< Return to Video

Barefoot хөдөлгөөнөөс суралцах нь

  • 0:00 - 0:04
    Би та бүхнийг өөр ертөнц рүү
    аваачмаар байна.
  • 0:04 - 0:06
    Мөн би 45 жил үргэлжилсэн
  • 0:06 - 0:09
    ядуус буюу өдөрт $1-с бага
  • 0:09 - 0:12
    орлоготой иргэдтэй
  • 0:12 - 0:16
    өнгөрүүлсэн түүхээ өгүүлмээр байна.
  • 0:18 - 0:21
    Би Энэтхэгийн дээд зиндааны,
  • 0:21 - 0:25
    ямбатай, үнэтэй сургуульд сурч,
  • 0:25 - 0:29
    тэр маань намайг үгүй хийх дөхсөн юм.
  • 0:31 - 0:34
    Би дипломат, багш, эмч болоход
  • 0:34 - 0:36
    бэлэн болсон байлаа.
  • 0:36 - 0:40
    Бүгд бэлэн.
  • 0:40 - 0:42
    Одоо тэгэж харагддагүй ч
    би 3 жилийн турш
  • 0:42 - 0:45
    сквош теннисийн Энэтхэгийн
    үндэсний аварга байлаа.
  • 0:45 - 0:47
    (Инээд)
  • 0:47 - 0:50
    Бүхий л зүйлс өмнө минь бэлэн байлаа.
  • 0:50 - 0:52
    Бүх зүйл хөл доор минь.
  • 0:52 - 0:55
    Алдах аргагүй мэт байлаа.
  • 0:55 - 0:57
    Гэнэт сониуч зандаа хөтлөгдөн
  • 0:57 - 0:59
    тосгонд очиж, амьдарч, ажиллаж,
  • 0:59 - 1:01
    ямар байдгийг нь мэдмээр санагдлаа.
  • 1:01 - 1:03
    Ингээд 1965 онд,
  • 1:03 - 1:07
    би Энэтхэгийн хамгийн аймшигт,
    өлсгөлөнгөөр дүүрэн Бихар муж руу явж,
  • 1:07 - 1:10
    өлсгөлөн, үхэл, хоол ундны
    дутагдлаас болж
  • 1:10 - 1:13
    хүмүүс үхэж байхыг анх удаагаа харлаа.
  • 1:13 - 1:16
    Энэ миний амьдралыг өөрчилсөн юм.
  • 1:16 - 1:18
    Гэртээ эргэж ирээд
  • 1:18 - 1:20
    би ээждээ ингэж хэллээ:
  • 1:20 - 1:23
    "Би тосгонд амьдарч ажилламаар байна."
  • 1:23 - 1:26
    Ээж маань ухаан алдсан.
  • 1:26 - 1:28
    (Инээд)
  • 1:28 - 1:30
    "Юу гэнэ ээ?
  • 1:30 - 1:32
    Бүх зүйлс гар доор чинь,
  • 1:32 - 1:33
    шилдэг ажил чамайг хүлээж байна.
  • 1:33 - 1:36
    Тэгэхэд чи тосгонд амьдарч, ажилламаар
    байгаа юм уу?
  • 1:36 - 1:37
    Чи зүгээр үү?"
  • 1:37 - 1:40
    Би "Үгүй ээ, би хамгийн сайн
    боловсролыг эзэмшсэн.
  • 1:40 - 1:42
    Бодож үзээд би
  • 1:42 - 1:44
    өөрийн чадлаар эргээд тустай зүйлс
  • 1:44 - 1:46
    хийхийг хүссэн юм.
  • 1:46 - 1:49
    "Чи тосгонд юу хийнэ гэж?
  • 1:49 - 1:50
    Ажил байхгүй, мөнгө олохгүй,
  • 1:50 - 1:52
    баталгаагүй, ирээдүйгүй шүү дээ."
  • 1:52 - 1:54
    "Би тэнд 5 жил амьдарч
  • 1:54 - 1:57
    худаг ухмаар байна" гэв.
  • 1:57 - 1:59
    "5 жил худаг ухах аа?
  • 1:59 - 2:02
    Чи Энэтхэгийн хамгийн үнэтэй
    сургуулиудад явчихаад
  • 2:02 - 2:04
    одоо 5 жил худаг ухмаар байгаа юм уу?"
  • 2:04 - 2:07
    Ээж надтай маш удаан яриагүй,
  • 2:07 - 2:13
    учир нь тэр намайг гэр бүлийнхээ
    урмыг хугаллаа гэж бодсон.
  • 2:13 - 2:15
    Гэвч би
  • 2:15 - 2:18
    үгээгүй ядуусын чаддаг, мэддэг
  • 2:18 - 2:20
    итгэмээргүй чадваруудтай танилцсан.
  • 2:20 - 2:23
    Хэзээ ч олон нийтэд хүрдэггүй зүйлс.
  • 2:23 - 2:25
    Олон нийт мэддэггүй, хүндэлдэггүй болон
  • 2:25 - 2:27
    том хүрээнд хэрэглэгддэггүй чадварууд.
