1
00:00:17,883 --> 00:00:19,783
لە سەدەی ١١هەم و ١٢هەمدا،

2
00:00:19,783 --> 00:00:22,055
زۆربەی خەڵکی ئینگلیز نەخوێندەواربوون.

3
00:00:22,055 --> 00:00:24,077
کاتێک هیچ ڕێگایەک نەبوو تا ئینجیل فێرببن،

4
00:00:24,077 --> 00:00:26,547
پیاوە ئاینیەکە دەرکەوت وەک چارەسەرێکی
بارودۆخەکە:

5
00:00:26,547 --> 00:00:29,127
هەستا بە دروست کردنی شانۆ لە هەندێک چیرۆکی
ئینجیلدا

6
00:00:29,127 --> 00:00:31,879
تەنانەت ئەوکەسانەی خوێندەواریشیان نەبوو
فێردەبوون.

7
00:00:31,879 --> 00:00:33,271
پێی دەگوترا شانۆی نادیار

8
00:00:33,271 --> 00:00:35,939
لەبەر ئەوەی وشەکان ڕەنگدانەوەی وتەکانی خوا
بوون.

9
00:00:35,939 --> 00:00:37,186
لە هەمان کاتدا،

10
00:00:37,186 --> 00:00:38,970
پیاوە ئایینیەکە گەشەی بە شانۆکەش دەدا

11
00:00:38,970 --> 00:00:40,244
لەسەر قەشەی پەرستگاکە،

12
00:00:40,244 --> 00:00:41,904
پێی دەوترا شانۆی موعجیزە.

13
00:00:41,904 --> 00:00:42,859
لەسەرەتادا،

14
00:00:42,859 --> 00:00:44,610
قەشەکان لەدەرەوەی ئینجیل شانۆیان کرد

15
00:00:44,610 --> 00:00:47,029
لەسەر چەند هەنگاوێک لەدەرەوەی کاتێدڕاڵ.

16
00:00:47,029 --> 00:00:48,906
خەڵکی زۆر بە باشی کاردانەوەیان هەبوو کە

17
00:00:48,906 --> 00:00:51,026
ئەوان پێویستیانە لەسەر شەقام شانۆبکەن

18
00:00:51,026 --> 00:00:52,573
لە دەوری گۆڕه‌پانی شارۆچکەكه‌.

19
00:00:52,573 --> 00:00:55,099
بە دروستکردنی عەرەبانەی جوڵاو بۆ پێشاندانی
هەر شانۆیەک

20
00:00:55,099 --> 00:00:56,816
بە شێوازێک کە لە دوای یەک ڕیزببوون،

21
00:00:56,816 --> 00:00:58,828
دەیان توانی چه‌ند چیرۆکێکی بازنەیی دابنێن،

22
00:00:58,828 --> 00:00:59,947
کە بینەری له‌

23
00:00:59,947 --> 00:01:00,695
لە دروستبوونەوە

24
00:01:00,695 --> 00:01:01,799
بۆ ده‌رخستنن ده‌برد

25
00:01:01,799 --> 00:01:04,305
ئەو عەرەبانە گەڕۆکانە،
پێیانده‌گوترا ئاهه‌نگی گشتی،

26
00:01:04,305 --> 00:01:06,545
وەکو سندوقێکی گەورە وابوو لەسەر تایەکانی.

27
00:01:06,545 --> 00:01:08,379
هەریەکەیان دوو نهۆم بوو.

28
00:01:08,379 --> 00:01:09,922
نهۆمی خوارەوە پەردەی پێدادرابوو

29
00:01:09,922 --> 00:01:12,925
و بۆ جل، ورده‌واڵه‌، جل گۆڕین بوو.

30
00:01:12,925 --> 00:01:16,086
سەکۆی سەرەوە ڕوگەیەک بوو بۆ پێشاندان.

31
00:01:16,086 --> 00:01:19,095
بینەرەکان لە چەندین سوچی شارۆچکەکە
کۆدەبوونەوە.

32
00:01:19,095 --> 00:01:21,351
و ئاهه‌نگه‌ گشتیه‌كه‌ لەدەوری 
بازنەکه‌دا دەجوڵا

33
00:01:21,351 --> 00:01:23,554
تاوەکو گوندنشینەکان تەواوی زنجیرەکەیان 
دەبینی.

