Yolg'onchini qanday aniqlash mumkin?
-
0:00 - 0:05Xo'sh, mening bu zaldagilarni qo'rqitish
niyatim yo'q, lekin -
0:05 - 0:07e'tiboringizni shunga
qaratmoqchimanki, -
0:07 - 0:09o'ng tomoningizdagi inson — yolg'onchi.
-
0:09 - 0:11(Kulgu)
-
0:11 - 0:14Va chap tomoningizdagi inson ham.
-
0:14 - 0:17Xattoki, siz o'tirgan o'rindiqda
o'tirgan inson ham -
0:17 - 0:19— yolg'onchi.
Biz hammamiz yolg'onchimiz. -
0:19 - 0:21Va men bugun sizlarga tadqiqotlar
-
0:21 - 0:24bizni nega aldashimiz haqida nima
deyishini, qanday qilib -
0:24 - 0:26yolg'onni aniqlash ustasi bo'lishingiz
-
0:26 - 0:29va aslida yaxshisi oldinga intilib,
yolg'onni aniqlashdan ko'ra -
0:29 - 0:32haqiqatni qidirish ekanligi, va nihoyat,
ishonch atmosferasini -
0:32 - 0:34yaratish madaniyati haqda so'zlab beraman.
-
0:34 - 0:37Aytancha, ishonch haqida gapirsak.
-
0:37 - 0:40"Yolg'onni fosh etish" kitobini
yozganimdan beri, hech kim -
0:40 - 0:43men bilan yuzma-yuz uchrashgisi
kelmaydi, yo'q, yo'q, yo'q... -
0:43 - 0:46Ular deyishadi: "Yaxshi, siz
bilan e-mail orqali bog'lanamiz". -
0:46 - 0:48(Kulgu)
-
0:48 - 0:52Men xattoki hech kimni Starbaksga qahva
ichishga taklif qilolmayman. -
0:52 - 0:54Xatto erim ham: "Azizam, qanday yolg'on?
-
0:54 - 0:57Balki kulinariya bilan qiziqarsan?
Fransuz oshxonasi, masalan." -
0:57 - 0:59Boshlashdan oldin men sizlarga aniq
-
0:59 - 1:02maqsadimni aytishim kerakki, men sizlarga
"mushuk-sichqon" -
1:02 - 1:04o'yinini o'rgatish niyatim yo'q.
-
1:04 - 1:06Yolg'onni biluvchilar —
yosh bola emas, -
1:06 - 1:09ular "tutdimmi, fosh etdimmi!"
deb baqirishmaydi. -
1:09 - 1:12Qovog'ingiz uchadi, burningizni
"ishirasiz". -
1:12 - 1:15TVda "Meni alda" degan shou bor.
Sevib tomosha qilaman. -
1:15 - 1:17Yolg'on biluvchilar yolg'onni aniqlash
-
1:17 - 1:20borasidagi kerakli bilimlar
bilan qurollangan. Ular bu bilimni -
1:20 - 1:22haqiqatni bilish uchun qo'llashadi.
-
1:22 - 1:24Ular xuddi tajribali boshliqlar qiladigan
-
1:24 - 1:27ishni qilishadi: murakkab insonlar bilan
muzokaralar qilishadi. -
1:27 - 1:29Va ba'zida bu juda qiyin kechadi.
-
1:29 - 1:31Ular bu yo'lni asosiy ma'lumotni
-
1:31 - 1:33qabul qilishdan boshlashadi, u esa
-
1:33 - 1:35quyidagicha jaranglaydi:
-
1:35 - 1:38Yolg'on — birgalikda bajariladigan
harakat. -
1:38 - 1:42O'ylab ko'ring, o'z-o'zidan yolg'on hech
qanday kuchga ega emas, deyarli bo'sh gap. -
1:42 - 1:44Va u faqatgina unga kimdir ishonishga
-
1:44 - 1:46rozi bo'lgandagina kuchga ega bo'ladi.
-
1:46 - 1:48Bilaman, bu shafqatsizlik yaxshilikdan
-
1:48 - 1:52degandek eshitiladi. Lekin o'ylab ko'ring,
qaysidir vaziyatda sizni aldashlari -
1:52 - 1:54siz aldanishga rozi bo'lganingizdek gap.
