Şunu bir düşünün:
arkadaşınızla beraber
bir komedi izliyorsunuz
ve umursamaz bir yan karakter
dört katlı bir düğün pastasıyla
içeri giriyor.
Ayağı takılıp
düşüyor
ve yüzü pastanın içine batıyor.
Arkadaşınız gülmekten kırılmış
bir hâlde şöyle diyor:
''Bu çok komik! Çok ironik!''
Peki siz ne yaparsınız?
Onunla birlikte kahkahalarla gülüp
ironinin böyle feci şekilde
yanlış anlaşılmasına göz mü yumarsınız?
Yoksa ukala görünmeyi göze alıp
ironinin gerçek anlamını
açıklamaya mı çalışırsınız?
Benim gibiyseniz ikinciyi seçersiniz.
Ne yazık ki ironi
tamamen yanlış anlaşılıyor.
komik ya da rastlantısal
ne görsek bu terimi ortaya atıyoruz.
Pek çok ironi örneği komik olsa da
ironik olmanın asıl noktası bu değil.
Bir durum ancak gerçekleşen şey
beklenenin tam tersi olduğunda ironiktir.
Eğer olmasını beklediğiniz A
ama gerçekte olan B ise
o zaman ironi vardır.
Pastayı düşürme komedisini
örnek alalım.
Biri tek başına taşımaması gereken
bir şeyi riskli bir şekilde
taşıyarak içeri girdiğinde
ayağı takılıp düştüğünde
ve ortalık battığında
bu komik olsa da ironik değildir.
Aslında muhtemelen büyük bir pastayı
tek başına dikkatsizce taşıyan birinin
takılıp düşmesini beklersiniz.
Düştüğünde de gerçekleşen şey
beklentinize uygundur
ve bu nedenle durum ironi değildir.
Peki ya pastayı taşıyan bu kişi
1996 Atlanta Olimpiyatları'nda
pasta taşıma yarışlarında kazandığı
bir altın madalya takıyor olsaydı?
Peki bu kişi profesyonel
bir pasta taşıyıcısı olsaydı?
İşte o zaman
bu kadar büyük bir pastayı taşırken
çok daha becerikli olacağına dair
haklı bir beklentiniz olacaktı.
Sizin bu haklı beklentiniz, takılıp düşen
kişi tarafından karşılanmadığında
bu ironinin bir örneği olurdu.
Başka bir örnek verelim.
Olgun bir kişi mesajlaşıyor
ve blog yazıyor.
Yaşça olgun insanlarla ilgili
yaygın ve makul beklenti
teknolojiden hoşlanmamaları
veya teknolojiden pek de anlamamaları,
mesela bilgisayarı açıp
kapatmakta zorlanmaları
ya da 1980'lerden kalma tuğla gibi
cep telefonlarına sahip olmaları yönünde.
Onlardan internete bağlanmaları,
mesajlaşacak
veya blog yazacak bilgiye
sahip olmalarını bekleyemeyiz,
çünkü bunlar, onların zamanında olmayan
yeni ve uğraşlı şeyler.
Bu yüzden bir büyükanne telefonundan
takma dişlerinin veya torunlarının
fotoğraflarını paylaştığı zaman
ironi ortaya çıkar.
Durumla ilgili makul beklentiler
karşılanmamış olur.
Bu ironidir.
Yani pastayı düşüren adam
ironik olmayabilir,
ancak hayatta ironik olan
her türlü durum vardır.
Dışarı bir göz atın
ve gerçek ironi örnekleri bulun.