Daniel Tammet:Bilmenin farklı yolları

Daniel Tammet'in dilsel, sayısal ve görsel sinestezisi var- yani onun, kelime, sayı ve renk algısı; dünyayı yeni bir yolla algılamayı ve anlamayı sağlayacak şekilde harmanlanmıştır. "Mavi Bir Günde Doğmuştu"nun yazarı Daniel Tammet , sanatını ve dillere duyduğu tutkuyu, parlak zihnine atılan bu kısacık bakışla paylaşıyor.

Ben bir dahiyim

ya da daha açıkçası,

yüksek- işlevli

bir otistik dahiyim.

Bu nadir bir durumdur.

Hele ki, benim durumumda olduğu gibi

öz-farkındalık

ve lisan hakimiyetiyle

beraber olması daha da nadirdir.

Sıklıkla biriyle tanıştığımda

ve hakkımda bunu öğrendiklerinde

belli bir tuhaflık oluyor.

Bunu gözlerinde görebiliyorum.

Bana birşeyler sormak istiyorlar.

Ve sonunda, çoğu zaman,

bu dürtü onlardan kuvvetli çıkıyor

ve söyleyiveriyorlar:

"Sana doğum tarihimi versem,

haftanın hangi gününde doğduğumu bana söyleyebilir misin?"

(Gülüşmeler)

Ya da küp köklerden bahsediyorlar

veya uzun bir sayıyı ya da uzun bir metni ezberden okumamı istiyorlar.

Umarım, eğer bugün size

bir çeşit tek kişilik dahi şovu

sergilemezsem beni affedin.

Bunun yerine,

doğum günleri ve küpköklerden

çok daha ilginç bir şey hakkında,

biraz daha derin

ve benim zihnime, işten daha yakın

birşey hakkında konuşacağım.

Sizinle kısaca

algılama hakkında konuşmak istiyorum.

Ona isim kazandıracak

oyunları ve kısa öyküleri yazarken

Anton Chekhov

çevresindeki dünya hakkında

gözlemlerini,

diğer insanların kaçırmış göründüğü

küçük detayları

not ettiği bir defter tuttu

Chekhov'u ve onun insan hayatına

benzersiz bakışını her okuduğumda ,

ben de neden bir yazar olduğumu

hatırlarım.

Kitaplarımda,

algının doğasını

ve algılamanın farklı türlerinin,

bilmenin ve anlamanın farklı türlerini

nasıl yarattığını keşfediyorum.

İşte, çalışmalarımdan çıkarılmış

üç tane soru.

Bunları çözmeyi denemek yerine,

sizden bir dakikalığına

onlara baktığınızda

aklınızdan ve kalbinizden geçen

sezgiler ve içgüdülerini

düşünmenizi isteyeceğim.

Örneğin, hesap yapma.

Çözümün sayı çizgisinin neresine düşebileceğini

hissedebiliyor musunuz?

Veya yabancı sözcüğe ve seslere bakın.

Size doğru gelen anlamların çeşitliliğini

sezebiliyormusunuz?

Ve şiir dizeleri konusunda ,

neden şair 'rabbit' (tavşan) yerine

'hare' (tavşan) kelimesini kullandı?

Sizden bunu yapmanızı istiyorum

çünkü, kişisel algılarımızın, gördüğünüz gibi,

bilgiyi edinmemizin tam kalbinde

yer aldığına inanıyorum.

Soyut düşünme yerine,

estetik yargılar

tüm bildiklerimizi bilmemizi sağlayan

sürece rehberlik eder

ve şekillendirir.

Ben bunun çok uç bir örneğiyim.

Benim sayı ve kelimeler dünyam

renk, duygu ve kişilikle

harmanlanmıştır.

Juan'ın dediği gibi

bu, bilim adamlarının sinestezi dedikleri ,

duyular arasında

sıradışı bir bağlantı durumudur.

İşte 1'den 12'ye rakamlar

benim gördüğüm halleriyle-

her rakam kendine ait şekil ve karakteriyle birlikte.

Bir , beyaz bir ışık parlaması.

Altı, küçük ve çok üzgün bir kara delik.

Çizimler burada siyah-beyaz

ama benim zihnimde renkleri var.

Üç, yeşil.

Dört, mavi.

Beş,sarı.

Ben aynı zamanda resim yapıyorum.

İşte resimlerimden bir tanesi.

Bu, iki asal sayının çarpımı.

Üç boyutlu şekiller

ve ortada oluşturdukları alan

yeni bir şekil yaratıyor,

işlemin sonucunu.

Peki ya daha büyük sayılar?

Şey ,matematik sabiti Pi'den

daha büyüğünü bulamazsınız.

Bu sonsuz bir sayı--

gerçekten sonsuza dek gider.

Pi sayısının

ilk 20 ondalığını yaptığım bu resimde,

renkleri ,

duyguları ve dokuları alıyor,

ve onları dalgalanan sayısal bir

manzara içinde biraraya getiriyorum.