-
1:54 - 1:57Yolg'on haqida birinchi haqiqat:
"Yolg'on bu birgalikda harakat" -
1:57 - 1:59Va hamma yolg'on ham zararli emas.
-
1:59 - 2:02Ba'zida biz o'zimiz yolg'onda
ishtirok etamiz, -
2:02 - 2:05insoniy qadr-qimmatni his etish yoki
saqlab qolish uchun. -
2:05 - 2:08Ba'zan esa sir qolishi kerak bo'lgan
narsani yashirish uchun. -
2:08 - 2:10Biz aytamiz: "Yaxshi qo'shiq".
-
2:10 - 2:13"Azizam, yo'q, bu seni semiz qilib
ko'rsatayotgani yo'q". -
2:13 - 2:15Yoki biz internet-elitaga taqlid qilib:
-
2:15 - 2:18"Bilasanmi, bu xabarni men hozirgina men
spamda ko'rib qoldim. -
2:18 - 2:21Uzr so'rayman".
-
2:21 - 2:24Ba'zida o'zlarimiz istamay,
-
2:24 - 2:27yolg'onda ishtirok etamiz.
Va bu bizga qimmatga tushishi mumkin. -
2:27 - 2:30O'tgan yili korporativ qalloblik
natijasida birgina -
2:30 - 2:34AQSHning o'zi 997 milliard
dollar yo'qotdi. -
2:34 - 2:36Bu deyarli butun boshli trillion dollar.
-
2:36 - 2:38Bu davlat daromadining 7%i.
-
2:38 - 2:40Yolg'on milliardlar turishi mumkin.
-
2:40 - 2:43"Enron", Meddof, ipoteka
inqirozlarini eslang. -
2:43 - 2:46Yoki Robert Hansen, Oldrich Eyms kabi
ikkiyoqlama agent va -
2:46 - 2:48sotqinlar bilan bog'liq voqealarni eslang.
-
2:48 - 2:50Yolg'on orqali vatanga xiyonat qilish ham
-
2:50 - 2:53mumkin, u bizni xavfga qo'yishi,
tinchimizni buzishi va bizni -
2:53 - 2:56himoyalayotgan barcha narsani
yemirishi mumkin. -
2:56 - 2:59Yolg'on aslida jiddiy biznes
ko'rinishiga ega. -
2:59 - 3:01Genri Oberlender ismli firibgar,
-
3:01 - 3:03shunday usta yolg'onchi ediki,
-
3:03 - 3:05Britaniya rasmiylari fikricha, u butun
-
3:05 - 3:08G'arb bank sistemasini buzib yuborishi
mumkin edi. Va siz uni -
3:08 - 3:10Google orqali topa olmaysiz, siz uni hech
-
3:10 - 3:13qayerdan topa olmaysiz. Undan intervyu
olinganida shunday degan: -
3:13 - 3:15"Bilasizmi, menda faqat bitta qoida bor".
-
3:15 - 3:18Genrining fikricha bu qoida shunday:
"Qarang, har kim sizga -
3:18 - 3:20nimadir berishga tayyor.
Insonlar sizga -
3:20 - 3:23nima bo'lsayam berishga tayyor, o'zlari
olishni xohlayotgan -
3:23 - 3:25narsa evaziga".
Savolning mazmuni shunda. -
3:25 - 3:27Agar siz aldanib qolishni xohlamasangiz,
-
3:27 - 3:29tushunishingiz kerakki: siz aynan nimani
-
3:29 - 3:32ko'proq xohlaysiz.
Va bizga buni tan olish umuman yoqmaydi. -
3:32 - 3:35Biz eng yaxshi erkak,
eng yaxshi ayol bo'lishni xohlaymiz, -
3:35 - 3:37aqlliroq bo'lishni, kuchlroq bo'lishni,
-
3:37 - 3:39baland bo'yli, boy bo'lishni —
-
3:39 - 3:41va bu ro'yxat cheksiz.
-
3:41 - 3:43Yolg'on — bu faqat shu probellarni
-
3:43 - 3:45to'ldirishga, kim bo'lishni xohlashimiz
-
3:45 - 3:48bilan bog'liq xohish-istaklarimiz
va fantaziyalarimizni -
3:48 - 3:51reallik bilan birlashtirishga urinish.
