Return to Video

ဆေးတွေရောစပ်ခြင်းရဲ့ အန္တရာယ် - Céline Valéry

  • 0:07 - 0:11
    ဒီလူသုံးယောက်ထဲက ဘယ်တစ်ယောက်ဟာ
    အန္တရာယ်ရှိတာကို လုပ်နေပါသလဲ?
  • 0:11 - 0:15
    ကိုလက်စထရောဆေးကို စပျစ်သီးဖျော်ရည်နဲ့
    သောက်နေတဲ့တစ်ယောက်လား။
  • 0:15 - 0:17
    ခြေကျင်း၀တ်နာလို့
    Acetaminophen အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးကို
  • 0:17 - 0:20
    အရက်မသောက်ခင် သောက်ထားတဲ့
    တစ်ယောက်လား?
  • 0:20 - 0:23
    သွေးကျဲဆေးပုံမှန်သောက်နေရာကနေ
  • 0:23 - 0:27
    ခေါင်းကိုက်လို့ Aspirin သောက်တဲ့သူလား?
  • 0:27 - 0:29
    တကယ်တော့ အားလုံးပါပဲ။
  • 0:29 - 0:35
    သူတို့ဟာ ဆေးဓာတ်ပြုမှုတွေကနေ
    သေလောက်အောင် ကြောက်စရာကောင်းတဲ့
  • 0:35 - 0:37
    ကျောက်ကပ်ပျက်တာ၊ အသည်းပျက်တာ၊
  • 0:37 - 0:39
    ကိုယ်တွင်းသွေးယိုတာတွေ
    ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။
  • 0:39 - 0:40
    ဆေးဓာတ်ပြုတယ်ဆိုတာက
  • 0:40 - 0:44
    ဆေးဟာ တခြားအရာတစ်ခုနဲ့ ပေါင်းပြီး
  • 0:44 - 0:47
    မူလသက်ရောက်မှုကနေ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေ
    ဖြစ်စေတာဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:47 - 0:52
    အစားအသောက်တွေ၊ သဘာဝဖြည့်စွက်စာတွေ၊
    တရားဝင်ဆေးတွေနဲ့ မူးယစ်ဆေးတွေအားလုံးဟာ
  • 0:52 - 0:55
    ဆေးဓာတ်ပြုတာ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
  • 0:55 - 0:58
    ဆေးဓာတ်ပြုမှုအများစုကို
    နှစ်ပိုင်းခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။
  • 0:58 - 1:03
    တစ်ပိုင်းက နှစ်မျိုးလုံးဟာ ခန္ဓာကိုယ်အပေါ်
    သီးသန့်စီ သက်ရောက်တာပါ။
  • 1:03 - 1:07
    နောက်တစ်ပိုင်းမှာတော့ တစ်မျိုးက
    ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့တုံ့ပြန်မှုအပေါ် သက်ရောက်တယ်။
  • 1:07 - 1:12
    ဥပမာ - နောက်တစ်မျိုးကို ခန္ဓာကိုယ်က
    ဘယ်လိုယူမယ်၊ ဘယ်လိုချက်မယ်၊ ဘယ်လိုသယ်မယ်
  • 1:12 - 1:15
    ဥပမာ - သွေးကျဲဆေးတွေနဲ့ Aspirin ပေါ့
  • 1:15 - 1:19
    နှစ်မျိုးစလုံးဟာ သွေးခဲတာကို ကာကွယ်ပေးပြီး
  • 1:19 - 1:21
    သူတို့ပေါင်းမိသွားရင် အန္တရာယ်ကြီးပါတယ်။
  • 1:21 - 1:24
    သွေးကျဲဆေးဟာ သွေးတွေခဲစေမယ့်
    သွေးခဲဓာတ်ပစ္စည်းကို
  • 1:24 - 1:26
    ထွက် မလာအောင် တားဆီးပြီး
  • 1:26 - 1:30
    Aspirin က သွေးဆဲလ်တွေ
    စုစည်းအုပ်စုဖွဲ့မှာကို
  • 1:30 - 1:32
    တားဆီးပါတယ်။
  • 1:32 - 1:35
    တစ်ခုချင်းဆိုရင်တော့ အန္တရာယ်မရှိပေမဲ့
  • 1:35 - 1:39
    နှစ်ခုပေါင်းလိုက်ရင် သွေးခဲခြင်းကို
    လူအန္တရာယ်ဖြစ်လောက်တဲ့အထိ တားပါတော့တယ်။
  • 1:39 - 1:41
    ခန္ဓာကိုယ်တွင်း သွေးယိုတာမျိုးပေါ့။
  • 1:41 - 1:44
    သွေးကျဲဆေးတွေနဲ့ Aspirin တွေဟာ
    တစ်ခုချင်းဆီဆိုရင်
  • 1:44 - 1:46
