Shawn Achor: Sekreti i lumtur per te punuar me mire

Ne besojme qe ne duhet te punojme per te qene te lumtur, por a mund te jete e kunderta? Ne kete diskutim te shpejte dhe zbavites nga TEDxBloomington, psikologu Shawn Achor argumenton se faktikisht lumturia inspiron produktivitetin.

Kur une isha shtate vjece dhe motra ime ishte vetem pese vjece,

ne ishim duke lujatur mbi krevat.

Ne ate kohe une isha dy vite me i madhe se motra ime--

Domethene, une jam dy vite me i madh se ajo edhe tani--

por në atë kohë do te thoshte se ajo kishte për të bërë gjithçka që kam kërkuar për të bërë,

dhe une deshiroja te luanim me lufte.

Pra ne u ngritem lart ne krevatet tane.

Dhe ne njeren pjese te krevatit,

U desh te nxirrja te gjithe ushtaret e mi G.I. Joe dhe armet.

Dhe ne anen tjeter ishin gjithe motrat e mia My Little Ponies

gati per nje pagese kaloresi.

Ka shpjegime te ndryshme se cfare me te vertete ndodhi ate pasdite,

por perderisa motra ime nuk eshte me ne ketu sot,

me lejoni te ju tregoj historine e vertete --

(Buzeqeshje) --

e cila eshte nje histori qe tregon anen e ngathte te saj.

Disi, pa asnjë ndihmë ose shtytje nga vëllai i saj me i madh,

papritmas Amy zhduket nga maja e shtratit

dhe zbriti me kete perplasje ne dysheme.

Tani une me nervozizem dal mbi anen tjeter te shtratit

per te pare cka kishte ndodhur me motren time te rene

dhe e pash qe ajo kishte rene ne toke ne duar dhe gjunje

me te kater gjymtyret ne toke.

Une isha nervoz sepse prinderit e mi me kishin angazhuar mua

te sigurohesha qe motra ime dhe une

te luanin sa me te sigurt e te qete qe te ishte e mundur.

Dhe duke pare se si une aksidentalisht e theva krahun e Amy-t

vetem nje jave para..

(Buzeqeshje)

....heroikisht duke e shtyre ate nga rruga

nga një plumb që vjen përballë snajperit imagjinar,

(Buzeqeshje)

per te cilen une ende kam per ta falenderuar,

Une ishte duke tentuar aq shume sa une mundesha --

ajo as qe e e pa ate duke ardhur --

Une isha duke tentuar aq shume te sillesha me se miri.

Dhe une pash fytyren e motres time,

ky renkim i dhimbjes dhe vuajtjes dhe surpizes

duke me kercenuar se do te tregoj dhe duke me kercenuar te zgjoj

prinderit e mi nga gjumi i dimrit.

Keshtu qe une bera vetem nje gje

truri im prej shtate vjecari po mendonte sesi ta anashkalonte kete tragjedi.

Dhe nese ju keni femije, ju e keni pare kete me mijera here me pare.

Une thashe, "Amy, Amy, prit. Mos qaj. Mos qaj.

A e pe sesi re?

Ne asnje toke njerezore nuk pelqehet ajo.

Amy, une mendoj se kjo do te thote ju jeni nje njebrireshe."

(Te qeshura)

Tani ky ishte mashtrim, sepse nuk kishte asgje ne bote qe motra ime do ta deshironte me shume

sesa te mos ishte Amy motra e vogel pese vjecare e lenduar,

por Amy njebrireshja speciale.

Sigurisht, ky ishte nje opsion qe ishte i hapur ne trurin e saj ne asnje pike ne te kaluaren.

Dhe ju mund ta shihni si motra ime e gjore dhe e manipular u ballafaqua me konfliktin,

pasi truri i saj i vogel tentoi ti perkushtohet burimeve

per te ndjere dhimbjen dhe vuajtjen dhe surprizen

qe ajo posa ekspeimentoi,

ose duke menduar identitetin e saj te ri si nje njebrireshe.

Dhe kjo e fundit fitoi.

Ne vend te qarjes, ne vend te nderprerjes se lojes sone,

ne vend te zgjimit te prinderve,

me te te gjitha pasojat negative qe do te rezultonin per mua,

ne vend te kesaj buzeqeshjeje qe u shpernda ne fytyren e saj

dhe ajo hipi prape ne shtrat me gjithe hijeshin e nje femije njebriresh..