Ancak, sadece sayıları renkli görmüyorum.

Kelimelerin de , benim için,

renkleri ve duyguları

ve dokuları var.

Ve bu da "Lolita" romanından

bir açılış ifadesi.

Ve Nabokov'un kendisi de sinestetik idi.

Ve burada

benim L sesini algılayışımın

alliterasyonun ortaya çıkmasına

nasıl yardım ettiğini görebilirsiniz.

Başka bir örnek:

biraz daha matematiksel.

Ve merak ediyorum acaba içinizden biri

"The Great Gatsby" den alınan bu cümlenin

yapısını farkedecek mi.

Bir hece dizisi var--

wheat, bir ;

prairies, iki;

lost Swede towns, üç--

bir, iki, üç.

Ve bu zihinde çok hoş bir etki yapıyor,

ve cümlenin

doğru hissettirmesini sağlıyor.

Haydi size bir dakika önce gösterdiğim

sorulara geri dönelim.

64 çarpı 75.

Eğer satranç oynayanınız varsa ,

bileceksiniz ki 64

bir tam kare sayıdır,

ve bu nedenle satranç tahtalarının,

sekize sekiz,

64 karesi vardır.

Yani, bu bize gözümüzde

canlandırabileceğimiz, algılayabileceğimiz bir şekil verir.

Peki ya 75?

Eğer 100,

Eğer 100'ü bir kare olarak düşünürsek,

75 böyle görünürdü.

Şimdi yapmamız gereken

zihnimizde bu iki resmi

biraraya koymak--

işte böyle birşey.

64; 6400 olur.

Ve sağ köşede ,

hiç birşey hesaplamak zorunda değilsiniz.

Dörde dört ; yukarı ve aşağı--

sonuç 16.

Yani işlemin sizden asıl yapmanızı istediği

16,

16, 16

Bu, size okulda öğrettikleri matematikten

daha kolay, eminim.

Bu, 16,16,16; 48,

4800--

4800,

işlemin cevabı.

Nasıl yapıldığını bildiğinizde kolay.

(Gülüşmeler)

İkinci soru İzlandaca bir kelime idi.

Burada İzlandaca konuşan fazla kimse

olmadığını farzediyorum.

Seçenekleri ikiye indirmeme izin verin.

Hnugginn:

mutlu bir kelime mi,

hüzünlü bir kelime mi?

Ne dersiniz ?

Tamam.

Bazı insanlar mutlu bir kelime olduğunu söylerler.

birçok insan, insanların çoğunluğu,

hüzünlü olduğunu söylüyor.

Ve aslında hüzünlü anlamına gelir.

(Gülüşmeler)

Neden, istatistiksel olarak,

insanların çoğu

bir kelimenin ,buradaki durumda, hüzünlü olduğunu

başka durumlarda, ağır olduğunu söylerler.

Benim teorime göre ,dil öyle bir yolla gelişir ki,

sesler,

dinleyicinin

öznel ve kişisel

sezgi deneyimlerine uyar,

eşleşir.

Haydi üçüncü soruya bir bakalım.

John Keats'in şiirinden bir dize.

Kelimeler , sayılar gibi,

nesnelerle dünyamızı oluşturan

olaylar ve güçler

arasındaki esas ilişkileri

ifade eder.

Şu mantıklıdır ki, bu dünyada var olan bizler,

hayatlarımız süresince

sezgisel olarak bu ilişkileri absorbe etmekteyizdir.

Ve şairler, diğer sanatçılar gibi,

bu sezgiye dayalı anlayışlarla oynarlar.

'Hare' olayına gelince,

İngilizce'de birden çok çağrışımı olan bir kelimedir.

Aynı zamanda başınızda büyüyen lifler anlamına da gelebilir.

Ve düşünürsek--

resmi koymama izin verin--

lifler kırılganlığı temsil eder.

En hafif bir harekete boyun eğerler,

veya devinime veya duyguya.

Yani, bir kırılganlık ve gerginlik

atmosferi elde etmiş oldunuz.

Tavşanın (hare) kendisi--

bir kedi değil, köpek değil--

neden bir tavşan (hare)?

Çünkü, resmi düşünün,

kelimeyi değil , resmi.

Aşırı uzun kulaklar,

aşırı büyük ayaklar,

topallamanın ve ürpermenin ne demek olduğunu

sezgisel olarak zihnimizde

canlandırmamıza yardım eder.

Umarım bu birkaç dakikada,

sizinle, benim açımdan bakınca görünenlerin

birazını paylaşabilmişimdir

ve size

kelimelerin, renkleri ve duyguları;

sayıların, şekilleri ve kişilikleri olduğunu gösterebilmişimdir.

Dünya, sıklıkla göründüğünden

daha zengin

daha geniştir.

Umarım sizlere dünyayı yeni gözlerle

görmeyi öğrenme isteğini verebilmişimdir.

Teşekkürler.

(Alkış)