34
00:01:23,554 --> 00:01:26,119
هەر زوو، شانۆیه‌كان پێویستیان به‌ 
ئه‌كته‌ری زیاتر بوو

35
00:01:26,119 --> 00:01:28,481
لەوەی کە پیاوە ئاینیەکە بتوانێت 
ئاماده‌یان بكات..

36
00:01:28,481 --> 00:01:29,751
بۆیه‌، لە سەدەی ١٣هەمدا.

37
00:01:29,751 --> 00:01:31,721
سەندیکای جیاواز داوای بەرپرسیاریەتیان کرد

38
00:01:31,721 --> 00:01:33,862
بۆ نواندنی شتی جیاوازتر لە بازنەکەدا.

39
00:01:33,862 --> 00:01:35,447
مه‌به‌ستی ئەرکەکان پەرچدانەوەی

40
00:01:35,447 --> 00:01:37,366
پیشه‌ی ده‌سته‌كان بوو.

41
00:01:37,366 --> 00:01:39,651
بۆ نموونە، ده‌سته‌ی دارتاشەکان دەبێت 
پیشانده‌ری

42
00:01:39,651 --> 00:01:41,245
چیرۆکی كه‌شتی نوح بن،

43
00:01:41,245 --> 00:01:44,167
وە ده‌سته‌ی نانکەرەکان پیشانده‌ری 
كۆتا نانی ئێوارە بن.

44
00:01:44,167 --> 00:01:46,458
دەتوانی بیهێنیتە پێشچاوت چیرۆکەکە چی لێدێت

45
00:01:46,458 --> 00:01:49,964
ئەگەر ده‌سته‌ی گۆشتفرۆشەکە پیشانده‌ری 
له‌ خاچ دانی مەسیح بێت؟

46
00:01:49,964 --> 00:01:51,297
بەڵێ، بەبێ قەشەکە

47
00:01:51,297 --> 00:01:53,122
شانۆکان بە زووی گۆڕانکاریان بەسەرداهات

48
00:01:53,122 --> 00:01:55,217
لە چیرۆکە ڕاستەکانی ئینجیلەکەیان.

49
00:01:55,217 --> 00:01:57,999
لە کۆتاییەکانی سەدەی ١٤هەمدا، 
شێوه‌یه‌كی نوێی شانۆگەری،

50
00:01:57,999 --> 00:02:00,062
کە پێی دەوترا شانۆی ڕەوشتایەتی،
دەستی پێکرد.

51
00:02:00,062 --> 00:02:01,060
باوەڕ،

52
00:02:01,060 --> 00:02:01,778
ڕاستی،

53
00:02:01,778 --> 00:02:02,500
چاکە،

54
00:02:02,500 --> 00:02:03,200
وە کردەوەی چاک

55
00:02:03,200 --> 00:02:05,194
هەموو بوون بەكه‌سێتیی لەسەر ڕوگەکە.

56
00:02:05,194 --> 00:02:07,483
،لەهەمان کاتدا، بە پێچەوانەی چاکەکردن

57
00:02:07,483 --> 00:02:08,274
لە درۆ،

58
00:02:08,274 --> 00:02:09,110
چاوچنۆکی،

59
00:02:09,110 --> 00:02:10,070
ئارەزوی جیهان،

60
00:02:10,070 --> 00:02:10,954
و شەیتان

61
00:02:10,954 --> 00:02:12,951
بوون بە دووژمن.

62
00:02:12,951 --> 00:02:15,451
شانۆ ڕەوشتیەکان چیرۆکی ڕاستەقینە بوون

63
00:02:15,451 --> 00:02:18,743
كه‌ ئەو كه‌سێتییانه‌ شه‌ڕ بۆ 
کۆنتڕۆڵکردنی ڕۆح ده‌كه‌ن.

64
00:02:18,743 --> 00:02:21,249
بینەرەکان كه‌سێتییه‌ بێڕه‌وشته‌كانیان 
خۆشدەوێت،

65
00:02:21,249 --> 00:02:23,097
و بینەرەکان بوێردەبن

66
00:02:23,097 --> 00:02:24,998
بۆ كارلێككردن له‌گه‌ڵ ئەکتەرەکان.

