< Return to Video

Illuminati gerçek mi? - Chip Berlet

  • 0:07 - 0:09
    Sene 1776'ydı.
  • 0:09 - 0:13
    Bavaria'da akılcılığın, din özgürlüğünün
  • 0:13 - 0:15
    ve evrensel insan
    haklarının yeni idealleri
  • 0:15 - 0:20
    Katolik Kilisesi'nin kamu işlerindeki
    ağır etkisiyle karşı karşıydı.
  • 0:20 - 0:21
    Atlas Okyanusu'nun ötesinde
  • 0:21 - 0:26
    yeni bir millet bu ideallere dayanarak
    bağımsızlık hakkını iddia etti.
  • 0:26 - 0:28
    Ama Bavaria'da
  • 0:28 - 0:32
    hukuk profesörü Adam Weishaupt'un
    seküler felsefeyi öğretme çabaları
  • 0:32 - 0:35
    boşa çıkmaya devam etti.
  • 0:35 - 0:39
    Weishaupt, kilisenin ideolojisinin
    eksikliklerine ışık tutacak
  • 0:39 - 0:43
    gizli bir cemiyet aracılığıyla
    fikirlerini yaymaya karar verdi.
  • 0:43 - 0:47
    Gizli cemiyetine Illuminati adını verdi.
  • 0:47 - 0:53
    Weishaupt, gizli cemiyetinin görüşlerini
    Mason denen bir gruptan örnek aldı.
  • 0:53 - 0:57
    Aslen Orta Çağ'ın sonlarında seçkin
    taş işçilerinin cemiyeti olan Masonlar
  • 0:57 - 1:00
    masonluk zanaatını aktarmaktan
  • 1:00 - 1:04
    çoğunlukla bilgi ve aklın ideallerini
    desteklemeye geçtiler.
  • 1:04 - 1:08
    Zaman içinde gösterişli,
    gizli tekris törenleriyle
  • 1:08 - 1:11
    birçok varlıklı ve etkili bireyleri içeren
  • 1:11 - 1:14
    yarı gizli, seçkin bir cemiyete dönüştü.
  • 1:14 - 1:19
    Masonlara da katılıp
    onlardan üye toplarken
  • 1:19 - 1:21
    Weishaupt kendi
    paralel cemiyetini yarattı.
  • 1:21 - 1:27
    Kendisi için Roma köle isyanının meşhur
    lideri olan Spartacus kod adını aldı.
  • 1:27 - 1:32
    İlk üyeler Illuminati'nin yönetim kurulu
    ya da diğer bir adıyla Areopagus'u oldu.
  • 1:32 - 1:37
    Bu üyelerden biri olan Baron Adolph Knigge
    aynı zamanda bir Masondu
  • 1:37 - 1:39
    ve etkili bir üye toplayıcı oldu.
  • 1:39 - 1:43
    Knigge'nin yardımıyla
    Illuminati, sayısını arttırdı,
  • 1:43 - 1:46
    birçok Mason toplantılarında
    yankı uyandırdı
  • 1:46 - 1:48
    ve Mason ayinlerini de dâhil etti.
  • 1:48 - 1:52
    1784 yılında etkili bilginler
    ve politikacılar da dâhil olmak üzere
  • 1:52 - 1:55
    600'den fazla üyesi vardı.
  • 1:55 - 1:58
    Illuminati'nin üyeleri arttıkça
  • 1:58 - 2:01
    Amerikan Devrimi de
    aynı zamanda hız kazandı.
  • 2:01 - 2:05
    Thomas Jefferson sonrasında Weishaupt'dan
    bir ilham olarak bahsedecekti.
  • 2:05 - 2:07
    Avrupalı hükümdarlar ve ruhban sınıfı
  • 2:07 - 2:10
    kendi topraklarında
    benzer bir isyan olmasından korkuyordu.
  • 2:10 - 2:15
    Bu sırada Illuminati'nin varlığı
    herkesçe bilinen bir sır hâline gelmişti.
  • 2:15 - 2:20
    Hem Illuminati hem de Masonlar özellikle
    toplumun varlıklı seçkinlerini çekiyordu
  • 2:20 - 2:23
    ki bu, dinî ve siyasi
    kurumların üyeleriyle
  • 2:23 - 2:26
    sürekli haşır neşir
    oldukları anlamına geliyordu.
  • 2:26 - 2:29
    Hükûmetteki ve kilisedeki
    birçok kişi, her iki grubun da
  • 2:29 - 2:32
    insanların dinî inancını zayıflatmaya
    kararlı olduklarına inanıyordu.
  • 2:32 - 2:36
    Ancak bu gruplar ille de
    dine karşı çıkmıyordu—
  • 2:36 - 2:39
    sadece dinin yönetimden
    ayrılması gerektiğine inanıyorlardı.
  • 2:39 - 2:42
    Yine de şüphelenen Bavaria hükûmeti
  • 2:42 - 2:46
    Illuminati üyesi olduğu öne sürülen