  • 2:27 - 2:30
    Ингээд би Barefoot College-г нээе
    гэж бодсон юм.
  • 2:30 - 2:32
    Зөвхөн ядууст зориулсан коллеж.
  • 2:32 - 2:34
    Ядуусын хувьд чухал мэдлэгийг
  • 2:34 - 2:36
    сургууль тусган заах болно.
  • 2:37 - 2:39
    Би анх удаа тосгонд ирлээ.
  • 2:39 - 2:42
    Хөгшчүүл намайг тойрон
  • 2:42 - 2:45
    "Чи цагдаагаас зугтаж байгаа
    юм уу?" гэлээ.
  • 2:45 - 2:47
    Би: "Үгүй."
  • 2:47 - 2:49
    (Инээд)
  • 2:49 - 2:51
    "Шалгалтандаа унаа юу?"
  • 2:51 - 2:53
    Би дахин: "Үгүй."
  • 2:53 - 2:56
    "Төрд ажилд орж чадсангүй юу" гэхэд нь би
    "Үгүй" гэв.
  • 2:56 - 2:58
    "Энд юу хийж байгаа юм?
  • 2:58 - 3:00
    Яагаад энд ирсэн юм?
  • 3:00 - 3:02
    Энэтхэгийн боловсролын систем
  • 3:02 - 3:06
    та нарт Парис, Шинэ Дели,
    Цүрихийг харуулдаг биз дээ,
  • 3:06 - 3:07
    энэ тосгонд юу хийж байгаа юм?
  • 3:07 - 3:10
    Ямар нэг болохгүй юмыг биднээс нууж
    байгаа юм уу?"
  • 3:10 - 3:13
    Би "Үгүй ээ, би зөвхөн ядууст зориулсан
  • 3:13 - 3:15
    коллеж нээмээр байна.
  • 3:15 - 3:18
    Ядуусын хувьд чухал мэдлэг,
    чадварыг эзэмшүүлэх сургууль."
  • 3:18 - 3:22
    Ингээд хөгшчүүл надад маш үнэтэй,
    өгөөжтэй зөвөлгөөнүүд өгөв.
  • 3:22 - 3:24
    Тэд надаас "Гуйя,
  • 3:24 - 3:27
    сургуульдаа эрдмийн зэрэг, үнэмлэхтэй
    хүмүүс
  • 3:27 - 3:30
    битгий оруулаарай" гэж гуйв.
  • 3:30 - 3:32
    Энэ бол Энэтхэг дэх
  • 3:32 - 3:35
    Доктор, магистрийн дипломтой хүмүүс
  • 3:35 - 3:38
    шууд тэнцдэггүй цорын ганц коллеж.
  • 3:38 - 3:41
    Манай сургуульд элсэхийн тулд
    та сургуульд сураагүй,
  • 3:41 - 3:45
    хөөгдсөн, эсвэл сургуулиа хаясан
    байх хэрэгтэй.
  • 3:45 - 3:47
    Та хар ажил хийх болно.
  • 3:47 - 3:49
    Хөдөлмөрийг хүндэлж сурах хэрэгтэй.
  • 3:49 - 3:52
    Та нийгэмд хэрэгтэй ур чадвартай ба
    нийгэмд
  • 3:52 - 3:55
    үйлчилж чадна гэдгээ харуулах хэрэгтэй.
  • 3:55 - 3:58
    Ингээд бид Barefoot College-г нээж,
  • 3:58 - 4:01
    мэргэшүүлэх гэдгийг шинээр тодорхойлсон.
  • 4:01 - 4:03
    Мэргэжилтэн гэж хэн бэ?
  • 4:03 - 4:04
    Мэргэжилтэн гэдэг бол
  • 4:04 - 4:07
    өрсөлдөх чадвар, өөртөө итгэх итгэл ба
  • 4:07 - 4:09
    үнэт зүйлсийг нэгтгэсэн хүн.
  • 4:09 - 4:12
    Ус илрүүлэгч бол мэргэжилтэн.
  • 4:12 - 4:14
    Уламжлалт гэрийн эзэгтэй
  • 4:14 - 4:16
    мөн мэргэжилтэн.
  • 4:16 - 4:19
    Уламжлалт бариач нар ч мөн адил.
  • 4:19 - 4:22
    Эдгээр мэргэжилтнүүд дэлхий даяар байдаг.
  • 4:22 - 4:25
    Тэд хүрэх боломжгүй тосгон бүрт
    бий.
  • 4:25 - 4:28
    Би олны анхаарлыг эдгээр хүмүүст
    татаж, тэдний мэдлэг,
  • 4:28 - 4:31
    чадварыг бүх нийтэд хамааралтай
    гэдгийг харуулахыг
  • 4:31 - 4:33
    хүссэн юм.
  • 4:33 - 4:35
    Ийм мэдлэг, чадварыг ашиглаж,
    хэрэглэж,
  • 4:35 - 4:37
    гадны ертөнцөд харуулах ёстой гэдгийг --
  • 4:37 - 4:41
    мөн өнөө үед ч чухал ач холбогдолтой
    гэдгийг
  • 4:41 - 4:43
    харуулахыг хүссэн юм.
