< Return to Video

Pamela Meyer: Làm thế nào để phát hiện ra kẻ nói dối

  • 0:00 - 0:05
    Được rồi, không phải tôi muốn cảnh báo những người ngồi đây,
  • 0:05 - 0:07
    nhưng cần lưu ý rằng
  • 0:07 - 0:09
    người ngồi bên phải bạn là kẻ nói dối.
  • 0:09 - 0:11
    (Tiếng cười)
  • 0:11 - 0:14
    Người ngồi bên trái bạn cũng là kẻ nói dối.
  • 0:14 - 0:17
    Và cả người ngồi sát cạnh bạn cũng là kẻ nối dối.
  • 0:17 - 0:19
    Tất cả chúng ta đều nói dối.
  • 0:19 - 0:21
    Những gì tôi làm hôm nay
  • 0:21 - 0:24
    là cho các bạn thấy những nghiên cứu giải thích tại sao tất cả chúng ta đều là kẻ nói dối,
  • 0:24 - 0:26
    và làm thế nào để trở thành người phát hiện nói dối
  • 0:26 - 0:29
    và tại sao bạn lại muốn đi cả một chặng đường dài
  • 0:29 - 0:32
    từ phát hiện nói dối tới tìm ra sự thật,
  • 0:32 - 0:34
    và cuối cùng là xây dựng niềm tin.
  • 0:34 - 0:37
    Nói về sự tin tưởng,
  • 0:37 - 0:40
    kể từ khi tôi viết cuốn "Phát hiện nói dối,"
  • 0:40 - 0:43
    không ai muốn gặp tôi trực diện nữa, không, không, không, không, không.
  • 0:43 - 0:46
    Họ nói, "Được rồi mà, chúng tôi sẽ email cho cô."
  • 0:46 - 0:48
    (Tiếng cười)
  • 0:48 - 0:52
    Tôi thậm chí còn không uống được cà phê tại Starbucks.
  • 0:52 - 0:54
    Chồng tôi thì nói, "Em yêu, sự lừa dối ư?
  • 0:54 - 0:57
    Có lẽ em nên chuyên tâm vào việc nấu nướng đi thì hơn. Món Pháp chẳng hạn?"
  • 0:57 - 0:59
    Vì vậy, trước khi bắt đầu, tôi sẽ
  • 0:59 - 1:02
    làm rõ mục đích của mình,
  • 1:02 - 1:04
    không phải là để dạy các bạn một trò chơi kiểu “Trúng rồi”.
  • 1:04 - 1:06
    Người phát hiện nói dối không phải là những đứa trẻ thích soi mói,
  • 1:06 - 1:09
    những đứa trẻ núp sau căn phòng la hét, "Trúng rồi! Trúng rồi!
  • 1:09 - 1:12
    Lông mày của cậu co giật. Lỗ mũi của cậu phập phồng.
  • 1:12 - 1:15
    Tôi đã xem chương trình “Thử nói dối đi. Tôi biết bạn đang nói dối."
  • 1:15 - 1:17
    Không, người phát hiện nói dối được trang bị
  • 1:17 - 1:20
    những kiến thức khoa học để phát hiện những lời nói dối.
  • 1:20 - 1:22
    Họ dùng nó để đến được với sự thật,
  • 1:22 - 1:24
    và họ làm điều mà những nhà lãnh đạo kì cựu làm mỗi ngày;
  • 1:24 - 1:27
    có những cuộc đối thoại khó nhằn với những người khó đoán,
  • 1:27 - 1:29
    đôi khi còn trong những thời điểm cũng rất khó khăn.
  • 1:29 - 1:31
    Và họ bắt đầu hành trình đó
  • 1:31 - 1:33
    bằng cách chấp nhận một nhận định cốt lõi,
  • 1:33 - 1:35
    đó là:
  • 1:35 - 1:38
    Nói dối là một hành động tương hỗ.
  • 1:38 - 1:42
    Thử nghĩ xem, lời nói dối tự thân nó chỉ là một lời thốt ra từ miệng.
  • 1:42 - 1:44
    Nó chỉ có sức nặng
  • 1:44 - 1:46
    khi có người tin vào nó.
  • 1:46 - 1:48
    Vì vậy, dù nghe giống kiểu tình yêu trái ngang,
  • 1:48 - 1:52
    nhưng nghĩ xem, nếu có lúc bạn bị lừa dối,
  • 1:52 - 1:54
    là do bạn đã đồng ý để bị gạt.
  • 1:54 - 1:57
    Sự thật số một về nói dối: Nói dối là một hành động tương hỗ.
  • 1:57 - 1:59
    Không phải mọi lời nói dối đều gây hại.
  • 1:59 - 2:02
    Đôi khi ta sẵn sàng nói dối,
  • 2:02 - 2:05
    vì các giá trị xã hội,
  • 2:05 - 2:08
    vì phải giữ kín một bí mật cần được giữ kín thật kín.
  • 2:08 - 2:10
    Ta nói, "Bài hát hay."
  • 2:10 - 2:13
    "Em yêu, trông em không hề béo trong bộ cánh đó."
  • 2:13 - 2:15
    Hay câu nói yêu thích của dân mạng,
  • 2:15 - 2:18
    "Bạn xem, tôi mới lục thấy nó trong đống thư rác của mình.
  • 2:18 - 2:21
    Thành thật xin lỗi."
  • 2:21 - 2:24
    Tuy nhiên, cũng có lúc chúng ta không sẵn sàng nói dối.