(Te qeshura)

....me nje kembe te thyer.

Ajo cka na pengonte

ne kete moshe te brishte te vetem pese dhe shtate vjecareve --

ne nuk kishim asnje ide ne ate kohe --

ishte dicka qe do te ishte ne revulucionin shkencor

qe ndodhi dy dekada me vone ne menyre se si ne shikojme trurin njerezor.

Ate qe kishin ngecur te gjithe ne eshte dicka qe quhet psikologji pozitive,

qe eshte arsyeja qe une jam sot ketu

dhe arsyeja qe une zgjohem cdo mengjes.

Kur se pari fillova te flas per kete hulumtim

jashte akademise, neper kompani dhe shkolla,

gjeja e pare qe ata thane qe mos ta beje kurre

eshte te filloj fjalimin me nje grafike.

Gjeja e pare qe une dua te beje eshte te filloj fjalimin tim me nje grafike.

Ky grafik duket i merzitshem,

por ky grafike eshte arsyeja qe une merakosem dhe zgjohem cdo mengjes.

Dhe ky grafik nuk nenkupton asgje; jane te dhena te rreme.

Cka ne gjejme eshte --

(Te qeshura)

Nese do ti merrja ato te dhena ketu per t'i studiuar, une do te tronditesha,

sepse aty eshte shume qarte nje trend qe po ndodh atje,

dhe kjo nenkupton se une mundem te publikoj.

gje qe ka shume rendesi.

Fakti qe eshte nje pike te pazakonte e kuqe qe eshte larte mbi kurbe,

eshte nje e cuditshme ne kete dhome --

Une e di kush je, te pash me heret--

nuk ka problem.

Nuk ka problem, si shumica prej jush,

sepse une nuk mundem ta fshije ate pike.

Une mund ta fshije ate pike sepse qarte shihet qe eshte nje gabim ne matje.

Dhe ne e dime qe eshte nje gabim ne matje

sepse po i ngaterron te dhenat.

Pra nje nder gjerat e para qe ne i mesojme njerezve

ne ekonomi dhe statistike dhe biznes dhe kurse te psikologjise

eshte si ne nje menyre statistike valide, ne i elimonojme te cuditshmet.

Si i eliminojme personat e vecuar

pra ne mund te gjejme vijen se si te pershtatemi me se miri?

E cila eshte fantastike nese une tentoj ta gjej

sa eshte sasid e Advilit qe nje person mesatar duhet te marr -- dy.

Por nese une jam e interesuar ne potencial, nese une jam e interesuar ne potencialin tuaj,

ose per lumturine ose produktivitetin

ose energjine ose kreativitetin,

cka ne jemi duke bere eshte qe ne jemi duke krijuar kultin e mesatares me shkence.

Nese une do te beja nje pyetje sikur,

" Sa shpejte mundet nje femije te mesoj si te lexoj ne nje klase?"

shkenctaret ndryshojne pergjigjen ne" Sa shpejte nje femije mesatar

meson si te lexoj ne ate klase?"

dhe pastaj e rregullojme klasen drejt mesatares.

Tani nese bini poshte mesatares se kesaj kurbe,

atehere psikologu do te merakoset,

sepse ajo do te thote se ju ose jeni te deshpruar ose ju keni nje crregullim,

ose ndoshta te dyja.

Ne jemi duke shpresuar per te dyja sepse modeli yne i biznesit eshte,

nese ju vini ne nje sesion terapie me nje problem,

ne duam te sigruohemi qe ju shkoni duke i ditur qe i keni 10,

pra ju vazhdoni te vini perseri e perseri.

Ne do te shkojme ne femijerine tuaj nese eshte e nevojshme,

por perfundimisht cka ne deshirojme te bejme eshte t'ju bejme perseri normal.

Por normal eshte vetem mesatarja.

Dhe cka parashtroj dhe cka parashtron psikologjia pozitive

eshte se nese ne studjojme cka eshte vetem mesatare,

ne do te mbesim vetem mesatar.

Pastaj ne vend qe te fshijme ata persona te vecuar,

ajo cka une qellimisht bej eshte te vije ne nje popullesi si kjo

dhe te them, pse?