  • 4:43 - 4:45
    Коллеж Махатма Гандигийн
  • 4:45 - 4:49
    амьдрал ба ажлын хэв маягийг мөрддөг.
  • 4:49 - 4:53
    Та шалан дээр идэж, унтаж, ажиллана.
  • 4:53 - 4:55
    Гэрээ, бичгэн гэрээ гэж байхгүй.
  • 4:55 - 4:58
    Надтай 20 жил хамт байж, маргааш явж ч
    болно.
  • 4:58 - 5:01
    Мөн хэн ч сард $100-с илүү цалин авахгүй.
  • 5:01 - 5:04
    Мөнгө олох гэсэн бол Barefoot College
    таны байх газар биш.
  • 5:04 - 5:06
    Та ажил ба сорилтын төлөө ирвэл
  • 5:06 - 5:08
    Barefoot College таныг хүлээн авна.
  • 5:08 - 5:11
    Таны хэвийн бус санаануудаа туршиж үзэх
    газар.
  • 5:11 - 5:13
    Ямар ч санаа гаргасан, ирээд, туршаад үз.
  • 5:13 - 5:15
    Бүтэлгүйтэх хамаагүй.
  • 5:15 - 5:18
    Хөхөрсөн, хавдсан ч дахиад эхэл.
  • 5:18 - 5:21
    Энэ бол багш нь сурагч, сурагч нь багш
  • 5:21 - 5:24
    цорын ганц коллеж.
  • 5:24 - 5:27
    Энэ бол мэргэжлийн үнэмлэх олгодоггүй
    цорын ганц коллеж.
  • 5:27 - 5:30
    Та үйлчилдэг нийгэмлээгээрээ
    өөрийгөө үнэлүүлнэ.
  • 5:30 - 5:32
    Өөрийгөө инженер гэдгээ батлахын тулд
  • 5:32 - 5:35
    ханан дээр өлгөдөг цаастай байх
    шаардлагагүй.
  • 5:37 - 5:39
    Намайг ингэж хэлэхэд тэд,
  • 5:39 - 5:42
    "Юу боломжтойг бидэнд харуул л даа.
    Та нар юу хийдэг юм бэ дээ?
  • 5:42 - 5:46
    Баталж харуулж чадахгүй бол хий
    хоосноос өөрцгүй шүү дээ" гэв.
  • 5:46 - 5:49
    Ингээд бид анхны Barefoot College-г
  • 5:49 - 5:52
    1986 онд байгуулсан.
  • 5:52 - 5:54
    Уншиж, бичиж чаддаггүй
  • 5:54 - 5:57
    Barefoot-н 12 архитектор сургуулийн
    барилгыг
  • 5:57 - 6:00
    1 м2 нь $1.50 үнэтэй газарт байгуулсан.
  • 6:00 - 6:03
    Тэнд 150 хүн амьдарч, ажиллаж байлаа.
  • 6:03 - 6:06
    Тэд 2002 онд Агра Хан Архитекторын
    шагналыг хүртсэн.
  • 6:06 - 6:10
    Хүмүүс мэргэжлийн архитектор үүний
    ард байж магад гэж сэжиглэсэн.
  • 6:10 - 6:12
    Би "Тийм, тэд схемийг гаргасан,
    гэхдээ
  • 6:12 - 6:16
    Barefoot-н барилгачид
    коллежийг гараараа барьсан" гэв.
  • 6:16 - 6:19
    Тэд бидэнд итгээгүй улмаас бид $50'000-н
    шагналыг
  • 6:19 - 6:22
    буцаасан цорын ганц хүмүүс.
  • 6:22 - 6:25
    Тэд Тилон дахь Barefoot-н барилгачдын
    нэр хүндэд
  • 6:25 - 6:28
    халдаж магад гэж бид болгоомжилсон юм.
  • 6:28 - 6:30
    Би ойн мэргэжилтэн буюу
  • 6:30 - 6:33
    эрх мэдэл, цаасан үнэмлэхтэй мэргэжилтнээс
  • 6:33 - 6:36
    "Энэ газар та юу барьж чадах вэ" гэж
    асуусан.
  • 6:36 - 6:38
    Тэр хөрсийг нэг харчихаад, "Мартаж үз.
    Боломжгүй.
  • 6:38 - 6:40
    Оролдоод ч хэрэггүй.
  • 6:40 - 6:42
    Усгүй, чулуулаг хөрс байна" гэсэн.
  • 6:42 - 6:44
    Би бага зэрэг хүнд байдалд
    орлоо.
  • 6:44 - 6:46
    Би "За, би тосгоны өвгөн дээр очиж,
  • 6:46 - 6:49
    "Би энэ хэсэг газар юу тарих хэрэгтэй вэ"
    гэж асууна" гэлээ.
  • 6:49 - 6:51
    Хөгшин над руу чимээгүй хараад,
  • 6:51 - 6:54
    "Энийг бариад, энийг тавиад,
    болно доо" гэв.
