< Return to Video

سەرهەڵدانی شانۆ وەک هونەرێكی ئەدەبی-مایندی پڵۆیکڵمان

  • 0:18 - 0:20
    لە سەدەی ١١هەم و ١٢هەمدا،
  • 0:20 - 0:22
    زۆربەی خەڵکی ئینگلیز نەخوێندەواربوون.
  • 0:22 - 0:24
    کاتێک هیچ ڕێگایەک نەبوو تا ئینجیل فێرببن،
  • 0:24 - 0:27
    پیاوە ئاینیەکە دەرکەوت وەک چارەسەرێکی
    بارودۆخەکە:
  • 0:27 - 0:29
    هەستا بە دروست کردنی شانۆ لە هەندێک چیرۆکی
    ئینجیلدا
  • 0:29 - 0:32
    تەنانەت ئەوکەسانەی خوێندەواریشیان نەبوو
    فێردەبوون.
  • 0:32 - 0:33
    پێی دەگوترا شانۆی نادیار
  • 0:33 - 0:36
    لەبەر ئەوەی وشەکان ڕەنگدانەوەی وتەکانی خوا
    بوون.
  • 0:36 - 0:37
    لە هەمان کاتدا،
  • 0:37 - 0:39
    پیاوە ئایینیەکە گەشەی بە شانۆکەش دەدا
  • 0:39 - 0:40
    لەسەر قەشەی پەرستگاکە،
  • 0:40 - 0:42
    پێی دەوترا شانۆی موعجیزە.
  • 0:42 - 0:43
    لەسەرەتادا،
  • 0:43 - 0:45
    قەشەکان لەدەرەوەی ئینجیل شانۆیان کرد
  • 0:45 - 0:47
    لەسەر چەند هەنگاوێک لەدەرەوەی کاتێدڕاڵ.
  • 0:47 - 0:49
    خەڵکی زۆر بە باشی کاردانەوەیان هەبوو کە
  • 0:49 - 0:51
    ئەوان پێویستیانە لەسەر شەقام شانۆبکەن
  • 0:51 - 0:53
    لە دەوری گۆڕه‌پانی شارۆچکەكه‌.
  • 0:53 - 0:55
    بە دروستکردنی عەرەبانەی جوڵاو بۆ پێشاندانی
    هەر شانۆیەک
  • 0:55 - 0:57
    بە شێوازێک کە لە دوای یەک ڕیزببوون،
  • 0:57 - 0:59
    دەیان توانی چه‌ند چیرۆکێکی بازنەیی دابنێن،
  • 0:59 - 1:00
    کە بینەری له‌
  • 1:00 - 1:01
    لە دروستبوونەوە
  • 1:01 - 1:02
    بۆ ده‌رخستنن ده‌برد
  • 1:02 - 1:04
    ئەو عەرەبانە گەڕۆکانە،
    پێیانده‌گوترا ئاهه‌نگی گشتی،
  • 1:04 - 1:07
    وەکو سندوقێکی گەورە وابوو لەسەر تایەکانی.
  • 1:07 - 1:08
    هەریەکەیان دوو نهۆم بوو.
  • 1:08 - 1:10
    نهۆمی خوارەوە پەردەی پێدادرابوو
  • 1:10 - 1:13
    و بۆ جل، ورده‌واڵه‌، جل گۆڕین بوو.
  • 1:13 - 1:16
    سەکۆی سەرەوە ڕوگەیەک بوو بۆ پێشاندان.
  • 1:16 - 1:19
    بینەرەکان لە چەندین سوچی شارۆچکەکە
    کۆدەبوونەوە.
  • 1:19 - 1:21
    و ئاهه‌نگه‌ گشتیه‌كه‌ لەدەوری
    بازنەکه‌دا دەجوڵا
  • 1:21 - 1:24
    تاوەکو گوندنشینەکان تەواوی زنجیرەکەیان
    دەبینی.
  • 1:24 - 1:26
    هەر زوو، شانۆیه‌كان پێویستیان به‌
    ئه‌كته‌ری زیاتر بوو
