Η δύναμη του εθισμού και ο εθισμός της δύναμης | Γκάμπορ Ματέ | TEDxRio+20
-
0:10 - 0:14Έχω έρθει να σας μιλήσω για τον εθισμό,
τη δύναμη του εθισμού, -
0:14 - 0:17καθώς και για τον εθισμό στην εξουσία.
-
0:17 - 0:20Ως γιατρός, δουλεύω
στο Βανκούβερ του Καναδά, -
0:20 - 0:23και έχω εργαστεί με μερικούς
πολύ εξαρτημένους ανθρώπους. -
0:23 - 0:26Ανθρώπους που χρησιμοποιούν ηρωίνη,
που κάνουν ενέσεις κοκαΐνης, -
0:26 - 0:32πίνουν αλκοόλ, κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη,
και κάθε γνωστό ναρκωτικό. -
0:32 - 0:33Κι αυτοί οι άνθρωποι υποφέρουν.
-
0:33 - 0:38Αν η επιτυχία ενός γιατρού μετράται
από το πόσο καιρό ζουν οι ασθενείς του, -
0:38 - 0:40τότε είμαι μια αποτυχία,
-
0:40 - 0:44διότι οι ασθενείς μου πεθαίνουν
σχετικά πολύ νέοι. -
0:44 - 0:48Πεθαίνουν από τον ιό HIV,
πεθαίνουν από ηπατίτιδα C, -
0:48 - 0:50πεθαίνουν από μολύνσεις
των βαλβίδων της καρδιάς τους, -
0:50 - 0:54πεθαίνουν από λοιμώξεις του εγκεφάλου,
της σπονδυλικής στήλης, -
0:54 - 0:56τις καρδιάς τους, του αίματός τους.
-
0:56 - 1:02Αυτοκτονούν, πεθαίνουν από βία,
από υπερβολική δόση, από ατυχήματα. -
1:02 - 1:06Και αν τους κοιτάξεις,
σου έρχονται στο νου -
1:06 - 1:10τα λόγια του Αιγύπτιου συγγραφέα
Ναγκίμπ Μαχφούζ, που έγραψε: -
1:10 - 1:15«Τίποτα δεν καταγράφει τις επιπτώσεις
μιας θλιβερής ζωής όσο το ανθρώπινο σώμα». -
1:15 - 1:18Διότι αυτοί οι άνθρωποι χάνουν τα πάντα.
-
1:18 - 1:20Χάνουν την υγεία τους,
χάνουν την ομορφιά τους, -
1:20 - 1:24χάνουν τα δόντια τους,
χάνουν την περιουσία τους, -
1:24 - 1:26χάνουν τις ανθρώπινες σχέσεις
-
1:26 - 1:29και στο τέλος, συχνά χάνουν τη ζωή τους.
-
1:29 - 1:32Και όμως, τίποτα δεν τους κλονίζει
από τον εθισμό τους. -
1:32 - 1:35Tίποτα δεν μπορεί να τους αναγκάσει
να εγκαταλείψουν τον εθισμό τους. -
1:35 - 1:38Αυτοί oι εθισμοί είναι ισχυροί
και το ερώτημα είναι: Γιατί; -
1:39 - 1:41Όπως μου είπε ένας από τους ασθενείς μου:
-
1:41 - 1:45«Δεν φοβάμαι να πεθάνω,
περισσότερο φοβάμαι να ζήσω». -
1:45 - 1:51Και το ερώτημα που τίθεται είναι:
Γιατί οι άνθρωποι φοβούνται τη ζωή; -
1:51 - 1:54Και, αν θέλετε να καταλάβετε τον εθισμό,
-
1:54 - 1:56δεν πρέπει να εξετάσετε τα αρνητικά του,
-
1:56 - 1:58θα πρέπει να εξετάσετε τι προσφέρει.
-
1:58 - 2:01Με άλλα λόγια, τι κερδίζουν τα άτομα
από τον εθισμό; -
2:01 - 2:03Τι παίρνουν που διαφορετικά δεν έχουν;
-
2:04 - 2:08Αυτό που παίρνουν οι εθισμένοι
είναι ανακούφιση από τον πόνο, -
2:08 - 2:13αυτό που αποκομίζουν είναι
μια αίσθηση ειρήνης, μια αίσθηση ελέγχου, -
2:13 - 2:16μια αίσθηση ηρεμίας, πολύ-πολύ προσωρινά.
-
2:16 - 2:20Και το ερώτημα είναι: γιατί αυτά
τα χαρακτηριστικά λείπουν από τη ζωή τους, -
2:20 - 2:22τι τους συνέβη;
-
2:22 - 2:28Τώρα, αν εξετάσετε τα ναρκωτικά
όπως η ηρωίνη, η μορφίνη, η κωδεΐνη, -
2:28 - 2:32αν εξετάσετε την κοκαΐνη,
αν εξετάσετε το αλκοόλ, -
2:32 - 2:33όλα αυτά είναι παυσίπονα.
