[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.66,0:00:09.55,Default,,0000,0000,0000,,4 października 1957
Dialogue: 0,0:00:09.55,0:00:12.44,Default,,0000,0000,0000,,świat ze strachem i zachwytem oglądał,
Dialogue: 0,0:00:12.44,0:00:15.13,Default,,0000,0000,0000,,jak Związek Radziecki
Dialogue: 0,0:00:15.13,0:00:17.44,Default,,0000,0000,0000,,wystrzelił w kosmos
Dialogue: 0,0:00:17.44,0:00:18.74,Default,,0000,0000,0000,,pierwszego satelitę zbudowanego przez człowieka.
Dialogue: 0,0:00:19.43,0:00:20.98,Default,,0000,0000,0000,,Ta mała metalowa kula
Dialogue: 0,0:00:20.98,0:00:23.07,Default,,0000,0000,0000,,o średnicy koło pól metra
Dialogue: 0,0:00:23.07,0:00:24.86,Default,,0000,0000,0000,,rozpoczęła kosmiczny wyścig
Dialogue: 0,0:00:24.86,0:00:27.19,Default,,0000,0000,0000,,między USA a ZSRR,
Dialogue: 0,0:00:27.19,0:00:29.21,Default,,0000,0000,0000,,który trwał 18 lat
Dialogue: 0,0:00:29.21,0:00:31.91,Default,,0000,0000,0000,,i zmienił nasz świat.
Dialogue: 0,0:00:31.91,0:00:34.04,Default,,0000,0000,0000,,Sputnik nie był pierwszą technologią,
Dialogue: 0,0:00:34.04,0:00:36.22,Default,,0000,0000,0000,,którą wysłano kosmos.
Dialogue: 0,0:00:36.22,0:00:38.97,Default,,0000,0000,0000,,To wyróżnienie należy do rakiety V-2,
Dialogue: 0,0:00:38.97,0:00:41.01,Default,,0000,0000,0000,,używanej przez Niemcy w atakach rakietowych
Dialogue: 0,0:00:41.01,0:00:43.36,Default,,0000,0000,0000,,przeciwko aliantom, w ostatnim zrywie
Dialogue: 0,0:00:43.37,0:00:45.75,Default,,0000,0000,0000,,w ostatnich latach II wojny światowej.
Dialogue: 0,0:00:45.75,0:00:47.24,Default,,0000,0000,0000,,To nie było bardzo skuteczne,
Dialogue: 0,0:00:47.24,0:00:48.94,Default,,0000,0000,0000,,ale pod koniec wojny
Dialogue: 0,0:00:48.94,0:00:51.73,Default,,0000,0000,0000,,zarówno USA jak i ZSRR zdobyły i technologię
Dialogue: 0,0:00:51.73,0:00:54.73,Default,,0000,0000,0000,,i naukowców, którzy ją opracowywali,
Dialogue: 0,0:00:54.73,0:00:57.58,Default,,0000,0000,0000,,i zaczęli używać jej do własnych projektów.
Dialogue: 0,0:00:57.58,0:00:59.51,Default,,0000,0000,0000,,Do sierpnia 1957
Dialogue: 0,0:00:59.51,0:01:01.25,Default,,0000,0000,0000,,Sowieci z powodzeniem przetestowali R-7,
Dialogue: 0,0:01:01.25,0:01:05.67,Default,,0000,0000,0000,,pierwszy międzykontynentalny pocisk balistyczny.
Dialogue: 0,0:01:05.67,0:01:06.66,Default,,0000,0000,0000,,Tych samych rakiet użyto
Dialogue: 0,0:01:06.66,0:01:09.10,Default,,0000,0000,0000,,do wystrzelenia Sputnika 2 miesiące później.