  • 6:54 - 6:56
    Өнөөдөр иймэрхүү болсон байгаа.
  • 6:57 - 6:59
    Барилгын дээвэр дээр очтол
  • 6:59 - 7:01
    эмэгтэйчүүд бүгд "Эндээс яв.
  • 7:01 - 7:04
    Эрчүүдтэй бид технологоо хуваалцахгүй
    тул та нар явах болж дээ.
  • 7:04 - 7:06
    Энэ бол дээврээс ус нэвтрүүлэхгүй
    байх арга" гэв.
  • 7:06 - 7:08
    (Инээд)
  • 7:08 - 7:11
    Бага зэрэг хатуу бор сахар, жижиг
    сажиг зүйлс болон
  • 7:11 - 7:13
    миний мэдэхгүй зүйлсийг хольж хийдэг
    арга.
  • 7:13 - 7:15
    Гэхдээ хэзээ ч ус алддаггүй.
  • 7:15 - 7:18
    1986 оноос хойш ус алдаагүй.
  • 7:18 - 7:21
    Эмэгтэйчүүд энэ аргаа эрэгтэйчүүдтэй
    хуваалцдаггүй.
  • 7:21 - 7:24
    (Инээд)
  • 7:24 - 7:27
    Энэ бол бүрэн нарны
  • 7:27 - 7:30
    эрчим хүчээр ажилладаг
    цорын ганц коллеж.
  • 7:30 - 7:32
    Бүх эрчим хүчийг нарнаас гарган авдаг.
  • 7:32 - 7:34
    Дээвэр дээр 45 клВаттын хавтан бий.
  • 7:34 - 7:37
    Дараагийн 25 жил бүх зүйлс нараар
    ажиллана.
  • 7:37 - 7:38
    Нар л гийж байвал,
  • 7:38 - 7:40
    бид эрчим хүчний асуудалд орохгүй.
  • 7:40 - 7:42
    Хамгийн сайхан нь
  • 7:42 - 7:45
    үүнийг суурилуулсан хүн бол
  • 7:45 - 7:47
    Хинду лам ба
  • 7:47 - 7:50
    тэр 8 жил л бага сургуульд сурч,
  • 7:50 - 7:54
    хэзээ ч ахлах сургууль, коллежид сурч
    байгаагүй юм.
  • 7:54 - 7:56
    Тэр нарны эрчим хүчийг дэлхий дээрх
  • 7:56 - 8:00
    миний мэдэх ямар ч хүнээс илүү мэддэг
    гэж би баттай хэлнэ.
  • 8:02 - 8:05
    Barefoot College-д
  • 8:05 - 8:07
    хоолыг нарны эрчим хүчээр
    болгодог.
  • 8:07 - 8:10
    Харин тэр нараар ажилладаг зуухыг
  • 8:10 - 8:13
    эмэгтэй хүмүүс бүтээсэн ба
  • 8:13 - 8:15
    тэд бол үсэг бичиг тайлагдаагүй ч
  • 8:15 - 8:17
    дэлхий дээрх хамгийн боловсон
  • 8:17 - 8:20
    нарны зуухыг бүтээдэг хүмүүс.
  • 8:20 - 8:23
    Энэ бол хүнхэр, Шеффлер нарны
    зуух.
  • 8:25 - 8:28
    Маш нарийн, чанартай хийгддэг тул
  • 8:28 - 8:31
    бараг л хагас Герман гэж болно.
  • 8:31 - 8:33
    (Инээд)
  • 8:33 - 8:37
    Та хаанаас ч ийм нарийн Энэтхэг
    эмэгтэйчүүдийг олохгүй.
  • 8:37 - 8:39
    Эцсийн сөөм хүртэл нягтласаар
  • 8:39 - 8:41
    нарны зуухаа хийнэ.
  • 8:41 - 8:43
    Бид нарны эрчим хүчээр болгосон
  • 8:43 - 8:45
    60 хоолыг өдөрт 2 удаа иддэг.
  • 8:45 - 8:47
    Бидэнд шүдний эмч бий:
  • 8:47 - 8:50
    эмээ, бичиг үсэг мэдэхгүй ч
    шүдний эмч.
  • 8:50 - 8:52
    Тэрээр нийт
  • 8:52 - 8:55
    7'000 хүүхдийн шүдийг анхаардаг.
  • 8:56 - 8:58
    Barefoot технологи:
  • 8:58 - 9:02
    энэ бол 1986 он. Ямар ч инженэр,
    архитекторын толгойд ороогүй ч
  • 9:02 - 9:04
    бид дээврээсээ борооны ус хуримтлуулдаг.
  • 9:04 - 9:06
    Маш бага усыг ашиглалгүй орхидог.
  • 9:06 - 9:08
    Бүх дээвэр газар доорхи 400'000 литрийн
  • 9:08 - 9:10
    савтай холбоотой тул
  • 9:10 - 9:12
    хэзээ ч ус үрдэггүй.