Afsuski, biz -
3:51 - 3:54hayotimizdagi shunday probellarni yolg'on
bilan to'ldirishga -
3:54 - 3:57tayyormiz. Bir kun davomida,
tadqiqotlarga ko'ra, sizga -
3:57 - 3:5910 dan 200 martagacha yolg'on gapirishadi.
-
3:59 - 4:02Aniqlanishicha, ularning ko'p qismi
"oq" yolg'on. -
4:02 - 4:04Boshqa tadqiqotlar ko'rsatadiki, notanish
-
4:04 - 4:06insonlar suhbatning ilk 10 daqiqasida
-
4:06 - 4:08bir-biriga uch marta yolg'on gapirishgan.
-
4:08 - 4:10(Kulgu)
-
4:10 - 4:13Va hozir, biz bu haqda eshitayotib
daxshatga tushamiz. Yolg'on -
4:13 - 4:15buncha ko'p uchrashiga ishona olmaymiz.
-
4:15 - 4:17Tabiatan biz yolg'on gapirishga qarshimiz.
-
4:17 - 4:19Lekin e'tibor bersak,
-
4:19 - 4:21hammasi yanada nozik.
Notanishlarga -
4:21 - 4:24biz hamkasblarimizga nisbatan
ko'proq yolg'on gapiramiz. -
4:24 - 4:28Ekstravertlar introvertlarga qaraganda
ko'proq aldashadi. -
4:28 - 4:31Erkaklar o'zi haqda boshqalar
haqda aldagandan -
4:31 - 4:33sakkiz marta ko'proq aldaydi.
-
4:33 - 4:36Ayollar esa ko'proq kimnidir
himoya qilish uchun aldaydi. -
4:36 - 4:39Agar siz o'rtahol oilaviy juftlik
bo'lsangiz, -
4:39 - 4:41siz bir-biringizga 1/10 miqdorda
-
4:41 - 4:43yolg'on gapirasizlar.
-
4:43 - 4:45Siz bu yomon deb o'ylashingiz mumkin.
-
4:45 - 4:47Agar xali turmush qurmagan
bo'lsangizlar, -
4:47 - 4:49bu ko'rsatkich 3/10.
Yolg'on — murakkab. -
4:49 - 4:52U bizning kundalik hayotimiz va ishimiz
bilan uzviy bog'liq. -
4:52 - 4:54Bu borada biz qarama-qarshilikka duch
-
4:54 - 4:56kelamiz.
Biz uni muhim bo'lgandagina -
4:56 - 4:58ishlatamiz.
Ezgu amallar bahonasi bilan. -
4:58 - 5:01Ba'zida esa hayotimizdagi probellarni
anglamayotganda. -
5:01 - 5:03Va bu yolg'on haqidagi ikkinchi haqiqat.
-
5:03 - 5:05Biz yolg'onga qarshimiz,
-
5:05 - 5:07lekin qalbimiz tub-tubida biz u
tomondamiz, -
5:07 - 5:09azaldan beri shunday bo'lib kelmoqda,
-
5:09 - 5:11va hozir ham.
-
5:11 - 5:13Yolg'on dunyo kabi qadimiydir.
-
5:13 - 5:15U bizning tariximiz va madaniyatimizning
-
5:15 - 5:18bir qismiga aylangan.
Dante, Shekspir, Bibliya va -
5:18 - 5:21dunyo yangiliklarini esalang.
-
5:21 - 5:23(Kulgu)
-
5:23 - 5:25Yolg'on biz uchun tur sifatida evolyutsion
-
5:25 - 5:27ahamiyatga ega.
Olimlar allaqachon -
5:27 - 5:29bilishadiki, tur qanchalik aqlli bo'lsa,
-
5:29 - 5:31u turning miyasi shunchalik rivojlangan
-
5:31 - 5:33va yolg'onga shu darajada moyil bo'ladi.
-
5:33 - 5:35Kokoni eslang.
