ တစ္ခ်က္တည္းနဲ႔ကုိ အရမ္းႀကိဳက္မိတယ္။
  • 1:35 - 1:38
    ၾကက္သြန္နီဟာ သူမရဲ႕ ခရမ္းေရာင္ အေပၚအက်ႌနဲ႔ သားနားေနလုိက္တာ၊
  • 1:38 - 1:40
    ၿပီးေတာ့ အနံ႔ကလဲ အရမ္းကုိ ေကာင္းလုိက္တာ။
  • 1:40 - 1:42
    အဲဒါနဲ႔ အုိင္ရီးစ္ဟာ ၾကက္သြန္နီကုိ ညာစာစားဖုိ႔ သူ႔အိမ္ကုိ ဖိတ္လုိက္ပါတယ္။
  • 1:42 - 1:45
    ဒါေပမဲ့ သူမဟာ အိမ္ကုိ ေရာက္လာလုိ႔ အေပၚအက်ႌကုိ ခြၽတ္လုိက္တာနဲ႔
  • 1:45 - 1:47
    ေၾကာက္မက္စရာ တစ္ခုခု ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
  • 1:47 - 1:50
    ျဖစ္ပံုက ၾကက္သြန္နီက သူ႔အေပၚအက်ႌကုိ ခြၽတ္ခြာလုိက္တာနဲ႔
  • 1:50 - 1:51
    ဓါတု အေျပာင္းအလဲ တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့လုိ႔ပါ။
  • 1:51 - 1:55
    ၎ရဲ႕ ထက္ျမက္တဲ့ အနံ႔ရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္တဲ့ ဆာလ္ဖုိဆုိက္ေတြဟာ
  • 1:55 - 1:57
    ဆာလ္ဖဲနစ္ ငရဲမီး အျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာျပီး
  • 1:57 - 2:01
    အဲဒါက တဖန္ syn-Propanethial S-oxide လုိ႔ ရွည္လ်ားစြာေခၚယူရတဲ့ မႏွစ္ျမဳိ႕ဖြယ္
  • 2:01 - 2:04
    ဓါတ္ေငြ႕အျဖစ္ကုိ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ပါ။
  • 2:04 - 2:06
    အဲဒီဓါတ္ေငြ႕ဟာ အုိင္ရီးစ္ စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္း ျဖစ္လာေစေတာ႔တာေပါ႔။
  • 2:06 - 2:08
    အဲဒါနဲ႔ ရုတ္ခနဲဆုိသလုိ သူမဟာ ဘာမွ မတတ္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
  • 2:08 - 2:10
    ထိန္းမရ သိမ္းမရ ငုိလာပါေတာ့တယ္။
  • 2:10 - 2:13
    အဲဒီ အလုိလုိ တုန႔္ျပန္ျပီး ထြက္လာၾကတဲ့ မ်က္ရည္ေတြဟာ
  • 2:13 - 2:15
    အုိင္ရီးစ္ အေနနဲ႔ ရုိးေနၿပီျဖစ္တဲ့ ပင္ကိုမူလ မ်က္ရည္ေတြနဲ႔ မတူပါဘူး။
  • 2:15 - 2:16
    အဲဒီလုိ ထြက္လာတဲ့ မ်က္ရည္ေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ရင္းကုိက
  • 2:16 - 2:18
    အႏၲရာယ္ ရွိႏုိင္ၾကတဲ့ အရာမ်ား ဒါမွမဟုတ္အပုိင္းအစေလးေတြကုိ ေဆးေၾကာပစ္ဖို႔
  • 2:18 - 2:21
    ျဖစ္တာမုိ႔လုိ႔ အလံုးအရင္းနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေပးရပါတယ္။
  • 2:21 - 2:24
    ၿပီးေတာ့ ၎တုိ႔ရဲ႕ အရည္ၾကည္လႊာထဲမွာ ပဋိပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီး ပါ၀င္ေနလုိ႔
  • 2:24 - 2:28
    အထဲကုိေဖာက္၀င္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားႏုိင္ၾကတဲ့ ဘယ္လုိ မုိက္ခရုိ အေကာင္ေလးေတြကုိမဆုိ တားဆီးပစ္မွာပါ။
  • 2:28 - 2:31
    အုိင္ရီးစ္ေရာ ၾကက္သြန္နီ နစ္ဦးစလံုး စိတ္ပ်က္ၾကရပါတယ္။
  • 2:31 - 2:33
    အခုလုိ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ အုိင္ရီးစ္ဟာ ၾကက္သြန္နီက သူ႔အေပၚအက်ႌကုိ ခြၽတ္လုိက္တုိင္း
  • 2:33 - 2:35
    နာက်င္လြန္လုိ႔ သူ ငုိေနရမယ့္ အျဖစ္ေၾကာင့္
  • 2:35 - 2:38
    သူတုိ႔ဟာ ဆက္လက္ဆက္ဆံ မရႏုိင္ေတာ့ပါ။
  • 2:38 - 2:40
    အဲဒါနဲ႔ သူတုိ႔ဟာ ခြဲလုိက္ၾကဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ၾကရပါတယ္။
  • 2:40 - 2:42
    ကက္သြန္နီက တံခါးအျပင္ကုိ ထြက္သြားတာနဲ႔
  • 2:42 - 2:43
    အုိင္ရီးစ္ဟာ အငုိတိတ္သြားပါတယ္။
  • 2:43 - 2:45
    ၿပီးေတာ့ ခ်က္ခ်င္းဆုိသလုိ ျပန္ၿပီး ငုိလာတယ္။
  • 2:45 - 2:47
    အခုတစ္ခါၽမွာေတာ႔ သူမရဲ႕ မ်က္ရည္ေတြဟာ အလုိလုိတံု႔ျပန္တဲ႔မ်က္ရည္ မဟုတ္ဘဲ
  • 2:47 - 2:50
    စိတ္လႈပ္ရွား ဝမ္းနည္းမႈ မ်က္ရည္ေတြပါ။
  • 2:50 - 2:53
    တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ သိပ္ကုိ ဝမ္းနည္းေနမယ္ ဒါမွမဟုတ္ ဝမ္းသာေနမယ္ဆုိရင္
  • 2:53 - 2:54
    ကုိယ့္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ မရသလုိ ခံစားလာရျခင္းဟာ
  • 2:54 - 2:56
    အႏၲရာယ္ ရွိႏုိင္ပါတယ္။
  • 2:56 - 2:57
    အဲဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ မ်က္ရည္ေတြကုိ
  • 2:57 - 2:59
    ေစလႊတ္ျပီး စိတ္ ေျခအေနကုိ
  • 2:59 - 3:01
    အတတ္ႏုိင္ဆံုး အျမန္ဆံုး တည္ျငိမ္ေအာင္ လုပ္ေပးတာပါ။
  • 3:01 - 3:03
    အဲဒီ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္း ျမန္လာတာတို႔၊
  • 3:03 - 3:04
    အသက္႐ႉမႈ ေႏွးလာတာတုိ႔လုိ
  • 3:04 - 3:06
    တျခား ရုပ္ပုိင္းဆိူင္ရာ တံု႔ျပန္မႈေတြကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ၾကရမွာပါ။
  • 3:06 - 3:08
    ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့
  • 3:08 - 3:12
    ဒီကိစၥထဲမွာ မ်က္ရည္ေတြ ကုိယ္၌ ကုိက ဘယ္လုိ ကူညီေပးၾကတာလဲ ဆုိတာ မေသခ်ာၾကပါဘူး။
  • 3:12 - 3:13
    ၎တုိ႔ဟာ လူမႈေရး ယႏၲရား တစ္ခု ျဖစ္ႏုိင္ျပီး၊
  • 3:13 - 3:16
    တဖက္သားရဲ႕ ၾကင္နာမႈကုိ ဒါမွ အ႐ံႈးေပးမႈကုိ ခံယူခ်င္လုိ႔ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။
  • 3:16 - 3:18
    တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ တခ်ဳိ႕ေသာ ေလ့လာမႈမ်ားအရ
  • 3:18 - 3:20
    စိတ္လႈပ္ရွားလုိ႔ ထြက္လာတဲ့ မ်က္ရည္ေတြထဲမွာ
  • 3:20 - 3:21
    ဖိစီးမုႈ ဟုိမုန္းဓါတ္ေတြ တုိးပြားလာတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။
  • 3:21 - 3:24
    ACTH နဲ႔ enkephalin လုိေခၚတဲ့
  • 3:24 - 3:27
    endorphin နဲ႔ နာက်င္မႈကုိ ေပ်ာက္ေစတဲ့ အရာေတြပါပါတယ္။
  • 3:27 - 3:30
    ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အခုျမင္ၾကရတဲ့ အျဖစ္ထဲမွာ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ မ်က္ရည္ေတြက အုိင္ရီးစ္ကုိ စိတ္ျငိမ္ေအာင္ တုိက္ရုိက္ ကူညီေပးတာကုိ
  • 3:30 - 3:33
    ၿပီးေတာ့ သူမရဲ႕ စိတ္လႈပ္ရွားမႈ အေျခအေနကုိ အျခားသူတုိ႔အား ျပသေပးေနတာကုိ ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။
  • 3:33 - 3:36
    ေဆာ္ရီးပဲ ၾကက္သြန္နီေရ၊ အုိင္ရီးစ္နဲ႔ အဆင္မေျပတာကုိ
  • 3:36 - 3:37
    စိတ္မပူပါနဲ႔ေလ။
  • 3:37 - 3:39
    ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အားလံုးဆီမွာ အဲဒီလုိ မ်က္ရည္ေတြ သံုးမ်ဳိးသံုးစား ရွိေနသေရြ႕
  • 3:39 - 3:41
    ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာ စိတ္ခ်က္လက္ခ် က်န္းမာစြာ
  • 3:41 - 3:42
    ေနထုိင္ႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ၿပီး အားလံုး အေျခအေန ေကာင္းေနမွာပါ။
  • 3:42 - 3:43
    ခင္ဗ်ားတုိ႔အားလံုး ျမင္လာၾကရမွာပါ။
Title:
ကျွန်တော်တို့ ငိုကြတာ ဘာကြောင့်လဲ? မျက်ရည် အမျိုးအစား သုံးမျိုးရှိတာကို Alex Gendler ပြောပြထားပါတယ်။
Speaker:
Alex Gendler
Description:

သင္ခန္းစာ အျပည့္အဝကုိ ၾကည့္ရန္ : http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-cry-the-three-types-of-tears-alex-gendler
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဟာ ဝမ္းနည္းစရာ ရုပ္ရွင္ၾကည့္လုိက္ရလုိ႔ ငုိေနစဥ္၊ ၾကက္သြန္နီကုိ လွီးေနစဥ္ ဒါမွမဟုတ္ လံုး၀ထိန္းမရသိမ္းမရ မ်က္ရည္ လွ်ံထြက္လာစဥ္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ မ်က္လံုးမ်ားဟာ တစ္ခ်ိန္လံုး မ်က္ရည္ကုိ ထုတ္လုပ္ေပးေနၾကပါတယ္။ အဲလက္စ္ ဂင္ဒလား ဟာ အုိင္ရီးစ္ရဲ႕ ဘဝကုိ အေျခံမ်က္ရည္၊ တံု႔ျပန္မႈမ်က္ရည္ ႏွင့္ စိတ္လႈပ္ရွားမႈမ်က္ရည္ ဆုိတဲ့ မ်က္ရည္ စက္ဝန္းကုိ ေလ့လာ တင္ျပထားပါတယ္။
အဲလက္စ္ ဂင္ဒလားရဲ႕ သင္ခန္းစာကုိ The Moving Company Animation Studio က လႈပ္ရွားမႈ ရုပ္ရွင္ ရုိက္ကူးေပးခဲ့တာပါ။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:59

  • sann tint

    The fascinating talk with beautiful translation !

  • Myo Aung

    ေက်းဇူးတင္ပါတယ္

    ဒီရက္ပုိင္းထဲ ကြၽန္ေတာ္ အလုပ္ပိေနတယ္

  • Myo Aung

    Done!

Burmese subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.