  • 2:24 - 2:27
    Và nó có thể khiến chúng ta phải trả giá đắt.
  • 2:27 - 2:30
    Năm ngoái 997 tỷ USD
  • 2:30 - 2:34
    tổn thất do các vụ lừa đảo công ty tại Hoa Kỳ.
  • 2:34 - 2:36
    Đó chỉ là giọt nước so với con số hàng nghìn tỷ đô la.
  • 2:36 - 2:38
    Đó là bảy phần trăm doanh thu.
  • 2:38 - 2:40
    Nói dối có thể có giá tới hàng tỷ đô.
  • 2:40 - 2:43
    Hãy nhớ lại vụ Enron, Madoff, cuộc khủng hoảng cho vay thế chấp.
  • 2:43 - 2:46
    Hoặc vụ việc về các gián điệp hai mang và những kẻ phản bội,
  • 2:46 - 2:48
    như Robert Hanssen hoặc Aldrich Ames,
  • 2:48 - 2:50
    nói dối có thể đẩy đất nước vào vực thẳm,
  • 2:50 - 2:53
    làm hại đến an ninh, gây suy yếu nền dân chủ,
  • 2:53 - 2:56
    giết chết những người bảo vệ chúng ta.
  • 2:56 - 2:59
    Lừa dối là một công việc hẳn hoi.
  • 2:59 - 3:01
    Tên lừa đảo Henry Oberlander,
  • 3:01 - 3:03
    quả là một tay lừa có hạng.
  • 3:03 - 3:05
    Chính quyền Anh từng nói
  • 3:05 - 3:08
    ông ta gần như đã làm suy yếu toàn bộ hệ thống ngân hàng phương Tây.
  • 3:08 - 3:10
    Và bạn không thể tìm ra ông ta trên Google, hay bất cứ đâu.
  • 3:10 - 3:13
    Ông ta từng được phỏng vấn một lần, và đã nói.
  • 3:13 - 3:15
    "Nhìn này, tôi có một quy tắc."
  • 3:15 - 3:18
    Và đây là quy tắc của Henry, ông ta nói,
  • 3:18 - 3:20
    "Nhìn xem, mọi người luôn sẵn sàng cho bạn cái gì đó.
  • 3:20 - 3:23
    Họ sẵn sàng cho bạn cái gì đó để có được thứ họ đang khao khát."
  • 3:23 - 3:25
    Và đó là mấu chốt của vấn đề.
  • 3:25 - 3:27
    Nếu bạn không muốn bị lừa gạt, bạn phải biết,
  • 3:27 - 3:29
    bạn đang khao khát điều gì?
  • 3:29 - 3:32
    Tất cả chúng ta đều ghét phải thừa nhận điều đó.
  • 3:32 - 3:35
    Chúng ta luôn ước rằng phải chi mình là người chồng, người vợ tốt hơn,
  • 3:35 - 3:37
    thông minh hơn, mạnh mẽ hơn,
  • 3:37 - 3:39
    cao to hơn, giàu có hơn –
  • 3:39 - 3:41
    và vân vân.
  • 3:41 - 3:43
    Nói dối là một nỗ lực để thu hẹp khoảng cách,
  • 3:43 - 3:45
    kết nối mong muốn và lý tưởng của chúng ta
  • 3:45 - 3:48
    về những người, những gì chúng ta muốn trở thành,
  • 3:48 - 3:51
    với bản thân mình thực tại.
  • 3:51 - 3:54
    Và chúng ta sẵn sàng khỏa lấp những khoảng trống cuộc đời đó bằng sự dối trá.
  • 3:54 - 3:57
    Vào một ngày nhất định, nghiên cứu cho thấy rằng bạn có thể nói dối
  • 3:57 - 3:59
    ở bất cứ đâu, từ 10 đến 200 lần.
  • 3:59 - 4:02
    Tạm cho rằng hầu hết trong số đó là những lời nói dối vô hại.
  • 4:02 - 4:04
    Nhưng một nghiên cứu khác
  • 4:04 - 4:06
    cho thấy rằng một người lạ sẽ nói dối ba lần
  • 4:06 - 4:08
    trong 10 phút đầu tiên gặp gỡ.
  • 4:08 - 4:10
    (Tiếng cười)
  • 4:10 - 4:13
    Khi nghe thấy điều này lần đầu, chúng ta tất thảy đều giật mình.
  • 4:13 - 4:15
    Chúng ta không thể tin rằng nói dối thịnh hành đến vậy.
  • 4:15 - 4:17
    Bản chất ta chống lại sự dối trá.
  • 4:17 - 4:19
    Nhưng nếu xem xét kĩ,
  • 4:19 - 4:21
    sự thật đang ẩn sâu bên trong.
  • 4:21 - 4:24
    Ta nói dối với người lạ nhiều hơn là với đồng nghiệp.
  • 4:24 - 4:28
    Người hướng ngoại nói dối nhiều hơn người hướng nội.
  • 4:28 - 4:31
    Đàn ông nói dối về mình tám lần
  • 4:31 - 4:33
    hơn là về người khác.
  • 4:33 - 4:36
    Phụ nữ nói dối phần nhiều là để bảo vệ người khác.
  • 4:36 - 4:39
    Nếu bạn là một đôi vợ chồng bình thường,
  • 4:39 - 4:41
    bạn sẽ nói dối với bạn đời của mình
  • 4:41 - 4:43
    một trong 10 lần trò chuyện.
  • 4:43 - 4:45
    Bạn có thể nghĩ đó là điều xấu xa.
