< Return to Video

Scott Kim rozkłada na części pierwsze sztukę projektowania łamigłówek.

  • 0:00 - 0:04
    Od 20 lat projektuję łamigłówki.
  • 0:04 - 0:09
    Chcę was dziś zabrać w podróż
  • 0:09 - 0:11
    od pierwszej łamigłówki mojego pomysłu,
  • 0:11 - 0:13
    aż do bieżącego projektu.
  • 0:13 - 0:16
    Projektowałem zagadki dla książek, wydawnictw.
  • 0:16 - 0:18
    Jestem felietonistą miesięcznika Discover.
  • 0:18 - 0:20
    Robię to już od 10 lat.
  • 0:20 - 0:22
    Tworzę kalendarz zagadek, zabawki.
  • 0:22 - 0:25
    Głównie pracuję nad grami komputerowymi.
  • 0:25 - 0:27
    Projektowałem dla Bejeweled.
  • 0:27 - 0:28
    (Brawa)
  • 0:28 - 0:30
    Ale to nie ja wymyśliłem Bejeweled.
  • 0:30 - 0:33
    Pierwsza łamigłówka,
  • 0:33 - 0:35
    szósta klasa, nauczyciel powiedział:
  • 0:35 - 0:37
    "Dzieciak lubi tworzyć,
  • 0:37 - 0:40
    niech powycina litery z kartonu na tablicę"
  • 0:40 - 0:43
    niech powycina litery z kartonu na tablicę"
  • 0:43 - 0:45
    Byłem zachwycony.
  • 0:45 - 0:48
    Bawiąc się wymyśliłem coś takiego.
  • 0:48 - 0:51
    Taką literę. To jest litera alfabetu,
  • 0:51 - 0:53
    którą złożono tylko raz.
  • 0:53 - 0:58
    Co to za litera, jeśli ją rozłożyć?
  • 0:58 - 1:00
    Podpowiem: to nie "L".
  • 1:00 - 1:02
    (Śmiech)
  • 1:02 - 1:04
    To mogłoby być "L".
  • 1:04 - 1:06
    Ale co jeszcze?
  • 1:06 - 1:09
    Już wiecie.
  • 1:09 - 1:12
    Sprytne, prawda?
  • 1:12 - 1:14
    Moja pierwsza zagadka. Złapałem bakcyla.
  • 1:14 - 1:18
    Stworzyłem coś nowego; cudowne uczucie.
  • 1:18 - 1:20
    Wcześniej robiłem już krzyżówki,
  • 1:20 - 1:23
    ale to wypełnianie czyjejś matrycy.
  • 1:23 - 1:25
    Mój twór był oryginalny.
  • 1:25 - 1:28
    Czytałem Gardnera w Scientific American.
  • 1:28 - 1:32
    Poświęciłem się całkowicie łamigłówkom.
  • 1:32 - 1:35
    Co mam na myśli mówiąc: łamigłówka?
  • 1:35 - 1:38
    To problem, którego prawidłowe rozwiązanie sprawia frajdę,
  • 1:38 - 1:40
    To problem, którego prawidłowe rozwiązanie sprawia frajdę,
  • 1:40 - 1:44
    w przeciwieństwie do codziennych problemów,
  • 1:44 - 1:47
    zaprojektowanych raczej marnie.
  • 1:47 - 1:49
    Rozwiązanie niepewne.
  • 1:49 - 1:52
    Zajmują mnóstwo czasu. Nikt nie spisał zasad.
  • 1:52 - 1:54
    Kto to zaprojektował?
  • 1:54 - 1:56
    Życie nie zostało dobrze napisane,
  • 1:56 - 1:59
    więc scenarzystom nie zabraknie pracy.
  • 1:59 - 2:02
    Z przyziemnych problemów robię zagadki.
  • 2:02 - 2:05
    Prawidłowych odpowiedzi może być wiele,
  • 2:05 - 2:07
    jak się często zdarza.
  • 2:07 - 2:09
    Łamigłówki różnią się
  • 2:09 - 2:11
    od zabawek i gier.
  • 2:11 - 2:14
    Zabawka to coś, czym manipulujemy bez celu.
  • 2:14 - 2:16
    Można ją zrobić z Lego.
  • 2:16 - 2:18
    Można zrobić, co się chce.
