Jak zakochałam się w kwazarach, blazarach i niesamowitym wszechświecie.
-
0:01 - 0:04Moją pierwszą miłością było nocne niebo.
-
0:04 - 0:06Miłość jest skomplikowana.
-
0:06 - 0:11Lecimy przez kompilację zdjęć
z Teleskopu Ultragłębokiego Pola Hubble'a. -
0:11 - 0:15Patrzymy na najbardziej odległe
zakątki znanego nam wszechświata. -
0:15 - 0:17Każdy z tych obiektów jest galaktyką
-
0:17 - 0:20złożoną z miliardów gwiazd.
-
0:20 - 0:25Najdalsza galaktyka
jest oddalona o biliony kilometrów. -
0:26 - 0:29Jako astrofizyk mam zaszczyt badania
-
0:29 - 0:32jednych z najbardziej egzotycznych
obiektów we wszechświecie. -
0:32 - 0:36Obiekty, które mnie od razu urzekły
i zadecydowały o mojej karierze -
0:36 - 0:40to supermasywne,
hiperaktywne czarne dziury. -
0:42 - 0:46Mają masę od jednego
do dziesięciu miliardów naszych słońc. -
0:46 - 0:49Te galaktyczne
czarne dziury pożerają materię -
0:49 - 0:52z szybkością ponad 1000 razy większą
-
0:52 - 0:56niż "przeciętne"
supermasywne czarne dziury. -
0:56 - 0:58(Śmiech)
-
0:58 - 0:59Te dwie cechy,
-
0:59 - 1:03i kilka innych, robi z nich kwazary.
-
1:03 - 1:05Jednocześnie obiekty, które badam,
-
1:05 - 1:08generują jeden
z najsilniejszych strumieni cząsteczek -
1:08 - 1:10dotychczas zaobserwowanych.
-
1:10 - 1:13Te wąskie strumienie zwane dżetami
-
1:13 - 1:17poruszają się z 99,99% prędkości światła
-
1:17 - 1:21i są skierowane w stronę Ziemi.
-
1:21 - 1:27Te celujące w Ziemię, hiperaktywne
i supermasywne czarne dziury z dżetami -
1:27 - 1:32to blazary, albo promieniste kwazary.
-
1:32 - 1:34Dlaczego blazary są tak ważne?
-
1:34 - 1:38Są najskuteczniejszymi
akceleratorami cząsteczek we wszechświecie -
1:38 - 1:43przenoszącymi ogromną
ilość energii poprzez galaktykę. -
1:43 - 1:45To jest artystyczna wizja blazara.
-
1:45 - 1:49Wirująca struktura uformowana przez
pył i gaz opadająca na czarną dziurę -
1:49 - 1:50nazywa się dyskiem akrecyjnym,
-
1:50 - 1:52pokazanym tu na niebiesko.
-
1:52 - 1:55Część tego materiału
jest rozrzucona wokół czarnej dziury -
1:55 - 1:57i rozpędzona do niesamowitych szybkości
-
1:57 - 2:00w dżetach, pokazanch tu na biało.
-
2:00 - 2:03Co prawda blazary znajduje się rzadko,
-
2:03 - 2:06ale proces, podczas którego
materiał jest wciągnięty do dysku, -
2:06 - 2:09a potem wyrzucony
przez dżety jest spotykany częściej. -
2:10 - 2:12Powoli oddalamy się od blazara,
-
2:12 - 2:17aby porównać go do całej galaktyki.
-
2:22 - 2:26Poza rozważaniami o tym,
co wchodzi i wychodzi z środka -
2:26 - 2:29jednym z gorących
tematów w astrofizyce blazarów -
2:29 - 2:33jest rozważanie, skąd pochodzi
i gdzie powstaje najwyższa energia. -
2:33 - 2:37Na tym zdjęciu interesuje mnie,
gdzie powstaje ta kropla -
2:37 - 2:41i czy ma związek z dżetem
-
2:41 - 2:43oraz materiałem akceleracyjnym dysku.
-
2:43 - 2:45Rzetelna odpowiedź na to pytanie
-
2:45 - 2:48była prawie niemożliwa do 2008 roku,
-
2:48 - 2:53kiedy to NASA zainstalowała nowy
teleskop do odczytywania promieni gamma, -
2:53 - 2:55które są milion razy silniejsze
-
2:55 - 2:59niż w standadowej maszynie rentgenowskiej.
-
2:59 - 3:03Zajmuję się równoczesnym porównywaniem
różnic pomiędzy promieniami gamma -
3:03 - 3:06i spektrum światła widzialnego
z dnia na dzień, z roku na rok, -
3:06 - 3:10aby lepiej zlokalizować te krople gamma.
-
3:10 - 3:12Z moich badań wynika,
że w niektórych przypadkach -
3:12 - 3:16krople formują się
znacznie bliżej czarnych dziur -
3:16 - 3:18niż początkowo sądzono.
-
3:18 - 3:20Będąc w stanie coraz lepiej
lokalizować miejsca, -
3:20 - 3:22w których powstają krople gamma,
-
3:22 - 3:26jesteśmy w stanie lepiej rozumieć,
w jaki sposób dżety przyspieszają -
3:26 - 3:28i wyjaśnić dynamiczny proces,
-
3:28 - 3:33w którym powstają jedne z najbardziej
fascynujących obiektów we wszechświecie. -
3:34 - 3:38Zaczęło się to jako historia miłosna.
-
3:38 - 3:39I nadal nią jest.
-
3:39 - 3:44Ta miłość przekształciła ciekawską,
patrzącą w gwiazdy dziewczynę -
3:44 - 3:45w kobietę-astrofizyka
-
3:45 - 3:49na progu nieziemskiego odkrycia.
-
3:49 - 3:51Kto by przypuszczał,
że gonienie za wszechświatem -
3:51 - 3:55osadzi mnie twardo na Ziemi.
-
3:55 - 3:58Z drugiej strony, czy ktokolwiek wie,
-
3:58 - 4:00dokąd zaprowadzi go pierwsza miłość?
-
4:00 - 4:01Dziękuje.
-
4:01 - 4:04(Brawa)
- Title:
- Jak zakochałam się w kwazarach, blazarach i niesamowitym wszechświecie.
- Speaker:
- Jedidah Isler
- Description:
-
Jedidah Isler jako mała dziewczynka zakochała się w gwiaździstym niebie. Dzisiaj jest astrofizykiem i studiuje supermasywne, hiperaktywne czarne dziury. W uroczej prelekcji zabiera nas biliardy kilometrów od Ziemi, żeby pokazać nam ciała niebieskie, które prawdopodobnie są od 1 do 10 miliardów razy większe od naszego słońca i czasami wystrzelają strumienie cząsteczek w naszą stronę.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 04:19
![]() |
Dimitra Papageorgiou approved Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Kacper Borowiecki accepted Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Kacper Borowiecki edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Kacper Borowiecki edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Kacper Borowiecki edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Jolanta Dohrmann edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Jolanta Dohrmann edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe | |
![]() |
Jolanta Dohrmann edited Polish subtitles for How I fell in love with quasars, blazars and our incredible universe |