    kişilerin kayıtlarını tutmaya başladı.
  • 2:46 - 2:49
    Illuminati üyeleri, yerel yönetimde
    ve üniversitelerde
  • 2:49 - 2:52
    önemli makamlar elde etmeye başladığında
  • 2:52 - 2:57
    Bavaria Dükü Karl Theodor tarafından
    verilen 1784 kararnamesi
  • 2:57 - 3:00
    tüm gizli cemiyetleri yasakladı.
  • 3:00 - 3:05
    Görünürde gizli olan bir şeyi yasaklamak
    uygulamada zor görünse de
  • 3:05 - 3:07
    bu durumda işe yaradı.
  • 3:07 - 3:09
    Kuruluşundan sadece 9 sene sonra
  • 3:09 - 3:12
    grup dağıldı, kayıtları ele geçirildi
  • 3:12 - 3:15
    ve Weishaupt sürgün edildi.
  • 3:15 - 3:22
    Illuminati, daha sonra, kısa varoluşunda
    olduğundan daha çok adlanacaktı.
  • 3:22 - 3:25
    10 yıl sonra,
    Fransız Devrimi sonrasında,
  • 3:25 - 3:30
    muhafazakâr yetkililer,
    Illuminati'nin sürgünden kurtulduğunu
  • 3:30 - 3:33
    ve monarşinin yıkılışını
    planladığını iddia ettiler.
  • 3:33 - 3:36
    Amerika Birleşik Devletleri'nde
    vaiz Jedidah Morse
  • 3:36 - 3:41
    devlete karşı olan Illuminati komplosunun
    benzer bir fikrini ileri sürdü.
  • 3:41 - 3:45
    Ama gizli bir cemiyetin
    siyasi bir devrimi planladığı düşüncesi
  • 3:45 - 3:47
    günümüzde hâlâ var olsa da
  • 3:47 - 3:50
    Illuminati'nin hayatta kaldığı, büyüdüğü
  • 3:50 - 3:53
    ve faaliyetlerini gizli olarak
    sürdürdüğünün bir kanıtı yok.
  • 3:53 - 3:57
    Illuminati'nin kısa süreli varlığı
    Bavaria hükûmetinin kayıtlarında,
  • 3:57 - 3:59
    hâlâ aktif olan Masonların kayıtlarında
  • 3:59 - 4:03
    ve özellikle de bu iki kaynağın
    arasındaki kesişimde iyice belgelenmiş,
  • 4:03 - 4:05
    o zamandan beri sesleri çıkmadı da.
  • 4:05 - 4:08
    Illuminati'nin benimsediği
    akılcılık ruhuna bakarsak
  • 4:08 - 4:11
    artık var olmadıkları sonucuna varmalıyız.
  • 4:11 - 4:16
    Ancak Weishaupt'u, Illuminati'yi kurmaya
    teşvik eden fikirler yine de yayıldı,
  • 4:16 - 4:19
    günümüzdeki birçok Batı devletinin
    temelini oluşturuyor.
  • 4:19 - 4:23
    Bu fikirler Illuminati ile
    başlamadı veya sona ermedi—
  • 4:23 - 4:26
    aksine, Illimunati kurulduğunda
    yapım aşamasında olan
  • 4:26 - 4:31
    ve o dağıldıktan çok sonra da
    devam eden bir değişim dalgasını
  • 4:31 - 4:33
    temsil eden bir topluluktu.
Title:
Illuminati gerçek mi? - Chip Berlet
Speaker:
Chip Berlet
Description:

Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/are-the-illuminati-real-chip-berlet

Sene 1776'ydı. Bavaria'da akılcılığın, din özgürlüğünün ve evrensel insan haklarının yeni idealleri Katolik Kilisesi'nin kamu işlerindeki ağır etkisiyle karşı karşıydı. Kilisenin ideolojisinden usanan hukuk profesörü Adam Weishaupt, gizli bir cemiyet aracılığıyla fikirlerini yaymaya karar verdi: Illuminati. Chip Berlet tarihe, ideallere ve kötü şöhretli grubun ayinlerine dalıyor.

Brett Underhill tarafından yönetilen Chip Berlet dersi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:34
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Nevaz Mescioğlu accepted Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Cihan Ekmekçi rejected Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Ayan Organization accepted Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Gözde Alpçetin edited Turkish subtitles for Are the Illuminati real?
Show all

Turkish subtitles

Revisions