  • 4:45 - 4:47
    Nếu bạn chưa lập gia đình, con số đó giảm xuống còn ba.
  • 4:47 - 4:49
    Nói dối rất phức tạp.
  • 4:49 - 4:52
    Nó đã đan xen thành một phần cuộc sống và công việc của ta .
  • 4:52 - 4:54
    Chúng ta mâu thuẫn sâu sắc về sự thật.
  • 4:54 - 4:56
    Chúng ta xem đó như một căn bản tất yếu,
  • 4:56 - 4:58
    đôi khi vì những lý do rất tốt,
  • 4:58 - 5:01
    khi khác chỉ vì chúng ta không thể hiểu được những khoảng trống trong cuộc đời mình.
  • 5:01 - 5:03
    Đó là sự thật số hai về nói dối.
  • 5:03 - 5:05
    Chúng ta chống lại sự dối trá,
  • 5:05 - 5:07
    nhưng lại ngầm cho nó tự tác
  • 5:07 - 5:09
    như cách mà xã hội đã từng chấp nhận
  • 5:09 - 5:11
    trong nhiều nhiều thế kỷ qua.
  • 5:11 - 5:13
    Nó tồn tại cũng lâu như hơi thở vậy.
  • 5:13 - 5:15
    Nó là một phần của văn hóa, của lịch sử của chúng ta.
  • 5:15 - 5:18
    Hãy nhớ đến Dante, Shakespeare,
  • 5:18 - 5:21
    Kinh Thánh, Tin tức thế giới.
  • 5:21 - 5:23
    (Tiếng cười)
  • 5:23 - 5:25
    Dối trá có ý nghĩa tiến hóa tương đương một loài.
  • 5:25 - 5:27
    Các nhà nghiên cứu từ lâu đã biết rằng
  • 5:27 - 5:29
    các loài thông minh hơn,
  • 5:29 - 5:31
    thì tân vỏ não sẽ lớn hơn,
  • 5:31 - 5:33
    và nhiều khả năng nó được sử dụng để đánh lừa.
  • 5:33 - 5:35
    Hãy nhớ đến Koko.
  • 5:35 - 5:38
    Còn ai nhớ Koko, cô nàng gorilla từng được dạy ngôn ngữ ký hiệu?
  • 5:38 - 5:41
    Koko được dạy để giao tiếp thông qua ngôn ngữ ký hiệu.
  • 5:41 - 5:43
    Đây là Koko với con mèo của cô nàng.
  • 5:43 - 5:46
    Chú mèo cưng lông lá nhỏ bé dễ thương của cô nàng.
  • 5:46 - 5:48
    Koko từng đổ lỗi cho thú cưng
  • 5:48 - 5:50
    làm tràn nước bể chứa.
  • 5:50 - 5:52
    (Tiếng cười)
  • 5:52 - 5:54
    Chúng ta được cài đặt để trở thành những nhà lãnh đạo hoàn hảo.
  • 5:54 - 5:56
    Việc đó bắt đầu từ rất, rất sớm.
  • 5:56 - 5:58
    Như thế nào?
  • 5:58 - 6:00
    Trẻ sơ sinh thì giả khóc,
  • 6:00 - 6:02
    dừng và chờ đợi xem có ai đang đến không,
  • 6:02 - 6:04
    rồi lại khóc tiếp.
  • 6:04 - 6:06
    Một tuổi ta học giấu diếm.
  • 6:06 - 6:08
    (Tiếng cười)
  • 6:08 - 6:10
    Hai tuổi ta lừa gạt.
  • 6:10 - 6:12
    Năm tuổi ta nói dối rành rành.
  • 6:12 - 6:14
    Phỉnh nịnh là cách giúp ta thực tập nó.
  • 6:14 - 6:17
    Chín tuổi, ta là chuyên gia bao biện.
  • 6:17 - 6:19
    Lúc vào đại học,
  • 6:19 - 6:22
    ta nói dối mẹ mình một trong năm lần trò chuyện.
  • 6:22 - 6:25
    Lúc đi làm và trở thành người lao động chính,
  • 6:25 - 6:27
    ta bước vào một thế giới chồng chất
  • 6:27 - 6:29
    những thư rác, những người bạn ảo,
  • 6:29 - 6:31
    phương tiện truyền thông đảng phái,
  • 6:31 - 6:33
    những tên trộm ẩn danh tài tình,
  • 6:33 - 6:35
    những vụ đầu tư lừa đảo đẳng cấp thế giới,
  • 6:35 - 6:37
    một đại dịch của sự dối trá --
  • 6:37 - 6:39
    nói ngắn gọn, như một tác giả từng gọi --
  • 6:39 - 6:42
    một xã hội sau sự thật.
  • 6:42 - 6:44
    Nó khiến chúng ta bối rối
  • 6:44 - 6:47
    suốt một thời gian dài.
  • 6:48 - 6:50
    Bạn sẽ làm gì?
  • 6:50 - 6:52
    Chúng ta cần thực hiện vài bước
  • 6:52 - 6:54
    để kéo mình ra khỏi mớ hỗn độn này.
  • 6:54 - 6:57
    Người phát hiện nói dối chuyên nghiệp sẽ biết được sự thật 90% thời gian.
  • 6:57 - 7:00
    Còn chúng ta chỉ có được 54% sự thật
  • 7:00 - 7:02
    Sao chuyện đó lại dễ dàng học được?
  • 7:02 - 7:05
    Có người nói dối giỏi thì cũng có người nói dối kém. Không ai bẩm sinh đã nói dối .