  • 9:12 - 9:15
    Ган болж 4 жил үргэлжилсэн ч манай
    сургууль устай байна.
  • 9:15 - 9:17
    Учир нь бид борооны усаа
    хуримтлуулдаг.
  • 9:17 - 9:20
    Хүүхдүүдийн 60% сургуульд явдаггүй,
  • 9:20 - 9:23
    учир нь тэд малаа маллах хэрэгтэй:
  • 9:23 - 9:24
    хонь, ямаа маллах,
  • 9:24 - 9:26
    гэр орны ажил гээд л.
  • 9:26 - 9:29
    Иймд бид хүүхдийн шөнийн сургууль
  • 9:29 - 9:31
    ажиллуулахаар шийдсэн юм.
  • 9:31 - 9:33
    Тилоны шөнийн сургуулийн ачаар
  • 9:33 - 9:36
    75'000 гарам хүүхдүүд сурч, боловсорсон.
  • 9:36 - 9:38
    Энэ бол хүүхдэд зориулсан зүйл;
  • 9:38 - 9:40
    багшийн төлөө биш.
  • 9:40 - 9:42
    Харин энэ сургуульд бид юу заадаг бол?
  • 9:42 - 9:44
    Ардчилал, иргэн байх,
  • 9:44 - 9:47
    яаж газраа хэмжих вэ,
  • 9:47 - 9:49
    баривчлагдвал юу хийх вэ,
  • 9:49 - 9:53
    мал нь өвдвөл яах хэрэгтэй зэргийг
  • 9:53 - 9:55
    бид шөнийн сургуульд заадаг.
  • 9:55 - 9:58
    Гэхдээ бүх сургууль
    нарны эрчим хүчээр ажилладаг.
  • 9:58 - 10:00
    5 жил тутам
  • 10:00 - 10:02
    бид сонгууль явуулдаг.
  • 10:02 - 10:04
    6-с 14 насны хүүхдүүд
  • 10:04 - 10:09
    ардчилсан үйл хэрэгт оролцож,
  • 10:09 - 10:13
    ерөнхий сайдаа сонгодог.
  • 10:13 - 10:16
    Манай ерөнхий сайд 12 настай ба
  • 10:17 - 10:19
    өглөөдөө 20 ямаа маллаж,
  • 10:19 - 10:22
    оройдоо ерөнхий сайд болдог.
  • 10:22 - 10:24
    Тэр танхимтай, боловсрол,
  • 10:24 - 10:27
    эрчим хүч, эрүүл мэндийн сайдуудтай.
  • 10:27 - 10:29
    Тэд 150 сургууль, 7'000 хүүхдүүдийг
  • 10:29 - 10:32
    ажиглаж, чиглүүлж байдаг.
  • 10:34 - 10:36
    Ерөнхий сайд охин 5 жилийн өмнө
  • 10:36 - 10:38
    Дэлхийн Хүүхдийн Шагналыг авч,
    Швед явсан.
  • 10:38 - 10:40
    Анх удаа тосгоноосоо гарч үзсэн.
  • 10:40 - 10:43
    Хэзээ ч Шведэд очиж байгаагүй ч
  • 10:43 - 10:45
    болж буй үйл явдалд огт гайхшрахгүй байв.
  • 10:45 - 10:47
    Тэнд байсан Шведийн Хатан хаан
    над руу эргэж,
  • 10:47 - 10:50
    "Та энэ хүүхдээс яаж ийм өөртөө итгэлтэй
    байдгийг асууж болох уу?
  • 10:50 - 10:52
    Тэр 12-хон настай хэдий ч
  • 10:52 - 10:55
    юунаас ч айж, сүрдэхгүй
    юм" гэв.
  • 10:55 - 10:58
    Хатны зүүн талд зогсож буй
    сайд охин
  • 10:58 - 11:01
    над руу эргээд, хатны нүд рүү
    эгц харж,
  • 11:01 - 11:04
    "Хатанд намайг ерөнхий сайд
    гэдгийг хэлнэ үү" гэв.
  • 11:04 - 11:06
    (Инээд)
  • 11:06 - 11:14
    (Алга ташилт)
  • 11:14 - 11:18
    Боловсролын түвшин эрс муу
    газруудад
  • 11:18 - 11:21
    бид хүүхэлдэй ашигладаг.
  • 11:21 - 11:24
    Хүүхэлдэйгээр бид харилцдаг.
  • 11:30 - 11:33
    Энэ бол 300 настай
  • 11:33 - 11:37
    Жоким Чача.
  • 11:37 - 11:40
    Тэр бол миний психоаналист, багш,
  • 11:40 - 11:42
    эмч, хуульч,
  • 11:42 - 11:44
    миний ивээн тэтгэгч.
  • 11:44 - 11:46
    Тэр хандив цуглуулж,
  • 11:46 - 11:49
    маргааныг шийдвэрлэдэг.
  • 11:49 - 11:52
    Тэр тосгон дахь асуудлуудыг маань
    шийдвэрлэж өгдөг.