  • 2:18 - 2:21
    W grach strategicznych, jak szachy,
  • 2:21 - 2:24
    nie szukamy rozwiązania. Są zagadki szachowe,
  • 2:24 - 2:29
    ale naprawdę chodzi o pokonanie przeciwnika.
  • 2:29 - 2:31
    Łamigłówki są formą sztuki.
  • 2:31 - 2:34
    Są stare. Słyszymy o nich, odkąd sięga historia.
  • 2:34 - 2:36
    Są zwięzłe, jak dowcip,
  • 2:36 - 2:40
    wiersz, magiczna sztuczka lub piosenka.
  • 2:40 - 2:43
    Czasem są tylko jednorazową rozrywką,
  • 2:43 - 2:46
    ale mogą aspirować wyżej
  • 2:46 - 2:48
    i zapaść w pamięć.
  • 2:48 - 2:50
    Swoją karierę
  • 2:50 - 2:54
    kierowałem w stronę takich właśnie zagadek.
  • 2:54 - 2:57
    Pisząc gry komputerowe zauważyłem,
  • 2:57 - 3:00
    że potrafię wpływać na percepcję graczy.
  • 3:00 - 3:03
    Zaraz zademonstruję. Oto znany rysunek.
  • 3:03 - 3:06
    Dwa czarne profile albo biały wazon.
  • 3:06 - 3:08
    Taką iluzję nazywamy "obiekt i tło".
  • 3:08 - 3:10
    M.C Escher wykorzystywał to w swoich wspaniałych pracach.
  • 3:10 - 3:12
    M.C Escher wykorzystywał to w swoich wspaniałych pracach.
  • 3:12 - 3:14
    Tu widzimy "Dzień i noc".
  • 3:14 - 3:17
    A tu, co zrobilem z obiektem i tłem.
  • 3:22 - 3:24
    Tutaj słowo „figure” czarnymi literami,
  • 3:24 - 3:26
    tutaj białymi.
  • 3:26 - 3:29
    Oba wpasowane w ten sam wzór.
  • 3:29 - 3:31
    Tło jednego tworzy drugie.
  • 3:31 - 3:33
    Zacząłem od obu słów: "obiekt" i "tło".
  • 3:33 - 3:36
    Nie dałem rady. Zmieniłem problem.
  • 3:36 - 3:38
    Został sam "obiekt".
  • 3:38 - 3:40
    (Śmiech)
  • 3:40 - 3:43
    Tutaj moje imię i nazwisko.
  • 3:43 - 3:48
    Po odwróceniu: tytuł mojej pierwszej książki, "Inwersje".
  • 3:48 - 3:52
    Dziś tę stylistykę nazywamy ambigramem.
  • 3:52 - 3:54
    Pokażę wam kilka innych.
  • 3:54 - 3:57
    Numery od 1 do 10, a raczej cyfry od 0 do 9.
  • 3:57 - 4:00
    Wszystkie litery są zrobione z cyfr.
  • 4:00 - 4:03
    Nie jest to typowy ambigram.
  • 4:03 - 4:06
    Lubię przekraczać granice wyobraźni.
  • 4:06 - 4:08
    A tu słowo "mirror" (lustro). Nie wygląda tak samo do góry nogami.
  • 4:08 - 4:12
    Wygląda tak samo w ten sposób.
  • 4:12 - 4:14
    Wspaniały gość z Media Lab,
  • 4:14 - 4:18
    właśnie został prezesem RISD, John Maeda.
  • 4:18 - 4:22
    To na jego cześć. Rodzaj wizualnego kanonu.
  • 4:22 - 4:23
    (Śmiech)
  • 4:25 - 4:30
    Niedawno dla magazynu "Magic"
  • 4:30 - 4:32
    zrobiłem kilka ambigramów z imionami iluzjonistów.
  • 4:32 - 4:37
    Tutaj Penn i Teller, tak samo do góry nogami.
  • 4:37 - 4:40
    Ten pojawił się w kalendarzu z łamigłówkami.
  • 4:40 - 4:42
    Wróćmy teraz do slajdów.
  • 4:42 - 4:44
    Bardzo dziękuję.
  • 4:44 - 4:46
    Przyjemnie się ogląda.
  • 4:46 - 4:49
    Ale jak się tym bawić?
  • 4:49 - 4:51
    Jakiś czas projektowałem interfejsy.
  • 4:51 - 4:53
    Interesuje mnie oddziaływanie wzajemne.
