Czy przez politykę stajemy się irracjonalni? - Jay Van Bavel

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/do-politics-make-us-irrational-jay-van-bavel

Czy naprawdę czyjeś poglądy polityczne mogą wpłynąć na zdolność do przetwarzania informacji? Odpowiedź można znaleźć w zjawisku psychologii poznawczej znanym jako stronniczość. Chociaż utożsamianie się z grupą społeczną jest ważną i naturalną częścią naszego życia, może stać problematyczne, jeśli poglądy grupy będą sprzeczne z rzeczywistością. Jak rozpoznawać i zwalczać stronniczość? Jay Van Bavel dzieli się pomocnymi strategiami.

Lekcja: Jay Van Bavel, reżyseria: Patrick Smith.

W 2013 roku grupa badaczy
przeprowadziła test z matematyki.

Wzięło w nim udział ponad
1100 dorosłych Amerykanów,

a jednym z jego celów było sprawdzenie
zdolności do oceny zbiorów danych.

Wśród matematycznych zadań
ukryto dwa niemal identyczne pytania.

W obu zadaniach podano
grupę danych o tej samej złożoności

i każde z nich miało jedną
obiektywnie poprawną odpowiedź.

Pierwsze pytanie dotyczyło związku
między wysypką a nowym kremem do skóry.

W drugim pytano o zależność
między przestępczością

i prawem dotyczącym posiadania broni.

Badani z wysokimi
zdolnościami matematycznymi

zdecydowanie częściej odpowiadali
dobrze na pierwsze z pytań.

Mimo że drugie było
matematycznie identyczne,

odpowiedzi wyglądały zupełnie inaczej.

W tym wypadku umiejętności
matematyczne nie były wyznacznikiem,

którzy uczestnicy
odpowiedzieli prawidłowo.

Ważną rolę odegrał inny czynnik
badany przez naukowców,

czyli poglądy polityczne.

Uczestnicy, których poglądy polityczne

zgadzały się z prawidłową
interpretacją danych,

z większym prawdopodobieństwem
odpowiadali na zadanie prawidłowo.

Nawet wśród najlepszych matematyków

prawdopodobieństwo złej odpowiedzi
w drugim zadaniu wynosiło 45%,

jeśli prawidłowa odpowiedź
była sprzeczna z ich poglądami.

Co takiego jest w polityce,
że wpływa na tak nielogiczne błędy?

Czy poglądy polityczne mogą wpłynąć

na zdolność przetwarzania informacji?

Odpowiedź tkwi w psychologii poznawczej

i stronniczości, coraz bardziej
widocznej w sferze publicznej.

Chociaż często pojawia się
w kontekście polityki,

stronniczość jest pojęciem szerszym
definiowanym jako silna preferencja

albo uprzedzenie wobec grupy czy idei.

Nasze polityczne, etniczne,
religijne i narodowe poglądy

są różnymi formami stronniczości.

Oczywiście utożsamianie się
z grupami społecznymi

jest ważną i naturalną częścią życia.

O samoświadomości decydują
nie tylko cechy naszej osobowości,

ale też grupy, do których należymy.

To dlatego bardzo chętnie bronimy
przynależności grupowych,

chroniąc zarówno naszą
tożsamość, jak i społeczność.

Trudności pojawiają się,
jeśli grupa ma poglądy

sprzeczne z rzeczywistością.

Wyobraź sobie, że twoja ulubiona
drużyna dopuszcza się naruszenia zasad.

Wiesz, że to niezgodne z zasadami,

ale inni fani uważają to za dopuszczalne.

Dyskomfort wynikający ze zderzenia
dwóch sprzecznych myśli

to dysonans poznawczy.

Większość ludzi dąży do uwolnienia się
z tego nieprzyjemnego stanu zawieszenia.

Można winić sędziego i narzekać,
że to przeciwna drużyna zaczęła,

a nawet przekonać samego siebie,
że nie było żadnego naruszenia.

W takich przypadkach

ludzie często robią to z chęci
utrzymania dobrych relacji z grupą

niż postrzegania świat takim, jaki jest.

Takie zachowanie jest szczególnie
niebezpieczne w polityce.

W skali indywidualnej

lojalność wobec partii pozwala
kreować polityczną tożsamość

i wspierać politykę, z którą się zgadzamy.

Jednak oparty na stronniczości dysonans
może skłaniać do odrzucenia dowodów

sprzecznych z linią partii
czy dyskredytujących jej przywódców.

Kiedy całe grupy ludzi podważają fakty
ze względu na stronnicze poglądy,

podejmowane są działania polityczne
nieoparte na prawdzie czy rozsądku.

Problem nie jest nowy.

Świadomość polityczna istnieje od wieków.

Ale badania pokazują,
że polaryzacja uprzedzeń

drastycznie wzrosła
w ostatnich kilku dekadach.

Jedna z teorii tłumaczy wzrost

tendencjami do geograficznego łączenia się
podobnie myślących społeczności.

Inna mówi o rosnącej tendencji
do bazowania na stronniczych informacjach

i bańkach społecznościowych.

Te działają jak echo w jaskini,

dostarczając wiadomości i idee
tylko od ludzi o podobnych poglądach.

Na szczęście kognitywistycy
odkryli strategie uodparniające

na zniekształcenia rzeczywistości.

Jedną z nich jest świadomość, że jesteśmy
bardziej stronniczy niż myślimy.

Przy napotkaniu nowej informacji

podejmijmy świadomy wysiłek,
żeby wyjść poza pierwsze odczucie

i ocenić je w sposób analityczny.

Niech sprawdzanie faktów
i kwestionowanie przypuszczeń

stanie się ważnym elementem codzienności.

Ostrzeżenie ludzi, że mogli
zostać wprowadzeni w błąd,

też może pomóc.

Kiedy próbujemy przekonać innych,

uznanie ich wartości
i opisanie problemu ich językiem

może sprawić, że zostaniemy
lepiej wysłuchani.

Przed nami jeszcze długa droga
do rozwiązania problemu stronniczości.

Jest jednak nadzieja, że dzięki temu
będziemy lepiej poinformowani

i zdolni do podejmowania
decyzji opartych na dowodach

we wspólnej rzeczywistości.