Memelilerin üç farklı doğum yapma şekli - Kate Slabosky
-
0:07 - 0:10Bu hayvanların ortak özellikleri ne?
-
0:10 - 0:12Düşündüğünüzden çok daha fazlası.
-
0:12 - 0:165000'den fazla diğer tür gibi,
onlar da memeliler -
0:16 - 0:19yani memeliler sınıfına aitler.
-
0:19 - 0:22Tüm memeliler omurgalı hayvanlardır
yani sırtlarında omurga bulundururlar. -
0:22 - 0:24Ancak memeliler, diğer omurgalılardan
-
0:24 - 0:27bazı özellikleriyle farklıdır.
-
0:27 - 0:29Sıcakkanlılık,
-
0:29 - 0:31kıl yada kürk,
-
0:31 - 0:34akciğerleriyle nefes alma yetenekleri
-
0:34 - 0:37ve yavrularını sütle beslemek gibi.
-
0:37 - 0:38Tüm bu ortak özelliklerine rağmen
-
0:38 - 0:42bu varlıklar kendi aralarında biyolojik
farklılıklar içerebilirler. -
0:42 - 0:45Bunların en göze çarpanıysa
doğum yapma şekilleridir. -
0:45 - 0:49Hadi memelilerin en tanınmışı olan
plasentalı memelilerle başlayalım. -
0:49 - 0:50Bu grup insanları,
-
0:50 - 0:51kedileri,
-
0:51 - 0:52köpekleri,
-
0:52 - 0:52zürafaları
-
0:52 - 0:56ve hatta dünyanın en büyük hayvanı
olan mavi balinayı kapsıyor. -
0:56 - 0:59Plasentaları -kan bakımından zengin
dokudan oluşan katı bir disk- -
0:59 - 1:04gelişmekte olan embriyoyu desteklemek
için dölyatağına bağlanır. -
1:04 - 1:07Plasenta hamilelik sürecince
yavruyu hayatta tutan şeydir. -
1:07 - 1:10Annenin kan stoğuna
direk bağlı olup, -
1:10 - 1:13göbek kordonu aracılığıyla
yavrunun vücuduna -
1:13 - 1:15besin ve oksijen taşır.
-
1:15 - 1:18Hem de yavrunun atıklarını
dışarı çıkartır. -
1:18 - 1:23Plasentalı memeliler diğer memelilere göre
anne karnında daha uzun süre kalabilirler. -
1:23 - 1:28Örneğin yavru mavi balinalar annelerinin
karnında neredeyse bir yıl kalırlar. -
1:28 - 1:32Plasenta yavruyu,
doğuma yani -
1:32 - 1:33göbek kordonunun koptuğu
-
1:33 - 1:35ve yavrunun kendi solunum
-
1:35 - 1:37dolaşım
-
1:37 - 1:40ve boşaltım sistemlerini kullanmaya
başladığı ana kadar hayatta tutar. -
1:40 - 1:45Yaklaşık 7m uzunluğundaki yeni doğmuş
canlının yüzme yeteneği vardır. -
1:45 - 1:47Gelecek altı ayını,
-
1:47 - 1:53annesinin yağlı ve yoğun sütünden
günde 225 litre içerek geçirecek. -
1:53 - 1:57Bu arada Avusturalya'da memelilerin
ikinci türü olan keseli memelileri -
1:57 - 2:00bulabilirsiniz.
-
2:00 - 2:03Keseli yavrular doğduklarında
o kadar hassas ve küçüklerdir ki -
2:03 - 2:08gelişimlerine annelerinin keselerinde
devam etmek zorundadırlar. -
2:08 - 2:11Dünyanın en küçük keselilerinden biri
olan keseli kedileri alalım, -
2:11 - 2:14doğduklarında sadece
18 miligram ağırlığındalardır -
2:14 - 2:18ki bu da yaklaşık 30 şeker tanesinin
ağırlığına denktir. -
2:18 - 2:20Diğer bir keseli olan kanguruysa,
-
2:20 - 2:24bir seferde jöleli bir şeker
boyutunda yavrular doğurur. -
2:24 - 2:28Yavru annesinin üç vajinasının
ortasına doğru sürünür. -
2:28 - 2:31Daha sonra yaklaşık 6 ila 11 ayını
süt emerek geçireceği -
2:31 - 2:34keseye doğru tırmanmak zorundadır.