Pse ekziston qe disa prej jush jeni shume lart mbi kurbe

ne periudha te aftesise tuaj intelektuale, aftesise atletike, aftesise muzikore,

kreativitetit, niveleve te energjise,

elasticitetit tuaj përballë sfidës, ndjenjes tuaj te humorit?

Cfaredo qe te jete, ne vend te fshirjes tuaj, cka une dua te beje eshte te ju studjoj.

Sepse ndoshta ne mund te mbledhim informacione --

jo vetem si t'i levizim njerezit tek mesatarja,

por si mund te levizim tere mesataren

ne kompanite tona dhe shkollat ne mbare boten.

Arsyeja pse ky grafik eshte i rendesishme per mua

eshte, kur une ndez lajmet, duket sikur pjesa me e madhe e informacionit

nuk eshte pozitive, ne fakt eshte negative.

Shumica e tyre është në lidhje me vrasjen, korrupsionin, sëmundjet, fatkeqësitë natyrore.

Dhe shume shpejte, truri ime filon te mendoj

ky eshte raporti i sakte i negatives tek pozitvja ne bote.

Cka po bene ajo eshte krijimi i dickaje

i quajtur sindromi mjekesor shkollor --

ku, nese ju njihni njerez qe kane qene ne shkollen e mjeksise,

gjate vitit te pare te trajnimit mjekesor,

perderisa ju lexoni neper listen te te gjitha simptomave dhe semundjeve qe mund te ju ndodhin,

papritmas ju e kuptoni qe ju i keni te gjitha prej tyre.

Une kam nje dhender i quajtur Bobo -- i cili eshte nje histori tjeter.

Bobo u martua me Amy njebrireshen.

Bobo me telefoni mua

nga Yale Shkolla e Mjekesise,

dhe Bobo tha, "Shawn, une kam lebroz."

(Te qeshura)

E cila, edhe ne Yale, eshte jashtezakonisht e rralle.

Por une nuk kisha ide si ta ngushelloja te shkretin Bobo

sepse ai kishte marrë vetëm mbi një javë të tërë të menopauzës.

(Te qeshura)

Ajo cfare ne gjejme ekziston e nuk eshte domosdosshmeri realiteti qe i jep forme asaj

por lentet nëpërmjet të cilit truri juaj sheh botën që formon realitetin tuaj.

Dhe nese ne mund te ndryshojme lentet, jo vetem qe ne mund te ndryshojme lumturine tuaj,

ne mund te ndryshojme cdo rezultat te vetem arsimor dhe biznesor ne te njejten kohe.

Kur une aplikova ne Harvard, une aplikova me nje sfide.

Nuk e prisja te futesha, dhe familja ime nuk kishte para per kolegj.

Kur mora nje burse ushtarake dy jave me vone, ata me lejuan te shkoj.

Papritmas, dicka qe nuk ishte mundesi u be realitet.

Kur une shkova atje, une supuzova se cdo njeri do ta shihte ate si privilegj,

qe ata do te ishin te gezuar qe jane atje.

Edhe nese je ne nje klase te mbushur me njerez me te mencur se ti

ju do te ishit te lumtur te jeni ne ate klase, kjo eshte ajo cka une ndjeva.

Por cka une gjeta atje

eshte, qe derisa disa njerez e provojne ate,

kur une u diplomva pas kater viteve

dhe pastaj kalova tete vitet e ardhshme duke jetuar ne konvikte me studentet --

Hravard me pyeti mua; Une nuk isha ai djali.

(Te qeshura)

Une isha nje oficer i Harvardit per te keshilluar studentet gjate kater viteve te veshtira.

Dhe cka une zbulova ne hulumtimin dhe mesimdhenien time

eshte se keta student, pa marre parasysh sa te lumtur ishin ata

me suksesin e tyre origjinal te hyrjes ne shkolle,

dy jave me vone truri i tyre ishte i fokusara, jo ne privilegjin e te qenurit aty,

as ne filozofine e tyre ose ne fizikun e tyre.

Truri i tyre ishte fokusuar ne konkursin, ne ngarkesen e punes,

streset, ankesat.

Kur une se pari shkova atje, une shkova ne sallen e ngrenies se freshmenve,

ne te cilen jane shoket e mi mga Waco, Texas, vendi ku une u rrita --

E di qe disa prej jush keni degjuar per te.