-
2:34 - 2:36Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,
καταπραΰνουν τον πόνο. -
2:36 - 2:39Οπότε το πραγματικό ερώτημα
σχετικά με τον εθισμό -
2:39 - 2:42δεν είναι «Γιατί υπάρχει ο εθισμός;»
αλλά «Γιατί υπάρχει ο πόνος;» -
2:43 - 2:46Πρόσφατα τελείωσα την ανάγνωση
της βιογραφίας του Κιθ Ρίτσαρντς, -
2:46 - 2:48του κιθαρίστα των Ρόλινγκ Στόουνς,
-
2:48 - 2:51και όπως ίσως γνωρίζετε,
όλοι εξακολουθούν να εκπλήσσονται -
2:51 - 2:54που ο Ρίτσαρντς είναι ακόμα ζωντανός,
-
2:54 - 2:57επειδή ήταν εξαρτημένος από την ηρωίνη
για μεγάλο χρονικό διάστημα. -
2:57 - 3:01Στη βιογραφία του, γράφει ότι ο εθισμός
-
3:01 - 3:05αφορούσε την αναζήτηση της λήθης,
έψαχνε τρόπους να ξεχάσει. -
3:05 - 3:08Λέει, «Οι ακροβασίες που περνάμε
-
3:08 - 3:11απλώς και μόνο για να μην είμαστε
οι εαυτοί μας για λίγες ώρες». -
3:12 - 3:14Και το καταλαβαίνω πολύ καλά ο ίδιος
-
3:14 - 3:17επειδή ξέρω αυτήν την δυσφορία
για τον εαυτό μου, -
3:17 - 3:20βιώνω αυτήν τη δυσφορία στο πετσί μου,
-
3:20 - 3:24ξέρω την επιθυμία
να ξεφύγω από το μυαλό μου. -
3:24 - 3:30Ο μεγάλος Βρετανός ψυχίατρος
Ρόναλντ Ντέιβιντ Λέινγκ είπε -
3:30 - 3:33ότι οι άνθρωποι φοβούνται τρία πράγματα.
-
3:33 - 3:37Αυτά είναι ο θάνατος,
οι άλλοι άνθρωποι και το δικό τους μυαλό. -
3:38 - 3:42Για πολύ καιρό, ήθελα να αποσπάσω
την προσοχή μου από το μυαλό μου, -
3:42 - 3:44επειδή φοβόμουν να είμαι μόνος μαζί του.
-
3:44 - 3:46Και πώς θα αποσπούσα την προσοχή μου;
-
3:46 - 3:51Ποτέ δεν το έκανα με τη χρήση ναρκωτικών
αλλά μέσω της εργασίας, -
3:51 - 3:54και στρέφοντας τον εαυτό μου
σε δραστηριότητες. -
3:54 - 3:57Και αποσπούσα τον εαυτό μου με αγορές,
-
3:57 - 4:02στη δική μου περίπτωση,
δίσκων κλασικής μουσικής. -
4:02 - 4:04Αλλά έτσι ήμουν πραγματικά εξαρτημένος.
-
4:04 - 4:07Σε μία εβδομάδα ξόδεψα 8.000 δολάρια
σε CD με κλασική μουσική -
4:07 - 4:08όχι επειδή το ήθελα,
-
4:08 - 4:11αλλά γιατί δε μπορούσα
να μην επιστρέφω στο κατάστημα. -
4:12 - 4:15Κι ως γιατρός, ξεγεννούσα πολλά μωρά
-
4:15 - 4:17Κάποτε παράτησα μια γυναίκα που γεννούσε
-
4:17 - 4:22για να πάρω ένα δίσκο κλασικής μουσικής.
-
4:22 - 4:26Θα μπορούσα να είχα γυρίσει
εγκαίρως στο νοσοκομείο, -
4:26 - 4:28μα όταν μπεις στο μαγαζί
δεν μπορείς να φύγεις -
4:28 - 4:33επειδή υπάρχουν αυτοί οι κακοί έμποροι
κλασικής μουσικής στους διαδρόμους, -
4:33 - 4:37«Φιλαράκι, άκουσες τον τελευταίο κύκλο
συμφωνίας του Μπετόβεν;» -
4:37 - 4:38«Όχι; Λοιπόν...»