Dialogue: 0,0:01:09.10,0:01:10.66,Default,,0000,0000,0000,,W Sputniku przerażała
Dialogue: 0,0:01:10.66,0:01:12.56,Default,,0000,0000,0000,,nie sama orbitująca kula,
Dialogue: 0,0:01:12.56,0:01:14.51,Default,,0000,0000,0000,,ale fakt, że ta sama technologia może służyć
Dialogue: 0,0:01:14.51,0:01:18.06,Default,,0000,0000,0000,,do wystrzelenia głowicy nuklearnej \Nw kierunku dowolnego miasta,
Dialogue: 0,0:01:18.06,0:01:20.12,Default,,0000,0000,0000,,By nie pozostać w tyle
Dialogue: 0,0:01:20.12,0:01:22.16,Default,,0000,0000,0000,,prezydent Eisenhower kazał marynarce wojennej
Dialogue: 0,0:01:22.16,0:01:23.69,Default,,0000,0000,0000,,przyspieszyć ich projekt
Dialogue: 0,0:01:23.69,0:01:26.72,Default,,0000,0000,0000,,i jak najszybciej wystrzelić satelitę.
Dialogue: 0,0:01:26.72,0:01:29.73,Default,,0000,0000,0000,,6 grudnia 1957
Dialogue: 0,0:01:29.73,0:01:31.48,Default,,0000,0000,0000,,podekscytowany naród
Dialogue: 0,0:01:31.48,0:01:33.72,Default,,0000,0000,0000,,oglądał relację na żywo
Dialogue: 0,0:01:33.72,0:01:37.35,Default,,0000,0000,0000,,ze startu satelity Vanguard TV3,
Dialogue: 0,0:01:37.35,0:01:40.26,Default,,0000,0000,0000,,który rozbił się po dwóch sekundach.
Dialogue: 0,0:01:40.26,0:01:42.57,Default,,0000,0000,0000,,To niepowodzenie wprawiło Stany Zjednoczone
Dialogue: 0,0:01:42.57,0:01:44.21,Default,,0000,0000,0000,,w zażenowanie.
Dialogue: 0,0:01:44.21,0:01:45.53,Default,,0000,0000,0000,,Nagłówki gazet głosiły
Dialogue: 0,0:01:45.53,0:01:47.83,Default,,0000,0000,0000,,"Klapatnik" i "Kaputnik."
Dialogue: 0,0:01:47.83,0:01:50.99,Default,,0000,0000,0000,,Sowiecka delegacja ironicznie zasugerowała,
Dialogue: 0,0:01:50.99,0:01:53.07,Default,,0000,0000,0000,,że USA powinny otrzymać pomoc zagraniczną
Dialogue: 0,0:01:53.07,0:01:55.14,Default,,0000,0000,0000,,dla krajów rozwijających się.
Dialogue: 0,0:01:56.40,0:01:58.26,Default,,0000,0000,0000,,Na szczęście armia opracowywała
Dialogue: 0,0:01:58.26,0:02:01.02,Default,,0000,0000,0000,,podobny projekt, satelitę Explorer,
Dialogue: 0,0:02:01.02,0:02:05.48,Default,,0000,0000,0000,,którego wystrzelono w styczniu 1958,
Dialogue: 0,0:02:05.48,0:02:07.55,Default,,0000,0000,0000,,ale ledwo zdołali wyrównać,
Dialogue: 0,0:02:07.55,0:02:09.44,Default,,0000,0000,0000,,znów zostali w tyle,
Dialogue: 0,0:02:09.44,0:02:12.36,Default,,0000,0000,0000,,kiedy w kwietniu 1961 r. Jurij Gagarin \Nzostał pierwszym człowiekiem w kosmosie.
Dialogue: 0,0:02:12.36,0:02:15.58,Default,,0000,0000,0000,,kiedy w kwietniu 1961 r. Jurij Gagarin \Nzostał pierwszym człowiekiem w kosmosie.
Dialogue: 0,0:02:15.58,0:02:16.73,Default,,0000,0000,0000,,Minął prawie rok
Dialogue: 0,0:02:16.73,0:02:18.68,Default,,0000,0000,0000,,i kilku radzieckich astronautów
Dialogue: 0,0:02:18.68,0:02:19.82,Default,,0000,0000,0000,,ukończyło swoje misje,
Dialogue: 0,0:02:19.82,0:02:21.74,Default,,0000,0000,0000,,zanim dzięki programowi Mercury
Dialogue: 0,0:02:21.74,0:02:24.10,Default,,0000,0000,0000,,udało się wysłać na orbitę \Npierwszego Amerykanina,
Dialogue: 0,0:02:24.10,0:02:27.70,Default,,0000,0000,0000,,Johna Glenna w lutym 1962.
