1
00:00:01,131 --> 00:00:04,432
Moją pierwszą miłością było nocne niebo.

2
00:00:04,432 --> 00:00:05,998
Miłość jest skomplikowana.

3
00:00:05,998 --> 00:00:10,527
Lecimy przez kompilację zdjęć 
z Teleskopu Ultragłębokiego Pola Hubble'a.

4
00:00:10,527 --> 00:00:14,639
Patrzymy na najbardziej odległe 
zakątki znanego nam wszechświata.

5
00:00:14,639 --> 00:00:17,153
Każdy z tych obiektów jest galaktyką

6
00:00:17,153 --> 00:00:20,160
złożoną z miliardów gwiazd.

7
00:00:20,160 --> 00:00:24,901
Najdalsza galaktyka 
jest oddalona o biliony kilometrów.

8
00:00:25,881 --> 00:00:28,805
Jako astrofizyk mam zaszczyt badania

9
00:00:28,805 --> 00:00:32,252
jednych z najbardziej egzotycznych
obiektów we wszechświecie.

10
00:00:32,252 --> 00:00:36,064
Obiekty, które mnie od razu urzekły
i zadecydowały o mojej karierze

11
00:00:36,064 --> 00:00:40,473
to supermasywne, 
hiperaktywne czarne dziury.

12
00:00:41,813 --> 00:00:45,931
Mają masę od jednego
do dziesięciu miliardów naszych słońc.

13
00:00:45,931 --> 00:00:48,825
Te galaktyczne
czarne dziury pożerają materię

14
00:00:48,825 --> 00:00:52,145
z szybkością ponad 1000 razy większą

15
00:00:52,145 --> 00:00:55,512
niż "przeciętne" 
supermasywne czarne dziury.

16
00:00:55,512 --> 00:00:57,640
(Śmiech)

17
00:00:57,640 --> 00:00:59,334
Te dwie cechy,

18
00:00:59,334 --> 00:01:02,548
i kilka innych, robi z nich kwazary.

19
00:01:02,548 --> 00:01:05,465
Jednocześnie obiekty, które badam,

20
00:01:05,465 --> 00:01:08,242
generują jeden 
z najsilniejszych strumieni cząsteczek

21
00:01:08,242 --> 00:01:09,937
dotychczas zaobserwowanych.

22
00:01:09,937 --> 00:01:12,777
Te wąskie strumienie zwane dżetami

23
00:01:12,777 --> 00:01:17,385
poruszają się z 99,99% prędkości światła

24
00:01:17,385 --> 00:01:21,368
i są skierowane w stronę Ziemi.

25
00:01:21,368 --> 00:01:27,257
Te celujące w Ziemię, hiperaktywne
i supermasywne czarne dziury z dżetami

26
00:01:27,257 --> 00:01:31,811
to blazary, albo promieniste kwazary.

27
00:01:31,811 --> 00:01:33,802
Dlaczego blazary są tak ważne?


28
00:01:33,802 --> 00:01:37,802
Są najskuteczniejszymi 
akceleratorami cząsteczek we wszechświecie

29
00:01:37,802 --> 00:01:42,720
przenoszącymi ogromną 
ilość energii poprzez galaktykę.

30
00:01:42,720 --> 00:01:45,239
To jest artystyczna wizja blazara.

31
00:01:45,239 --> 00:01:48,669
Wirująca struktura uformowana przez 
pył i gaz opadająca na czarną dziurę

32
00:01:48,669 --> 00:01:50,256
nazywa się dyskiem akrecyjnym,

33
00:01:50,256 --> 00:01:52,082
pokazanym tu na niebiesko.

34
00:01:52,082 --> 00:01:55,061
Część tego materiału
jest rozrzucona wokół czarnej dziury

35
00:01:55,061 --> 00:01:57,085
i rozpędzona do niesamowitych szybkości

36
00:01:57,085 --> 00:01:59,912
w dżetach, pokazanch tu na biało.