  • 1:26 - 1:28
    لەوەی کە پیاوە ئاینیەکە بتوانێت
    ئاماده‌یان بكات..
  • 1:28 - 1:30
    بۆیه‌، لە سەدەی ١٣هەمدا.
  • 1:30 - 1:32
    سەندیکای جیاواز داوای بەرپرسیاریەتیان کرد
  • 1:32 - 1:34
    بۆ نواندنی شتی جیاوازتر لە بازنەکەدا.
  • 1:34 - 1:35
    مه‌به‌ستی ئەرکەکان پەرچدانەوەی
  • 1:35 - 1:37
    پیشه‌ی ده‌سته‌كان بوو.
  • 1:37 - 1:40
    بۆ نموونە، ده‌سته‌ی دارتاشەکان دەبێت
    پیشانده‌ری
  • 1:40 - 1:41
    چیرۆکی كه‌شتی نوح بن،
  • 1:41 - 1:44
    وە ده‌سته‌ی نانکەرەکان پیشانده‌ری
    كۆتا نانی ئێوارە بن.
  • 1:44 - 1:46
    دەتوانی بیهێنیتە پێشچاوت چیرۆکەکە چی لێدێت
  • 1:46 - 1:50
    ئەگەر ده‌سته‌ی گۆشتفرۆشەکە پیشانده‌ری
    له‌ خاچ دانی مەسیح بێت؟
  • 1:50 - 1:51
    بەڵێ، بەبێ قەشەکە
  • 1:51 - 1:53
    شانۆکان بە زووی گۆڕانکاریان بەسەرداهات
  • 1:53 - 1:55
    لە چیرۆکە ڕاستەکانی ئینجیلەکەیان.
  • 1:55 - 1:58
    لە کۆتاییەکانی سەدەی ١٤هەمدا،
    شێوه‌یه‌كی نوێی شانۆگەری،
  • 1:58 - 2:00
    کە پێی دەوترا شانۆی ڕەوشتایەتی،
    دەستی پێکرد.
  • 2:00 - 2:01
    باوەڕ،
  • 2:01 - 2:02
    ڕاستی،
  • 2:02 - 2:02
    چاکە،
  • 2:02 - 2:03
    وە کردەوەی چاک
  • 2:03 - 2:05
    هەموو بوون بەكه‌سێتیی لەسەر ڕوگەکە.
  • 2:05 - 2:07
    ،لەهەمان کاتدا، بە پێچەوانەی چاکەکردن
  • 2:07 - 2:08
    لە درۆ،
  • 2:08 - 2:09
    چاوچنۆکی،
  • 2:09 - 2:10
    ئارەزوی جیهان،
  • 2:10 - 2:11
    و شەیتان
  • 2:11 - 2:13
    بوون بە دووژمن.
  • 2:13 - 2:15
    شانۆ ڕەوشتیەکان چیرۆکی ڕاستەقینە بوون
  • 2:15 - 2:19
    كه‌ ئەو كه‌سێتییانه‌ شه‌ڕ بۆ
    کۆنتڕۆڵکردنی ڕۆح ده‌كه‌ن.
  • 2:19 - 2:21
    بینەرەکان كه‌سێتییه‌ بێڕه‌وشته‌كانیان
    خۆشدەوێت،
  • 2:21 - 2:23
    و بینەرەکان بوێردەبن
  • 2:23 - 2:25
    بۆ كارلێككردن له‌گه‌ڵ ئەکتەرەکان.
  • 2:25 - 2:26
    تێگرتنی خۆراکی خراپبوو و
  • 2:26 - 2:29
    تەنانەت شەڕه‌چەقۆ دروست بوون لەگەڵ
    بینەرەکانی تر
  • 2:29 - 2:31
    ببووه‌ شتێکی زۆر باو.
  • 2:31 - 2:32
    ڕۆڵگێڕی شەیتان
  • 2:32 - 2:34
    زۆرجار بەناو خەڵکدا تێدەپەڕێت
  • 2:34 - 2:36
    و چاودێره‌ گوناملێنه‌كراوه‌كان ڕادەکێشێت
  • 2:36 - 2:39
    بۆ ناو دۆزەخێك کە هاوشێوەی دەمی ئەژدیها
    وه‌سفكراوه‌.