  • 4:53 - 4:55
    Po pierwsze, trzeba uprościć iluzję z wazonami,
  • 4:55 - 4:57
    tak, jak z prawej.
  • 4:57 - 4:59
    Gdyby "unieść" czarny wazon,
  • 4:59 - 5:01
    wyglądałby jak kształt na górze.
  • 5:01 - 5:03
    A biała przestrzeń,
  • 5:03 - 5:05
    wyglądałaby jak kształt na dole.
  • 5:05 - 5:07
    Coś takiego można zrobić tylko na komputerze.
  • 5:07 - 5:09
    Coś takiego można zrobić tylko na komputerze.
  • 5:09 - 5:13
    Tak jak tutaj.
  • 5:13 - 5:16
    Należy przemieścić części z lewej strony tak,
  • 5:16 - 5:19
    by utworzyły figurę widoczną po prawej.
  • 5:19 - 5:21
    Zgodnie z zasadami, o których mówiłem,
  • 5:21 - 5:24
    czerń, którą okala biel można wyodrębnić.
  • 5:24 - 5:26
    Ale tak samo dotyczy bieli.
  • 5:26 - 5:28
    Ten biały kawałek w środku,
  • 5:28 - 5:30
    można złapać.
  • 5:30 - 5:32
    Jeszcze tylko jeden krok.
  • 5:32 - 5:34
    No i proszę.
  • 5:34 - 5:36
    Przenosimy razem kilka kawałków
  • 5:36 - 5:39
    i wtedy ten fragment się aktywuje.
  • 5:39 - 5:41
    Dzięki wykorzystaniu sposobów postrzegania,
  • 5:41 - 5:43
    można dostarczyć prawdziwych wrażeń.
  • 5:43 - 5:45
    Jak w starej maksymie:
  • 5:45 - 5:47
    "Uczymy się nie przez słowa
  • 5:47 - 5:49
    ale przez doświadczenie."
  • 5:49 - 5:51
    Coś jeszcze.
  • 5:51 - 5:53
    Gra "Godziny szczytu".
  • 5:53 - 5:55
    Arcydzieło wśród łamigłówek,
  • 5:55 - 5:57
    na równi z kostką Rubika.
  • 5:57 - 5:59
    Zatłoczony parking,
  • 5:59 - 6:01
    wszędzie samochody.
  • 6:01 - 6:04
    Trzeba odsunąć je tak, żeby czerwony mógł wyjechać.
  • 6:04 - 6:06
    Twórcą jest firma Think Fun.
  • 6:06 - 6:08
    Świetne wykonananie. Uwielbiam tę grę.
  • 6:08 - 6:11
    Zagrajmy. Prosta łamigłówka.
  • 6:11 - 6:13
    Zbyt prosta, dodajmy jeden samochód.
  • 6:13 - 6:15
    Jak to rozwiązać?
  • 6:15 - 6:17
    Odsuwamy niebieski.
  • 6:17 - 6:19
    Trzeba trochę utrudnić. Ciągle zbyt latwe.
  • 6:19 - 6:22
    Jeszcze trudniej.
  • 6:22 - 6:24
    To będzie bardziej podchwytliwe.
  • 6:24 - 6:26
    Co należy zrobić?
  • 6:26 - 6:28
    Jaki będzie pierwszy ruch?
  • 6:28 - 6:32
    Niebieskie auto w górę, lawendowe w prawo.
  • 6:32 - 6:35
    Można też tworzyć zagadki nie do rozwiązania.
  • 6:35 - 6:37
    Ustawiamy je w wiatraczek. Nie do ruszenia.
  • 6:37 - 6:39
    Chciałem stworzyć kontynuację.
  • 6:39 - 6:41
    Nie wymyśliłem nic nowego, tylko innego.
  • 6:41 - 6:44
    Pracując nad tym projektem
  • 6:44 - 6:46
    wymyśliłem "Kolejowe godziny szczytu".
  • 6:46 - 6:49
    Zasada jest taka sama, plus nowy element:
  • 6:49 - 6:52
    kwadrat poruszający się na boki i w pionie.
  • 6:52 - 6:55
    W oryginale samochody jadą tylko w przód i w tył.
  • 6:55 - 6:58
    Stworzyłem całą masę poziomów.
  • 6:58 - 7:00
    Udostępniam to szkołom.
  • 7:00 - 7:02
    Dodatkowe ćwiczenia nie tylko pomagają rozwiązywać zagadki,
  • 7:02 - 7:04
    Dodatkowe ćwiczenia nie tylko pomagają rozwiązywać zagadki,
  • 7:04 - 7:07
    ale również demonstrują zasady
  • 7:07 - 7:11
    rozwiązywania zagadek z innych dziedzin nauki.
  • 7:11 - 7:14
    Chcę namawiać do robienia łamigłowek
  • 7:14 - 7:16
    równie mocno, jak robić je samemu.
  • 7:16 - 7:19
    Gary Trudeau mówi o sobie "rysownik śledczy".
  • 7:19 - 7:22
    Zanim narysuje komiks, bada materiały.
  • 7:22 - 7:25
    W Discover jestem śledczym projektantem łamigłówek.
  • 7:25 - 7:27
    Zainteresowałem się sekwencjonowaniem genów.
  • 7:27 - 7:30
    Jak, u licha, wymyślić sekwencję
  • 7:30 - 7:33
    podstawowych par DNA?
  • 7:33 - 7:35
    Trzeba pociąć je na kawałki,
  • 7:35 - 7:37
    a potem szukać, co się pokrywa,
  • 7:37 - 7:39
    dopasowując krawędzie.
  • 7:39 - 7:42
    Jak puzzle, tyle że fragmenty zachodzą na siebie.
  • 7:42 - 7:45
    Oto co wymyśliłem dla miesięcznika Discover.
  • 7:45 - 7:47
    Można to rozwiązać na papierze,
  • 7:47 - 7:49
    bez wycinania części i przenoszenia.
  • 7:49 - 7:54
    Dziewięć kawałków trzeba przenieść na siatkę.
  • 7:54 - 7:57
    Wybieramy fragmenty, których krawędzie zachodzą na siebie.
  • 7:57 - 7:59
    Jest tylko jedno rozwiązanie.
  • 7:59 - 8:01
    Potrzeba wytrwałości.
  • 8:01 - 8:03
    Na końcu wychodzi wzór.
  • 8:03 - 8:08
    Jeśli wytężyć wzrok, widać słowo "helix" (helisa).
  • 8:08 - 8:11
    Forma zagadki wyłania sie z treści.
  • 8:11 - 8:13
    a nie odwrotnie.
  • 8:13 - 8:16
    Kilka innych. Łamigłówka fizyczna.
  • 8:16 - 8:18
    W którą stronę spadną odważniki?
  • 8:18 - 8:21
    Ważą odpowiednio 20 kg, 12 kg i 4kg.
  • 8:21 - 8:23
    Zależnie od tego, ile który waży,
  • 8:23 - 8:25
    pospadają w różne strony.
  • 8:25 - 8:27
    Sercem tej zagadki jest mieszanie kolorów.
  • 8:27 - 8:30
    Rozdzieliłem obrazek na podstawowe kolory drukarskie,
  • 8:30 - 8:32
    a potem pomieszałem warstwy,
  • 8:32 - 8:34
    by otrzymać te dziwaczne obrazki.
  • 8:34 - 8:37
    Które warstwy zostały złożone?
  • 8:37 - 8:39
    Prowokuje do myślenia o kolorach.
  • 8:39 - 8:42
    A tym zajmuję się teraz: ShuffleBrain.com,
  • 8:42 - 8:46
    strona, którą tworzę z żoną, Amy-Jo Kim.
  • 8:46 - 8:49
    Ona też mogłaby opowiadać tu o swojej pracy.
  • 8:49 - 8:51
    Tworzymy gry dla serwisów społecznościowych.
  • 8:51 - 8:55
    Już wyjaśniam. Widzimy trzy trendy w przemyśle gier.
  • 8:55 - 8:58
    Już wyjaśniam. Widzimy trzy trendy w przemyśle gier.
  • 8:58 - 9:01
    Po pierwsze, bardzo długo
  • 9:01 - 9:03
    gry komputerowe były jak Doom,
  • 9:03 - 9:06
    czyli szybka, brutalna strzelanina
  • 9:06 - 9:09
    dla nastoletnich chłopców, bo tak postrzegano rynek gier.
  • 9:09 - 9:11
    Ale to się zmienia.
  • 9:11 - 9:13
    Bejeweled okazała się hitem i przełamała lody
  • 9:13 - 9:16
    dla tzw. gier rekreacyjnych.
  • 9:16 - 9:20
    Grają głównie kobiety po trzydziestce.
  • 9:20 - 9:22
    Najnowszy przebój to Rock Band.
  • 9:22 - 9:24
    Gra się z innymi ludźmi.
  • 9:24 - 9:27
    Trzeba się ruszać. Gra, jakiej dotąd nie było.
  • 9:27 - 9:31
    Takie gry zdominowały rynek.
  • 9:31 - 9:33
    Dzieją się ciekawe rzeczy.
  • 9:33 - 9:36
    Ludzie chcą grać w gry, które ich rozwijają.
  • 9:36 - 9:38
    Czemu? Moje pokolenie się starzeje.
  • 9:38 - 9:41
    Zdrowo się odżywiamy, ćwiczyczymy,
  • 9:41 - 9:43
    ale co z umysłem?
  • 9:43 - 9:47
    Ojej, rodziców atakuje Alzheimer. Musimy działać.
  • 9:47 - 9:51
    Rozwiązywanie krzyżówek łagodzi skutki Alzheimera.
  • 9:51 - 9:56
    Stąd wielki sukces Brain Age na Nintendo DS.
  • 9:56 - 10:00
    Popularne sudoku bywa zalecane przez lekarzy.
  • 10:00 - 10:03
    Serwisy społecznościowe, internet,
  • 10:03 - 10:06
    wszyscy są teraz twórcami,
  • 10:06 - 10:08
    nie tylko odbiorcami.
  • 10:08 - 10:10
    Do czego zmierzam?
  • 10:10 - 10:12
    Patrzymy na narodziny,
  • 10:12 - 10:15
    gier pasujących do zdrowego trybu życia.
  • 10:15 - 10:18
    Stają się jego częścią, a nie czymś osobnym.
  • 10:18 - 10:21
    Są i dobroczynne, i fajne.
  • 10:21 - 10:24
    Domeną mojej żony są media społeczne.
  • 10:24 - 10:26
    Połączyliśmy siły,
  • 10:26 - 10:29
    by stworzyć Photo Grab. Gra zajmuje 80 sekund.
  • 10:29 - 10:31
    Po raz pierwszy publicznie.
  • 10:31 - 10:34
    Ciekawe jak mi pójdzie. Mamy trzy obrazki.
  • 10:34 - 10:36
    24 sekundy na każdy.
  • 10:36 - 10:38
    Gdzie to jest?
  • 10:38 - 10:40
    Postaram się grać szybko.
  • 10:40 - 10:43
    Jeśli widzicie, to krzyczcie.
  • 10:43 - 10:46
    Na dole? Dobra, a to gdzie?
  • 10:46 - 10:50
    Ach, tutaj...
  • 10:50 - 10:53
    Chyba to ten kawałek. Mamy smyczek, to pomaga.
  • 10:53 - 10:56
    To są włosy. Mamu tu problem typu "obiekt -tło".
  • 10:56 - 11:01
    No, ten jest prosty. Ach! Dalej.
  • 11:01 - 11:03
    To obiektyw.
  • 11:03 - 11:05
    Gdzie to będzie?
  • 11:05 - 11:08
    Czarny kształt, no więc?
  • 11:08 - 11:11
    Tu mamy róg całości.
  • 11:11 - 11:13
    Grałem już na tym obrazku,
  • 11:13 - 11:15
    ale mimo to...
  • 11:15 - 11:17
    Można używać własnych zdjęć.
  • 11:17 - 11:21
    Wiele osób właśnie tak robi.
  • 11:21 - 11:23
    Spróbujcie sami na ShuffleBrain.com. Dziękuję.
  • 11:23 - 11:25
    Spróbujcie sami na ShuffleBrain.com. Dziękuję.
  • 11:25 - 11:29
    (Brawa)
Title:
Scott Kim rozkłada na części pierwsze sztukę projektowania łamigłówek.
Speaker:
Scott Kim
Description:

Na konferencji EG w 2008 roku, znany twórca łamigłówek Scott Kim zabiera nas w podróż po swoim "zagadkowym" umyśle. Przy użyciu przykładów ze swojej kariery przybliża kilka najpopularniejszych zagadek logicznych i dzieli się fascynacją, która zainspirowała jego najlepsze prace.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:29
Kinga Skorupska added a translation

Polish subtitles

Revisions