-
4:38 - 4:40Έτσι έχασα τη γέννηση του μωρού
-
4:40 - 4:43και πήγα σπίτι
και είπα ψέματα στη γυναίκα μου. -
4:43 - 4:47Όπως κάθε εξαρτημένος θα έλεγα ψέμματα
γι' αυτό και θα αγνοούσα τα παιδιά μου, -
4:47 - 4:50λόγω της εμμονής μου
με την εργασία και τη μουσική. -
4:50 - 4:53Έτσι λοιπόν ξέρω τι είναι
η απόδραση από τον εαυτό σου. -
4:53 - 4:55Ο ορισμός μου για τον εθισμό είναι:
-
4:55 - 5:01κάθε συμπεριφορά που σου δίνει
προσωρινή ανακούφιση και ευχαρίστηση, -
5:01 - 5:05αλλά σε βάθος χρόνου προκαλεί βλάβη,
έχει κάποιες αρνητικές συνέπειες, -
5:05 - 5:09και δεν μπορείς να την εγκαταλείψεις
παρά αυτές τις αρνητικές συνέπειες. -
5:09 - 5:12Και από αυτήν την άποψη,
μπορείτε να καταλάβετε -
5:12 - 5:16ότι υπάρχουν πολλές, πολλές εξαρτήσεις.
-
5:16 - 5:18Ναι, υπάρχει ο εθισμός στα ναρκωτικά,
-
5:18 - 5:21αλλά υπάρχει επίσης
η εξάρτηση στον καταναλωτισμό, -
5:21 - 5:26υπάρχει ο εθισμός στο σεξ, στο διαδίκτυο,
-
5:26 - 5:29στα ψώνια, στο φαγητό.
-
5:30 - 5:33Οι Βουδιστές έχουν αυτή την ιδέα
των πεινασμένων φαντασμάτων. -
5:33 - 5:37Τα πεινασμένα φαντάσματα είναι κάτι
πλάσματα με μεγάλες άδειες κοιλιές, -
5:37 - 5:40και λιπόσαρκους, μικρούς λαιμούς
και μικροσκοπικά στόματα, -
5:40 - 5:42με αποτέλεσμα να μην χορταίνουν ποτέ,
-
5:42 - 5:44να μην μπορούν να καλύψουν
το εσωτερικό τους κενό. -
5:44 - 5:47Κι είμαστε όλοι τέτοια φαντάσματα
σ' αυτή την κοινωνία, -
5:47 - 5:48όλοι μας έχουμε αυτό το κενό
-
5:48 - 5:52και έτσι πολλοί από εμάς προσπαθούμε
να καλύψουμε αυτό το εσωτερικό κενό, -
5:52 - 5:57και ο εθισμός αφορά ακριβώς
την προσπάθεια κάλυψης αυτού του κενού. -
5:58 - 6:03Τώρα, αν θέλετε να θέσετε το ερώτημα
γιατί οι άνθρωποι υποφέρουν, -
6:03 - 6:06δεν πρέπει να εξετάζετε
τους γενετικούς παράγοντες, -
6:06 - 6:08θα πρέπει να εξετάζετε τη ζωή τους.
-
6:08 - 6:12Και στην περίπτωση των ασθενών μου,
των πολύ εθισμένων ασθενών μου, -
6:12 - 6:14είναι πολύ σαφές γιατί πονούν.
-
6:14 - 6:17Επειδή έχουν κακοποιηθεί
καθ' όλη τη ζωή τους, -
6:17 - 6:19άρχισαν να ζουν ως κακοποιημένα παιδιά.
-
6:19 - 6:23Εκατοντάδες γυναίκες με τις οποίες
έχω εργαστεί σε διάστημα δώδεκα ετών, -
6:23 - 6:25είχαν υποστεί
σεξουαλική κακοποίηση ως παιδιά. -
6:25 - 6:27Και οι άνδρες είχαν επίσης κάποιο τραύμα.
-
6:27 - 6:30Οι άνδρες είχαν υποστεί
σεξουαλική κακοποίηση, παραμέληση, -
6:30 - 6:33σωματική κακοποίηση, εγκατάλειψη
-
6:33 - 6:36και συναισθηματικό πόνο επανειλημμένα.
-
6:36 - 6:38Γι' αυτό υπάρχει ο πόνος.
-
6:38 - 6:42Και υπάρχει και κάτι άλλο εδώ:
ο ανθρώπινος εγκέφαλος. -
6:42 - 6:45Ο ίδιος ο ανθρώπινος εγκέφαλος,
όπως ήδη ακούσατε, -
6:45 - 6:48αναπτύσσει μια αλληλεπίδραση
με το περιβάλλον. -
6:48 - 6:50Δεν είναι μόνο γενετικά προγραμματισμένος.
-
6:50 - 6:53Το περιβάλλον όπου μεγαλώνει ένα παιδί
-
6:53 - 6:57είναι αυτό που πραγματικά διαμορφώνει
την ανάπτυξη του εγκεφάλου του. -
6:57 - 7:00Τώρα, μπορώ να σας μιλήσω
για δύο πειράματα με ποντίκια. -
7:01 - 7:04Όταν βάλεις φαγητό στο στόμα
ενός μικρού ποντικιού -
7:04 - 7:07θα το φάει, θα το απολαύσει,
θα το καταπιεί, -
7:07 - 7:11αλλά αν βάλεις το φαγητό
λίγο πιο μακριά από τη μύτη του, -
7:11 - 7:13δεν θα κινηθεί για να το φάει,
-
7:13 - 7:16πραγματικά θα πεθάνει
από την πείνα αντί να το φάει. -
7:16 - 7:18Γιατί;
-
7:18 - 7:22Επειδή, γενετικά, απενεργοποίησαν τους
υποδοχείς της χημικής ουσίας του εγκεφάλου -
7:22 - 7:23που ονομάζεται ντοπαμίνη.
