< Return to Video

Spadek swobodny w przestrzeni kosmicznej - Matt J. Carlson

  • 0:14 - 0:17
    Czy kiedyś unosiłeś się
    w ciepłym basenie, myśląc:
  • 0:17 - 0:18
    Czy kiedyś unosiłeś się
    w ciepłym basenie, myśląc:
  • 0:18 - 0:20
    "Fajnie byłoby być astronautą
  • 0:20 - 0:22
    Można unosić się
    w przestrzeni kosmicznej,
  • 0:22 - 0:23
    patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle.
    Byłoby tak przyjemnie!".
  • 0:23 - 0:25
    patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle.
    Byłoby tak przyjemnie!".
  • 0:25 - 0:26
    Problem w tym,
    że to wcale nie tak.
  • 0:26 - 0:28
    Kiedy jesteś w przestrzeni kosmicznej,
  • 0:28 - 0:29
    orbitujesz wokół Ziemi,
    jest to tzw. spadek swobodny.
  • 0:29 - 0:31
    orbitujesz wokół Ziemi,
    jest to tzw. spadek swobodny.
  • 0:31 - 0:32
    Naprawdę spadasz na Ziemię.
  • 0:32 - 0:34
    Pomyśl o tym przez chwilę.
  • 0:34 - 0:35
    To takie same uczucie,
  • 0:35 - 0:37
    jak wjazd na szczyt kolejki górskiej:
  • 0:37 - 0:40
    "Ooooooooch!".
  • 0:40 - 0:42
    Tyle że uczucie trwa
    przez cały czas okrążania Ziemi,
  • 0:42 - 0:43
    Tyle że uczucie trwa
    przez cały czas okrążania Ziemi,
  • 0:43 - 0:43
    przez dwie,
  • 0:43 - 0:44
    trzy, cztery
  • 0:44 - 0:45
    trzy, cztery
  • 0:45 - 0:45
    godziny, dni, ile tylko trzeba.
  • 0:45 - 0:46
    godziny, dni, ile tylko trzeba.
  • 0:46 - 0:47
    godziny, dni, ile tylko trzeba.
  • 0:47 - 0:48
    Jak w ogóle działa orbitowanie?
  • 0:48 - 0:50
    Weźmy przykład z Newtona.
  • 0:50 - 0:51
    Miał taki pomysł,
    mały eksperyment myślowy.
  • 0:51 - 0:52
    Miał taki pomysł,
    mały eksperyment myślowy.
  • 0:52 - 0:54
    Postawmy działo na szczycie wzgórza.
  • 0:54 - 0:55
    Postawmy działo na szczycie wzgórza.
  • 0:55 - 0:56
    Jeśli wystrzelimy kulę,
    poleci kawałek dalej.
  • 0:56 - 0:58
    Jeśli wystrzelimy kulę,
    poleci kawałek dalej.
  • 0:58 - 0:59
    Jeśli wystrzelimy ją mocniej,
    poleci tak daleko,
  • 0:59 - 1:02
    Jeśli wystrzelimy ją mocniej,
    poleci tak daleko,
  • 1:02 - 1:04
    że wyląduje trochę za krzywizną Ziemi.
  • 1:04 - 1:05
    Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno,
  • 1:05 - 1:07
    Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno,
  • 1:07 - 1:09
    kula poleci dookoła Ziemi,
  • 1:09 - 1:10
    wróci do nas, bum!
  • 1:10 - 1:12
    Uderzy nas w plecy czy coś.
  • 1:12 - 1:13
    Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity,
  • 1:13 - 1:15
    Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity,
  • 1:15 - 1:16
    nad biegunem północnym.
  • 1:16 - 1:18
    Ustalmy, że północ to góra.
    Spadając, uderzysz w Ziemię.
  • 1:18 - 1:19
    Ustalmy, że północ to góra.
    Spadając, uderzysz w Ziemię.
  • 1:19 - 1:24
    Ale równocześnie lecisz szybko w bok.
  • 1:24 - 1:25
    Spadając nie trafiasz w Ziemię.
  • 1:25 - 1:26
    Spadając nie trafiasz w Ziemię.
  • 1:26 - 1:28
    Znajdziesz się z boku planety,
    ciągle spadając.
  • 1:28 - 1:30
    Znajdziesz się z boku planety,
    ciągle spadając.
  • 1:30 - 1:33
    Teraz Ziemia przyciąga nas z boku.
  • 1:33 - 1:34
    Znowu nas przyciąga,
    a my spadamy,
  • 1:34 - 1:35
    Znowu nas przyciąga,
    a my spadamy,
  • 1:35 - 1:37
    i znów nie trafiamy w Ziemię.
  • 1:37 - 1:38
    Teraz jesteśmy pod nią.
    Ziemia przyciągnie nas do góry,
  • 1:38 - 1:39
    Teraz jesteśmy pod nią.
    Ziemia przyciągnie nas do góry,
  • 1:39 - 1:41
    ale my wciąż poruszamy się w bok.
  • 1:41 - 1:42
    Znowu nie trafimy na Ziemię.
    Teraz jesteśmy po drugiej stronie,
  • 1:42 - 1:44
    Znowu nie trafimy na Ziemię.
    Teraz jesteśmy po drugiej stronie,
  • 1:44 - 1:47
    poruszamy się do góry,
    a Ziemia przyciąga nas z boku.
  • 1:47 - 1:49
    Czyli będziemy spadać na boki,
  • 1:49 - 1:51
    ale też w górę i spudłujemy.
  • 1:51 - 1:53
    Znów jesteśmy nad Ziemią,
    nad biegunem północnym.
  • 1:53 - 1:54
    Znów jesteśmy nad Ziemią,
    nad biegunem północnym.
  • 1:54 - 1:57
    Poruszamy się w bok i spadamy.
  • 1:57 - 1:58
    Tak, zgadliście.
  • 1:58 - 2:01
    Wciąż nie będziecie spadać,
    bo poruszacie się za szybko.
  • 2:01 - 2:03
    W ten sposób astronauci okrążają Ziemię.
  • 2:03 - 2:06
    Zawsze na nią spadają,
  • 2:06 - 2:07
    i nigdy nie trafiają.
  • 2:07 - 2:10
    Przez to cały czas są w stanie spadku.
  • 2:10 - 2:10
    Czują, że spadają. Trzeba się do tego
    po prostu przyzwyczaić.
  • 2:10 - 2:12
    Czują, że spadają. Trzeba się do tego
    po prostu przyzwyczaić.
  • 2:12 - 2:16
    Technicznie rzecz biorąc,
    możesz biec dość szybko, potknąć się
  • 2:16 - 2:19
    i nie trafić w Ziemię.
  • 2:19 - 2:20
    Ale jest tu wielki problem.
  • 2:20 - 2:24
    Po pierwsze, musiałbyś
    biec z prędkością 8 km/s.
  • 2:24 - 2:26
    To 29 000 km na godzinę,
  • 2:26 - 2:29
    ponad 23 machy!
  • 2:29 - 2:30
    Drugi problem:
  • 2:30 - 2:31
    jeśli poruszałbyś się tak szybko,
  • 2:31 - 2:33
    okrążyłbyś Ziemię
  • 2:33 - 2:34
    i wrócił, tam skąd wyruszyłeś,
  • 2:34 - 2:37
    ale po drodze jest sporo powietrza,
  • 2:37 - 2:38
    nie licząc ludzi i innych rzeczy.
  • 2:38 - 2:40
    Spłonąłbyś w atmosferze przez tarcie.
  • 2:40 - 2:44
    Dlatego raczej ci nie tego polecam.
Title:
Spadek swobodny w przestrzeni kosmicznej - Matt J. Carlson
Speaker:
Dr. Matt J. Carlson
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/free-falling-in-outer-space-matt-j-carlson