Dialogue: 0,0:02:31.35,0:02:33.49,Default,,0000,0000,0000,,Prezydent Kennedy zdawał już sobie sprawę,
Dialogue: 0,0:02:33.49,0:02:34.74,Default,,0000,0000,0000,,że doganianie każdego radzieckiego postępu
Dialogue: 0,0:02:34.74,0:02:37.23,Default,,0000,0000,0000,,kilka miesięcy po fakcie
Dialogue: 0,0:02:37.23,0:02:38.64,Default,,0000,0000,0000,,to za mało.
Dialogue: 0,0:02:38.64,0:02:41.15,Default,,0000,0000,0000,,USA muszą zrobić coś jako pierwsze.
Dialogue: 0,0:02:41.15,0:02:44.87,Default,,0000,0000,0000,,W maju 1961 r., miesiąc po locie Gagarina,
Dialogue: 0,0:02:44.87,0:02:46.18,Default,,0000,0000,0000,,oświadczył, że zamierza
Dialogue: 0,0:02:46.18,0:02:47.82,Default,,0000,0000,0000,,wysłać człowieka na księżyc
Dialogue: 0,0:02:47.82,0:02:50.22,Default,,0000,0000,0000,,przed końcem lat 60.
Dialogue: 0,0:02:50.22,0:02:52.96,Default,,0000,0000,0000,,Udało się to dzięki programowi Apollo,
Dialogue: 0,0:02:52.96,0:02:55.44,Default,,0000,0000,0000,,gdy Neil Armstrong robił sławny krok
Dialogue: 0,0:02:55.44,0:02:58.78,Default,,0000,0000,0000,,20 lipca 1969.
Dialogue: 0,0:02:58.78,0:03:01.04,Default,,0000,0000,0000,,Oba kraje zwróciły się
Dialogue: 0,0:03:01.04,0:03:02.85,Default,,0000,0000,0000,,ku stacjom kosmicznym
Dialogue: 0,0:03:02.85,0:03:04.49,Default,,0000,0000,0000,,i kto wie, jak długo
Dialogue: 0,0:03:04.49,0:03:06.94,Default,,0000,0000,0000,,mógłby trwać kosmiczny wyścig.
Dialogue: 0,0:03:06.94,0:03:08.55,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki poprawie stosunków wynegocjowanych
Dialogue: 0,0:03:08.55,0:03:11.32,Default,,0000,0000,0000,,przez przywódcę ZSRR Leonida Breżniewa
Dialogue: 0,0:03:11.32,0:03:13.06,Default,,0000,0000,0000,,i prezydenta USA Nixona,
Dialogue: 0,0:03:13.06,0:03:16.28,Default,,0000,0000,0000,,ZSRR i USA skłaniały się do współpracy,
Dialogue: 0,0:03:16.28,0:03:18.29,Default,,0000,0000,0000,,a nie do rywalizacji.
Dialogue: 0,0:03:18.29,0:03:19.100,Default,,0000,0000,0000,,W udanej wspólnej misji
Dialogue: 0,0:03:19.100,0:03:21.55,Default,,0000,0000,0000,,pod nazwą Sojuz-Apollo
Dialogue: 0,0:03:21.55,0:03:23.53,Default,,0000,0000,0000,,amerykański statek kosmiczny Apollo
Dialogue: 0,0:03:23.53,0:03:25.86,Default,,0000,0000,0000,,połączył się z radzieckim statkiem Sojuz,
Dialogue: 0,0:03:25.86,0:03:27.42,Default,,0000,0000,0000,,a dwie załogi się spotkały,
Dialogue: 0,0:03:27.42,0:03:28.06,Default,,0000,0000,0000,,podały sobie ręce
Dialogue: 0,0:03:28.06,0:03:29.28,Default,,0000,0000,0000,,i wymieniły się prezentami
Dialogue: 0,0:03:29.28,0:03:33.26,Default,,0000,0000,0000,,kończąc kosmiczny wyścig w 1975.