    အန္တရာယ်မရှိပေမဲ့
  • 1:46 - 1:50
    အန္တရာယ်ရှိတဲ့ဆေးတွေ ပေါင်းမိရာကနေလည်း
  • 1:50 - 1:54
    အန္တရာယ်တွေ ပိုမိုပြီး ဆိုးရွားလာစေတာတွေ
    ရှိနေပါတယ်။
  • 1:54 - 1:57
    ကိုကင်း နဲ့ ဘိန်းဖြူတွေဟာ
    တစ်ခုချင်းဆီ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။
  • 1:57 - 2:00
    တစ်ခုက အခြားတစ်ခုရဲ့ အာနိသင်ကို
    လျော့ကျစေနိုင်တယ်လို့ ထင်ရပေမယ့်
  • 2:00 - 2:04
    တကယ်တမ်း သူတို့ပေါင်းမိသွားရင်
    အလွန်အန္တရာယ်ကြီးလာစေပါတယ်။
  • 2:04 - 2:09
    ကိုကင်းဟာ တက်ဆေးဖြစ်ပြီး
    နှလုံးခုန်မြန်တာတွေဖြစ်စေကာ
  • 2:09 - 2:12
    ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ အောက်စီဂျင်လိုအပ်မှုကို
    မြင့်တက်စေပါတယ်။
  • 2:12 - 2:15
    ဘိန်းဖြူကတော့ ကျဆေးဖြစ်လို့
    အသက်ရှူနှေးစေပြီး
  • 2:15 - 2:19
    အောက်စီဂျင်ခွဲတမ်းကို ချပစ်ပါတယ်။
  • 2:19 - 2:24
    သူတို့နှစ်ခုပေါင်းမိသွားတာနဲ့
    အသက်ရှုရပ်တန့်ပြီး သေစေနိုင်ပါတယ်။
  • 2:24 - 2:29
    စပျစ်သီးဖျော်ရည်နဲ့ ကိုလက်စထရောကျစေတဲ့
    Statin အုပ်စုဆေးတွေမှာလည်း
  • 2:29 - 2:32
    ဆေးအာနိသင်ပေါ်သက်ရောက်တဲ့
  • 2:32 - 2:35
    ဓာတ်ပြုမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။
  • 2:35 - 2:40
    အသည်းဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်း ဝင်ရောက်လာတဲ့
    ပစ္စည်းတွေကို ဖြိုခွဲဖို့
  • 2:40 - 2:42
    အင်ဇိုင်း၊မော်လီကျူးတွေ ထုတ်ပါတယ်။
  • 2:42 - 2:44
    အင်ဇိုင်းတွေကိုယ်တိုင်ကလည်း
    ဆေးဖြစ်နေပါတယ်။
  • 2:44 - 2:47
    ရှုပ်ထွေးလှတဲ့ မော်လီကျူးတွေထဲက
    ဆေးတွေပါတဲ့အပိုင်းကို
  • 2:47 - 2:51
    ခွဲထုတ်ပေးပြီး
    အန္တရာယ်ရှိတဲ့ မော်လီကျူးတွေကို
  • 2:51 - 2:55
    အန္တရာယ်မရှိတော့အောင်
    ခွဲထုတ်ပေးပါတယ်။
  • 2:55 - 2:57
    အင်ဇိုင်းအမျိုးအစားများစွာ ရှိနေပြီး
  • 2:57 - 3:01
    သူတို့နဲ့ သက်ဆိုင်၊ အံ့ဝင်ခွင်ကျမယ့်
    မော်လီကျူးတွေ သီးသန့်စီ ရှိပါတယ်။
  • 3:01 - 3:06
    စပျစ်သီးဟာ Statin ဆေးတွေပေါင်းမယ့်
    အင်ဇိုင်းကို သွားပေါင်းနိုင်စွမ်း ရှိပါတယ်
  • 3:06 - 3:10
    ဒါ့ကြောင့် Statin တွေပေါင်းမယ့် အင်ဇိုင်း
    နည်းသွားပါတယ်။
  • 3:10 - 3:14
    ဒါ့ကြောင့် မပြိုကွဲတဲ့ Statin ဆေးတွေဟာ
    သွေးထဲမှာ အချိန်အကြာကြီး
  • 3:14 - 3:17
    အများအပြား ကျန်ရစ်ပြီး
    လည်ပတ်နေတာကြောင့်
  • 3:17 - 3:19
    ကျောက်ကပ်ပျက်စီးတဲ့အထိ
    ဖြစ်ပွားနိုင်ပါတယ်။
  • 3:19 - 3:24
    အရက်ကလည်း Acetaminophen, Tylenol နဲ့
    ပါရာစီတမော လို အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေကို
  • 3:24 - 3:29
    ပြောင်းမယ့်အင်ဇိုင်းရဲ့ ပုံမှန်တာဝန်တွေကို
    ပြောင်းလဲပစ်နိုင်ပါတယ်။
  • 3:29 - 3:34
    Acetaminophen ကိုသောက်လိုက်ရင်
    အရက်က အဆိပ်တွေ ဖြစ်လာစေပါတယ်။