Przy okrążaniu Ziemi cały czas doświadczałbyś spadku swobodnego. Przypomina to nieco uczucie w żołądku tuż przed zjazdem w dół na kolejce górskiej w wesołym miasteczku. Z niewielką pomocą Izaaka Newtona, Matt J. Carlson wyjaśnia, jakie podstawowe siły działają w kosmosie na astronautów, oraz dlaczego lepiej nie próbować tego w domu.

Lekcja: Matt J. Carlson, animacja: Josh Harris.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
02:59
TED Translators admin edited Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand approved Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand edited Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand edited Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand accepted Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand commented on Polish subtitles for Free falling in outer space
Rysia Wand edited Polish subtitles for Free falling in outer space
Marta Konieczna edited Polish subtitles for Free falling in outer space

  • Rysia Wand

    Finished review. Awaiting translator's input. ================================================================================
    Niewłaściwe łamanie/kończenie linijek/napisów.

    Na końcu napisu/linijki należy zostawiać w razie możliwości językową "całość". To stosunkowo istotna kwestia. Czasami ostatnie słowo lub wyrażenie trzeba przenieść do napisu następnego, żeby umożliwić zakończenie napisu na językową całość - nawet jeśli odpowiednik w oryginale jest na końcu danego napisu. Przykłady 1. "Tak więc zacznę od tego, że jeśli" – trzeba zakończyć po "tego,"; w następnym napisie byłoby zdanie podrzędne. 2. W zdaniu „Można nawet symulować te zachowania w przeglądarce” nie można rozbić „te” i „zachowania”. Nie należy zostawiać na końcu linijki przyimków (w, po, z, o), zaimków względnych (który, że, gdy, gdzie). Wyjątkiem jest sytuacja, w której napisy muszą być bardzo zsynchronizowane z tym, co się dzieje na ekranie - na przykład ostatnie słowo odnosi się do jakiejś zmiany w pokazywanej właśnie animacji. Więcej informacji w poradniku pod adresem http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines
    ================================================================================
    Literówki, których nie wykryłby moduł sprawdzania pisowni.

    Podczas tłumaczenia/korekty trzeba zwracać szczególną uwagę na literówki, których nie wykryje moduł sprawdzania pisowni (np. "Ja pracuje tutaj" zamiast "Ja pracuję tutaj"). Tu: kurcze zamiast kurczę. ================================================================================
    Wata językowa zostawiona w tłumaczeniu.

    W tłumaczeniu napisów nie zostawiamy "waty językowej" i różnych innych elementów. Jest to bardzo istotny aspekt tłumaczenia tego rodzaju. Polecam zapoznać się z poradnikiem pod adresem http://translations.ted.org/wiki/Compressing_subtitles
    ================================================================================= http://pl.wikipedia.org/wiki/Eksperyment_my%C5%9Blowy ================================================================================ satelita to rodzaj męski. http://pl.wikipedia.org/wiki/Satelita_telekomunikacyjny. Masz inne źródła?

Polish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.