  • 7:05 - 7:08
    Tất cả chúng ta đều mắc những sai lầm tương tự. Tất cả chúng ta đều sử dụng những kỹ xảo tương tự.
  • 7:08 - 7:10
    Vì vậy, tôi sẽ
  • 7:10 - 7:12
    cho các bạn xem hai mẫu của việc nói dối.
  • 7:12 - 7:15
    Và sau đó chúng ta sẽ cùng nhìn vào các điểm nổi và xem liệu có thể tự tìm ra chúng hay không.
  • 7:15 - 7:18
    Đầu tiên là lời nói.
  • 7:18 - 7:20
    (Video) Bill Clinton: Tôi muốn bạn lắng nghe tôi.
  • 7:20 - 7:22
    Tôi sẽ lặp lại điều này một lần nữa.
  • 7:22 - 7:25
    Tôi không có quan hệ tình dục
  • 7:25 - 7:29
    với người phụ nữ đó, cô Lewinsky.
  • 7:29 - 7:31
    Tôi chưa bao giờ bảo người khác nói dối,
  • 7:31 - 7:33
    không lúc nào, không bao giờ.
  • 7:33 - 7:36
    Những cáo buộc này là sai.
  • 7:36 - 7:38
    Và tôi cần quay trở lại làm việc vì lợi ích của người dân Mỹ.
  • 7:38 - 7:40
    Cảm ơn.
  • 7:43 - 7:46
    Pamela Meyer: Được rồi, những biểu hiện lộ liễu này là gì đây?
  • 7:46 - 7:50
    Đầu tiên, những gì chúng ta nghe thấy có vẻ như một sự chối tội.
  • 7:50 - 7:53
    Nghiên cứu cho thấy rằng những người quá tập trung trong việc phủ nhận
  • 7:53 - 7:56
    sẽ sử dụng lối nói trịnh trọng thay vì lối nói thông thường.
  • 7:56 - 7:59
    Chúng ta đã nghe những từ ngữ ám chỉ xa xôi như: "người phụ nữ đó."
  • 7:59 - 8:01
    Chúng ta biết rằng người nói dối sẽ vô thức tách mình
  • 8:01 - 8:03
    ra khỏi chủ đề
  • 8:03 - 8:06
    sử dụng ngôn ngữ như một công cụ.
  • 8:06 - 8:09
    Bây giờ nếu Bill Clinton nói, "Vâng, nói thật là..."
  • 8:09 - 8:11
    hoặc câu nói yêu thích của Richard Nixon, "Bằng sự ngay thẳng..."
  • 8:11 - 8:13
    ông ta sẽ ngay lập tức bị lật tẩy
  • 8:13 - 8:15
    với bất kỳ người phát hiện nói dối nào khi biết rằng
  • 8:15 - 8:18
    cái gọi là ngôn ngữ chuẩn,
  • 8:18 - 8:20
    sẽ càng phủ nhận chính người sử dụng.
  • 8:20 - 8:23
    Giờ đây nếu ông ta lặp lại toàn bộ câu hỏi,
  • 8:23 - 8:27
    hoặc thêm mắm muối vào lời khai của mình nhiều chi tiết thừa hơn --
  • 8:27 - 8:29
    mừng là ông đã không làm điều đó --
  • 8:29 - 8:31
    ông ta sẽ tiếp tục đánh mất uy tín của mình.
  • 8:31 - 8:33
    Freud đã đúng.
  • 8:33 - 8:36
    Freud nói, nhìn đi, có nhiều thứ trong đó hơn là chỉ một bài diễn văn:
  • 8:36 - 8:39
    "Không một người nào có thể giữ được bí mật.
  • 8:39 - 8:42
    Nếu miệng của anh ta đóng, anh ta đang trò chuyện bằng các ngón tay."
  • 8:42 - 8:45
    Và tất cả chúng ta đều vậy, dù bạn có là người quyền lực đi chăng nữa.
  • 8:45 - 8:47
    Tất cả chúng ta đều trò chuyện bằng các ngón tay của mình.
  • 8:47 - 8:50
    Và hãy xem Dominique Strauss-Kahn, cùng với Obama,
  • 8:50 - 8:53
    những người đang trò chuyện bằng các ngón tay.
  • 8:53 - 8:56
    (Tiếng cười)
  • 8:56 - 8:59
    Điều đó đưa chúng ta đến với mẫu kế tiếp,
  • 8:59 - 9:02
    ngôn ngữ cơ thể.
  • 9:02 - 9:05
    Với ngôn ngữ cơ thể, đây là những gì bạn cần làm.
  • 9:05 - 9:08
    Chỉ cần đưa ra những giả định.
  • 9:08 - 9:10
    Hãy để khoa học kiểm chứng lại kiến thức của bạn một chút.
  • 9:10 - 9:13
    Chúng ta nghĩ rằng người nói dối lúc nào cũng đứng ngồi không yên.
  • 9:13 - 9:16
    Và đoán xem, nửa trên cơ thể của họ lạnh đi khi nói dối.
  • 9:16 - 9:19
    Chúng ta nghĩ rằng người nói dối sẽ không dám nhìn thẳng vào mắt ta.
  • 9:19 - 9:21
    Và đoán xem, họ nhìn thật sâu vào mắt ta
  • 9:21 - 9:23
    để bù lại cái lời đồn đó.
  • 9:23 - 9:25
    Chúng ta nghĩ rằng sự ấm áp và nụ cười
  • 9:25 - 9:27
    truyền tải sự trung thực và chân thành.