-
5:35 - 5:38Kimdir Kokoni eslaydimi? Imo-ishoralarga
o'rgatilgan gorillani. -
5:38 - 5:41Kokoni imo-ishoralar orqali muloqot
qilishga o'rgatishadi. -
5:41 - 5:43Bu yerda esa biz Kokoni mushukcha bilan
-
5:43 - 5:46ko'ryapmiz. Bu
uning kichkinagina, sevimli mushukchasi. -
5:46 - 5:48Koko bir kuni o'zini aybini mushukchaga
-
5:48 - 5:50to'nkaydi,
devordan uzilgan rakovina uchun. -
5:50 - 5:52(Kulgu)
-
5:52 - 5:54Tabiat bizga liderlik xususiyatini bergan.
-
5:54 - 5:56Va bu juda juda erta boshlangan.
-
5:56 - 5:58Qanchalik erta?
-
5:58 - 6:00Go'dak ba'zida yolg'ondan yig'lay oladi,
-
6:00 - 6:02kim kelayotganini bilish uchun bir to'xtab
-
6:02 - 6:04oladi va yana yig'lashda davom etishadi.
-
6:04 - 6:06Bir yoshdagi bolalar haqiqatni yashirishni
-
6:06 - 6:08o'rganishadi.
(Kulgu) -
6:08 - 6:10Ikki yoshli go'dak esa aldashga urinadi.
-
6:10 - 6:12Besh yoshli esa qiynalmay yolg'on
gapiradi. -
6:12 - 6:14Atrofdagilarni maqtov bilan
manipulyatsiya -
6:14 - 6:17qiladi, 9 yoshda esa
niqoblanish ustalariga aylanishadi. -
6:17 - 6:19Kollejga kiradigan yoshga yetib esa
-
6:19 - 6:22siz onangizga 1/5 holatda aldashga
tayyorsiz. -
6:22 - 6:25Katta bo'lib, o'zimizni ta'minlash uchun
ish dunyosiga kirgach, -
6:25 - 6:27biz spamlarga to'la,
soxta internet- -
6:27 - 6:29o'rtoqlarga, ig'vochi matbuotga,
-
6:29 - 6:31ayyor shaxsiy ma'lumot o'g'rilariga,
-
6:31 - 6:33dunyo darajasidagi moliyaviy piramida
-
6:33 - 6:35quruvchilariga to'la,
-
6:35 - 6:37va yolg'on epidemiyasiga duchor bo'lgan,
-
6:37 - 6:39bir gap bilan aytganda, bitta muallif
-
6:39 - 6:42ataganidek "post-haqiqat jamiyati"ga
duch keladi. -
6:42 - 6:44Bu azaldan beri bizni tushkunlikka soladi,
-
6:44 - 6:47va bu hozirgacha davom etmoqda.
-
6:48 - 6:50Xo'sh, biz nima qilishimiz kerak?
-
6:50 - 6:52Bu loyqa yo'l orqali o'zimizga yo'l qurish
-
6:52 - 6:54oldini olishi kerak bo'lgan qadamlar bor.
-
6:54 - 6:57Yolg'on sezuvchi insonlar haqiqatga
90% holatda yetib boradi. -
6:57 - 7:00Boshqalari haqda aytadigan bo'lsak,
ular 54% holatdagina aniq. -
7:00 - 7:02Nega buni o'rganish shunchalik oson?
-
7:02 - 7:05Yaxshi va yomon yolg'onchilar bor.
Asl yolg'onchilar bo'lmaydi. -
7:05 - 7:08Hammamiz bir xil xatolar qilamiz
va bir xil texnikaga egamiz. -
7:08 - 7:10Hozir men sizlarga
-
7:10 - 7:12yolg'onning ikkita belgisini ko'rsataman.
-
7:12 - 7:15Keyin "issiq nuqtalarini" ko'rib chiqamiz,
mustaqil ravishda -
7:15 - 7:18ularni topa olamizmi.
Va biz mana bu nutqdan dan boshlaymiz. -
7:18 - 7:20(Video)
Bill Klinton: Men sizlar meni -
7:20 - 7:22tinglashingizni xohlayman.
Men yana bir bor -
7:22 - 7:25aytaman.
Menda u ayol, miss Levinski bilan -
7:25 - 7:29jinsiy aloqa bo'lmagan.
Men hech qachon hech -
7:29 - 7:31kimni yolg'on gapirishga majburlamaganman,
-
7:31 - 7:33biror marta ham, hech qachon.
