Paranormale bilimsel bir yaklaşım
-
0:01 - 0:05Sekiz yıl önce bana kötü
bir ruh musallat olmuştu. -
0:08 - 0:1025 yaşımdaydım
-
0:11 - 0:16ve Los Angeles'da birisinin evinin
arkasındaki küçük bir evde yaşıyordum. -
0:16 - 0:20Bu misafir evi yıkık döküktü,
-
0:20 - 0:23uzun zamandır bakım görmemişti.
-
0:23 - 0:31Bir gece oturuyordum ve
ürkütücü bir şeyler hissettim, -
0:31 - 0:34izleniyorum gibi bir histi.
-
0:34 - 0:37Ancak iki köpeğim hariç kimse yoktu
-
0:37 - 0:39ve onlar da ayaklarını çiğniyorlardı.
-
0:39 - 0:43Etrafa baktım. Kimse yoktu.
-
0:43 - 0:47Şöyle düşündüm, tamam,
bu benim hayal gücüm. -
0:47 - 0:50Fakat bu his gittikçe kötü bir hâl aldı
-
0:50 - 0:55ve göğsümde o baskıyı hissetmeye başladım,
-
0:55 - 0:58kötü haber aldığınızda
hissettiğiniz türden bir baskı. -
0:58 - 1:04Gittikçe aşağıya indi
ve neredeyse bir ağrı yarattı. -
1:04 - 1:08Bu hafta süresince bu his
gittikçe daha da kötü bir hâl aldı -
1:08 - 1:13ve küçük misafir evimde bir şeyler
olduğuna ve bana musallat olduğuna -
1:13 - 1:16ikna olmaya başladım.
-
1:18 - 1:21Sonra sesler duymaya başladım,
-
1:21 - 1:27o ıslık gibi, yanımdan bir şey
geçiyormuş gibi, "vınnn" sesi. -
1:28 - 1:33En iyi arkadaşım Claire'ı
aradım ve şöyle dedim: -
1:34 - 1:37"Biliyorum bu sana çılgınca gelecek,
-
1:37 - 1:39ama, şey ...
-
1:39 - 1:44sanırım evimde bir ruh var
ve benim ondan kurtulmam lazım." -
1:44 - 1:48O da --çok açık fikirlidir-- dedi ki:
-
1:48 - 1:50"Çılgın olduğunu düşünmüyorum.
-
1:50 - 1:54Sanırım yalnızca bir
arınma ritüeli yapmalısın." -
1:54 - 1:55(Gülüşmeler)
-
1:55 - 2:03"Biraz ada çayı al, onu yak
ve ona gitmesini söyle." -
2:03 - 2:07Ben de "Tamam" dedim
ve gidip ada çayı aldım. -
2:07 - 2:11Bunu daha önce hiç yapmamıştım,
ada çayını yaktım, sonra salladım -
2:12 - 2:18ve dedim ki "Git buradan! Burası
benim evim! Burada yaşıyorum. -
2:18 - 2:20Sen burada yaşamıyorsun!"
-
2:21 - 2:24Fakat o his geçmedi. Hiçbir şey düzelmedi.
-
2:24 - 2:26Ben de şöyle düşünmeye başladım,
-
2:26 - 2:31tamam, muhtemelen bu şey
şu anda bana gülüyor, çünkü gitmedi, -
2:31 - 2:35muhtemelen ben de onu
gönderemeyen aciz, güçsüz -
2:35 - 2:37birisi gibi gözüküyorum.
-
2:37 - 2:41Her gün eve giderdim
-
2:41 - 2:46ve arkadaşlar, bu his gittikçe kötüleşti
-- yani, şu an gülüyorum ama -- -
2:46 - 2:50her gece yatağımda oturur, ağlardım.
-
2:52 - 2:56Göğsümdeki his gittikçe
daha da kötü bir hâl aldı. -
2:56 - 2:59Fiziksel olarak acı veriyordu.