  • 9:27 - 9:29
    Nhưng một người phát hiện nói dối chuyên nghiệp
  • 9:29 - 9:31
    có thể phát hiện ra nụ cười giả tạo cách đó chục mét.
  • 9:31 - 9:34
    Tất cả mọi người đều có thể phát hiện ra những nụ cười giả tạo ở đây chứ?
  • 9:35 - 9:37
    Cơ má của bạn co lại
  • 9:37 - 9:40
    một cách chủ ý.
  • 9:40 - 9:43
    Nhưng nụ cười thực sự trong mắt, những nếp nhăn quanh khóe mắt.
  • 9:43 - 9:45
    Chúng không thể tự ý nheo lại,
  • 9:45 - 9:47
    đặc biệt là nếu bạn lạm dụng Botox (1 loại thuốc chống nếp nhăn).
  • 9:47 - 9:50
    Đừng lạm dụng Botox, sẽ không một ai nghĩ rằng bạn đang thật lòng.
  • 9:50 - 9:52
    Bây giờ hãy nhìn vào các điểm nổi.
  • 9:52 - 9:54
    Bạn có thể biết chuyện gì đang diễn ra trong cuộc đối thoại không?
  • 9:54 - 9:57
    Các bạn có thể tìm giúp tôi các điểm nổi
  • 9:57 - 9:59
    để thấy sự khác biệt
  • 9:59 - 10:01
    giữa lời nói và hành động của một ai đó không?
  • 10:01 - 10:03
    Tôi biết điều này nghe có vẻ hiển nhiên,
  • 10:03 - 10:05
    nhưng khi bạn trò chuyện
  • 10:05 - 10:08
    với một người mà bạn nghi ngờ là đang nói dối,
  • 10:08 - 10:11
    thái độ là thứ dễ nhận ra nhưng lại hay bị bỏ qua nhất.
  • 10:11 - 10:13
    Một người trung thực sẽ rất hợp tác.
  • 10:13 - 10:15
    Họ cho ta thấy họ đứng về phía ta.
  • 10:15 - 10:17
    Họ rất nhiệt tình.
  • 10:17 - 10:19
    Họ có thiện chí và tỏ ra hữu ích trong việc tìm kiếm sự thật.
  • 10:19 - 10:22
    Họ sẵn sàng động não, nêu lên nghi ngờ,
  • 10:22 - 10:24
    cung cấp thông tin.
  • 10:24 - 10:26
    Họ sẽ nói, "Này,
  • 10:26 - 10:29
    có thể những kẻ trong biên chế đã làm giả những hóa đơn đó."
  • 10:29 - 10:32
    Họ sẽ tức điên lên nếu có cảm giác bị buộc buộc tội sai lầm
  • 10:32 - 10:34
    trong suốt quá trình điều tra, không chỉ trong nháy mắt;
  • 10:34 - 10:37
    họ sẽ tức điên lên trong suốt quá trình thẩm vấn.
  • 10:37 - 10:39
    Và nếu bạn hỏi một người trung thực
  • 10:39 - 10:42
    phải xử lý thế nào với những kẻ làm giả hóa đơn,
  • 10:42 - 10:44
    họ có khuynh hướng
  • 10:44 - 10:48
    đề nghị một biện pháp nghiêm khắc thay vì một hình phạt khoan dung.
  • 10:48 - 10:50
    Bây giờ hãy nghĩ rằng bạn có một cuộc đối thoại y hệt
  • 10:50 - 10:52
    với một người dối trá.
  • 10:52 - 10:54
    Người đó lúc thì lùi,
  • 10:54 - 10:56
    thi thoảng lại nhìn xuống, hạ giọng.
  • 10:56 - 10:58
    có khi bất chợt tạm dừng.
  • 10:58 - 11:00
    Hãy yêu cầu người dối trá nói về mình,
  • 11:00 - 11:03
    họ sẽ thêm mắm dặm muối vô vàn chi tiết
  • 11:03 - 11:06
    đôi chỗ còn không phù hợp.
  • 11:06 - 11:09
    Và sau đó sẽ kể lại câu chuyện đó theo thứ tự thời gian nghiêm ngặt.
  • 11:09 - 11:11
    Và những gì một người thẩm vấn chuyên nghiệp làm
  • 11:11 - 11:13
    là vào đề một cách tự nhiên
  • 11:13 - 11:15
    diễn tiến quá trình kéo dài hàng giờ,
  • 11:15 - 11:18
    họ sẽ yêu cầu người đó kể chuyện theo trình tự ngược lại,
  • 11:18 - 11:20
    và xem họ xoay sở,
  • 11:20 - 11:23
    và ghi nhận các câu hỏi chứa nhiều sự dối trá nhất.
  • 11:23 - 11:26
    Tại sao lại phải làm vậy? Thực ra chúng ta cũng đã làm những việc tương tự.
  • 11:26 - 11:28
    Chúng ta trau chuốt cho lời nói,
  • 11:28 - 11:30
    nhưng hiếm khi luyện tập những cử chỉ của mình.
  • 11:30 - 11:32
    Chúng ta nói "có", chúng ta lắc đầu khi nói "không."
  • 11:32 - 11:35
    Chúng ta vừa kể những câu chuyện rất thuyết phục vừa hơi nhún vai.
  • 11:35 - 11:37
    Chúng ta phạm những tội ác khủng khiếp,
  • 11:37 - 11:40
    và cười thỏa mãn vì đã thoát tội.