  • 3:34 - 3:35
    သို့သော် ညွှန်ကြားသလောက်သာ သောက်ရင်
  • 3:35 - 3:39
    အန္တရာယ်ရှိစေနိုင်တဲ့အဆင့်ထိ
    ရောက်မလာပါဘူး။
  • 3:39 - 3:42
    သို့သော် အရက်တွေအများကြီးသောက်ထားရင်
  • 3:42 - 3:45
    ဘေးထွက်အဆိပ်တွေများလာပြီး
  • 3:45 - 3:46
    ဆေးကို ညွှန်သလောက်ပဲသောက်ရင်တောင်မှ
  • 3:46 - 3:50
    အသည်းကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေပါတယ်။
  • 3:50 - 3:55
    သဘာဝဘယဆေး ဖြစ်တဲ့ Saint John's Wort
    ဆိုရင် အသည်းက အင်ဇိုင်းတစ်မျိုးထုတ်မှုကို
  • 3:55 - 3:57
    မြင့်တက်စေပါတယ်။
  • 3:57 - 4:01
    ဆိုတော့ များပြားလှတဲ့အင်ဇိုင်းတွေဟာ
  • 4:01 - 4:02
    ဆေးအာနိသင် မပြနိုင်ခင်မှာပဲ
  • 4:02 - 4:07
    ဆေးတွေကို မြန်မြန်ဖြိုခွဲပစ်လိုက်ပါတယ်။
  • 4:07 - 4:11
    မရေမတွက်နိုင်အောင် များပြားလှတဲ့
    ဆေးဓာတ်ပြုတွေရှိနေပေမယ့်
  • 4:11 - 4:16
    အန္တရာယ်ရှိတဲ့ ဆေးဓာတ်ပြုမှုအများစုကို
    လူတွေ သိထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။
  • 4:16 - 4:19
    သိပ္ပံပညာတိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ
    ဆေးဓာတ်ပြုမှုတွေကို
  • 4:19 - 4:22
    အရင်ကထက် ပိုပိုပြီး သိလာနိုင်ပါပြီ။
  • 4:22 - 4:26
    တချို့ပညာရှင်တွေဟာဆိုရင် ခန္ဓာကိုယ်တွင်းက
    ပရိုတိန်းတွေရဲ့ ရုပ်သွင်ပြင်ကို အခြေခံပြီး
  • 4:26 - 4:29
    ဆေးဓာတ်ပြုမှုကြောင့်
    ဖြစ်လာနိုင်မယ့် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို
  • 4:29 - 4:34
    ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်တဲ့ AI Program ကို
    တီထွင်ဖန်တီးနေကြပါပြီ။
  • 4:34 - 4:37
    ဆေးသစ်တွေက တချိန်လုံးပေါ်နေသလိုပါပဲ၊
  • 4:37 - 4:40
    ဆေးတွေစမ်းသပ်နေတဲ့ကာလမှာတောင်မှ
    စူပါကွန်ပြူတာတွေက ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို
  • 4:40 - 4:43
    ရှာဖွေခန့်မှန်းပေးနိုင်မှာပါ။
Title:
ဆေးတွေရောစပ်ခြင်းရဲ့ အန္တရာယ် - Céline Valéry
Speaker:
Céline Valéry
Description:

သင်ခန်းစာအပြည့်အစုံ - https://ed.ted.com/lessons/the-dangers-of-mixing-drugs-celine-valery

ဒီထဲက ဘယ်တစ်ခုဟာ အန္တရာယ်အများဆုံးလဲ? ကိုလက်စထရောဆေးကို စပျစ်သီးဖျော်ရည်နဲ့ သောက်တာလား? အရက်မသောက်ခင် Acetaminophen သောက်တာလား? သွေးကျဲဆေး စွဲသောက်နေရာက Aspirin သောက်တာလား? တကယ်တော့ အားလုံးဟာ အန္တရာယ်ရှိပါတယ်။ တစ်ခုချင်းစီက ဆေးဓာတ်ပြုမှုတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပြီး ဆိုးရွားတဲ့နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒီဆေးဓာတ်ပြုမှုအန္တရာယ်တွေကို Céline Valéry က ရှင်းပြထားပါတယ်။

ပို့ချသူ - Céline Valéry
တင်ဆက်ပေးသူ - Cabong Studios

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:45

Burmese subtitles

Revisions