-
7:33 - 7:36Va bu isibotsiz ayblovlar adolatsizdir.
Va men ishga qaytishim -
7:36 - 7:38kerak, barcha amerikaliklar uchun.
-
7:38 - 7:40Rahmat.
-
7:43 - 7:46Pamela Meyer:
Yaxshi, qayerda yolg'on belgilari bor? -
7:46 - 7:50Birinchi navbatda biz mutlaqo
inkorni eshitdik. -
7:50 - 7:53Tadqiqotlar ko'rsatadiki, inkor etish
bilan band insonlar -
7:53 - 7:56norasmiyga qaraganda ko'proq
rasmiy tilda gapirishadi. -
7:56 - 7:59Biz shuningdek, uzoqlashish tiliga
guvoh bo'ldik: "u ayol". -
7:59 - 8:01Biz bilamizki, yolg'onchilar ongsiz holda
-
8:01 - 8:03o'zlarini obyektdan ma'lum bir masofaga
-
8:03 - 8:06olishadi, buni qurol sifatida
ishlatishga urinib. -
8:06 - 8:09Agar Bill Klinton nutqini:
"Xo'sh, to'g'risini aytganda..." yoki -
8:09 - 8:11Niksonning iborasi:
"Butun samimiyat bilan" -
8:11 - 8:13deb boshlaganda, bu so'zlar
aldov sezuvchi -
8:13 - 8:15har bir inson uchun rad etib
bo'lmaydigan -
8:15 - 8:18dalil bo'lgan bo'lar edi.
Bu kabi kvalifikatsion til, -
8:18 - 8:20yanada ko'proq shubha uyg'otadi.
-
8:20 - 8:23Agar u savolini takrorlaganida,
to'liq holida, -
8:23 - 8:27yoki nutqini tafsilotlar bilan
bo'yaganida, u bu ishni -
8:27 - 8:29qilmaganidan xursandmizki, u o'zini
-
8:29 - 8:31yanada obro'sizlantirgan bo'lar edi.
-
8:31 - 8:33Freyd haq edi.
Freyd haqiqatdan ham -
8:33 - 8:36muhimroq gapni aytgan:
"Birorta ham shunday jonzot yo'qki, -
8:36 - 8:39sirlarni saqlay oladigan.
Xattoki til gapirmasa ham, lablar -
8:39 - 8:42qimirlamasa ham, barmoq uchlari gapiradi".
Biz qanchalik -
8:42 - 8:45o'zimizni boshqara olishimizdan qat'iy
nazar hammamizda shunday. -
8:45 - 8:47Biz aslida barmoq uchlari bilan gapiramiz.
-
8:47 - 8:50Hozir men sizga Dominik Strauss-Kanni
ko'rsataman, Barak Obama -
8:50 - 8:53bilan, ularning barmoq uchlari bilan
gaplashayotganini. -
8:53 - 8:56(Kulgu)
-
8:56 - 8:59Xo'sh, bu bizni keyingi belgiga
olib keladi, -
8:59 - 9:02u tana tili deyiladi.
Bunga to'xtalsak, -
9:02 - 9:05mana siz uni qanday ishlatishingiz kerak.
Kallangizdagi barcha -
9:05 - 9:08tahminlarni chiqarib tashlashingiz
kerak bo'ladi. Ilm-fanga -
9:08 - 9:10yuzlanib bilimlarimizni
kuchaytirib olamiz. -
9:10 - 9:13Chunki bizning fikrimizcha, yolg'onchilar
doim asabiylashadi. -
9:13 - 9:16Aslida ular aldaganda tashqi belgilarni
muzlatishni bilishadi. -
9:16 - 9:19O'ylaymizki, ular ko'zga
tik qaramaslikni afzal bilishadi. -
9:19 - 9:21Ular aldayotib ko'zingizga tik qarashadi,
-
9:21 - 9:23odatdagidan ham uzoqroq,
ishontirish uchun. -
9:23 - 9:25Biz o'ylaymizki, suhbatdoshning
-
9:25 - 9:27samimiyligi va tabassumi
-
9:27 - 9:29to'g'rilik va samimiyatni anglatadi deb.