Kur ata erdhen per te me vizituar, ata shikuan rreth e rrotull,

ata thane, " Kjo salle e ngrenies duket si dicka

nga Hogwart nga filmi "Harry Potter", të cilën e bën.

Ky eshte Hogwart nga filmi "Harry Poter" dhe ky Harvard.

Dhe kur ju e shihni kete,

ata thone, " Shawn, pse e humbni kohen tuaj duke studiuar lumturine ne Harvard?

Serizisht, cka kane studentet e Harvardit

qe te jene te pa lumtur?"

Ngulititja brenda kesaj pytjeje

eshte celesi per te kuptuar shkencen e lumturise.

Sepse cka supozon kjo pyetje

është se bota jonë e jashtme është parashikuese e niveleve tona lumturise,

ku ne realitet, nese une di cdo gje rreth botes tuaj te jashtme,

une mund te parashikoj vetem 10 perqind te jete-gjatesise se lumturise tuaj.

90 perqind te jete-gjatesise se lumturise tuaj

eshte e parashikuar nga bota e jashtme

por meqe ra fjala truri juaj proceson boten.

Dhe nese ne e ndryshojme ate,

nese ne e ndryshojme formulen tone per lumturi dhe sukses,

cka ne mund te bejme eshte te ndryshojme menyren

qe pastaj te mund te ndikojme ne realitet.

Cka ne gjetem eshte se vetem 25 perqind e sukseseve te punes

parashikohen nga I.Q.

75 perqind e sukseseve te punes

parashikohen nga niveli juaj optimistik, nga perkrahja sociale

dhe aftesia te shihni stresin si nje sfide ne vend te nje kercenimi.

Une fola me nje shkolle konviktu ne Angli, ndoshta shkolla me prestigjioze,

dhe ata thane, " Ne tani e dime ate.

Keshtu qe cdo vit, ne vend qe vetem t'i mesojme studentet tane, ne gjithashtu kemi javen e miresise.

Dhe ne jemi shume te ngazellyer. Te henen mbrema ne kemi ekspertin e udheheqjes se botes

qe do te vije te flas rreth depresionit ne adoleshence.

Te marten mbrema eshte dhuna ne shkolla dhe fyerjet.

Te merkuren mbrema jane crregullimet e ushqimit.

Te ejten mbrema perdorimi i droges.

Dhe te premten mbrema ne jemi duke provuar te vendosim ndermjet marredhenieve te rrezikshme seksuale dhe lumturise."

(Te qeshura)

Une thashe, " Kjo eshte e Premtja e shumices prej njerezve."

(Te qeshura)

(Duartroktije)

Te cilen jam i kenqaur qe e pelqyet, por ata nuk e perlqyen ate aspak.

Qetesi ne telefon.

Dhe ne qetesi, Une thashe, " Une do te isha i lumtur te flas ne shkollen tuaj,

por vetem qe ta dini, kjo nuk eshte java e miresise, kjo eshte java e semundjes.

Çfarë keni bërë është që ju keni paraqitur të gjitha gjërat negative që mund të ndodhin,

por nuk keni folur per pozitivet."

Mungesa e semundjes nuk eshte shendet.

Ketu eshte si te fitojme shendet:

Ne duhet te ndryshojme formulen per lumturi dhe sukses.

Ne tri vitet e fundit, une kam udhetuar ne 45 vende te ndryshme,

duke punuar me shkolla dhe kompani

ne mes te renies ekonomike.

Dhe cka une gjeta eshte se shumica e kompanive dhe shkollave

ndjekin nje formule per sukses, e cila eshte kjo:

Nese une punoj me shume, une do te jem me i sukseshem.

Dhe nese une jam me i sukseshem, pastaj une do te jem me i lumtur.

Kjo mbeshtet shumicen prej prinderve tane, stilet tona menaxhuese,

menyra si ne motivojme sjelljen tone.

Dhe problemi është se eshte thyer shkencërisht dhe prapa për dy arsye.

Se pari, cdo here truri juaj ka nje sukses,

ju vetem e ndryshuat qellimin se si u duk suksesi.

Ju keni nota te mira, tani ju duhet te merrni nota me te mira,

ju keni hyre ne nje shkolle te mire dhe pasi te hyni ne nje shkolle me te mire

ju fitoni nje pune te mire, tani ju duhet te fitoni nje pune me te mire,

ju goditni objektivin e shitjes tuaj, ne jemi duke shkuar për të ndryshuar objektivin e shitjes tuaj.

