< Return to Video

Durumsal ironi: Düşündüğünüzün tam tersi - Christopher Warner

  • 0:17 - 0:18
    Şunu bir düşünün:
  • 0:18 - 0:20
    arkadaşınızla beraber
    bir komedi izliyorsunuz
  • 0:20 - 0:23
    ve umursamaz bir yan karakter
  • 0:23 - 0:25
    dört katlı bir düğün pastasıyla
    içeri giriyor.
  • 0:25 - 0:26
    Ayağı takılıp
  • 0:26 - 0:27
    düşüyor
  • 0:27 - 0:29
    ve yüzü pastanın içine batıyor.
  • 0:29 - 0:31
    Arkadaşınız gülmekten kırılmış
    bir hâlde şöyle diyor:
  • 0:31 - 0:35
    ''Bu çok komik! Çok ironik!''
  • 0:35 - 0:36
    Peki siz ne yaparsınız?
  • 0:36 - 0:38
    Onunla birlikte kahkahalarla gülüp
  • 0:38 - 0:42
    ironinin böyle feci şekilde
    yanlış anlaşılmasına göz mü yumarsınız?
  • 0:42 - 0:43
    Yoksa ukala görünmeyi göze alıp
  • 0:43 - 0:46
    ironinin gerçek anlamını
    açıklamaya mı çalışırsınız?
  • 0:46 - 0:49
    Benim gibiyseniz ikinciyi seçersiniz.
  • 0:49 - 0:53
    Ne yazık ki ironi
    tamamen yanlış anlaşılıyor.
  • 0:53 - 0:54
    komik ya da rastlantısal
  • 0:54 - 0:58
    ne görsek bu terimi ortaya atıyoruz.
  • 0:58 - 1:01
    Pek çok ironi örneği komik olsa da
  • 1:01 - 1:04
    ironik olmanın asıl noktası bu değil.
  • 1:04 - 1:07
    Bir durum ancak gerçekleşen şey
  • 1:07 - 1:11
    beklenenin tam tersi olduğunda ironiktir.
  • 1:11 - 1:13
    Eğer olmasını beklediğiniz A
    ama gerçekte olan B ise
  • 1:13 - 1:15
    o zaman ironi vardır.
  • 1:15 - 1:18
    Pastayı düşürme komedisini
    örnek alalım.
  • 1:18 - 1:21
    Biri tek başına taşımaması gereken
    bir şeyi riskli bir şekilde
  • 1:21 - 1:23
    taşıyarak içeri girdiğinde
  • 1:23 - 1:25
    ayağı takılıp düştüğünde
    ve ortalık battığında
  • 1:25 - 1:28
    bu komik olsa da ironik değildir.
  • 1:28 - 1:30
    Aslında muhtemelen büyük bir pastayı
  • 1:30 - 1:33
    tek başına dikkatsizce taşıyan birinin
    takılıp düşmesini beklersiniz.
  • 1:33 - 1:36
    Düştüğünde de gerçekleşen şey
    beklentinize uygundur
  • 1:36 - 1:39
    ve bu nedenle durum ironi değildir.
  • 1:39 - 1:42
    Peki ya pastayı taşıyan bu kişi
    1996 Atlanta Olimpiyatları'nda
  • 1:42 - 1:44
    pasta taşıma yarışlarında kazandığı
  • 1:44 - 1:47
    bir altın madalya takıyor olsaydı?
  • 1:47 - 1:50
    Peki bu kişi profesyonel
    bir pasta taşıyıcısı olsaydı?
  • 1:50 - 1:53
    İşte o zaman
    bu kadar büyük bir pastayı taşırken
  • 1:53 - 1:55
    çok daha becerikli olacağına dair
  • 1:55 - 1:58
    haklı bir beklentiniz olacaktı.
  • 1:58 - 2:03
    Sizin bu haklı beklentiniz, takılıp düşen
    kişi tarafından karşılanmadığında
  • 2:03 - 2:05
    bu ironinin bir örneği olurdu.
  • 2:05 - 2:06
    Başka bir örnek verelim.
  • 2:06 - 2:09
    Olgun bir kişi mesajlaşıyor
    ve blog yazıyor.
  • 2:09 - 2:11
    Yaşça olgun insanlarla ilgili
  • 2:11 - 2:13
    yaygın ve makul beklenti
  • 2:13 - 2:17
    teknolojiden hoşlanmamaları
    veya teknolojiden pek de anlamamaları,
  • 2:17 - 2:19
    mesela bilgisayarı açıp
    kapatmakta zorlanmaları
  • 2:19 - 2:23
    ya da 1980'lerden kalma tuğla gibi
    cep telefonlarına sahip olmaları yönünde.
  • 2:23 - 2:25
    Onlardan internete bağlanmaları,
  • 2:25 - 2:26
    mesajlaşacak
  • 2:26 - 2:28
    veya blog yazacak bilgiye
  • 2:28 - 2:29
    sahip olmalarını bekleyemeyiz,
  • 2:29 - 2:32
    çünkü bunlar, onların zamanında olmayan
  • 2:32 - 2:35
    yeni ve uğraşlı şeyler.
  • 2:35 - 2:37
    Bu yüzden bir büyükanne telefonundan
  • 2:37 - 2:39
    takma dişlerinin veya torunlarının
  • 2:39 - 2:41
    fotoğraflarını paylaştığı zaman
  • 2:41 - 2:43
    ironi ortaya çıkar.
  • 2:43 - 2:46
    Durumla ilgili makul beklentiler
    karşılanmamış olur.
  • 2:46 - 2:48
    Bu ironidir.
  • 2:48 - 2:51
    Yani pastayı düşüren adam
    ironik olmayabilir,
  • 2:51 - 2:55
    ancak hayatta ironik olan
    her türlü durum vardır.
  • 2:55 - 2:59
    Dışarı bir göz atın
    ve gerçek ironi örnekleri bulun.
Title:
Durumsal ironi: Düşündüğünüzün tam tersi - Christopher Warner
Speaker:
Christopher Warner
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/situational-irony-the-opposite-of-what-you-think-christopher-warner

İroni ile çoğu insanın ironi diye düşündüğü ve kolayca ''bu ironik'' dediği şey aslında birbirinden çok farklı şeyler. Christopher Warner ironinin artık doğru anlaşılmasını istiyor: Bir şey ancak normalde beklenenin tam tersi ise ironiktir.

Ders: Christopher Warner
Animasyon: Ben Pearce.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:12

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.