-
7:23 - 7:26Η ντοπαμίνη σχετίζεται
με την ενθάρρυνση και το κίνητρο. -
7:26 - 7:29Η ντοπαμίνη ρέει όποτε έχουμε κίνητρα,
-
7:29 - 7:33νιώθουμε ενθουσιασμένοι, γεμάτοι ενέργεια,
γεμάτοι ένταση, περίεργοι για κάτι, -
7:33 - 7:36όταν αναζητούμε τροφή ή σύντροφο.
-
7:36 - 7:38Χωρίς ντοπαμίνη δεν έχουμε κίνητρο.
-
7:38 - 7:40Τι νομίζετε ότι παθαίνει ο εξαρτημένος;
-
7:40 - 7:42Όταν κάνει χρήση κοκαΐνης,
-
7:42 - 7:45κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη
ή σχεδόν κάθε ναρκωτικό, -
7:45 - 7:47δέχεται μια γερή δόση ντοπαμίνης
στον εγκέφαλό του. -
7:47 - 7:49Και το ερώτημα είναι,
-
7:49 - 7:52τι συνέβη στους εγκεφάλους τους πριν;
-
7:52 - 7:55Επειδή είναι μύθος
πως τα ναρκωτικά είναι εθιστικά. -
7:55 - 7:58Τα ναρκωτικά δεν είναι εθιστικά
από μόνα τους, -
7:58 - 8:01αφού οι περισσότεροι απλά δοκιμάζοντας
δεν μπορούν να εθιστούν. -
8:01 - 8:02Έτσι, το ερώτημα είναι:
-
8:02 - 8:05γιατί μερικοί άνθρωποι
είναι ευάλωτοι στον εθισμό; -
8:05 - 8:08Όπως το φαγητό δεν είναι γενικά εθιστικό,
αλλά για κάποιους είναι, -
8:08 - 8:11τα ψώνια δεν είναι εθιστικά,
αλλά για κάποιους είναι, -
8:11 - 8:14η τηλεόραση δεν είναι εθιστική,
αλλά για μερικούς είναι. -
8:14 - 8:17Έτσι, το ερώτημα είναι:
γιατί υπάρχει αυτή η δεκτικότητα; -
8:19 - 8:22Υπάρχει και ένα άλλο
μικρό πείραμα με ποντίκια, -
8:22 - 8:24όπου ποντίκια βρέφη,
-
8:24 - 8:27όταν χωρίστηκαν από τις μητέρες τους,
δεν έκλαψαν. -
8:28 - 8:29Τι σημαίνει αυτό στην άγρια φύση;
-
8:29 - 8:31Σημαίνει ότι θα πέθαιναν,
-
8:31 - 8:34διότι μόνο η μητέρα προστατεύει
τη ζωή του παιδιού και το τρέφει. -
8:34 - 8:35Γιατί συνέβη αυτό;
-
8:35 - 8:38Επειδή γενετικά απενεργοποίησαν
τους υποδοχείς, -
8:38 - 8:42δηλαδή τις χημικές ενώσεις που βρίσκονται
στον εγκέφαλο, για τις ενδορφίνες, -
8:42 - 8:47που είναι ενδογενείς ουσίες,
όπως η μορφίνη, -
8:47 - 8:50οι οποίες αποτελούν
τα φυσικά παυσίπονά μας. -
8:50 - 8:56Επίσης η μορφίνη και οι ενδορφίνες,
καθιστούν δυνατή την εμπειρία της αγάπης, -
8:56 - 8:59καθιστούν δυνατό
το δεσμό του παιδιού με το γονέα -
8:59 - 9:02καθώς και του γονέα με το παιδί.
-
9:02 - 9:05Οπότε αυτά τα μικρά ποντίκια χωρίς
υποδοχείς ενδορφινών στον εγκέφαλό τους, -
9:05 - 9:07φυσικά δεν θα ζητήσουν τις μητέρες τους.
-
9:07 - 9:09Με άλλα λόγια,
-
9:09 - 9:14ο εθισμός στα ναρκωτικά
όπως η ηρωίνη και η μορφίνη, -
9:14 - 9:18επιδρά στο σύστημα ενδορφινών,
-
9:18 - 9:20και για αυτό λειτουργούν.
-
9:20 - 9:23Το ερώτημα, λοιπόν, που τίθεται είναι:
-
9:23 - 9:27τι συμβαίνει σε εκείνους που έχουν ανάγκη
αυτές τις χημικές ουσίες από τα έξω; -
9:27 - 9:30Αυτό που τους συμβαίνει είναι πως,
όταν κακοποιούνται ως παιδιά, -
9:30 - 9:33αυτοί οι μηχανισμοί δεν αναπτύσσονται.
