< Return to Video

Luiaards! Het eigenaardige leven van het traagste zoogdier ter wereld

  • 0:01 - 0:02
    Hallo.
  • 0:03 - 0:07
    Ik ben hier om jullie te vertellen
    over mijn dierlijke muze:
  • 0:07 - 0:09
    de luiaard.
  • 0:09 - 0:11
    (Gelach)
  • 0:11 - 0:15
    Ik leg de vreemde levens van
    het langzaamste zoogdier ter wereld vast,
  • 0:15 - 0:17
    al tien jaar lang.
  • 0:17 - 0:20
    Ik herinner me de eerste keer
    dat ik er een zag.
  • 0:20 - 0:24
    Hun bizarre lichamen fascineerden me.
  • 0:24 - 0:28
    Ik bedoel, hoe kan je niet houden
    van een dier dat geboren wordt
  • 0:28 - 0:30
    met een grijns op zijn gezicht?
  • 0:30 - 0:32
    (Gelach)
  • 0:32 - 0:34
    En met de behoefte om te knuffelen.
  • 0:34 - 0:35
    Publiek: Ahhh.
  • 0:36 - 0:40
    Maar luiaards zijn heel erg onbegrepen.
  • 0:40 - 0:43
    Ze zijn opgezadeld met een naam
    die naar een zonde verwijst
  • 0:43 - 0:47
    en vervloekt om hun slome levensstijl,
  • 0:47 - 0:50
    waarvan mensen vinden dat die
    geen plaats verdient tussen de sterksten,
  • 0:50 - 0:53
    in de snelle strijd om het voorbestaan.
  • 0:53 - 0:58
    Ik ben gekomen om jullie te vertellen dat
    we dit dier totaal verkeerd begrijpen --
  • 0:59 - 1:02
    en dat het begrijpen
    van de waarheid over de luiaard
  • 1:02 - 1:06
    ons en de planeet waar we ons allebei
    thuis voelen, kan helpen te redden.
  • 1:08 - 1:10
    Ik heb de laster over de luiaard herleid
  • 1:10 - 1:14
    naar een Spaanse veroveraar
    met de naam Valdés,
  • 1:14 - 1:20
    die als eerste de luiaard beschreef
    in zijn encyclopedie van de Nieuwe Wereld.
  • 1:20 - 1:22
    Hij beschreef de luiaard
  • 1:22 - 1:25
    als "het domste dier dat er
    in de wereld te vinden valt ...
  • 1:25 - 1:30
    Ik heb nog nooit zo'n lelijk dier gezien
    of een dier dat zo nutteloos is."
  • 1:30 - 1:31
    (Gelach)
  • 1:32 - 1:34
    Vertel ons eens wat je echt denkt, Valdés.
  • 1:34 - 1:35
    (Gelach)
  • 1:36 - 1:40
    Ik wil het ook eens hebben
    over de tekenkunsten van Valdés.
  • 1:40 - 1:42
    (Gelach)
  • 1:42 - 1:44
    Ik bedoel: wat is dat?
  • 1:44 - 1:46
    (Gelach)
  • 1:46 - 1:50
    Ik heb nog nooit zo'n nutteloze
    illustratie van een luiaard gezien.
  • 1:50 - 1:51
    (Gelach)
  • 1:51 - 1:55
    Aan de andere kant heeft hij de luiaard
    een opvallend menselijk gezicht gegeven,
  • 1:55 - 1:58
    en luiaards hebben inderdaad
    opvallend menselijke gezichten.
  • 1:59 - 2:04
    Deze luiaard die ik in Costa Rica
    fotografeerde, lijkt erg op Ringo Starr.
  • 2:04 - 2:06
    (Gelach)
  • 2:06 - 2:11
    Luiaards tonen sowieso
    een bijzondere gelijkenis met The Beatles.
  • 2:11 - 2:14
    (Gelach)
  • 2:14 - 2:18
    Ik ben bijzonder tevreden met Paul hier.
  • 2:19 - 2:24
    Net zoals The Beatles
    zijn luiaards ook bijzonder succesvol.
