-
Riyaziyyatda ədədlərin
-
yuvarlaqlaşdırılmağı ilə bağlı
bir çox misalla qarşılaşmışıq.
-
Yuvarlaqlaşdırmadan niyə istifadə edilir?
-
Hansı hallarda yuvarlaqlaşdırma
istifadə edilə bilər?
-
Bəzi misalların cavablarının təxmin
edilməsində
-
yuvarlaqlaşdırmadan istifadə edə bilərik.
-
Hər hansı bir ölçünü təxmin tapmağa
çalışdıqda,
-
cavabı bir qədər sadələşdirmək üçün
yuvarlaqlaşdırmadan
-
istifadə edə bilərik.
-
Yaxud dəqiq ölçünü bilmədikdə.
-
Yuvarlaqlaşdırmanın nə demək olduğuna
nəzər salaq.
-
36, 34, 35, 26 və 12 ədədlərini
-
yuvarlaqlaşdırmalıyıq.
-
Bunların hər birini ən yaxın
onluqlara yuvarlaqlaşdıraq.
-
Bunun nə demək olduğunu izah edəcəm.
-
Bu ədədlərin hər birinə ən yaxın
-
10-un bölünəni olan ədədi tapmalıyıq.
-
10-un bölünənləri hansılardır?
-
10 vur 0 = 0,
10 vur 1 = 10,
-
10, 20, 30, 40, 50, 60 və s.
-
Videonu dayandırın
-
və 10-un bölünənlərindən bu
-
ədədlərə ən yaxın olan ədədləri tapın.
-
Bu haqda bir qədər düşünək.
-
Bu misalı həll etmək üçün
-
ədəd oxundan istifadə edə bilərik.
-
Burada iki ədəd oxu çəkək.
-
Burada bir neçə ədəd oxu var.
-
Bu ədədlərin ədəd oxu üzərində harada
-
yerləşdiyinə baxaq.
-
İlk ədədimiz 36-dır,
bu ədəd
-
ədəd oxu üzərində harada yerləşir?
-
30 və 40 arasında.
-
Bu kiçik mavi hissə 35-ə bərabərdir.
-
36 bundan bir qədər artıqdır.
-
36 təxmini burada olacaq.
-
Bu hissəni bir qədər böyüdək.
-
Bu 30, bu isə 40-dır.
-
36 harada yerləşir?
-
Bu, 35-ə bərabərdir.
-
36 bundan bir qədər yuxarıdadır.
-
36-nı burada qeyd edə bilərik.
-
Bunu ən yaxın onluqlara yuvarlaqlaşdırsaq,
-
hansı iki ehtimal alınar?
-
36-nı yuxarıya yuvarlaqlaşdırsaq,
-
cavabda 40 alınar.
-
Yuxarıya yuvarlaqlaşdırdıqda 40 alınır,
-
aşağıya yuvarlaqlaşdırdıqda isə cavabda 30 alınır.
-
Bu ədədlərdən hansının verilən ədədə
daha yaxın olduğunu
-
müəyyənləşdirməliyik.
-
Bu sualın cavabını
-
təxmini tapa bilərik.
-
36 ədədi 40-dan 4 vahid məsafədədir,
-
30-dan isə 6 vahid məsafədə yerləşir.
Deməli, 40 daha yaxındır.
-
Bunu yuxarıya yuvarlaqlaşdırırıq.
-
Cavabda 40 alınır.
-
Ədədi yuxarıya yuvarlaqlaşdırdıq.
-
Digər qiymətlərə də nəzər salaq.
-
34-ü necə yuvarlaqlaşdıraq?
-
Videonu dayandırın və cavabı
tapmağa çalışın.
-
Bu ədədi aşağıya və yuxarıya
-
yuvarlaqlaşdırdıqda hansı ədəd alındığını
-
müəyyənləşdirməyə çalışaq.
-
34 ədədini ədəd oxunda qeyd edək.
-
34 təxmini burada yerləşir.
-
Bizim iki variantımız var.
-
34-ü yuvarlaqlaşdıraq.
-
Eyni rəngdən istifadə edirik,
bunu yuxarıya yuvarlaqlaşdırdıqda 40 alınır,
-
Aşağıya yuvarlaqlaşdırdıqda isə 30 alınır.
-
Bunlardan hansı daha yaxındır?
-
Bu, 30-dan 4 vahid, 40-dan 6 vahid
məsafədədir.
-
Bu, 30-a daha yaxındır.
-
Odur ki, bu ədədi 30-a yuvarlaqlaşdırırıq.
-
Cavabda 30 alınır.