-
9:34 - 9:36Όταν δεν έχετε αγάπη
και δεσμούς στη ζωή σας, -
9:36 - 9:38όταν είστε πολύ-πολύ νέοι,
-
9:38 - 9:42τότε αυτοί οι σημαντικοί μηχανισμοί του
εγκεφάλου απλά δεν αναπτύσσονται σωστά. -
9:42 - 9:46Και υπό συνθήκες κακοποίησης,
απλά δεν αναπτύσσονται σωστά -
9:46 - 9:52και οι εγκέφαλοι τους τότε
είναι ευαίσθητοι όταν κάνουν ναρκωτικά. -
9:52 - 9:54Πλέον αισθάνονται φυσιολογικά,
αισθάνονται ανακούφιση, -
9:54 - 9:56πλέον αισθάνονται αγάπη.
-
9:56 - 10:00Και όπως μια ασθενής μου είπε,
«Όταν έκανα πρώτη φορά ηρωίνη -
10:00 - 10:05ένιωσα μια ζεστή απαλή αγκαλιά, όπως
όταν μια μητέρα αγκαλιάζει το μωρό της». -
10:06 - 10:13Κι εγώ ένιωθα το ίδιο κενό,
όχι στον ίδιο βαθμό με τους ασθενείς μου. -
10:13 - 10:17Σε μένα συνέβη ότι γεννήθηκα
στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας -
10:17 - 10:19το 1944 από Εβραίους γονείς,
-
10:19 - 10:22λίγο πριν οι Γερμανοί
καταλάβουν την Ουγγαρία. -
10:22 - 10:25Και ξέρετε τι συνέβη
στους Εβραίους της Ανατολικής Ευρώπης. -
10:26 - 10:30Ήμουν δύο μηνών όταν ο γερμανικός
στρατός μετέβη στη Βουδαπέστη. -
10:30 - 10:34Και την επόμενη μέρα,
η μητέρα μου τηλεφώνησε στον παιδίατρο -
10:34 - 10:35και είπε,
-
10:35 - 10:39«Θα μπορούσατε να έρθετε να δείτε
τον Γκάμπορ γιατί κλαίει συνεχώς;» -
10:39 - 10:42Και ο παιδίατρος είπε,
«Και βέβαια θα έρθω να τον δω, -
10:42 - 10:46αλλά πρέπει να σας ενημερώσω
ότι όλα τα εβραϊκά μωρά κλαίνε». -
10:46 - 10:47Αλλά για ποιόν λόγο;
-
10:47 - 10:51Τι γνωρίζουν τα μωρά για τον Χίτλερ
ή την γενοκτονία ή τον πόλεμο; -
10:51 - 10:52Τίποτα.
-
10:52 - 10:56Αυτό που προσλαμβάναμε
ήταν το άγχος και ο τρόμος -
10:56 - 10:58και η κατάθλιψη των μητέρων μας,
-
10:58 - 11:03και αυτό είναι που πραγματικά
διαμορφώνει τον εγκέφαλο του παιδιού. -
11:03 - 11:07Και φυσικά, αυτό που συμβαίνει
εκείνη τη στιγμή -
11:07 - 11:10είναι ότι λαμβάνω το μήνυμα
ότι ο κόσμος δεν με θέλει, -
11:10 - 11:13αφού αν η μητέρα μου
δεν είναι ευχαριστημένη με μένα -
11:13 - 11:15τότε εκείνη μάλλον δεν με θέλει.
-
11:15 - 11:18Γιατί έγινα εργασιομανής αργότερα;
-
11:18 - 11:21Διότι, αν δεν με θέλουν,
τουλάχιστον θα πρέπει να με χρειάζονται. -
11:21 - 11:25Οπότε θα γίνω ένας σημαντικός γιατρός
ώστε να με χρειάζονται -
11:25 - 11:26και με αυτόν τον τρόπο μπορώ να αλλάξω
-
11:26 - 11:29την αρχική αίσθηση μου ότι δεν με ήθελαν.
-
11:29 - 11:31Και τι σημαίνει αυτό;
-
11:31 - 11:33Σημαίνει ότι θα εργάζομαι όλη την ώρα,
-
11:33 - 11:38και όταν δεν θα εργάζομαι,
θα αναλώνομαι στο να αγοράζω μουσική. -
11:38 - 11:40Όμως, τι μήνυμα παίρνουν τα παιδιά μου;
-
11:40 - 11:43Παίρνουν το ίδιο μήνυμα ότι δεν τα θέλουν.
-
11:43 - 11:47Και με αυτόν τον τρόπο το κληροδοτούμε,
τους μεταφέρουμε το τραύμα, -
11:47 - 11:49και κληροδοτούμε τον πόνο, ασυνείδητα,
-
11:49 - 11:52από τη μια γενιά στην επόμενη.
