-
Có nhiều cách khác nhau
-
để biểu diễn 1 phương trình tuyến tính.
-
Vậy ví dụ bạn có phương trình tuyến tính
-
y bằng 2x cộng 3,
-
đó là cách biểu diễn nó, nhưng
-
tôi có thể biểu diễn nó theo vô số cách
-
Giả sử, tôi có thể
-
trừ cả 2 vế cho 2x.
-
Tôi có thể viết cái này bằng âm 2x cộng y
-
bằng 3.
-
Tôi có thể thao tác nó bằng những cách tôi biết
-
và tôi sẽ làm ngay bây giờ,
-
nhưng có 1 cách viết khác.
-
y trừ 5 bằng 2 nhân x trừ 1.
-
Thực ra bạn có thể tối giản nó
-
và có thể có biểu thức này
-
hoặc biểu thức bên trên.
-
Chúng đều như nhau bạn có thể lấy từ
-
cái này sang cái khác bằng phép toán đại số logic.
-
Vậy có vô số cách để
-
biểu diễn phương trình tuyến tính được cho
-
nhưng trọng tâm của video này là
-
cách biểu diễn cụ thể,
-
vì đây là cách biểu diễn 1 phương trình
-
tuyến tính rất hữu ích và ta sẽ thấy trong video sau,
-
cái này và cái này có thể cũng hữu ích,
-
dựa vào điều bạn đang tìm kiếm,
-
nhưng ta sẽ làm rõ cái này,
-
và cái này đây thường được gọi là
-
dạng phương trình đoạn chắn.
-
Dạng phương trình đoạn chắn.
-
Và hy vọng ở các video sau,
-
sẽ rõ lý do gọi nó là đoạn chắn.
-
Và trước khi tôi giải thích với bạn hãy
-
thử vẽ đồ thị cho cái này.
-
Tôi sẽ thử vẽ nó,
-
Tôi sẽ chỉ vạch ra vài điểm ở đây,
-
x phẩy y và tôi sẽ lấy vài giá trị của x
-
chỗ mà dễ tính ra giá trị của y.
-
Vậy có thể dễ nhất là nếu x bằng 0.
-
Nếu x bằng 0 thì 2 nhân 0 bằng 0,
-
cái này biến mất và bạn chỉ còn số này,
-
y bằng 3.
-
y bằng 3.
-
Và nếu ta vẽ đồ thị này.
-
Thực sự hãy để tôi bắt đầu dựng nó,
-
vậy đó là trục y của tôi,
-
và hãy để tôi dựng trục x,
-
nên đó có thể là trục x của tôi,
-
ồ nó không thẳng như tôi muốn.
-
Nó trong đẹp rồi chứ.
-
Đó là trục x của tôi và để tôi đánh dấu
-
vài dấu thăng ở đâu, vậy đây là x bằng 1,
-
x bằng 2, x bằng 3,
-
đây là y bằng 1,
-
y bằng 2, y bằng 3,
-
và rõ ràng tôi có thể tiếp tục,
-
đây sẽ là y bằng âm 1,
-
đây sẽ là x bằng âm 1,
-
âm 2, âm 3,
-
vân vân và vân vân.
-
Vậy điểm ngay đây,0 phẩy 3,
-
đây là x bằng 0, y bằng 3.
-
Ồ, điểm này biểu diễn khi x bằng 0
-
và y bằng 3,
-
chúng ta đang ngay trên trục y.
-
Nếu chúng có 1 đường thẳng chạy qua nó
-
và nó bao gồm điểm này, đây sẽ là giao điểm y
-
Vây 1 cách để nghĩ về nó, lý do được gọi
-
là dạng phương trình đoạn chắn là vì rất
-
dễ để tính được chặn y.
-
Chặn y ở đây xảy ra khi
-
nó được viết dưới dạng này,
-
nó sẽ xảy ra khi x bằng 0
-
và y bằng 3,
-
Nó sẽ là điểm ngay đây.
-
Vậy rất dễ để tính ra điểm chặn,
-
điểm chặn y từ dạng này.
-
Giờ bạn có thể nói, ồ nó là
-
dạng đoạn chắn, chắc hẳn rất dễ
-
để tính ra hệ số góc từ dạng này.
-
Và nếu bạn đưa ra kết luận đó,
-
thì bạn sẽ đúng!
-
Và ta sẽ thấy điều đó trong ít giây nữa.
-
Vậy hãy vẽ thêm vài điểm
-
và tôi sẽ chỉ tiếp tục tăng x lên 1 đơn vị
-
Vậy nếu bạn tăng x lên 1 ta có thể viết
-
denta x, chữ cái Hy Lạp denta,
-
hình tam giác này là 1 chữ Hy Lạp, denta,
-
biểu diễn sự thay đổi.
-
Sự thay đổi ở x là 1.
-
Ta chỉ tăng x lên 1, sự thay đổi tương ứng
-
ở y của ta sẽ là gì?
-
Sự biến đổi ở y sẽ ra sao?
-
Vậy hãy xem, khi x bằng 1,
-
ta có 2 nhân 1 cộng 3
-
sẽ bằng 5.
-
Vậy sự biến đổi ở y là sẽ bằng 2.
-
Hãy làm thêm lần nữa.
-
Hãy tăng x của ta thêm 1.
-
Sự biến đổi của x là bằng 1.
-
Vậy sau đó nếu ta tăng thêm 1,
-
ta sẽ đi từ x bằng 1
-
tới x bằng 2.
-
Vậy sự thay đổi tương ứng ở y là bao nhiêu
-
Ồ khi x bằng 2,
-
2 nhân 2 bằng 4, cộng 3 bằng 7.
-
Sự biến đổi ở y của ta là y bằng 2.
