0:00:14.351,0:00:16.539
Czy kiedyś unosiłeś się [br]w ciepłym basenie, myśląc:

0:00:16.539,0:00:18.089
Czy kiedyś unosiłeś się [br]w ciepłym basenie, myśląc:

0:00:18.089,0:00:20.247
"Fajnie byłoby być astronautą

0:00:20.247,0:00:21.706
Można unosić się [br]w przestrzeni kosmicznej,

0:00:21.706,0:00:23.366
patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle.[br]Byłoby tak przyjemnie!".

0:00:23.366,0:00:24.699
patrzeć z góry na Ziemię i w ogóle.[br]Byłoby tak przyjemnie!".

0:00:24.699,0:00:26.355
Problem w tym,[br]że to wcale nie tak.

0:00:26.355,0:00:27.674
Kiedy jesteś w przestrzeni kosmicznej,

0:00:27.674,0:00:28.934
orbitujesz wokół Ziemi,[br]jest to tzw. spadek swobodny.

0:00:28.934,0:00:31.170
orbitujesz wokół Ziemi,[br]jest to tzw. spadek swobodny.

0:00:31.170,0:00:32.468
Naprawdę spadasz na Ziemię.

0:00:32.468,0:00:33.890
Pomyśl o tym przez chwilę.

0:00:33.890,0:00:35.488
To takie same uczucie,

0:00:35.488,0:00:37.450
jak wjazd na szczyt kolejki górskiej:

0:00:37.450,0:00:40.286
"Ooooooooch!".

0:00:40.286,0:00:41.602
Tyle że uczucie trwa [br]przez cały czas okrążania Ziemi,

0:00:41.602,0:00:42.871
Tyle że uczucie trwa [br]przez cały czas okrążania Ziemi,

0:00:42.871,0:00:43.490
przez dwie,

0:00:43.490,0:00:44.021
trzy, cztery

0:00:44.021,0:00:44.619
trzy, cztery

0:00:44.619,0:00:45.147
godziny, dni, ile tylko trzeba.

0:00:45.147,0:00:45.610
godziny, dni, ile tylko trzeba.

0:00:45.610,0:00:46.658
godziny, dni, ile tylko trzeba.

0:00:46.658,0:00:48.371
Jak w ogóle działa orbitowanie?

0:00:48.371,0:00:50.320
Weźmy przykład z Newtona.

0:00:50.320,0:00:51.369
Miał taki pomysł, [br]mały eksperyment myślowy.

0:00:51.369,0:00:52.441
Miał taki pomysł, [br]mały eksperyment myślowy.

0:00:52.441,0:00:53.905
Postawmy działo na szczycie wzgórza.

0:00:53.905,0:00:54.994
Postawmy działo na szczycie wzgórza.

0:00:54.994,0:00:56.283
Jeśli wystrzelimy kulę,[br]poleci kawałek dalej.

0:00:56.283,0:00:57.980
Jeśli wystrzelimy kulę,[br]poleci kawałek dalej.

0:00:57.980,0:00:58.774
Jeśli wystrzelimy ją mocniej,[br]poleci tak daleko,

0:00:58.774,0:01:01.620
Jeśli wystrzelimy ją mocniej,[br]poleci tak daleko,

0:01:01.620,0:01:03.837
że wyląduje trochę za krzywizną Ziemi.

0:01:03.837,0:01:04.620
Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno,

0:01:04.620,0:01:06.596
Jeśli strzelimy bardzo, bardzo mocno,

0:01:06.596,0:01:08.916
kula poleci dookoła Ziemi,

0:01:08.916,0:01:10.047
wróci do nas, bum!

0:01:10.047,0:01:11.886
Uderzy nas w plecy czy coś.

0:01:11.886,0:01:13.109
Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity,

0:01:13.109,0:01:14.632
Oddalmy się i wejdźmy do małego satelity,

0:01:14.632,0:01:16.215
nad biegunem północnym.

0:01:16.215,0:01:17.591
Ustalmy, że północ to góra.[br]Spadając, uderzysz w Ziemię.

0:01:17.591,0:01:19.465
Ustalmy, że północ to góra.[br]Spadając, uderzysz w Ziemię.