-
11:53 - 11:56Προφανώς, υπάρχουν πολλοί τρόποι
για να καλυφθεί αυτό το κενό -
11:56 - 11:59και για κάθε άτομο, υπάρχει διαφορετικός
τρόπος πλήρωσης του κενού, -
11:59 - 12:01αλλά το κενό προέρχεται από παλιά
-
12:01 - 12:07από αυτό που δεν μας δόθηκε
όταν ήμασταν πολύ μικροί. -
12:08 - 12:11Και μετά κοιτάμε τον τοξικομανή
και του λέμε, -
12:11 - 12:14«Πώς μπορείς να το κάνεις αυτό
στον εαυτό σου; -
12:14 - 12:17Πώς μπορείς να κάνεις ένεση
αυτήν την απαίσια ουσία στο σώμα σου -
12:17 - 12:19που μπορεί να σε σκοτώσει;»
-
12:19 - 12:21Αλλά κοιτάξτε τι κάνουμε στη γη.
-
12:21 - 12:24Μολύνουμε με τόσους ρύπους την ατμόσφαιρα,
-
12:24 - 12:28τους ωκεανούς και το περιβάλλον
-
12:28 - 12:30ώστε να σκοτώνουμε εμάς,
να σκοτώνουμε τη γη. -
12:30 - 12:33Λοιπόν, ποιος εθισμός είναι μεγαλύτερος;
-
12:33 - 12:36Η εξάρτηση από το πετρέλαιο;
Ή από τον καταναλωτισμό; -
12:36 - 12:38Ποιος προκαλεί τη μεγαλύτερη ζημιά;
-
12:38 - 12:40Και όμως κατακρίνουμε τους τοξικομανείς
-
12:40 - 12:44γιατί πραγματικά βλέπουμε
ότι είναι σαν κι εμάς -
12:44 - 12:45και δεν μας αρέσει αυτό.
-
12:45 - 12:49Οπότε τους λέμε, «Είστε διαφορετικοί
από εμάς, είστε χειρότεροι από μας». -
12:49 - 12:54(Χειροκρότημα)
-
12:56 - 13:01Στο αεροπλάνο για Σάο Πάολο
και Ρίο ντε Τζανέιρο, -
13:01 - 13:04διάβαζα τους Τάιμς της Νέας Υόρκης,
στις 9 Ιουνίου, -
13:04 - 13:06κι υπήρχε ένα άρθρο
σχετικά με τη Βραζιλία, -
13:06 - 13:10για έναν άνθρωπο
που ονομαζόταν Νίζιο Γκόμεζ, -
13:10 - 13:14ηγέτης του λαού Γκουαρανί στον Αμαζόνιο,
-
13:14 - 13:19ο οποίος σκοτώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο,
και ίσως να έχετε ακούσει γι 'αυτόν. -
13:19 - 13:22Ο άνθρωπος αυτός σκοτώθηκε
επειδή προστάτευε το λαό του -
13:22 - 13:25από τους μεγαλογαιοκτήμονες
και τις εταιρείες -
13:25 - 13:29που καταλαμβάνουν
και καταστρέφουν το τροπικό δάσος -
13:29 - 13:32καθώς και τις κατοικίες των ιθαγενών
Ινδιάνων εδώ στη Βραζιλία. -
13:32 - 13:36Όμως, μπορώ να σας πω
ότι το ίδιο συνέβη στον Καναδά. -
13:36 - 13:40Πολλοί από τους ασθενείς μου
είναι Ινδιάνοι του Πρώτου Έθνους, -
13:40 - 13:44ιθαγενείς Ινδιάνοι στον Καναδά
και είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι. -
13:44 - 13:47Αποτελούν ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού,
-
13:47 - 13:50αλλά αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό
των ανθρώπων στη φυλακή, -
13:50 - 13:52των εξαρτημένων ανθρώπων,
-
13:52 - 13:54των ανθρώπων που είναι ψυχικά ασθενείς,
-
13:54 - 13:56των άνθρωπων που αυτοκτονούν. Γιατί;
-
13:56 - 13:58Επειδή τους πήραν τα εδάφη τους,
-
13:58 - 14:03τους σκότωναν και τους κακοποιούσαν
για πολλές γενιές. -
14:03 - 14:04Αλλά το ερώτημα που κάνω είναι,
-
14:04 - 14:07αν μπορείτε να καταλάβετε
πόσο αυτοί υποφέρουν -
14:07 - 14:12και πώς αυτό τους κάνει να αναζητούν
ανακούφιση στις εξαρτήσεις τους, -
14:12 - 14:14τι γίνεται με αυτούς που τους τα στέρησαν;
-
14:14 - 14:16Σε τι είναι εθισμένοι αυτοί;
-
14:16 - 14:18Λοιπόν, είναι εθισμένοι στην εξουσία,
-
14:18 - 14:19είναι εθισμένοι στον πλούτο,
-
14:19 - 14:21είναι εθισμένοι στο να αποκτούν.