-
9:29 - 9:31Lekin yolg'on aniqlashga usta inson bir
-
9:31 - 9:34mil' naridagi yolg'on tabassumni
ko'ra oladi. Bu yerda soxta -
9:35 - 9:37tabassumni aniqlay oladiganlar bormi?
-
9:37 - 9:40Siz keragicha yanoq mushaklarini
qisqartirishingiz mumkin. -
9:40 - 9:43Lekin chin tabassum ko'zlarda
va atrofidagi ajinlardan bilinadi. -
9:43 - 9:45Undagi mushaklarni xohlagancha qisqartirib
-
9:45 - 9:47bo'lmaydi, ayniqsa sizda boteks bo'lsa.
-
9:47 - 9:50Boteksga unchalik berilmang,
aks holda sizga hech kim ishonmay -
9:50 - 9:52qo'yadi. Endi esa issiq
nuqtalarga o'tamiz. -
9:52 - 9:54Bu suhbatda nima bo'layotganini aytib bera
-
9:54 - 9:57olasizmi? So'zlar va harakatlar
bir-biri bilan to'g'ri -
9:57 - 9:59kelmaydigan holatlarni qidirgan holda
-
9:59 - 10:01issiq nuqtalarni qidira olasizmi?
Bilaman, -
10:01 - 10:03bu oddiy ko'rinadi, lekin siz yolg'onda
-
10:03 - 10:05shubha qilayotgan inson bilan o'zingiz
-
10:05 - 10:08gaplashayotganingizda sizning u insonga
munosabatingiz -
10:08 - 10:11yolg'on-rost aniqlashini og'irlashtiradi.
-
10:11 - 10:13Rostgo'y inson hamkorlik qiladi.
-
10:13 - 10:15U siz tomoningizda ekanini ko'rsatishga
-
10:15 - 10:17harakat qiladi.
Shijoatga to'la bo'ladi. -
10:17 - 10:19Haqiqatni qidirishda yordam berishga
-
10:19 - 10:22tayyorligini bildiradi.
Muammoni yechishda aloqada bo'lishga, -
10:22 - 10:24shubhalari bilan ulashishga
tayyor bo'ladi. -
10:24 - 10:26U deydi: "Qara, cheklarni ishchilar
-
10:26 - 10:29shtatidagi yigitlar sohtalashtirgan
bo'lishi ham mumkin". -
10:29 - 10:32Undan sababsiz shubha qilinayotganini
bilganda, jahli chiqadi, -
10:32 - 10:34butun intervyu davomida,
har onda bir emas. -
10:34 - 10:37U butun intervyu davomida
g'azabda bo'ladi. Va agar -
10:37 - 10:39siz kimdandir pullarni soxtalashtirgan
-
10:39 - 10:42insonlarni qanday jazolash haqda
fikrini so'rasangiz, -
10:42 - 10:44rostgo'y inson katta ehtimol bilan,
-
10:44 - 10:48eng qattiqqo'l jazoni aytadi, yengilidan
ko'ra. Endi keling faraz qilaylik, -
10:48 - 10:50yolg'onchi inson bilan aniq bir narsa
-
10:50 - 10:52haqida gaplashayapsiz.
Bu inson yopilib -
10:52 - 10:54qolishi mumkin, oyog'i ostiga qarashi,
-
10:54 - 10:56pichirlab gapirishi, to'xtab qolishi,
-
10:56 - 10:58taktsiz bo'lishi mumkin.
Yolg'onchidan -
10:58 - 11:00o'zining tarixini so'zlab
berishni so'rang, -
11:00 - 11:03va u hikoyasini keraksiz,
aloqador bo'lmagan detallarga -
11:03 - 11:06to'ldirib tashlaydi.
Undan tashqari, u hikoyasini aniq -
11:06 - 11:09xronologik tartibda aytib beradi.
Tajribali tergovchilar -
11:09 - 11:11bir necha soatlab vaqt davomida
shoshmasdan -
11:11 - 11:13tafsilotlarga chuqur kirib borishadi.
-
11:13 - 11:15Keyin esa tergov qilinuvchidan
shu hikoyani -
11:15 - 11:18teskari tartibda aytib berishni
so'rashadi. Va qanday -
11:18 - 11:20asabiylashayotganining guvohi bo'lishadi,
-
11:20 - 11:23shu tarzda aynan qaysi savollar
uni aldashga majbur qilganini -
11:23 - 11:26bilib olishadi. Ular nega shunday qiladi?