0:01:19.465,0:01:23.795
Ale równocześnie lecisz szybko w bok.

0:01:23.795,0:01:24.962
Spadając nie trafiasz w Ziemię.

0:01:24.962,0:01:26.339
Spadając nie trafiasz w Ziemię.

0:01:26.339,0:01:28.207
Znajdziesz się z boku planety,[br]ciągle spadając.

0:01:28.207,0:01:29.560
Znajdziesz się z boku planety,[br]ciągle spadając.

0:01:29.560,0:01:32.558
Teraz Ziemia przyciąga nas z boku.

0:01:32.558,0:01:33.819
Znowu nas przyciąga,[br]a my spadamy,

0:01:33.819,0:01:34.714
Znowu nas przyciąga,[br]a my spadamy,

0:01:34.714,0:01:36.625
i znów nie trafiamy w Ziemię.

0:01:36.625,0:01:38.153
Teraz jesteśmy pod nią.[br]Ziemia przyciągnie nas do góry,

0:01:38.153,0:01:39.375
Teraz jesteśmy pod nią.[br]Ziemia przyciągnie nas do góry,

0:01:39.375,0:01:40.907
ale my wciąż poruszamy się w bok.

0:01:40.907,0:01:42.463
Znowu nie trafimy na Ziemię.[br]Teraz jesteśmy po drugiej stronie,

0:01:42.463,0:01:43.961
Znowu nie trafimy na Ziemię.[br]Teraz jesteśmy po drugiej stronie,

0:01:43.961,0:01:46.686
poruszamy się do góry,[br]a Ziemia przyciąga nas z boku.

0:01:46.686,0:01:48.765
Czyli będziemy spadać na boki,

0:01:48.765,0:01:51.210
ale też w górę i spudłujemy.

0:01:51.210,0:01:53.024
Znów jesteśmy nad Ziemią,[br]nad biegunem północnym.

0:01:53.024,0:01:54.333
Znów jesteśmy nad Ziemią,[br]nad biegunem północnym.

0:01:54.333,0:01:56.582
Poruszamy się w bok i spadamy.

0:01:56.582,0:01:57.728
Tak, zgadliście.

0:01:57.728,0:02:01.059
Wciąż nie będziecie spadać,[br]bo poruszacie się za szybko.

0:02:01.059,0:02:03.483
W ten sposób astronauci okrążają Ziemię.

0:02:03.483,0:02:05.642
Zawsze na nią spadają,

0:02:05.642,0:02:07.312
i nigdy nie trafiają.

0:02:07.312,0:02:09.574
Przez to cały czas są w stanie spadku.

0:02:09.574,0:02:10.485
Czują, że spadają. Trzeba się do tego[br]po prostu przyzwyczaić.

0:02:10.485,0:02:12.261
Czują, że spadają. Trzeba się do tego[br]po prostu przyzwyczaić.

0:02:12.261,0:02:16.395
Technicznie rzecz biorąc,[br]możesz biec dość szybko, potknąć się

0:02:16.395,0:02:18.907
i nie trafić w Ziemię.

0:02:18.907,0:02:20.169
Ale jest tu wielki problem.

0:02:20.169,0:02:24.006
Po pierwsze, musiałbyś[br]biec z prędkością 8 km/s.

0:02:24.006,0:02:26.262
To 29 000 km na godzinę,

0:02:26.262,0:02:28.881
ponad 23 machy!

0:02:28.881,0:02:29.836
Drugi problem:

0:02:29.836,0:02:31.263
jeśli poruszałbyś się tak szybko,

0:02:31.263,0:02:32.931
okrążyłbyś Ziemię

0:02:32.931,0:02:34.426
i wrócił, tam skąd wyruszyłeś,

0:02:34.426,0:02:36.560
ale po drodze jest sporo powietrza,

0:02:36.560,0:02:37.978
nie licząc ludzi i innych rzeczy.

0:02:37.978,0:02:40.099
Spłonąłbyś w atmosferze przez tarcie.

0:02:40.099,0:02:43.704
Dlatego raczej ci nie tego polecam.