-
14:21 - 14:23Θέλουν να γίνουν ισχυρότεροι.
-
14:23 - 14:26Και όταν προσπάθησα να κατανοήσω
τον εθισμό στην εξουσία, -
14:26 - 14:29εξέτασα κάποιους από τους πιο
ισχυρούς στην ιστορία. -
14:29 - 14:34Εξέτασα τον Μέγα Αλέξανδρο,
τον Ναπολέοντα, τον Χίτλερ, -
14:34 - 14:36τον Τζένγκις Χαν, τον Στάλιν.
-
14:36 - 14:39Είναι πολύ ενδιαφέρον
να τους ερευνήσει κανείς. -
14:39 - 14:42Πρώτα απ' όλα,
γιατί χρειάζονταν δύναμη τόσο πολύ; -
14:42 - 14:44Το ενδιαφέρον είναι ότι,
-
14:44 - 14:46σωματικά ήταν όλοι πολύ μικροί άνθρωποι,
-
14:46 - 14:52στο μέγεθος μου ή μικρότεροι,
στην πραγματικότητα μικρότεροι. -
14:52 - 14:56Προέρχονταν από ξένους,
-
14:56 - 14:59δεν ήταν μέρος του κύριου πληθυσμού.
-
14:59 - 15:04Ο Στάλιν ήταν Γεωργιανός, όχι Ρώσος.
Ο Ναπολέων ήταν Κορσικανός, όχι Γάλλος. -
15:06 - 15:13Ο Αλέξανδρος ήταν Μακεδόνας, όχι Έλληνας.
Ο Χίτλερ ήταν Αυστριακός, όχι Γερμανός. -
15:14 - 15:16Έτσι υπήρχε μια αίσθηση
ανασφάλειας και κατωτερότητας. -
15:16 - 15:20Και χρειάζονταν δύναμη
για να αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους, -
15:20 - 15:21για να γίνουν πιο ισχυροί,
-
15:21 - 15:25και με σκοπό να πάρουν την εξουσία,
ήταν πρόθυμοι να κάνουν πολέμους -
15:25 - 15:29και να σκοτώνουν πολλούς ανθρώπους
ώστε να διατηρήσουν αυτή την εξουσία. -
15:29 - 15:32Δεν λέω ότι μόνο οι μικρόσωμοι
είναι πεινασμένοι για δύναμη, -
15:32 - 15:35αλλά έχει ενδιαφέρον να βλέπουμε
αυτά τα παραδείγματα, -
15:35 - 15:39επειδή η δύναμη, ο εθισμός στην εξουσία,
είναι πάντα σχετικός με το κενό -
15:39 - 15:41που προσπαθούμε να γεμίσουμε από τα έξω.
-
15:41 - 15:45Και ο Ναπολέων, ακόμα και στην εξορία
στην νήσο της Αγίας Ελένης, -
15:45 - 15:50αφού έχασε τη εξουσία, είπε,
«Αγαπώ την εξουσία, αγαπώ την εξουσία». -
15:50 - 15:53Δεν μπορούσε να σκεφτεί
τον εαυτό του χωρίς εξουσία, -
15:53 - 15:57ένιωθε κενός όταν δεν ασκούσε εξουσία.
-
15:57 - 16:01Και αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον,
όταν το συγκρίνουμε με ανθρώπους -
16:01 - 16:03σαν τον Βούδα ή τον Ιησού.
-
16:03 - 16:06Αν κοιτάξεις τις ιστορίες
του Ιησού και του Βούδα, -
16:06 - 16:09κι οι δύο τους είχαν μπει
στον πειρασμό από το διάβολο -
16:09 - 16:14και ένα από τα πράγματα που τους προσφέρει
ο διάβολος είναι εξουσία, επίγεια εξουσία, -
16:14 - 16:17και οι δύο αρνήθηκαν.
-
16:17 - 16:18Γιατί είπαν όχι;
-
16:18 - 16:24Είπαν όχι επειδή έχουν εσωτερική δύναμη,
-
16:24 - 16:26δεν τη χρειάζονται από τα έξω.
-
16:26 - 16:29Και οι δύο λένε όχι επειδή
δεν θέλουν να ελέγξουν τους ανθρώπους, -
16:29 - 16:31θέλουν τους διδάξουν.
-
16:31 - 16:36Θέλουν να διδάξουν τους ανθρώπους
με τη ζωή τους και με ήπια λόγια, -
16:36 - 16:41με τη σοφία και όχι με τη βία.