Dhe nese lumturia eshte ne anen e kundert te suksesit, truri juaj kurre nuk shkon atje.

Cka ne kemi bere eshte qe ne kemi shtyre lumturine

mbi horizontin e njohes si shoqeri.

Dhe kjo eshte sepse ne mendojme se ne duhet te jemi te sukseshem,

pastaj ne do te jemi te lumtur.

Por problemi i vertete eshte se truri jone punon ne rendin e kundert.

Nese ju mund te ngrini nivelin e positivitetit te dikujt ne te tashmen,

pastaj pervojat e trurit te tyre cka ne quajme perparesi e lumturise,

qe eshte truri juaj ne pozitivitet

performon me mire

sese tek negatvi, neutrali ose i stresuari.

Inteligjenca juaj rritet, kreativiteti juaj rritet, niveli i energjise tuaj rritet.

Ne fakt, cka ne gjejme

eshte se cdo dalje e biznesit permiresohet.

Truri juaj tek pozitivi eshte 31 perqind me produktiv

sesa truri juaj tek negativi, neutrali ose i stresuari.

Ju jeni 37 perqind me i mire tek shitjet

Doktoret jane 19 perqind me te shpejte, me te sakte

te sjellin diagnoza korrekte

kur pozitivi ne vend te negativit, neutralit ose stresit.

Qe do te thote se ne mund te ndryshojme formulen.

Nese ne mund te gjejme nje rrugedalje qe te behemi pozitiv ne te tashmen,

pastaj truri jone punon me me shume sukses

pasi ne jemi ne gjendje te punojme me shume, me shpejte dhe më me inteligjence.

Cka na duhet te jemi ne gjendje te bejme eshte te ndryshojme kete formule

pra ne mund te fillojme te shohim se cka eshte ne gjendje te beje truri jone.

Sepse dopamine, e cila permbytet ne sistemin tuaj ku ju jeni pozitiv,

ka dy funksione.

Jo vetem qe ju bene me te lumtur,

kjo rezulton në të gjitha qendrat e mësimit në trurin tuaj

duke i'u lejuar juve te adaptoheni me boten ne menyre tjeter.

Ne zbuluam se ka menyra qe mund te trajtoni turin tuaj

qe te jeni ne gjendje te jeni me pozitiv.

Ne nje hapsire dy minuteshe te kohes se bere per 21 dite me rradhe,

ne faktikisht mund t'ua ri-instalojme trurit tuaj

duke lejuar trurin tuaj te punoj

me me optimizem dhe me me shume sukses.

Ne kemi bere gjera ne hulumtim tani

ne secilen kompani qe kam punuar,

duke i bindur ata te shkruajne tri gjera te reja per te cilat ata jane mirenjohes

per 21 dite me rradhe, tri gjera te reja cdo dite.

Dhe ne fund te saj

truri i tyre fillon te ruaj nje model

te skanimit te botes, jo per negativin, por per pozitivin.

Protokolimi rreth nje eksperinece pozitive qe ju keni pasuar pas 24 oreve te shkuara

i lejon trurit tuaj ta zvogeloj ate

Ushtrimi meson trurin tuaj se sjellja juaj ka rendesi.

Ne zbuluam se meditimi lejon trurin tuaj

te mberrij mbi ADHD kulturore qe ne kemi qene duke krijuar

duke provuar te bejme detyra te shumfishta njeheresh

dhe lejon trurin tone te fokusohet ne detyre.

Dhe se fundi, veprime te rastesishme te miresise jane veprime te vetedijshme te miresise.

Ne i marrim njerezit, kur ata e hapin inbox-in e tyre,

per te shkruar nje email pozitiv

duke lavderuar ose falenderuar dike ne rrjetin e tyre social.

Dhe duke bere keto aktivitete

dhe duke trajnuar turin tuaj ashtu sikur trajnojme trupin tone,

cka ne kemi gjetur eshte ne mund te ndryshojme formulen e lumturise dhe suksesit,

dhe duke bere keshtu, jo vetem krijojme plluquritje te pozitivitetit,

por krijojme nje revulucion te vertete.

Faleminderit shume.

(Duartokitje)