-
2:34 - 2:37Yavru kanguru bu sıcak
sığınaktan ayrıldıktan sonra bile -
2:37 - 2:39süt emmek için geri döner.
-
2:39 - 2:43Bazen annesinin ilgilendiği
üç yavrudan biridir. -
2:43 - 2:48Dişi bir kanguru aynı anda,
bir tane rahminin içerisinde -
2:48 - 2:50diğeri kesesinde olmak üzere
2 yavru bulundurabilir. -
2:50 - 2:52Uygun olmayan şartlarda,
-
2:52 - 2:56dişi kangurular hamileliklerini
durdurabilirler. -
2:56 - 2:59Bu durumda iki farklı türde
süt üretebilir. -
2:59 - 3:01Bir tanesi yeni doğmuş için
-
3:01 - 3:04diğeriyse daha büyük yavrusu için.
-
3:04 - 3:07Memeli kelimesi, memeden gelir
-
3:07 - 3:08ki bu yanlış bir adlandırmadır.
-
3:08 - 3:12Çünkü kangurular keselerindeki
meme uçlarında süt üretseler de -
3:12 - 3:14aslında memeleri yoktur.
-
3:14 - 3:21Tıpkı yavrulamanın üçüncü ve en garip
çeşidini sunan tek delikli memeliler gibi. -
3:21 - 3:24Bir zamanlar yüzlerce tek delikli
memeli türü vardı. -
3:24 - 3:27Şimdi ise sadece şu beşi var:
-
3:27 - 3:32Dikenli karınca yiyenlerden dört tür
ve ornitorenkler. -
3:32 - 3:34Tek delikli ismi bu hayvanların
-
3:34 - 3:37tek delikli olan borularından geliyor.
Bu boruyu üremede, -
3:37 - 3:38boşaltımda
-
3:38 - 3:40ve yumurtlamada kullanıyorlar.
-
3:40 - 3:41Kuşlar,
-
3:41 - 3:42sürüngenler,
-
3:42 - 3:43balıklar,
-
3:43 - 3:44dinazorlar
-
3:44 - 3:45ve başkaları gibi
-
3:45 - 3:49bu türler de doğurmak yerine
yumurtluyor. -
3:49 - 3:51Yumurtaları yumuşak kabukludur
-
3:51 - 3:56ve yavrular yumurtadan çıkınca annelerinin
vücutlarındaki gözeneklerden süt emerler. -
3:56 - 4:00Ta ki kendilerini besleyebilecek
boyuta ulaşana kadar. -
4:00 - 4:04Yumurtlamak ve diğer memelilerde olmayan
bazı adaptasyonlara-- -
4:04 - 4:07perdeli ayaklar,
-
4:07 - 4:07gagalar,
-
4:07 - 4:10ve erkeklerin ayaklarındaki zehirli
çıkıntılar gibi-- rağmen -
4:10 - 4:13onlar gerçekten memeliler sınıfındalar.
-
4:13 - 4:17Çünkü memelilerin belirleyici
karakterlerini paylaşıyorlar -
4:17 - 4:21ve sınıfın diğer üyeleriyle evrimsel
olarak bağlantılılar. -
4:21 - 4:22İster plasentalı olsun
-
4:22 - 4:23ister keseli olsun
-
4:23 - 4:24ister tek delikli
-
4:24 - 4:27bu varlıklar ve doğum çeşitleri
her ne kadar farklı olsalar da -
4:27 - 4:32binlerce yıl boyunca memeliler
sınıfına yeni yaşam -
4:32 - 4:34ve çeşitlilik getirmede başarılı oldular.
- Title:
- Memelilerin üç farklı doğum yapma şekli - Kate Slabosky
- Speaker:
- Kate Slabosky
- Description:
-
Tüm memeliler bazı belirli özellikleri paylaşır, sıcakkanlılık, omurga gibi. Ama tüm bu benzerliklere rağmen, bu varlıklar birçok farklılıklara sahiptirler --ve bunların en göze çarpanı doğum yapma şekilleridir. Kate Slabosky plasentalıların keselilerin ve tek deliklilerin doğum yapma şeklini açıklıyor.
Ders Kate Slabosky tarafından, animasyon Compote Collective tarafından hazırlanmıştır.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:50
![]() |
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Ahmet Emre Şafak edited Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Ahmet Emre Şafak edited Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Ahmet Emre Şafak edited Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth | |
![]() |
Ahmet Emre Şafak edited Turkish subtitles for The three different ways mammals give birth |