Έτσι, αρνούνται την εξουσία. -
16:41 - 16:44Και είναι πολύ ενδιαφέρον
το τι λένε γι' αυτήν. -
16:46 - 16:54Ο Ιησούς λέει ότι η πραγματικότητα και
η δύναμη δεν είναι γύρω μας αλλά μέσα μας. -
16:54 - 16:57Λέει ότι το Βασίλειο του Θεού
κατοικεί μέσα μας. -
16:57 - 17:01Και ο Βούδας, πριν πεθάνει,
και ενώ οι μοναχοί θρηνούσαν και έκλαιγαν -
17:01 - 17:03και ήταν όλοι αναστατωμένοι,
-
17:03 - 17:06είπε, «Μη με θρηνείτε και μη με λατρεύετε.
-
17:06 - 17:13Βρείτε το φανάρι μέσα σας, γίνετε εσείς
το φανάρι, βρείτε το φως μέσα σας». -
17:13 - 17:17Και καθώς εξετάζουμε αυτόν τον άσχημο
κόσμο με την καταστροφή του περιβάλλοντος, -
17:17 - 17:21την υπερθέρμανση του πλανήτη
και τις λεηλασίες των ωκεανών, -
17:21 - 17:25ας μην αναμένουμε από όσους είναι
στην εξουσία να αλλάξουν την κατάσταση -
17:25 - 17:27επειδή αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία,
-
17:27 - 17:31δυστυχώς, είναι πολύ συχνά μερικοί
από τους πιο κενούς ανθρώπους στον κόσμο -
17:31 - 17:33και δεν θα αλλάξουν τα πράγματα για εμάς.
-
17:33 - 17:36Πρέπει να βρούμε αυτό το φως μέσα μας,
-
17:36 - 17:38πρέπει να βρούμε το φως
μέσα στις κοινότητες -
17:38 - 17:42και μέσα από τη δική μας σοφία
και δημιουργικότητα. -
17:42 - 17:45Οι άνθρωποι της εξουσίας δε θα κάνουν
τα πράγματα καλύτερα για εμάς, -
17:45 - 17:49δεν πρόκειται ποτέ να το κάνουν,
εκτός αν τους αναγκάσουμε. -
17:53 - 17:56Λένε ότι η ανθρώπινη φύση
είναι ανταγωνιστική, -
17:56 - 18:00ότι είναι επιθετική, ότι είναι εγωιστική.
-
18:00 - 18:04Είναι ακριβώς το αντίθετο,
είναι στην πραγματικότητα συνεργατική, -
18:04 - 18:09είναι γενναιόδωρη,
είναι υπέρ του κοινού καλού. -
18:09 - 18:14Αυτό που βλέπουμε εδώ σε αυτό το συνέδριο
με ανθρώπους που μοιράζονται πληροφορίες, -
18:14 - 18:17που λαμβάνουν πληροφορίες,
που θέλουν έναν καλύτερο κόσμο, -
18:17 - 18:19αυτό είναι πραγματικά ανθρώπινη φύση.
-
18:19 - 18:21Και αυτό που σας λέω είναι,
-
18:21 - 18:24πως αν βρείτε αυτό το φως μέσα σας,
αν βρείτε τη δική σας φύση, -
18:24 - 18:26θα είμαστε καλύτεροι με τον εαυτό μας
-
18:26 - 18:28και καλύτεροι προς τη φύση.
-
18:28 - 18:29Σας ευχαριστώ.
-
18:29 - 18:32(Επευφημίες)
(Χειροκρότημα)
- Title:
- Η δύναμη του εθισμού και ο εθισμός της δύναμης | Γκάμπορ Ματέ | TEDxRio+20
- Description:
-
Αυτή η ομιλία έγινε σε μια τοπική εκδήλωση TEDx, μια παραγωγή ανεξάρτητη από τα συνέδρια TED.
Αν η επιτυχία ενός γιατρού μετράται από τη μακροβιότητα των ασθενών του, τότε ο γεννημένος στη μετα-ναζιστική Ουγγαρία, Καναδός ψυχίατρος Γκάμπορ Ματέ είναι μια αποτυχία. Ως ειδικός σε θανατηφόρες ασθένειες, σε εξαρτημένους από χημικές ουσίες και θετικούς στον HIV ασθενείς, ο Δρ Ματέ είναι ένας φημισμένος συγγραφέας βιβλίων και αρθρογράφος γνωστός για τις γνώσεις του σχετικά με τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, το άγχος, τις χρόνιες ασθένειες και τις γονεϊκές σχέσεις. Το θέμα του στη TEDxRio + 20 ήταν ο εθισμός - από τα ναρκωτικά, στην εξουσία. Από την έλλειψη αγάπης, στην επιθυμία να ξεφύγει κάποιος από τον εαυτό του, από την ευπάθεια της ύπαρξης, στην εσωτερική δύναμη, τίποτα δεν ξεφεύγει. Και διακινδυνεύει μια γενική και γενναιόδωρη συνταγή: «Βρείτε τη φύση σας και να φέρεστε καλά στον εαυτό σας».
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 18:47
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Power of addiction and addiction to power | Gabor Maté | TEDxRio+20 |