Dialogue: 0,0:03:33.26,0:03:34.89,Default,,0000,0000,0000,,Jaki był sens
Dialogue: 0,0:03:34.89,0:03:36.44,Default,,0000,0000,0000,,tego całego wyścigu?
Dialogue: 0,0:03:36.44,0:03:38.73,Default,,0000,0000,0000,,Czy była to zwykła strata czasu?
Dialogue: 0,0:03:38.73,0:03:41.05,Default,,0000,0000,0000,,Dwa mocarstwa próbowały się prześcignąć,
Dialogue: 0,0:03:41.05,0:03:42.88,Default,,0000,0000,0000,,wykonując symboliczne misje,
Dialogue: 0,0:03:42.88,0:03:44.89,Default,,0000,0000,0000,,niebezpieczne i drogie,
Dialogue: 0,0:03:44.89,0:03:46.22,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystując środki, które można było
Dialogue: 0,0:03:46.22,0:03:48.05,Default,,0000,0000,0000,,przeznaczyć na coś innego.
Dialogue: 0,0:03:48.05,0:03:50.23,Default,,0000,0000,0000,,W pewnym sensie tak,
Dialogue: 0,0:03:50.23,0:03:52.04,Default,,0000,0000,0000,,ale korzyści z programu kosmicznego
Dialogue: 0,0:03:52.04,0:03:55.47,Default,,0000,0000,0000,,nie dotyczyły tylko jednego kraju.
Dialogue: 0,0:03:55.47,0:03:56.70,Default,,0000,0000,0000,,Podczas wyścigu kosmicznego
Dialogue: 0,0:03:56.70,0:03:59.35,Default,,0000,0000,0000,,wzrosły środki finansowe
Dialogue: 0,0:03:59.35,0:04:00.85,Default,,0000,0000,0000,,na badania i edukację,
Dialogue: 0,0:04:00.85,0:04:02.16,Default,,0000,0000,0000,,co przyczyniło się do postępu,
Dialogue: 0,0:04:02.16,0:04:04.33,Default,,0000,0000,0000,,który inaczej nie byłby możliwy.
Dialogue: 0,0:04:04.33,0:04:06.76,Default,,0000,0000,0000,,Wiele technologii NASA \Nopracowanych dla kosmosu
Dialogue: 0,0:04:06.76,0:04:09.33,Default,,0000,0000,0000,,używa się w życiu codziennym,
Dialogue: 0,0:04:09.33,0:04:11.08,Default,,0000,0000,0000,,od pianki z pamięcią kształtu,
Dialogue: 0,0:04:11.08,0:04:12.91,Default,,0000,0000,0000,,poprzez żywność liofilizowaną,
Dialogue: 0,0:04:12.91,0:04:15.44,Default,,0000,0000,0000,,do stosowania LED w leczeniu raka.
Dialogue: 0,0:04:15.44,0:04:17.70,Default,,0000,0000,0000,,Są też satelity, dzięki którym
Dialogue: 0,0:04:17.70,0:04:19.89,Default,,0000,0000,0000,,działa GPS i telefony komórkowe,
Dialogue: 0,0:04:19.89,0:04:20.95,Default,,0000,0000,0000,,a nie powstałyby one
Dialogue: 0,0:04:20.95,0:04:22.62,Default,,0000,0000,0000,,gdyby nie programy kosmiczne.
Dialogue: 0,0:04:22.62,0:04:23.89,Default,,0000,0000,0000,,To pokazuje,
Dialogue: 0,0:04:23.89,0:04:26.57,Default,,0000,0000,0000,,że rezultaty badań i postępu
Dialogue: 0,0:04:26.57,0:04:28.01,Default,,0000,0000,0000,,są często większe,
Dialogue: 0,0:04:28.01,0:04:31.09,Default,,0000,0000,0000,,niż można by można sobie wyobrazić.