  • 2:39 - 2:41
    چیرۆکه‌ ئینجیلییە دروسته‌كان گۆردراوه‌
  • 2:41 - 2:44
    بۆ چیڕۆکی سه‌ره‌تایی و هەندێکجار چیرۆکی
    گاڵتە ئامێز.
  • 2:44 - 2:47
    پیاوی ئاینیه‌كه‌ مه‌به‌ستی بوو
    لەدژی بێڕەوشتی فێریان بكات.
  • 2:47 - 2:50
    چه‌ند گاڵتە ئامێزە، کە شانۆ بەڕەوشتەکان
  • 2:50 - 2:54
    لە ڕاستیدا هانی خراپه‌یاندا زیاتر بڵاوبن
    وەک لە چاكه‌كاریی.
  • 2:54 - 2:56
    لە ناوەڕاستی سەدەی ١٥یەمدا،
  • 2:56 - 2:58
    کڵێسا دەستی کرد بە یاخیبوون لە دژی
    ئه‌و پێشاندانانه‌.
  • 2:58 - 3:00
    دەستووری شارۆچکەکە ئەوەیە کە هەر شانۆیەک
  • 3:00 - 3:03
    پێویستە لە دەرەوەی سنوری شارەکە دروست
    بکرێت.
  • 3:03 - 3:04
    یەکێک لە یەکەمین شانۆکان
  • 3:04 - 3:06
    وەک چاپێكی گەورەتری پاجیانت دروستکرا،
  • 3:06 - 3:09
    لەگەڵ چه‌ند چینێك له‌كورسی دانراو
    لە هۆڵی شانۆیی
  • 3:09 - 3:11
    بە ڕووبەرێکی گیای دەوری گیرابوو لە پێش
    شانۆکە.
  • 3:11 - 3:12
    ناسراو دیاره‌؟
  • 3:12 - 3:14
    ویڵیام شکسپیری گەنج
  • 3:14 - 3:16
    لێره‌ لەشانۆدا پەرەی بە پیشەکەی خۆیدا
  • 3:16 - 3:18
    لەکۆتایدا ناوی گۆی زه‌ویان لێنا.
  • 3:18 - 3:22
    شانۆی ڕەوشتی سەردەمی ناوەڕاست بووه‌
    په‌یدابوونی نووسه‌ری شانۆیی سه‌رده‌می
  • 3:22 - 3:24
    ژیانه‌وه‌ کە لە ململانێ ناوەکیەكان و
  • 3:24 - 3:25
    ویژدانی مرۆڤ هه‌ڵده‌قوڵێن.
  • 3:25 - 3:28
    و ئەمە، لە ڕاستیدا، چۆنیه‌تی ده‌ركه‌وتنی
    دراما بوو
  • 3:28 - 3:30
    وەک شێوازێكی هونەری ئه‌ده‌بی.
Title:
سەرهەڵدانی شانۆ وەک هونەرێكی ئەدەبی-مایندی پڵۆیکڵمان
Description:

View full lesson: http://ed.ted.com/lessons/the-emergence-of-drama-as-a-literary-art-mindy-ploeckelmann

کاتێک بە کێشەی نەخوێندەواری خەڵک دەستپێبکەین،پیاوێکی ئینگلیزی ئاینی لەسەدەی ١١هەمدا هەستا بە دروستکردنی
شانۆیەک بۆ بڵاوکردنەوەی وشەکانی ناو ئینجیل.لە ئەنجامدا،شانۆکان گوازرایەوە بۆ پەرستگاکان و شەقامەکان.مایندی پڵۆیکڵمان گەشەکردنی شانۆگەری لە نادیاریەوە گۆڕی بۆئاکاری و دیاربون و لە کۆتایدا، گۆڕینی بۆ سەر شێوازی شکسپیر.

وانە لەلایەن مایندی پڵۆیکڵمان،لەلایەن جۆنی چیوەوە دروستکراوە.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:47

Kurdish (Central) subtitles

Revisions