  • 11:52 - 11:54
    Тосгоны хүмүүсийн харилцаа муудаж,
  • 11:54 - 11:56
    эсвэл сургуулийн ирц багасвал,
  • 11:56 - 11:58
    багш, эцэг эхийн хооронд
    үл ойлголцол үүсвэл,
  • 11:58 - 12:01
    хүүхэлдэй багш, эцэг эхийг бүх тосгоны
    өмнө дуудаж гарган,
  • 12:01 - 12:03
    "Гар барилц. Хүүхдүүдийн
  • 12:03 - 12:05
    ирц муудаж болохгүй" гэнэ.
  • 12:07 - 12:09
    Энэ хүүхэлдэйнүүдийг бид
  • 12:09 - 12:11
    Дэлхий Банкны тайланг дахин
    боловсруулж хийдэг.
  • 12:11 - 12:13
    (Инээд)
  • 12:13 - 12:20
    (Алга ташилт)
  • 12:20 - 12:24
    Энэхүү төвлөрсөн бус, ойлгомжтой
    систем бүхий
  • 12:24 - 12:26
    нарны эрчим хүчний системийг
  • 12:26 - 12:28
    бид одоо Энэтхэг даяар, Ладакаас
  • 12:28 - 12:31
    Бутан хүртэл нэвтрүүлсэн.
  • 12:33 - 12:35
    Нарны эрчим хүчтэй тосгон бүрийг
  • 12:35 - 12:39
    сургалтанд хамрагдсан хүмүүс
    эрчим хүчтэй болгосон.
  • 12:39 - 12:41
    Бид Ладакд очоод,
  • 12:41 - 12:43
    нэгэн бүсгүйтэй ярилцлаа.
  • 12:43 - 12:46
    -40 градусын хүйтэнд гэр нь цасанд
    хучигддаг тул
  • 12:46 - 12:49
    гэрээсээ дээврээр гарахаас өөр
    аргагүй газар байлаа.
  • 12:49 - 12:51
    Энэ тосгоны бүсгүйгээс бид,
  • 12:51 - 12:53
    "Нарны эрчим хүч таны хувьд
  • 12:53 - 12:55
    хэрхэн тус болсон бэ?" гэхэд,
  • 12:55 - 12:57
    Бүсгүй хэсэг бодсны дараагаар,
  • 12:57 - 13:01
    "Би өвөл нөхрийнхөө царайг анх удаа
    харсан юм байна" гэв.
  • 13:01 - 13:04
    (Инээд)
  • 13:04 - 13:06
    Афганистанд очлоо.
  • 13:06 - 13:14
    Бидний Энэтхэгт ажиллаад
    сурсан зүйл бол
  • 13:14 - 13:16
    эрэгтэйчүүдийг сургах боломжгүй.
  • 13:16 - 13:19
    (Инээд)
  • 13:19 - 13:21
    Эрчүүд тавьтаргүй,
  • 13:21 - 13:23
    хэт их амбицтай,
  • 13:23 - 13:26
    нэг газраа тогтдоггүй ба
  • 13:26 - 13:28
    бүгд үнэмлэх, гэрчилгээ
    нэхдэг.
  • 13:28 - 13:30
    (Инээд)
  • 13:30 - 13:33
    Дэлхий даяар эрэгтэйчүүд батламж,
    дипломны араас
  • 13:33 - 13:35
    хөөцөлдөж байгааг харж болно.
  • 13:35 - 13:38
    Яагаад гээч? Тэд тосгоноо орхиж, хот явж,
  • 13:38 - 13:41
    ажил хайхыг хүсдэг.
  • 13:41 - 13:44
    Ингээд бид гайхалтай шийдэл оллоо:
  • 13:44 - 13:46
    эмээ нарыг сургая.
  • 13:48 - 13:50
    Өнөө үед харилцаа холбоо тогтоох
  • 13:50 - 13:52
    дэлхий дээрх хамгийн шилдэг
    арга юу вэ?
  • 13:52 - 13:54
    Телевиз? Үгүй.
  • 13:54 - 13:57
    Телеграф шуудан? Үгүй.
  • 13:57 - 13:59
    Телефон утас? Үгүй.
  • 13:59 - 14:00
    Эмэгтэй хүнд хэлэх.
  • 14:00 - 14:03
    (Инээд)
  • 14:03 - 14:07
    (Алга ташилт)
  • 14:07 - 14:09
    Ингээд бид анх Афганистанд ирээд,
  • 14:09 - 14:11
    3 хүүхэн сонгоод, "Бид тэднийг
  • 14:11 - 14:13
    Энэтхэг рүү авч явмаар байна" гэхэд
    хүмүүс:
  • 14:13 - 14:15
    "Бүтэхгүй. Тэд өрөөнөөсөө гардаггүй
    байхад
  • 14:15 - 14:17
    яаж Энэтхэг рүү явах билээ" гэв.
  • 14:17 - 14:19
    "Би буулт хийе. Нөхрүүдийг нь авч
    явъя" гэлээ.
  • 14:19 - 14:21
    Ингээд бид нөхрүүдийг нь хамт
    авч явлаа.