  • 11:40 - 11:43
    Bây giờ trong kinh doanh nụ cười đó được gọi là "thú vui lừa đảo."
  • 11:43 - 11:46
    Và chúng ta sẽ nhìn thấy điều đó trong những video tiếp theo đây,
  • 11:46 - 11:48
    và để bắt đầu - với những ai chưa biết về người đàn ông này,
  • 11:48 - 11:51
    ông là ứng cử viên tổng thống John Edwards,
  • 11:51 - 11:54
    người từng gây kinh ngạc toàn nước Mỹ khi có con riêng.
  • 11:54 - 11:57
    Chúng ta hãy xem ông ta nói về việc làm xét nghiệm quan hệ huyết thống.
  • 11:57 - 11:59
    Hãy xem liệu bạn có thể nhận ra ông ta
  • 11:59 - 12:01
    nói "có" trong khi lắc đầu nói "không,"
  • 12:01 - 12:03
    và hơi nhún vai hay không.
  • 12:03 - 12:05
    (Video) John Edwards: Tôi rất vui khi thực hiện nó.
  • 12:05 - 12:08
    Tôi biết đứa trẻ này không thể là con của mình,
  • 12:08 - 12:10
    bởi mốc thời gian của các sự kiện.
  • 12:10 - 12:12
    Vậy nên tôi biết đó là điều không thể.
  • 12:12 - 12:14
    Tôi rất vui khi làm xét nghiệm quan hệ huyết thống,
  • 12:14 - 12:16
    và sẽ tiến hành nó.
  • 12:16 - 12:19
    Phóng viên: Ngài sẽ sớm thực hiện nó chứ? Có ai -
  • 12:19 - 12:22
    JE: À, tôi chỉ là một bên. Tôi chỉ là một bên trong xét nghiệm.
  • 12:22 - 12:25
    Nhưng tôi rất vui khi tham gia.
  • 12:25 - 12:27
    PM: Được rồi, những cái lắc đầu đó sẽ dễ phát hiện hơn
  • 12:27 - 12:29
    một khi bạn đã chú ý.
  • 12:29 - 12:31
    Đôi lúc
  • 12:31 - 12:33
    một người biểu đạt một kiểu
  • 12:33 - 12:36
    trong khi khoác lên mình một nét mặt khác và chỉ bị lộ ra trong nháy mắt.
  • 12:37 - 12:39
    Kẻ giết người được xem là lộ ra nỗi buồn.
  • 12:39 - 12:41
    Đối tác liên doanh mới của bạn có thể bắt tay,
  • 12:41 - 12:43
    ăn mừng, ra ngoài ăn tối với bạn
  • 12:43 - 12:46
    và sau đó lộ ra sự giận dữ.
  • 12:46 - 12:49
    Và không phải tất cả chúng ta đều trở thành chuyên gia nhận diện nét mặt ở đây,
  • 12:49 - 12:52
    nhưng có một điều tôi có thể dạy các bạn, một điều rất nguy hiểm và dễ nắm bắt,
  • 12:52 - 12:55
    và đó là biểu hiện khinh thường.
  • 12:55 - 12:58
    Với sự tức giận, ta có hai đối thủ ngang sức trên sàn đấu.
  • 12:58 - 13:00
    Đó vẫn còn là mối quan hệ lành mạnh.
  • 13:00 - 13:02
    Nhưng khi cơn giận chuyển thành sự khinh thường,
  • 13:02 - 13:04
    bạn đã bị loại.
  • 13:04 - 13:06
    Nó gắn liền với sự vượt trội đạo đức.
  • 13:06 - 13:09
    Với lý do đó, rất, rất khó khôi phục lại như cũ.
  • 13:09 - 13:11
    Thế này đây.
  • 13:11 - 13:13
    Nó đánh dấu bằng việc môi
  • 13:13 - 13:15
    cong vểnh lên trên.
  • 13:15 - 13:18
    Đó là biểu hiện bất đối xứng duy nhất.
  • 13:18 - 13:20
    Và khi tồn tại sự khinh thường,
  • 13:20 - 13:22
    dù có đi kèm theo với sự lừa dối hay không --
  • 13:22 - 13:24
    và không phải lúc nào cũng kèm theo --
  • 13:24 - 13:26
    nghĩ một cách khác, đi một hướng khác,
  • 13:26 - 13:28
    xem xét lại vấn đề,
  • 13:28 - 13:32
    và nói, "Không, cảm ơn. Tôi không tìm ra điều này chỉ để ngủ ngon hơn vào ban đêm. Cám ơn."
  • 13:32 - 13:34
    Khoa học đã tìm ra
  • 13:34 - 13:36
    nhiều nhiều hơn nữa những dấu hiệu.
  • 13:36 - 13:38
    Chúng ta biết, ví dụ,
  • 13:38 - 13:40
    người nói dối sẽ có tỷ lệ chớp mắt thay đổi,
  • 13:40 - 13:42
    hướng đôi chân của mình về phía lối ra.
  • 13:42 - 13:44
    Họ sẽ đặt rào chắn
  • 13:44 - 13:47
    giữa bản thân mình với người phỏng vấn họ.
  • 13:47 - 13:49
    Họ thay đổi âm vực,
  • 13:49 - 13:52
    thường làm cho nó thấp đi nhiều.
  • 13:52 - 13:54
    Đây chính là điểm cần bàn.
  • 13:54 - 13:57
    Hành vi chỉ đơn thuần là hành vi.
  • 13:57 - 13:59
    Không thể là bằng chứng cho sự dối trá.