-
Burada yuxarıya yuvarlaqlaşdırdıqda
-
onluqlar mərtəbəsində 3-dən 4 alınır,
yəni 30-dan 40 alınır.
-
Aşağıya yuvarlaqlaşdırdıqda isə
-
30-dan 20-yə enirik.
-
30 34-dən kiçikdir.
-
Bunu aşağıya yuvarlaqlaşdırdıqda,
-
Ən yaxın onluqlara yuvarlaqlaşdırdığımızdan
təkliklər mərtəbəsində 0 yazılır.
-
Davam edək.
-
35 ədədini ən yaxın onluqlara yuvarlaqlaşdıraq.
-
Misalı həll etməzdən əvvəl
-
iki variant haqqında düşünək.
-
Bunu artıq bilirik.
-
35 təxmini buradadır.
-
Ədəd oxunda 35-i qeyd edirik.
-
Burada iki mümkün cavab var.
-
35 yuxarıya yuvarlaqlaşdırıldıqda 40,
aşağıya yuvarlaqlaşdırıldıqda 30 alınır.
-
Videonu dayandırın və cavabı tapmağa çalışın.
-
Bu, bir qədər maraqlıdır,
-
çünki bu ədəd bunların hər ikisindən
5 vahid məsafədə yerləşir.
-
Bu, 40-dan da, 30-dan da
5 vahid məsafədə yerləşir.
-
Odur ki, təkliklər mərtəbəsində
-
5 yazılan ədədlərin yuvarlaqlaşdırılması
üçün
-
riyaziyyatçıların qəbul etdiyi bir
qayda var.
-
Təkliklər mərtəbəsində 5 və daha böyük rəqəm varsa,
yuxarıya yuvarlaqlaşdırırıq.
-
Bu, sadəcə bir qaydadır.
-
Təkliklər mərtəbəsində 5 və daha böyük rəqəm
olduğundan
-
35 40-a yuvarlaqlaşdırılır.
-
Təkliklər mərtəbəsində 6 var,
5-dən böyük olduğundan
-
bunu yuxarıya yuvarlaqlaşdırırıq və
cavabda 40 alınır.
-
4 5-dən kiçik olduğundan
aşağıya yuvarlaqlaşdırdıq.
-
Digər iki ədədi yuvarlaqlaşdırmaq üçün
-
bu qaydadan istifadə edək.
-
Məsələn 26 ədədinə nəzər salın.
-
Burada hansı iki ehtimal var?
-
26-dan böyük 10 bölünəni və
-
26-dan kiçik 10 bölünəni hansıdır?
-
26-dan böyük 10 bölünəni 30,
-
26-dan kiçik 10 bölünəni isə 20-dir.
-
Bunu yuxarıya yuvarlaqlaşdırsaq, 30,
-
aşağıya yuvarlaqlaşdırsaq, 20 alınar.
-
Ən yaxın onluqlara yuvarlaqlaşdırmaq üçün
-
onluqlar mərtəbəsinə nəzər salırıq.
-
Bu ədədi ən yaxın
-
onluqlara yuvarlaqlaşdırmaq üçün
-
təklilər mərtəbəsinə nəzər salaq.
-
Təklilər mərtəbəsinə əsasən
cavabı tapa bilərik.
-
Bu, 5-dən böyükdür.
-
Bu rəqəm 5-dən böyük olduğundan
-
yuxarıya yuvarlaqlaşdırırıq.
-
Odur ki, 26 ədədini yuvarlaqlaşdırdıqda
cavabda 30 alınır.
-
12 ədədini necə yuvarlaqlaşdıra bilərik?
-
Bu sualı cavablandırmağa çalışaq.
-
12-dən böyük 10 bölünəninə nəzər salaq.
-
Bunu yuxarıya yuvarlaqlaşdırdıqda
20 alınar.
-
12 təxmini burada yerləşir.
-
Bunu 20 və ya 10-a
yuvarlaqlaşdıra bilərik.
-
Bunu ən yaxın onluqlara
yuvarlaqlaşdırmaq üçün
-
təkliklər mərtəbəsinə nəzər salmalıyıq.
-
Burada təkliklər mərtəbəsində yerləşən
rəqəm
-
5-dən kiçikdir.
-
Odur ki, bunu aşağıya
yuvarlaqlaşdırırıq.
-
Məntiqlidir, çünki alınan bu ədəd
20-yə nəzərən
-
buna daha yaxındır.
-
12 ədədini ən yaxın onluqlara
yuvarlaqlaşdırdıqda
-
cavabda 10 alınır.
Khan Academy