  • 14:21 - 14:24
    Мэдээж, эмэгтэйчүүд эрэгтэйчүүдээс
    илүү ухаантай байсан.
  • 14:24 - 14:26
    Хэрхэн эдгээр хүүхнүүдийг
  • 14:26 - 14:29
    зургаан сарын дотор сургах вэ?
  • 14:29 - 14:31
    Дохион хэл.
  • 14:31 - 14:34
    Бичгэн хэл хэрэглэхгүй.
  • 14:34 - 14:36
    Яриан хэл ч ашиглахгүй.
  • 14:36 - 14:39
    Дохио, зангаагаар ойлголцно.
  • 14:39 - 14:41
    Ингээд зургаан сарын дотор тэд
  • 14:41 - 14:45
    нарны эрчим хүчний инженерүүд
    боллоо.
  • 14:45 - 14:48
    Тэд тосгондоо буцаж, нарны эрчим хүч
    тосгондоо нэвтрүүлнэ.
  • 14:48 - 14:50
    Энэ бүсгүй гэртээ буцаад
  • 14:50 - 14:53
    хамгийн анхны тосгоныг нарны
    эрчим хүчээр хангаж,
  • 14:53 - 14:55
    сургалт явуулсан.
  • 14:55 - 14:58
    Ийнхүү 3 бүсгүй Афганистаны тосгоныг
  • 14:58 - 15:01
    анх удаа нарны эрчим хүчээр
    бүрэн хангасан.
  • 15:01 - 15:03
    Энэ эмэгтэй бол
  • 15:03 - 15:05
    гайхалтай эмээ.
  • 15:05 - 15:10
    55 настай ба Афганистанд 200 байшинг
    нарны эрчим хүчээр хангасан.
  • 15:10 - 15:13
    Одоо ч ажиллаж байгаа.
  • 15:13 - 15:16
    Тэр Афганистаны инженерчлэлийн
    хэлтэст очиж,
  • 15:16 - 15:18
    хэлтсийн даргад AC, DC-н
  • 15:18 - 15:20
    ялгааг тайлбарлаж өгсөн.
  • 15:20 - 15:22
    Хэлтсийн дарга мэддэггүй байж.
  • 15:22 - 15:25
    Тэр 3 бүсгүй 27 бүсгүйг сургаж,
  • 15:25 - 15:28
    Афганистанд 100 тосгонг нарны эрчим хүчээр
    хангасан.
  • 15:28 - 15:31
    Бид Африкт очин,
  • 15:31 - 15:33
    үүнтэй адилаар ажиллаа.
  • 15:33 - 15:36
    8, 9 орноос ирсэн бүсгүйчүүд нэг
    ширээнд сууж,
  • 15:36 - 15:39
    бие биентэйгээ чалчсан ч,
    нэг ч үг ойлгохгүй.
  • 15:39 - 15:41
    Учир нь тэд бүгд өөр хэлтэй.
  • 15:41 - 15:43
    Гэхдээ тэдний дохион хэл үнэхээр мундаг.
  • 15:43 - 15:45
    Тэд ярихын зэрэгцээ,
  • 15:45 - 15:47
    нарны эрчим хүчний инженерүүд болж байгаа.
  • 15:47 - 15:50
    Сиерра Лионд мөн ажилласан.
  • 15:50 - 15:53
    Шөнө дунд машинтай явж байсан сайд
  • 15:53 - 15:55
    нэгэн тосгоноор дайрах болов.
  • 15:55 - 15:58
    Эргэж ирэн, тосгоныхноос, "За энд
    юу болсон билээ?" гэхэд
  • 15:58 - 16:00
    тосгоны иргэд "Энэ хоёр эмээ.."
  • 16:00 - 16:03
    "Эмээ нар аа?" Сайд болж буй зүйлд
    итгэсэнгүй.
  • 16:03 - 16:06
    "Тэд хаачсан юм?" "Энэтхэг явчихаад
    эргээд ирсэн."
  • 16:06 - 16:08
    Сайд даруй ерөнхийлөгч дээр очин
    асуув:
  • 16:08 - 16:11
    "Сиерра Леонд нарны эрчим хүчтэй
    тосгон байдгийг мэдэх үү?"
  • 16:11 - 16:14
    "Үгүй," гэв. Танхимын тал гишүүд
    эмээ нартай уулзав.
  • 16:14 - 16:15
    "За юу болсон гэнэ ээ?"
  • 16:15 - 16:17
    Ерөнхийлөгч намайг дуудаж, "Надад 150 эмээ
  • 16:17 - 16:19
    сургаж өгч чадах уу?" гэлээ.
  • 16:19 - 16:21
    Би, "Ерөнхийлөгч өө, би чадахгүй ээ,
  • 16:21 - 16:23
    гэхдээ тэд чадна. Эмээ нар чадна."
    гэлээ.
  • 16:23 - 16:25
    Ийнхүү тэр надад Сиерра Лионд анхны
  • 16:25 - 16:28
    Barefoot сургалтын төвийг байгуулж өгч,
  • 16:28 - 16:32
    150 эмээг сургалтанд хамруулсан.