  • 13:59 - 14:01
    Đó là những cảnh báo nguy hiểm.
  • 14:01 - 14:03
    Chúng ta là con người.
  • 14:03 - 14:06
    Chúng ta hành xử dối trá khắp nơi trong cả ngày .
  • 14:06 - 14:08
    Những hành vi đó tự thân chúng vô nghĩa khi đứng đơn lẻ.
  • 14:08 - 14:11
    Nhưng khi bạn nhìn thấy hàng tá trong số chúng, đó là tín hiệu cảnh báo.
  • 14:11 - 14:14
    Nhìn, nghe, thăm dò, hỏi một số câu khó,
  • 14:14 - 14:17
    vứt bỏ cái vẻ biết tuốt thong thả đó,
  • 14:17 - 14:20
    nhập cuộc trong tư thế tò mò, đặt nhiều câu hỏi hơn,
  • 14:20 - 14:23
    giữ lại chút tự trọng, hòa nhã với người mình đang nói chuyện.
  • 14:23 - 14:26
    Đừng cố bắt chước những người trong chương trình "An ninh & Trật tự" và những chương trình khác,
  • 14:26 - 14:28
    dùng vũ lực khiến đối phương phải phục tùng.
  • 14:28 - 14:31
    Đừng quá hung hãn, không hiệu quả đâu.
  • 14:31 - 14:33
    Bây giờ chúng ta sẽ nói rõ hơn
  • 14:33 - 14:35
    về việc làm thế nào để nói chuyện với một người đang nói dối
  • 14:35 - 14:37
    và làm thế nào để phát hiện ra một lời nói dối.
  • 14:37 - 14:40
    Và như đã hứa, chúng ta sẽ cùng xem xét xem sự thật trông như thế nào.
  • 14:40 - 14:42
    Tôi sẽ cho các bạn xem hai video
  • 14:42 - 14:45
    về hai bà mẹ - một nói dối ,một nói thật.
  • 14:45 - 14:47
    Đây là những phương diện được thực hiện
  • 14:47 - 14:49
    bởi nhà nghiên cứu David Matsumoto ở California.
  • 14:49 - 14:51
    Và tôi thấy rằng chúng là những ví dụ tuyệt vời
  • 14:51 - 14:53
    minh họa cho việc sự thật trông như thế nào.
  • 14:53 - 14:55
    Người mẹ này, Diane Downs,
  • 14:55 - 14:57
    bắn những đứa con của mình ở cự ly gần,
  • 14:57 - 14:59
    lái xe đến bệnh viện
  • 14:59 - 15:01
    trong khi máu lũ trẻ chảy vương khắp xe,
  • 15:01 - 15:03
    khẳng định rằng một người lạ râu tóc bờm xờm đã làm chuyện đó.
  • 15:03 - 15:05
    Và bạn sẽ thấy khi xem video,
  • 15:05 - 15:07
    cô ta thậm chí không thể giả vờ là một người mẹ đang đau đớn.
  • 15:07 - 15:09
    Những gì mà bạn sẽ thấy
  • 15:09 - 15:11
    là một sự khác biệt đáng kinh ngạc
  • 15:11 - 15:13
    giữa các sự kiện khủng khiếp mà cô ta mô tả
  • 15:13 - 15:15
    với thái độ rất, rất bình thản của cô ta.
  • 15:15 - 15:18
    Và nếu nhìn kỹ, bạn sẽ phát hiện thấy thú vui lừa đảo trong suốt video này.
  • 15:18 - 15:20
    (Video) Diane Downs: Ban đêm khi nhắm mắt lại,
  • 15:20 - 15:23
    tôi có thể nhìn thấy Christie đang với tay về phía mình khi tôi đang lái xe,
  • 15:23 - 15:26
    và máu cứ chảy ra liên tục từ miệng nó.
  • 15:26 - 15:28
    Và điều đó -- có thể nó sẽ phai mờ theo thời gian --
  • 15:28 - 15:30
    nhưng tôi không nghĩ vậy.
  • 15:30 - 15:33
    Đó là điều khiến tôi phiền muộn nhất.
  • 15:40 - 15:42
    PM: Bây giờ tôi sẽ cho các bạn xem video
  • 15:42 - 15:44
    của Erin Runnion -- một người mẹ đau khổ thực sự,
  • 15:44 - 15:48
    khi đối mặt với kẻ đã tra tấn và giết chết con gái mình tại tòa án.
  • 15:48 - 15:50
    Ở đây không hề thấy chút cảm xúc giả tạo nào,
  • 15:50 - 15:53
    chỉ đơn thuần là biểu hiện sự đau đớn tột cùng của một người mẹ.
  • 15:53 - 15:55
    (Video) Erin Runnion: Tôi viết những lời này vào kỷ niệm lần thứ ba
  • 15:55 - 15:57
    cái đêm mà ông đã mang con bé đi,
  • 15:57 - 15:59
    và ông làm tổn thương con bé,
  • 15:59 - 16:01
    và ông đã nghiền nát nó,
  • 16:01 - 16:05
    ông đã làm nó sợ hãi đến khi tim ngừng đập.
  • 16:05 - 16:08
    Và con bé đã chống trả, tôi biết con bé đã chống trả lại ông.
  • 16:08 - 16:10
    Nhưng tôi biết con bé đã nhìn ông
  • 16:10 - 16:12
    với đôi mắt nâu xinh đẹp đó,
  • 16:12 - 16:15
    vậy mà ông vẫn muốn giết nó.