-
2:59 - 3:03Hatta bir psikiyatriste bile gittim
-
3:03 - 3:06ve bana ilaç yazmasını
sağlamaya çalıştım, -
3:06 - 3:10fakat yazmadı, çünkü şizofren değildim.
-
3:10 - 3:12(Gülüşmeler)
-
3:14 - 3:21Sonunda internete girdim
ve Google'da "ruhları" aradım. -
3:21 - 3:24Hayalet avcıları forumuna denk geldim.
-
3:24 - 3:28Fakat onlar özel bir tür
hayalet avcılarıydı -- kuşkuculardı. -
3:28 - 3:33O zamana kadar inceledikleri
her hayalet olayının bilim tarafından -
3:33 - 3:36açıklanmış olduğuna inanıyorlardı.
-
3:36 - 3:40Şöyle tepki verdim, "Pekâlâ
zeki çocuklar, bana olan şey şu -
3:40 - 3:44ve buna dair açıklamanız
varsa, duymak isterim." -
3:44 - 3:47Bir tanesi de şöyle dedi, "Tamam.
-
3:47 - 3:51Karbonmonoksit zehirlenmesini duydun mu?"
-
3:53 - 4:01"Evet. Gaz zehirlenmesi gibi mi?" dedim.
-
4:01 - 4:05Karbonmonoksit zehirlenmesi,
evinizde bir gaz kaçağı varsa gerçekleşir. -
4:05 - 4:11Araştırdım ve karbonmonoksit
zehirlenmesinin semptomları arasında -
4:11 - 4:14göğsünüzde bir baskı,
-
4:14 - 4:19duyumsal sanrılar -- vınn --
-
4:19 - 4:22ve tanımlanamaz bir korku hissi vardı.
-
4:24 - 4:26O gece gaz şirketini aradım.
-
4:26 - 4:30Dedim ki, "Acil bir durum
var. Gelmeniz lazım. -
4:30 - 4:33Uzun uzun anlatmak
istemiyorum ama gelmeniz lazım." -
4:33 - 4:35(Gülüşmeler)
-
4:35 - 4:37Geldiler. Dedim ki,
"Sanırım bir gaz kaçağı var." -
4:37 - 4:42Karbonmonoksit detektörünü
getirdiler ve adam da dedi ki, -
4:42 - 4:45"Bizi bu gece aramanız çok iyi oldu,
-
4:46 - 4:48çünkü yakında ölmüş olabilirdiniz."
-
4:50 - 4:55Amerikalıların yüzde 37'si perili
evlere inanır ve ben kaçının -
4:55 - 5:03öyle bir evde yaşadığını ve kaçının
tehlike atlattığını merak ediyorum. -
5:05 - 5:10Bu hayalet hikâyesi de
işime başlamamı sağladı. -
5:10 - 5:12Ben bir araştırmacıyım
ve iki anlamda araştırmacıyım: -
5:12 - 5:14Hem araştırmacı gazeteciyim,
-
5:14 - 5:19hem de paranormal
ve ruhsal olayları araştırıyorum. -
5:19 - 5:21Bu birkaç anlama geliyor.
-
5:21 - 5:25Bu bazen bir şeytan çıkarmaya
ihtiyacım varmış gibi davrandığım -
5:25 - 5:29anlamına geliyor - evet doğru! -
böylece bu işi yapan birisine gidebilir -
5:29 - 5:33ve insanları deli olduğuna inandırmak
için numara yapıp yapmadığını -
5:33 - 5:36veya psikolojik oyunlar oynayıp
oynamadığını görebilirdim. -
5:36 - 5:39Bu bazen, sunduğum
bir yayında bahsedebileceğim -
5:39 - 5:43bir destekçi grubuna
gizlice girdiğim anlamına geliyor. -
5:43 - 5:48Ve ortağım Ross ile birlikte,
bunun gibi 70 araştırma yaptım. -
5:48 - 5:53Size 10'a 9 skorla bilimin
kazandığını, günü kurtardığını, -
5:53 - 5:55açıkladığını söylemek isterdim.
-
5:55 - 5:56Ama bu doğru değil.
-
5:56 - 6:03Gerçek şu ki, bilim 10'da 10
kazanıyor, günü kurtarıyor. -
6:03 - 6:06(Alkışlar)
-
6:15 - 6:18Bu ise, gizem diye bir şey
olmadığı anlamına gelmiyor. -
6:18 - 6:22Elbette gizemler vardır,
fakat gizem yalnızca bir gizemdir. -
6:22 - 6:23Bir hayalet değildir.
-
6:24 - 6:28Şimdi, iki tür doğrunun
olduğuna inanıyorum -
6:28 - 6:33ve bu noktaya varmam biraz zaman aldı,
fakat bence bu doğru, dinleyin. -
6:33 - 6:37Dışsal gerçek ve içsel
gerçek olduğunu düşünüyorum. -
6:37 - 6:40Bana şöyle derseniz,
-
6:40 - 6:43"İsa adında bir adam var
ve bir zamanlar yaşadı," -
6:43 - 6:45bu dışsal gerçektir, değil mi?
-
6:45 - 6:47Gidip tarihsel bir kayda bakabiliriz.
-
6:47 - 6:49Bunun doğru olup
olmadığını saptayabiliriz. -
6:49 - 6:52Bana kalırsa, doğru gibi gözüküyor.
-
6:52 - 6:58Eğer "İsa ölüleri diriltti"
derseniz, -- aah, hileci. -
6:58 - 7:00(Gülüşmeler)
-
7:00 - 7:07Bunun dışsal bir iddia
olduğunu öne sürerim, -
7:07 - 7:09çünkü bedenen yükseldi ya da yükselmedi.
-
7:09 - 7:12Yükselme meselesine girmeyeceğim,
-
7:12 - 7:14fakat bunun dışsal bir iddia
olduğunu söylerim. -
7:14 - 7:16Gerçekleşti veya gerçekleşmedi.
-
7:16 - 7:20Fakat şöyle derseniz, "Dirilip
dirilmemesiyle ilgilenmiyorum. -
7:20 - 7:22Bu sembolik olarak önemli
-
7:22 - 7:26ve bu metafor bana
çok anlamlı, amaçlı geliyor -
7:26 - 7:28ve seni ikna etmeye çalışmayacağım."
-
7:28 - 7:31Şimdi bunu dışsaldan
içsel gerçeğe çevirdiniz, -
7:31 - 7:32bilimden sanata.
-
7:32 - 7:35Bu konuda net olmama, içsel
gerçeklerimizi dışsal gerçekliğe taşıma -
7:35 - 7:39veya her ikisinde de
adil olmama eğilimine sahibiz -
7:39 - 7:42ve insanlar bize içsel gerçeklerini
-
7:42 - 7:44söyledikleri zaman da,
onları dışsal gerçeklerle -
7:44 - 7:48savunma yapmaya
teşvik etme eğilimine sahibiz. -
7:48 - 7:51Ben burada dışsal gerçeklerden,
nesnel şeylerden bahsediyorum. -
7:51 - 7:57Benim perili evimde de
nesnel bir gerçeklik var, değil mi? -
7:57 - 7:59Size gaz sızıntısını anlattım,
-
7:59 - 8:01burada birisinin şöyle diyeceğini sanmam,
-
8:01 - 8:03"Bence orada bir ruh da vardı" --
-
8:03 - 8:04(Gülüşmeler)
-
8:04 - 8:07Çünkü bilimsel açıklamalara
ulaştığımız anda ruhları -
8:07 - 8:09bir kenara bırakmayı biliyoruz.
-
8:09 - 8:13Açıklayamadığımız şeyler için
geçici tedbir gibi şeyleri kullanıyoruz. -
8:13 - 8:15Onlara kanıtlardan ötürü inanmıyoruz,
-
8:15 - 8:17kanıt eksikliğinden ötürü inanıyoruz.
-
8:18 - 8:21Los Angeles'da Bağımsız Araştırma Grubu
-
8:21 - 8:26veya BAG adında bir grup var,
güzel şeyler yapıyorlar. -
8:27 - 8:29Bilimsel koşullar altında
-
8:29 - 8:34paranormal bir kabiliyete
sahip olduğunu gösterebilen -
8:34 - 8:36kişiye 10.000 dolar ödül verecekler.
-
8:36 - 8:38Henüz kimse yapmadı,
-
8:38 - 8:43fakat duru işitiye sahip olduğunu,
yani normal ötesi sesleri duyabildiğini -
8:43 - 8:49veya zihin okuyabildiklerini
iddia eden birkaç insan var. -
8:49 - 8:52Zihin okuyabildiğine inanan,
-
8:52 - 8:55çok samimi bir kişi vardı.
-
8:55 - 9:01Ona bir test yaptılar ve
bu hep şu şekilde işliyor. -
9:01 - 9:03Grup diyor ki, "Tamam,
bir protokolümüz var, -
9:03 - 9:05bunu bilimsel olarak
kanıtlama yolumuz var. -
9:05 - 9:06Kabul ediyor musunuz?"
-
9:06 - 9:08Kişi evet diyor. Sonra test ediyorlar.
-
9:08 - 9:10İki tarafın da kabul etmesi önemli.
-
9:10 - 9:13Onu test ettiler.
-
9:13 - 9:15Dediler ki, "Biliyor musun?
-
9:15 - 9:19Lisa'nın düşündüğü şeyi tahmin edemedin.
-
9:19 - 9:21Şans eseri aynı şey çıktı.
-
9:21 - 9:23Öyle bir gücün yokmuş gibi görünüyor."
-
9:23 - 9:25Bu da onlara o kişiyle samimice
-
9:25 - 9:30oturup çok zor bir tartışma
yapma fırsatını verdi, -
9:30 - 9:32tartışma kısaca şöyleydi:
-
9:32 - 9:37"Samimi olduğunu ve bunun
ne olduğunu biliyoruz, -
9:37 - 9:39kafanın içinde sesler duyuyorsun."
-
9:39 - 9:44Onun da çok zor bir
karar vermesi gerekiyordu, -
9:44 - 9:50yardım alıp almayacağına dair,
hayatını değiştirecek bir karar. -
9:50 - 9:55Aslında insanlara, önceden
uhrevi açıklamalar olarak görünen -
9:55 - 10:00bu bağlantıları kurma
konusunda yardımcı oluyoruz, -
10:00 - 10:05bu da bizi gerçekliğe çekiyor
ve belki de yaşamımızı iyileştiriyor. -
10:06 - 10:12Ayrıca belki de bir gün
gerçek olduğu ortaya çıkacaktır. -
10:13 - 10:15Belki de ruhların var olduğunu bulacağız,
-
10:15 - 10:17vay canına, muhteşem olurdu!
-
10:17 - 10:20Bu araştırmaları ne zaman yapsam
-
10:20 - 10:24hâlâ heyecanlanıyorum ve 75 tane yaptım,
-
10:24 - 10:2876. araştırmada yine, "İşte bu!"
diyeceğime yemin edebilirim. -
10:28 - 10:29(Gülüşmeler)
-
10:29 - 10:34Belki de sonsuz iyimserimdir, ama
umarım bu umudumu hiç kaybetmem -
10:34 - 10:38ve insanlar, sizlerle dışsal
inançlarını paylaştığında, -
10:38 - 10:40sizleri aynı tutumu
sergilemeye davet ediyorum. -
10:40 - 10:43Test edilebilir iddialardan bahsederken,
-
10:43 - 10:46onlara bu güzel soruları
soracak kadar güvenin. -
10:46 - 10:49Onları, birlikte nasıl
inceleyebileceğinizi düşünün ve görün, -
10:49 - 10:55çünkü bir fikre saygı duymadan da o fikre
meydan okuyabileceğiniz fikri vardır, -
10:55 - 10:56ama bu doğru değil.