  • 2:24 - 2:28
    Ze stammen af van een oude lijn zoogdieren
    en er waren ooit tientallen soorten,
  • 2:28 - 2:32
    waaronder de reuzengrondluiaard,
    die zo groot was als een kleine olifant,
  • 2:32 - 2:35
    en één van de weinige dieren
    die groot genoeg waren
  • 2:35 - 2:38
    om hele avocadopitten
    op te eten en te verspreiden.
  • 2:39 - 2:41
    Dus ...
    (Gelach)
  • 2:41 - 2:43
    Enkele van jullie hebben het al door.
  • 2:43 - 2:44
    (Gelach)
  • 2:44 - 2:46
    Dat betekent dat we zonder luiaards
  • 2:46 - 2:50
    nu misschien geen avocado
    op toost zouden hebben,
  • 2:50 - 2:54
    waardoor hipsters overal ter wereld
    bedroefd aan het ontbijt zouden zitten.
  • 2:54 - 2:56
    (Gelach)
  • 2:56 - 3:01
    (Applaus)
  • 3:01 - 3:05
    Er zijn nu zes soorten overgebleven,
    die in twee groepen verdeeld zijn.
  • 3:05 - 3:08
    Je hebt de drievingerige
    escudo-eilandluiaard,
  • 3:08 - 3:12
    degenen met het Beatles-haar
    en de Mona Lisa-glimlach.
  • 3:13 - 3:15
    En er zijn tweevingerige luiaards.
  • 3:15 - 3:19
    Zij zien er meer uit als een kruising
    tussen een Wookiee en een varken.
  • 3:20 - 3:22
    Ze wonen in de jungles
    van Midden- en Zuid-Amerika,
  • 3:22 - 3:24
    en ze komen extreem vaak voor.
  • 3:24 - 3:27
    Er is een onderzoek uitgevoerd
    in de jaren 70,
  • 3:27 - 3:29
    in een tropisch regenwoud in Panama,
  • 3:29 - 3:34
    waaruit bleek dat de luiaard
    het meest voorkomende grote dier is.
  • 3:34 - 3:38
    Ze nemen een kwart van de totale biomassa
    aan zoogdieren in beslag.
  • 3:38 - 3:41
    Dat zijn ontzettend veel luiaards
  • 3:41 - 3:46
    en dit suggereert dat ze inderdaad
    iets heel goed doen.
  • 3:46 - 3:53
    Wat als we in plaats van de luiaard
    te bespotten omdat hij anders is,
  • 3:53 - 3:55
    we probeerden iets van hem te leren?
  • 3:57 - 4:01
    Wij mensen zijn geobsedeerd door snelheid.
  • 4:01 - 4:03
    Druk zijn is bijna een ereteken
  • 4:03 - 4:08
    en we vinden gemak belangrijker dan
    kwaliteit in onze zoektocht naar snelheid.
  • 4:09 - 4:14
    Onze verslaving aan het drukke leven
    verstikt onszelf en de planeet.
  • 4:15 - 4:20
    We verafgoden dieren zoals de cheeta,
    de 'Ferrari van het dierenrijk',
  • 4:20 - 4:24
    die van nul tot 100 kilometer per uur
    in drie seconden kan gaan.
  • 4:25 - 4:26
    En wat dan nog?
  • 4:26 - 4:30
    (Gelach)
  • 4:30 - 4:34
    (Applaus)
  • 4:34 - 4:35
    Wat dan nog?
  • 4:35 - 4:37
    De luiaard, aan de andere kant,
  • 4:37 - 4:41
    kan een ontspannen vijf meter
    per minuut bereiken,
  • 4:41 - 4:42
    als hij wind mee heeft.
  • 4:42 - 4:45
    (Gelach)
  • 4:45 - 4:47
    Maar snelheid heeft ook een prijs.
  • 4:47 - 4:51
    De cheeta is snel,
    maar dat gaat ten koste van kracht.
  • 4:51 - 4:53
    Ze kunnen geen gevecht riskeren,
  • 4:53 - 4:58
    dus raken ze een op de negen prooien kwijt
    aan sterkere roofdieren zoals hyena's.