  • 16:15 - 16:17
    Tôi không thể hiểu được,
  • 16:17 - 16:20
    và sẽ không bao giờ hiểu.
  • 16:20 - 16:24
    PM: Được rồi, không còn gì phải bàn cãi về tính chân thực của những cảm xúc đó.
  • 16:24 - 16:27
    Bây giờ công nghệ xoay quanh việc xem xét sự thật
  • 16:27 - 16:30
    đang trên đà phát triển, cả một ngành khoa học về nó.
  • 16:30 - 16:32
    Chúng ta biết, ví dụ như
  • 16:32 - 16:35
    hiện đã có các thiết bị chuyên ngành theo dõi chuyển động mắt, chụp quét não hồng ngoại,
  • 16:35 - 16:38
    MRI giải mã các tín hiệu cơ thể truyền đi
  • 16:38 - 16:40
    khi chúng ta đang cố nói dối.
  • 16:40 - 16:43
    Và các công nghệ này sẽ được bày bán trên thị trường cho tất cả mọi người
  • 16:43 - 16:45
    như một liều thuốc chữa căn bệnh dối trá,
  • 16:45 - 16:48
    chúng sẽ vô cùng hữu ích sau này.
  • 16:48 - 16:50
    Nhưng trong lúc đó bạn hãy tự hỏi bản thân:
  • 16:50 - 16:52
    Bạn muốn ai đứng về phía mình trong cuộc họp,
  • 16:52 - 16:55
    những người được đào tạo tìm ra sự thật
  • 16:55 - 16:57
    hay những người sẽ kéo theo một cái máy điện não đồ nặng 400 pound
  • 16:57 - 16:59
    bước vào phòng?
  • 16:59 - 17:03
    Người phát hiện nói dối sử dụng các công cụ của con người.
  • 17:03 - 17:05
    Như một câu nói, họ biết rằng
  • 17:05 - 17:07
    "Tính cách thực sự của bạn đang lẩn khuất trong bóng tối."
  • 17:07 - 17:09
    Và điều thú vị
  • 17:09 - 17:11
    là ngày nay chúng ta có quá ít góc tối.
  • 17:11 - 17:14
    Thế giới của chúng ta được thắp sáng 24 giờ một ngày.
  • 17:14 - 17:16
    Nó sáng rành rành
  • 17:16 - 17:18
    với blog và các mạng xã hội
  • 17:18 - 17:20
    đưa tin về sự trỗi dậy của một lớp thế hệ hoàn toàn mới với những người
  • 17:20 - 17:23
    lựa chọn cách sống công khai.
  • 17:23 - 17:27
    Nó trở thành một thế giới khá ồn ào.
  • 17:27 - 17:29
    Thế nên có một thách thức
  • 17:29 - 17:31
    mà ta cần nhớ, đó là
  • 17:31 - 17:34
    chia sẻ quá mức không phải là chân thành.
  • 17:34 - 17:36
    Những lời tweet và tin nhắn vô độ
  • 17:36 - 17:38
    có thể khiến chúng ta mù quáng đến mức tin rằng
  • 17:38 - 17:41
    sự khéo léo trong ứng xử -- tính cách toàn diện --
  • 17:41 - 17:44
    là những gì quan trọng, và luôn luôn quan trọng.
  • 17:44 - 17:46
    Vì vậy, trong cái thế giới ồn ào này,
  • 17:46 - 17:48
    chúng ta nên hiểu
  • 17:48 - 17:50
    và rõ ràng hơn
  • 17:50 - 17:53
    trong tiêu chuẩn đạo đức của chính mình.
  • 17:53 - 17:55
    Khi bạn kết hợp khoa học phát diện nói dối
  • 17:55 - 17:57
    với nghệ thuật tìm kiếm và lắng nghe,
  • 17:57 - 18:00
    bạn sẽ tránh được việc phải hợp tác nói dối.
  • 18:00 - 18:02
    Bạn chỉ việc bắt đầu hành trình của mình
  • 18:02 - 18:04
    bằng cách dứt khoát hơn một chút,
  • 18:04 - 18:06
    bởi bạn đang ra tín hiệu cho những người xung quanh,
  • 18:06 - 18:09
    bạn nói, "Này, thế giới của tôi, thế giới của chúng ta,
  • 18:09 - 18:11
    sẽ là một thế giới trung thực.
  • 18:11 - 18:13
    Thế giới mà tôi hướng tới là một nơi sự thật được coi trọng
  • 18:13 - 18:16
    và dối trá bị nhận diện và loại thải."
  • 18:16 - 18:18
    Và khi làm điều đó,
  • 18:18 - 18:21
    mặt đất nơi bạn đang đứng đã bắt đầu chuyển động một chút.
  • 18:21 - 18:24
    Và đó là sự thật. Xin cảm ơn.
  • 18:24 - 18:29
    (Vỗ tay)
Title:
Pamela Meyer: Làm thế nào để phát hiện ra kẻ nói dối
Speaker:
Pamela Meyer
Description:

Mỗi ngày chúng ta bị nói dối từ 10 đến 200 lần, và những manh mối để phát hiện ra những lời nói dối có thể rất nhẹ và khó thấy. Pamela Meyer, tác giả cuốn sách Phát hiện nói dối, cho thấy cách mà những chuyên gia sử dụng hành vi và các "điểm nổi" như công cụ để phát hiện sự dối trá - và lập luận rằng trung thực là một giá trị cần được bảo tồn.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:30
Thao Pham Thi Phuong added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions