Kto wygrał kosmiczny wyścig? - Jeff Steers

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/what-was-the-point-of-the-space-race-jeff-steers

4 października 1957 r., Związek Radziecki wystrzelił satelitę Sputnik, tym samym rozpoczynając kosmiczny wyścig. Stany Zjednoczone i Związek Radziecki rywalizowały o dominację w kosmosie przez 18 lat, do czasu kiedy dwa kraje zgodziły się na współpracę. Kto jest prawdziwym zwycięzcą? Nauka. Jeff Steers opisuje historię kosmicznego wyścigu i wynikające z niego korzyści.

Lekcja: Jeff Steers, animacja: The Moving Company Animation Studio.

4 października 1957

świat ze strachem i zachwytem oglądał,

jak Związek Radziecki

wystrzelił w kosmos

pierwszego satelitę zbudowanego przez człowieka.

Ta mała metalowa kula

o średnicy koło pól metra

rozpoczęła kosmiczny wyścig

między USA a ZSRR,

który trwał 18 lat

i zmienił nasz świat.

Sputnik nie był pierwszą technologią,

którą wysłano kosmos.

To wyróżnienie należy do rakiety V-2,

używanej przez Niemcy w atakach rakietowych

przeciwko aliantom, w ostatnim zrywie

w ostatnich latach II wojny światowej.

To nie było bardzo skuteczne,

ale pod koniec wojny

zarówno USA jak i ZSRR zdobyły i technologię

i naukowców, którzy ją opracowywali,

i zaczęli używać jej do własnych projektów.

Do sierpnia 1957

Sowieci z powodzeniem przetestowali R-7,

pierwszy międzykontynentalny pocisk balistyczny.

Tych samych rakiet użyto

do wystrzelenia Sputnika 2 miesiące później.

W Sputniku przerażała

nie sama orbitująca kula,

ale fakt, że ta sama technologia może służyć

do wystrzelenia głowicy nuklearnej
w kierunku dowolnego miasta,

By nie pozostać w tyle

prezydent Eisenhower kazał marynarce wojennej

przyspieszyć ich projekt

i jak najszybciej wystrzelić satelitę.

6 grudnia 1957

podekscytowany naród

oglądał relację na żywo

ze startu satelity Vanguard TV3,

który rozbił się po dwóch sekundach.

To niepowodzenie wprawiło Stany Zjednoczone

w zażenowanie.

Nagłówki gazet głosiły

"Klapatnik" i "Kaputnik."

Sowiecka delegacja ironicznie zasugerowała,

że USA powinny otrzymać pomoc zagraniczną

dla krajów rozwijających się.

Na szczęście armia opracowywała

podobny projekt, satelitę Explorer,

którego wystrzelono w styczniu 1958,

ale ledwo zdołali wyrównać,

znów zostali w tyle,

kiedy w kwietniu 1961 r. Jurij Gagarin
został pierwszym człowiekiem w kosmosie.

kiedy w kwietniu 1961 r. Jurij Gagarin
został pierwszym człowiekiem w kosmosie.

Minął prawie rok

i kilku radzieckich astronautów

ukończyło swoje misje,

zanim dzięki programowi Mercury

udało się wysłać na orbitę
pierwszego Amerykanina,

Johna Glenna w lutym 1962.

Prezydent Kennedy zdawał już sobie sprawę,

że doganianie każdego radzieckiego postępu

kilka miesięcy po fakcie

to za mało.

USA muszą zrobić coś jako pierwsze.

W maju 1961 r., miesiąc po locie Gagarina,

oświadczył, że zamierza

wysłać człowieka na księżyc

przed końcem lat 60.

Udało się to dzięki programowi Apollo,

gdy Neil Armstrong robił sławny krok

20 lipca 1969.

Oba kraje zwróciły się

ku stacjom kosmicznym

i kto wie, jak długo

mógłby trwać kosmiczny wyścig.

Dzięki poprawie stosunków wynegocjowanych

przez przywódcę ZSRR Leonida Breżniewa

i prezydenta USA Nixona,

ZSRR i USA skłaniały się do współpracy,

a nie do rywalizacji.

W udanej wspólnej misji

pod nazwą Sojuz-Apollo

amerykański statek kosmiczny Apollo

połączył się z radzieckim statkiem Sojuz,

a dwie załogi się spotkały,

podały sobie ręce

i wymieniły się prezentami

kończąc kosmiczny wyścig w 1975.

Jaki był sens

tego całego wyścigu?

Czy była to zwykła strata czasu?

Dwa mocarstwa próbowały się prześcignąć,

wykonując symboliczne misje,

niebezpieczne i drogie,

wykorzystując środki, które można było

przeznaczyć na coś innego.

W pewnym sensie tak,

ale korzyści z programu kosmicznego

nie dotyczyły tylko jednego kraju.

Podczas wyścigu kosmicznego

wzrosły środki finansowe

na badania i edukację,

co przyczyniło się do postępu,

który inaczej nie byłby możliwy.

Wiele technologii NASA
opracowanych dla kosmosu

używa się w życiu codziennym,

od pianki z pamięcią kształtu,

poprzez żywność liofilizowaną,

do stosowania LED w leczeniu raka.

Są też satelity, dzięki którym

działa GPS i telefony komórkowe,

a nie powstałyby one

gdyby nie programy kosmiczne.

To pokazuje,

że rezultaty badań i postępu

są często większe,

niż można by można sobie wyobrazić.