  • 4:58 - 4:59
    Het is niet gek dat ze lachen.
  • 4:59 - 5:00
    (Gelach)
  • 5:00 - 5:02
    De luiaard, aan de andere kant,
  • 5:02 - 5:05
    heeft een minder opvallende aanpak
    om aan eten te komen.
  • 5:05 - 5:08
    Ze overleven door het vangen en opeten
  • 5:08 - 5:10
    van stilhangende blaadjes.
  • 5:10 - 5:12
    (Gelach)
  • 5:12 - 5:16
    Maar blaadjes willen net zo min
    als antilopen opgegeten worden,
  • 5:16 - 5:19
    dus zitten ze vol met gifstoffen
    en zijn ze moeilijk te verteren.
  • 5:19 - 5:21
    Dus om die te kunnen eten
  • 5:21 - 5:24
    moet de luiaard ook een atleet worden --
  • 5:24 - 5:26
    een verteeratleet.
  • 5:26 - 5:27
    (Gelach)
  • 5:27 - 5:30
    Het geheime wapen van de luiaard
    is een maag met vier kamers
  • 5:30 - 5:33
    en meer dan genoeg tijd.
  • 5:33 - 5:35
    Ze hebben de traagste spijsvertering
    van alle zoogdieren.
  • 5:35 - 5:39
    Het kan wel een maand duren
    voordat een enkel blaadje verteerd is,
  • 5:39 - 5:43
    waardoor hun lever meer dan genoeg
    tijd heeft om die gifstoffen te verwerken.
  • 5:44 - 5:48
    Luiaards zijn dus niet lui.
  • 5:48 - 5:50
    Nee, ze hebben het druk.
  • 5:51 - 5:52
    Met verteren.
  • 5:52 - 5:54
    (Gelach)
  • 5:54 - 5:56
    Ja, ontzettend druk.
  • 5:56 - 5:57
    (Gelach)
  • 5:57 - 6:01
    Die luiaard is hard aan het werk,
    heel hard aan het werk.
  • 6:01 - 6:03
    En blaadjes hebben natuurlijk
    een lage calorische waarde,
  • 6:04 - 6:08
    dus zijn luiaards geëvolueerd
    om zo min mogelijk energie te spenderen.
  • 6:08 - 6:11
    Ze doen zo'n 10 keer minder werk
    dan een zoogdier van gelijke grootte
  • 6:11 - 6:15
    en overleven op slechts
    100 calorieën per dag
  • 6:15 - 6:18
    dankzij een aantal geniale aanpassingen.
  • 6:19 - 6:21
    De drievingerige escudo-eilandluiaard
  • 6:21 - 6:23
    heeft meer nekwervels
    dan welk dier dan ook,
  • 6:23 - 6:25
    zelfs meer dan een giraf.
  • 6:25 - 6:29
    Dit betekent dat ze hun hoofd
    270 graden kunnen draaien
  • 6:29 - 6:31
    en helemaal om zich heen kunnen grazen
  • 6:31 - 6:35
    zonder helemaal de moeite te hoeven doen
    om hun lichaam te bewegen.
  • 6:35 - 6:37
    (Gelach)
  • 6:38 - 6:42
    Het betekent ook dat ze
    verrassend goede zwemmers zijn.
  • 6:42 - 6:44
    Luiaards kunnen drie keer sneller
    in het water dobberen
  • 6:44 - 6:48
    dan dat ze zich
    aan wal kunnen voortbewegen.
  • 6:48 - 6:50
    Ze blijven drijven door middel van ...
  • 6:50 - 6:51
    opgesloten gas.
  • 6:51 - 6:53
    (Gelach)
  • 6:53 - 6:55
    Dus --
  • 6:55 - 6:56
    (Gelach)
  • 6:56 - 7:00
    de luiaard is zover we weten
    het enige zoogdier dat geen winden laat.
  • 7:00 - 7:01
    Als ze gas kwijt moeten,
  • 7:01 - 7:04
    wordt het daadwerkelijk
    opnieuw in hun bloed opgenomen
  • 7:04 - 7:08
    en oraal weer uitgestoten
    als een soort mondscheet.