67
00:02:24,998 --> 00:02:26,461
تێگرتنی خۆراکی خراپبوو و

68
00:02:26,461 --> 00:02:29,132
تەنانەت شەڕه‌چەقۆ دروست بوون لەگەڵ 
بینەرەکانی تر

69
00:02:29,132 --> 00:02:30,672
ببووه‌ شتێکی زۆر باو.

70
00:02:30,672 --> 00:02:32,376
ڕۆڵگێڕی شەیتان

71
00:02:32,376 --> 00:02:33,801
زۆرجار بەناو خەڵکدا تێدەپەڕێت

72
00:02:33,801 --> 00:02:35,761
و چاودێره‌ گوناملێنه‌كراوه‌كان ڕادەکێشێت

73
00:02:35,761 --> 00:02:38,943
بۆ ناو دۆزەخێك کە هاوشێوەی دەمی ئەژدیها
وه‌سفكراوه‌.

74
00:02:38,943 --> 00:02:41,302
چیرۆکه‌ ئینجیلییە دروسته‌كان گۆردراوه‌

75
00:02:41,302 --> 00:02:43,969
بۆ چیڕۆکی سه‌ره‌تایی و هەندێکجار چیرۆکی
گاڵتە ئامێز.

76
00:02:43,969 --> 00:02:47,014
پیاوی ئاینیه‌كه‌ مه‌به‌ستی بوو 
لەدژی بێڕەوشتی فێریان بكات.

77
00:02:47,014 --> 00:02:49,590
چه‌ند گاڵتە ئامێزە، کە شانۆ بەڕەوشتەکان

78
00:02:49,590 --> 00:02:54,104
لە ڕاستیدا هانی خراپه‌یاندا زیاتر بڵاوبن 
وەک لە چاكه‌كاریی.

79
00:02:54,104 --> 00:02:55,707
لە ناوەڕاستی سەدەی ١٥یەمدا،

80
00:02:55,707 --> 00:02:58,287
کڵێسا دەستی کرد بە یاخیبوون لە دژی 
ئه‌و پێشاندانانه‌.

81
00:02:58,287 --> 00:03:00,284
دەستووری شارۆچکەکە ئەوەیە کە هەر شانۆیەک

82
00:03:00,284 --> 00:03:02,613
پێویستە لە دەرەوەی سنوری شارەکە دروست
بکرێت.

83
00:03:02,613 --> 00:03:03,874
یەکێک لە یەکەمین شانۆکان

84
00:03:03,874 --> 00:03:06,359
وەک چاپێكی گەورەتری پاجیانت دروستکرا،

85
00:03:06,359 --> 00:03:08,704
لەگەڵ چه‌ند چینێك له‌كورسی دانراو
لە هۆڵی شانۆیی

86
00:03:08,704 --> 00:03:11,128
بە ڕووبەرێکی گیای دەوری گیرابوو لە پێش 
شانۆکە.

87
00:03:11,128 --> 00:03:12,341
ناسراو دیاره‌؟

88
00:03:12,341 --> 00:03:13,568
ویڵیام شکسپیری گەنج

89
00:03:13,568 --> 00:03:16,205
لێره‌ لەشانۆدا پەرەی بە پیشەکەی خۆیدا

90
00:03:16,205 --> 00:03:18,315
لەکۆتایدا ناوی گۆی زه‌ویان لێنا.

91
00:03:18,315 --> 00:03:21,846
شانۆی ڕەوشتی سەردەمی ناوەڕاست بووه‌
په‌یدابوونی نووسه‌ری شانۆیی سه‌رده‌می

92
00:03:21,846 --> 00:03:23,566
ژیانه‌وه‌ کە لە ململانێ ناوەکیەكان و

93
00:03:23,566 --> 00:03:25,237
ویژدانی مرۆڤ هه‌ڵده‌قوڵێن.

94
00:03:25,237 --> 00:03:27,657
و ئەمە، لە ڕاستیدا، چۆنیه‌تی ده‌ركه‌وتنی 
دراما بوو

95
00:03:27,657 --> 00:03:30,207
وەک شێوازێكی هونەری ئه‌ده‌بی.