-
Đã đi từ 5
-
khi x đi từ tới 2,
-
y đã đi từ 5 tới 7.
-
Vậy mỗi khi ta tăng 1 vào x,
-
y sẽ tăng thêm 2.
-
Vậy với phương tình tuyến tính này,
-
sự biến đổi ở y sẽ luôn hơn ở x,
-
sự biến đổi ở y là 2 trong khi của x là 1,
-
hay nó bằng 2,
-
hoặc ta có thể nói hệ số góc của ta bằng 2
-
Hãy dựng đồ thị để đảm bảo
-
ta đã hiểu nó.
-
Vậy khi x bằng 1, y bằng 5.
-
Và thực ra ta sẽ phải dựng 5 ở đây.
-
Vậy khi x bằng 1, y bằng
-
và thực sự thì nó cao hơn chút,
-
đây, hãy để tôi xóa cái này đi 1 chút.
-
Vậy cái này sẽ là,
-
xóa cái đó đi 1 chút.
-
Chỉ như thế thôi.
-
Vậy y bằng 4,
-
và ở đây y bằng 5.
-
Vậy khi x bằng 1, y bằng 5.
-
nó là điểm này ngay đây.
-
Vậy đường thẳng của ta sẽ như thế nào
-
bạn chỉ cần 2 điểm để xác định 1 đường thẳng,
-
đường thẳng của ta sẽ trông như vậy,
-
hãy để tôi làm nó bằng màu này.
-
Đường thẳng của ta sẽ trông như,
-
sẽ trông như
-
sẽ giống 1 vài thứ như,
-
để tôi xem nếu tôi có thể,
-
tôi đã không vẽ hoàn toán theo tỷ lệ,
-
nhưng nó sẽ trông như này đây.
-
Đây là đường thẳng,
-
y bằng 2x cộng 3.
-
Nhưng ta đã tính hệ số góc của nó bằng 2,
-
khi sự thay đổi của x là 1,
-
khi sự thay đổi của x là 1 thì của y là 2.
-
Nếu sự thay đổi của x là âm 1,
-
Nếu sự thay đổi của x là âm 1,
-
thì của y là âm 2.
-
Và bạn có thể thấy rằng nếu từ 0,
-
ta đã đi xuống 1, nếu đã đi tới âm 1,
-
sau đó y sẽ bằng bao nhiêu?
-
2 nhân âm 1 bằng
-
âm 2 cộng 3 bằng 1.
-
Vậy ta thấy rằng, điểm âm 1 phẩy 1
-
cũng nằm trên trục.
-
Vậy hệ số góc ở đây, sự thay đổi ở y so với x
-
nếu ta đi từ giữa 2 điểm bất kì
-
trên đường này, thì vẫn luôn là 2.
-
Nhưng bạn thấy 2 trong hàm gốc ở đâu?
-
Ồ bạn thấy 2 ngay ở đây.
-
Khi bạn viết vài thứ dưới dạng phương trình đoạn chắn,
-
trong đó bạng giải y 1 cách rõ ràng
-
y bằng hằng số nhân x lũy thừa 1
-
cộng hằng số khác, hằng số thứ 2 sẽ là
-
hệ số chắn của bạn, giao tuyến y của bạn
-
hay sẽ là 1 cách tìm ra giao tuyến y
-
điểm chắn chính là 1 điểm mà
-
đường thẳng cắt qua trục y,
-
và sau đó 2 này biển diễn hệ số góc.
-
Và điều này dễ hiểu vì khi cộng 1
-
vào x, bạn sẽ nhân nó với 2,
-
vậy bạn sẽ cộng thêm vào y 2.
-
Vậy đây chỉ là bạn mới làm quên
-
với ý tưởng dạng hệ số chắn,
-
nhưng bạn sẽ thấy ít nhất với tôi, đây là dạng dễ nhất
-
để nghĩ xem đồ thị của
-
hàm nào đó trông như thế nào,
-
vì nếu bạn được cho 1 cái khác,
-
nếu bạn được cho 1 phương trình tuyến tính khác,
-
giả sử y bằng âm x,
-
âm x cộng 2.
-
Ngay lập tức bạn nó, được rồi nhìn xem
-
điểm chặn y của tôi sẽ là điểm
-
0 phẩy 2, vậy tôi sẽ cắt trục y
-
ngay tại điểm đó và rồi tôi có 1 hệ số góc
-
hệ số ở đây là âm 1,
-
vậy tôi có 1 hệ số góc âm 1.
-
Vậy khi ta cộng 1 vào x, ta sẽ giảm đi
-
1 ở y.
-
Tăng x thêm 1, bạn sẽ giảm y đi 1.
-
Nếu bạn tăng x thêm 2, bạn sẽ giảm 2 ở y.
-
Và đường thẳng của ta sẽ như thế này.
-
Để tôi xem tôi có vẽ nó gọn lại được không
-
Nó sẽ trông như thế này,
-
Tôi nghĩ tôi có thể làm tốt hơn 1 chút.
-
Vì giấy của tôi được vẽ bằng tay.
-
Nó không lý tưởng nhưng tôi nghĩ bạn hiểu,
-
bạn hiểu điều đó.
-
Nó sẽ trông như thế này đây.
-
Vậy từ dạng hệ số góc,
-
rất dễ để tìm ra chặn y bằng bao nhiêu,
-
và rất đễ để tìm ra hệ số góc.
-
Hệ số góc ở đây bằng âm 1.
-
Đó là âm 1 ngay ở đây,
-
và chặn y, chặn ý
-
là điểm 0 phẩy 2,
-
rất dễ để tìm được vì về cơ bản
-
nó đã cho bạn thông tin ngay đây.