  • 7:08 - 7:11
    (Gelach)
  • 7:12 - 7:15
    Hun levens ondersteboven keren
    bespaart nog meer energie.
  • 7:15 - 7:20
    Ze hebben ongeveer de helft minder
    skeletspieren dan een aards zoogdier.
  • 7:20 - 7:24
    Ze hebben niet zoveel strekspieren,
  • 7:24 - 7:25
    die het gewicht dragen;
  • 7:25 - 7:29
    in plaats daarvan vertrouwen ze
    op trekspieren om zich vooruit te trekken.
  • 7:30 - 7:34
    Ze hebben lange haken als klauwen
    en een hoge weerstand tegen vermoeidheid,
  • 7:34 - 7:39
    dus kunnen ze overal aanhaken en hangen
    als een vrolijke, harige hangmat,
  • 7:39 - 7:41
    uren achter elkaar.
  • 7:41 - 7:44
    Luiaards kunnen bijna alles doen
    vanuit deze omgekeerde positie.
  • 7:44 - 7:47
    Ze kunnen slapen, eten
    en zelfs bevallen in die houding.
  • 7:47 - 7:51
    Hun nek en bloedvaten zijn
    op een unieke manier aangepast
  • 7:51 - 7:54
    om bloed te pompen en eten door te slikken
    tegen de zwaartekracht in.
  • 7:55 - 7:57
    Ze hebben plakkerige
    stukjes op hun ribben,
  • 7:57 - 8:01
    die voorkomen dat hun enorme maag
    hun longen platdrukt.
  • 8:01 - 8:04
    En hun vacht groeit
    in tegengestelde richting,
  • 8:04 - 8:07
    zodat ze droog kunnen druppelen
    na een tropische regenbui.
  • 8:09 - 8:14
    Het enige probleem ontstaat
    wanneer je een luiaard rechtop draait,
  • 8:14 - 8:17
    want dan neemt de zwaartekracht
    zijn waardigheid weg.
  • 8:17 - 8:18
    Publiek: Ahhh.
  • 8:18 - 8:21
    Ze kunnen zichzelf niet rechtop houden.
  • 8:21 - 8:26
    Dus trekken ze hun lichamen voort alsof ze
    een plat vlak aan het beklimmen zijn.
  • 8:26 - 8:29
    Dit is volgens mij de reden
    waarom ontdekkingsreizigers als Valdés
  • 8:29 - 8:30
    zo negatief dachten:
  • 8:30 - 8:35
    omdat ze de luiaard uit hun verband zagen
    en met de verkeerde kant boven.
  • 8:36 - 8:41
    Ik heb vele gelukkige uren gebiologeerd
    naar bewegende luiaards gekeken.
  • 8:41 - 8:45
    Hun gebrek aan spierkracht heeft
    hun kracht of behendigheid niet gehinderd.
  • 8:46 - 8:49
    De zenmeesters van de natuur
    bewegen langzaam,
  • 8:49 - 8:51
    als een vertraagd Zwanenmeer --
  • 8:51 - 8:53
    (Gelach)
  • 8:53 - 8:56
    met controle over hun lichaam
    als die van een tai chi-meester.
  • 8:57 - 9:02
    Deze is halverwege het bewegen
    in slaap gevallen, wat vaker voorkomt.
  • 9:02 - 9:05
    (Gelach)
  • 9:06 - 9:07
    Je vraagt je misschien af:
  • 9:07 - 9:11
    Hoe voorkomt een hangend zakje verterende
    blaadjes dat hij opgegeten wordt?
  • 9:11 - 9:12
    Goede vraag.
  • 9:12 - 9:15
    Dit is een belangrijke vijand
    van de luiaard.
  • 9:15 - 9:16
    Het is de harpij.
  • 9:17 - 9:19
    Hij kan snelheden
    tot 80 kilometer per uur bereiken,
  • 9:19 - 9:22
    heeft klauwen ter grootte
    van die van een grizzlybeer,
  • 9:22 - 9:24
    een vlijmscherp gezichtsvermogen,
  • 9:24 - 9:26
    en die ring van veren focust het geluid,
  • 9:26 - 9:29
    zodat hij het zachtste geruis
    van een blaadje kan horen.