-
10:56 - 10:59Kilidi salladığımızda,
iddiayı test ettiğimizde -
10:59 - 11:03şöyle deriz, tamam, saygı
duyuyorum, seni dinliyorum, -
11:03 - 11:05bunu seninle test edeceğim.
-
11:05 - 11:08Birisine bir şeyler anlatırken
hepimiz bunu yaşamışızdır -
11:08 - 11:11ve onlar da "Ah, gerçekten
çok ilginç, evet" demiştir, -
11:11 - 11:13dinlenmediğini bilirsiniz.
-
11:13 - 11:16Fakat birisi "Gerçekten mi? Ha.
-
11:18 - 11:20Biraz eksik gibi geldi, ama dinliyorum"
-
11:20 - 11:23dediğinde dinlendiğinizi,
saygı duyulduğunuzu bilirsiniz. -
11:23 - 11:26Bu iddialara bu tür
tutumlar sergilemeliyiz. -
11:26 - 11:29Bu, bir insanın söylediği
şeyle ilgilendiğinizi gösterir. -
11:29 - 11:31Bu saygıdır.
-
11:34 - 11:41Pekâlâ, çoğu araştırmaların sonu
boşa çıktı, fakat bilim böyle işler. -
11:41 - 11:45Şu ana dek kanser için üretilen
her tedavi başarıya ulaşmadı, -
11:45 - 11:48ama bakmayı bırakmıyoruz,
-
11:48 - 11:49iki nedenden ötürü.
-
11:49 - 11:52Birincisi, cevap önemlidir.
-
11:52 - 11:56İster öbür dünyayı, ister paranormali
veya kanser tedavisini ele alalım, -
11:56 - 11:58hep aynı soruya çıkarız:
-
11:58 - 12:01Ne kadar süre burada kalacağız?
-
12:02 - 12:07İkincisi, doğruyu aradığımız
için, açık zihinli olmak -
12:07 - 12:14ve yanlışa hazır olmak, dünya
görüşünüzü değiştirmek büyüleyicidir. -
12:14 - 12:18Ruh hikâyeleri beni
hâlâ heyecanlandırıyor. -
12:18 - 12:21Hâlâ katıldığım her grubun
haklı olabileceğini düşünüyorum -
12:21 - 12:23ve umarım bu umudu kaybetmem.
-
12:23 - 12:25Bu umudu kaybetmeyelim,
-
12:25 - 12:28çünkü dışarıda olup biteni araştırmak,
-
12:28 - 12:30içeride ne olduğunu anlamamızı sağlar.
-
12:31 - 12:37Ayrıca, lütfen evinize bir
karbonmonoksit detektörü alın. -
12:38 - 12:39Teşekkürler.
-
12:39 - 12:44(Alkışlar)
- Title:
- Paranormale bilimsel bir yaklaşım
- Speaker:
- Carrie Poppy
- Description:
-
Carrie Poppy'e musallat olan şey neydi? Ruhlar mı yoksa daha kötüsü mü? Bu konuşmada araştırmacı gazeteci, arkadaşlarınızı uyarmak isteyeceğiniz kadar ürkütücü bir hisle karşı karşıya kaldığı deneyimini anlatıyor ve paranormal eylemlerle başa çıkarken bilime neden ihtiyacımız olduğunu açıklıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:37
Eren Gokce approved Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Suleyman Cengiz accepted Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Suleyman Cengiz edited Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Suleyman Cengiz edited Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Eren Gokce rejected Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal | ||
Eren Gokce edited Turkish subtitles for A scientific approach to the paranormal |