  • 16:32 - 16:34
    Бид Гамбиад очин,
  • 16:34 - 16:35
    эмээ нараа сонгож авлаа.
  • 16:35 - 16:37
    Энэ тосгонд очмогцоо
  • 16:37 - 16:39
    хэнийг авч явахаа би
    мэдэж байлаа.
  • 16:39 - 16:42
    Тосгоныхон хуралдаад, "Энэ 2 бүсгүйг
    сонгоорой" гэв.
  • 16:42 - 16:44
    Би, "Үгүй, би энэ бүсгүйг
    авч явмаар байна" гэв.
  • 16:44 - 16:46
    Тэд надаас, "Яагаад?
  • 16:46 - 16:48
    Тэр хэл мэдэхгүй,
    та түүнийг мэдэхгүй" гэв.
  • 16:48 - 16:50
    Би "Түүний дохионы хэл нь
    сайн юм" гэв.
  • 16:50 - 16:52
    "Хэцүү нөхөртэй, боломжгүй байх даа."
  • 16:52 - 16:54
    Нөхрийг дуудлаа. Ганхсан,
  • 16:54 - 16:57
    улс төрч явдалтай, гартаа утастай нөхөр
    ирэн: "Боломжгүй" гэв.
  • 16:57 - 17:01
    "Яагаад?" "Түүний хичнээн үзэсгэлэнтэйг
    харахгүй байна уу?"
  • 17:01 - 17:03
    "Энэтхэг нөхөртэй болоод, зугтчихвал
    яах юм?"
  • 17:03 - 17:05
    Энэ түүний хамгийн том айдас байлаа.
  • 17:05 - 17:08
    Би түүнд "Тэр аз жаргалтай байна,
    бас чам руу залгах болно" гэв.
  • 17:08 - 17:11
    Тэр эмээ нартай
    адилаар явж,
  • 17:11 - 17:13
    бар шиг эргэж ирсэн юм.
  • 17:13 - 17:15
    Онгоцноос буумагцаа
  • 17:15 - 17:18
    ахмад дайчин адилаар хэвлэлийнхэнд
    мэдээ өгөв.
  • 17:18 - 17:21
    Бүсгүй үндэсний хэвлэл мэдээллийнхэнтэй
    харилцаж,
  • 17:21 - 17:23
    од болж байлаа.
  • 17:23 - 17:27
    Намайг 6 сарын дараа очин, "Нөхөр чинь
    хаана байна?" гэтэл
  • 17:27 - 17:30
    "Өө, энэ хавьд л. Хамаагүй, хамаагүй."
    гэв.
  • 17:30 - 17:32
    Амжилтын түүх ээ гэж.
  • 17:32 - 17:34
    (Инээд)
  • 17:34 - 17:37
    (Алга ташилт)
  • 17:40 - 17:47
    Шийдлийг гаднаас хайх хэрэггүй гэж
    би бодож байна.
  • 17:47 - 17:50
    Шийдлийг дотроосоо хай.
  • 17:50 - 17:53
    Хүмүүсийг сонс. Тэд хариултыг урд чинь
    гаргаад өгнө.
  • 17:53 - 17:55
    Ийм хүмүүс дэлхий даяар бий.
  • 17:55 - 17:57
    Санаа бүү зов.
  • 17:57 - 17:59
    Дэлхий Банкийг бүү сонс,
  • 17:59 - 18:01
    газар дээр ажиллаж буй хүмүүсийг сонс.
  • 18:01 - 18:03
    Тэд дэлхий дахинд хэрэгтэй бүх
    шийдлийг өгч чадна.
  • 18:03 - 18:06
    Би Махатма Гандигийн үгээр
    яриагаа дуусгая.
  • 18:06 - 18:08
    "Эхлээд тэд чамайг үл тооно,
  • 18:08 - 18:10
    дараа нь чамайг шоолно,
  • 18:10 - 18:12
    тэгээд чамайг эсэргүүцнэ,
  • 18:12 - 18:13
    эцэст нь чи ялна.
  • 18:13 - 18:16
    Баярлалаа.
  • 18:16 - 18:46
    (Алга ташилт)
Title:
Barefoot хөдөлгөөнөөс суралцах нь
Speaker:
Бэнкер Рой
Description:

Энэтхэгийн Ражастанд нэгэн ер бусын сургууль хөдөө нутгийн иргэдийг нарны эрчим хүчний инженер, дархан, шүдний эмч, хүний эмч болгон мэргэшүүлдэг. Тэдний дунд бичиг үсэг тайлагдаагүй хүмүүс байх нь ч олонтаа. Barefoot Коллежийн үүсгэн байгуулагч Бэнкер Рой сургуулиа танилцуулж байна.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:47
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Indra Ganzorig approved Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Suvd-Erdene Jargalsaikhan edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Suvd-Erdene Jargalsaikhan edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Suvd-Erdene Jargalsaikhan accepted Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Learning from a barefoot movement
Show all

Mongolian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.