  • 9:30 - 9:35
    De luiaard heeft daarentegen
    een slecht gehoor, kan slecht zien,
  • 9:35 - 9:38
    en wegrennen van gevaar
    is duidelijk geen optie.
  • 9:38 - 9:42
    Ze overleven door
    een onzichtbaarheidsmantel
  • 9:42 - 9:44
    die Harry Potter niet zou misstaan.
  • 9:45 - 9:48
    Hun vacht heeft gleuven
    die vocht aantrekken
  • 9:48 - 9:51
    en werken net als kleine
    hydrocultuur-tuintjes voor algen,
  • 9:51 - 9:54
    en ze trekken ook
    een scala aan ongewervelden aan.
  • 9:54 - 9:59
    Ze vormen hun eigen,
    langzaam bewegende miniatuurecosysteem.
  • 9:59 - 10:02
    Ze worden één met de bomen.
  • 10:02 - 10:04
    En we denken dat hun
    bewegingen zo traag zijn
  • 10:04 - 10:07
    dat ze onder de radar
    van de monsterlijke harpij blijven,
  • 10:07 - 10:10
    terwijl die over het bladerdak vliegt,
    op zoek naar beweging.
  • 10:11 - 10:14
    Luiaards zijn onopvallende ninja's
  • 10:14 - 10:17
    en ze verlaten zelden
    de veiligheid van het bladerdak --
  • 10:17 - 10:18
    behalve om te ontlasten,
  • 10:18 - 10:22
    wat ze ongeveer eenmaal per week doen
    aan de voet van een boom.
  • 10:22 - 10:27
    Dit risicovolle en energieke gedrag
    is lang een mysterie geweest
  • 10:27 - 10:30
    en er zijn veel theorieën
    over waarom ze dit doen.
  • 10:30 - 10:36
    Ik denk dat ze stiekem geurberichtjes
    achterlaten voor potentiële partners.
  • 10:37 - 10:42
    Want luiaards zijn normaal gesproken
    stille, solitaire dieren,
  • 10:42 - 10:44
    behalve wanneer het vrouwtje loops is.
  • 10:44 - 10:49
    Ze klimt naar de top van een boom
    en schreeuwt om seks.
  • 10:49 - 10:51
    In D kruis.
  • 10:51 - 10:53
    (Gelach)
  • 10:53 - 10:54
    Geloven jullie me niet?
  • 10:55 - 10:57
    (Geluid van een gillende luiaard)
  • 10:57 - 10:58
    D kruis.
  • 10:59 - 11:02
    Alleen deze noot trekt de aandacht
    van het mannetje.
  • 11:02 - 11:05
    Het imiteert het geluid van de kiskadie.
  • 11:05 - 11:07
    Dus het vrouwtje blijf onzichtbaar,
  • 11:07 - 11:10
    zelfs wanneer ze zo hard
    als ze kan om seks jodelt.
  • 11:11 - 11:15
    Haar geheime booty call klinkt
    tot mijlenver over het bladerdak
  • 11:15 - 11:19
    en mannetjes vinden langzaam maar zeker
    de weg naar haar toe.
  • 11:19 - 11:23
    (Gelach)
  • 11:23 - 11:28
    Ik denk dat de geurberichtjes in haar poep
    Romeo de goede boom in leiden,
  • 11:28 - 11:32
    zodat hij geen waardevolle energie
    verspilt door de verkeerde in te klimmen.
  • 11:33 - 11:36
    Seks is trouwens het enige
    dat luiaards snel doen.
  • 11:36 - 11:38
    Ik heb het hen in het wild zien doen
  • 11:38 - 11:41
    en ze zijn klaar binnen een paar seconden.
  • 11:41 - 11:44
    Maar waarom zou je er
    waardevolle energie aan verspillen,
  • 11:44 - 11:46
    zeker na zo'n reis?