37
00:01:59,912 --> 00:02:02,599
Co prawda blazary znajduje się rzadko,

38
00:02:02,599 --> 00:02:05,606
ale proces, podczas którego
materiał jest wciągnięty do dysku,

39
00:02:05,606 --> 00:02:08,883
a potem wyrzucony 
przez dżety jest spotykany częściej.

40
00:02:09,647 --> 00:02:12,091
Powoli oddalamy się od blazara,

41
00:02:12,091 --> 00:02:17,180
aby porównać go do całej galaktyki.

42
00:02:21,890 --> 00:02:26,295
Poza rozważaniami o tym,
co wchodzi i wychodzi z środka

43
00:02:26,295 --> 00:02:29,342
jednym z gorących 
tematów w astrofizyce blazarów

44
00:02:29,342 --> 00:02:33,053
jest rozważanie, skąd pochodzi
i gdzie powstaje najwyższa energia.

45
00:02:33,053 --> 00:02:36,974
Na tym zdjęciu interesuje mnie,
gdzie powstaje ta kropla

46
00:02:36,974 --> 00:02:40,617
i czy ma związek z dżetem

47
00:02:40,617 --> 00:02:43,483
oraz materiałem akceleracyjnym dysku.

48
00:02:43,483 --> 00:02:45,286
Rzetelna odpowiedź na to pytanie

49
00:02:45,286 --> 00:02:48,401
była prawie niemożliwa do 2008 roku,

50
00:02:48,401 --> 00:02:52,675
kiedy to NASA zainstalowała nowy 
teleskop do odczytywania promieni gamma,

51
00:02:52,675 --> 00:02:55,387
które są milion razy silniejsze

52
00:02:55,387 --> 00:02:58,934
niż w standadowej maszynie rentgenowskiej.

53
00:02:58,934 --> 00:03:02,824
Zajmuję się równoczesnym porównywaniem 
różnic pomiędzy promieniami gamma

54
00:03:02,824 --> 00:03:06,493
i spektrum światła widzialnego
z dnia na dzień, z roku na rok,

55
00:03:06,493 --> 00:03:09,767
aby lepiej zlokalizować te krople gamma.

56
00:03:09,767 --> 00:03:12,453
Z moich badań wynika, 
że w niektórych przypadkach

57
00:03:12,453 --> 00:03:15,513
krople formują się 
znacznie bliżej czarnych dziur

58
00:03:15,513 --> 00:03:17,873
niż początkowo sądzono.

59
00:03:17,873 --> 00:03:20,174
Będąc w stanie coraz lepiej 
lokalizować miejsca,

60
00:03:20,174 --> 00:03:22,060
w których powstają krople gamma,

61
00:03:22,060 --> 00:03:25,583
jesteśmy w stanie lepiej rozumieć, 
w jaki sposób dżety przyspieszają

62
00:03:25,583 --> 00:03:28,191
i wyjaśnić dynamiczny proces,

63
00:03:28,191 --> 00:03:32,886
w którym powstają jedne z najbardziej 
fascynujących obiektów we wszechświecie.

64
00:03:33,892 --> 00:03:37,501
Zaczęło się to jako historia miłosna.

65
00:03:37,501 --> 00:03:39,414
I nadal nią jest.

66
00:03:39,414 --> 00:03:43,624
Ta miłość przekształciła ciekawską,
patrzącą w gwiazdy dziewczynę

67
00:03:43,624 --> 00:03:45,445
w kobietę-astrofizyka

68
00:03:45,445 --> 00:03:48,782
na progu nieziemskiego odkrycia.

69
00:03:48,782 --> 00:03:51,202
Kto by przypuszczał,
że gonienie za wszechświatem

70
00:03:51,202 --> 00:03:55,000
osadzi mnie twardo na Ziemi.

71
00:03:55,000 --> 00:03:58,158
Z drugiej strony, czy ktokolwiek wie,

72
00:03:58,158 --> 00:03:59,942
dokąd zaprowadzi go pierwsza miłość?

73
00:03:59,942 --> 00:04:01,171
Dziękuje.

74
00:04:01,171 --> 00:04:04,471
(Brawa)