  • 11:46 - 11:48
    (Gelach)
  • 11:48 - 11:51
    In tegenstelling tot andere zoogdieren
    verspillen luiaards ook geen tijd
  • 11:51 - 11:54
    aan het op peil houden van
    een constante warme lichaamstemperatuur.
  • 11:54 - 11:56
    Energie van de zon is gratis,
  • 11:56 - 11:58
    dus nemen ze zonnebaden,
    net als hagedissen,
  • 11:58 - 12:01
    en hebben ze een ongebruikelijk
    dikke vacht voor de tropen,
  • 12:01 - 12:03
    waar ze de warmte in vasthouden.
  • 12:03 - 12:08
    Luiaards hebben
    een bizar trage stofwisseling.
  • 12:08 - 12:10
    We denken dat dit kan verklaren
  • 12:10 - 12:13
    waarom ze soms kunnen herstellen
    van verwondingen
  • 12:13 - 12:15
    waar de meeste dieren aan zouden sterven.
  • 12:15 - 12:18
    Deze luiaard herstelde
    van een dubbele amputatie
  • 12:18 - 12:24
    en ik ken luiaards die zelfs elektrocutie
    door een hoogspanningskabel overleefden.
  • 12:25 - 12:30
    Een trage stofwisseling zou de sleutel
    kunnen zijn om uitsterven te voorkomen.
  • 12:30 - 12:34
    Onderzoekers aan de universiteit
    van Kansas die weekdieren bestudeerden,
  • 12:34 - 12:36
    ontdekten dat een snelle stofwisseling
  • 12:36 - 12:40
    voorspelde welke soorten weekdieren
    uitgestorven waren.
  • 12:42 - 12:47
    Luiaards leven in verschillende vormen
    al 40 miljoen jaar op deze planeet.
  • 12:48 - 12:52
    Het geheim van hun succes
    is hun luie aard.
  • 12:52 - 12:56
    Het zijn iconen op het gebied
    van energie besparen.
  • 12:57 - 12:59
    Ik heb de Sloth Appreciation
    Society opgericht
  • 12:59 - 13:05
    om hun trage, stabiele, duurzame levens
    te beschermen en te stimuleren.
  • 13:07 - 13:09
    Ik ben nogal een snel figuur.
  • 13:09 - 13:11
    Dat hadden jullie vast geraden.
  • 13:11 - 13:15
    En de luiaards hebben mij geleerd
    hoe ik rustiger aan kan doen.
  • 13:15 - 13:17
    En ik denk dat de planeet
    er baat bij zou hebben
  • 13:17 - 13:22
    als we allemaal een voorbeeld
    aan hen zouden nemen.
  • 13:23 - 13:27
    Wat als we allemaal
    onze innerlijke luiaard omarmen
  • 13:27 - 13:28
    door rustiger aan te doen,
  • 13:28 - 13:30
    meer mindful te zijn,
  • 13:30 - 13:32
    verspillend gemak te verminderen,
  • 13:32 - 13:35
    economisch met onze energie om te gaan,
  • 13:35 - 13:37
    creatief dingen te hergebruiken,
  • 13:37 - 13:40
    en opnieuw in verbinding
    te komen met de natuur?
  • 13:41 - 13:43
    Anders vrees ik
  • 13:43 - 13:46
    dat wij mensen uiteindelijk
  • 13:46 - 13:50
    'de domste dieren ter wereld'
    blijken te zijn.
  • 13:52 - 13:53
    Heel erg bedankt.
  • 13:53 - 13:55
    Moge de luiaard bij jullie zijn!
  • 13:55 - 13:58
    (Applaus)
Title:
Luiaards! Het eigenaardige leven van het traagste zoogdier ter wereld
Speaker:
Lucy Cooke
Description:

Luiaards bestaan al meer dan 40 miljoen jaar op deze planeet. Wat is het geheim van hun succes? In een komische talk leidt zoöloog Lucy Cooke ons rond in het eigenaardige leven van het traagste zoogdier ter wereld en laat ze ons zien wat we kunnen leren van hun geniale aanpassingen.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
14:11

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.