Menimcha hammamiz -
11:26 - 11:28bir xilmiz.
Biz nutqimizni mashq qilamiz -
11:28 - 11:30lekin imo-ishoralarimizni deyarli mashq
-
11:30 - 11:32qilmaymiz.
Biz "xa" deymiz, lekin boshimiz -
11:32 - 11:35"yo'q" deb ishora qiladi.
Biz juda ishonarli hikoylarni aytamiz -
11:35 - 11:37va ozgina yelkamizni qisib qo'yamiz.
-
11:37 - 11:40Biz og'ir jinoyat qilib qo'yamizda,
keyin jilmayamiz, suvdan -
11:40 - 11:43quruq chiqishni o'ylab.
Savdoda bunaqa tabassum "ahmoq qildim" -
11:43 - 11:46deb nomlanadi. Hozir biz bu
videoda shuning guvohi bo'lamiz. -
11:46 - 11:48Boshladik, bu insonni bilmaydiganlar
uchun -
11:48 - 11:51— AQSH prezidentligiga
nomzod Jon Edvards, nikohsiz farzandning -
11:51 - 11:54otasi bo'lib butun Amerikani
hayron qoldirgan. Biz hozir uning -
11:54 - 11:57otalik genetik analizi o'tkazish
haqidagi suhbatini kuzatamiz. -
11:57 - 11:59Kuzating, siz uni fosh eta olasizmi?
-
11:59 - 12:01Xa deyayotib,
u boshi bilan "yo'q" deyapti, -
12:01 - 12:03yelkalarini ozgina qisib qo'ygan holda.
-
12:03 - 12:05Jon Edvards:
Men bunda qatnashishdan mamnun -
12:05 - 12:08bo'lgan bo'lar edim.
Men bilamanki, bu go'dak meniki bo'lishi -
12:08 - 12:10mumkin emas, agar muddatini hisobga olsak.
-
12:10 - 12:12Men aniq bilaman, buning iloji yo'q.
Men bu -
12:12 - 12:14testdan o'tishdan baxtiyor bo'lar edim va
-
12:14 - 12:16uning natijasini ko'rib hursand bo'lardim.
-
12:16 - 12:19Jurnalist: Va siz buni tez orada
qilasizmi? Kimdir... -
12:19 - 12:22Jon Edvards: Bilasizmi, men bu testning
bir tomoniman xolos. -
12:22 - 12:25Lekin men bunda qatnashishdan hursand
bo'lgan bo'lar edim. -
12:25 - 12:27Pamela: Agar siz bu yerda nima izlashni
-
12:27 - 12:29bilsangiz, aynan bosh
harakatlaridan bilish -
12:29 - 12:31osonligini bilasiz.
Vaqti-vaqti bilan -
12:31 - 12:33insonning yuzi bir xil ifoda ko'rsatadi,
-
12:33 - 12:36aslida boshqa ifodani niqoblagan va
onda-sonda ko'ringan holda. -
12:37 - 12:39Ma'lumki, qotillarni qayg'u fosh etadi.
-
12:39 - 12:41Yangi biznes-sherigingiz siz bilan qo'l
-
12:41 - 12:43tashlashi mumkin, siz bilan ovqatlanishi,
-
12:43 - 12:46va birdan g'azab belgilarini sezib
qolishi mumkin. -
12:46 - 12:49Biz bir kechada yuz ifodalari bo'yicha
ekspert bo'lib qolmasmiz, -
12:49 - 12:52lekin bir narsa borki, men sizga buni
oson o'rgata olaman. -
12:52 - 12:55Bu nafrat ifodasi.
Gap g'azab haqda ketganda, -
12:55 - 12:58biz buni bir xil sharoyitda turgan
ikkita insonning ishi deymiz. -
12:58 - 13:00Bu sog'lom munosabatlarga o'xshaydi.
-
13:00 - 13:02Lekin agar g'azab nafratga aylansa,
-
13:02 - 13:04siz hisobdan o'chirilasiz.
-
13:04 - 13:06Nafrat axloqiy ustunlik bilan bog'liqdir.
-
13:06 - 13:09Va shu sabab undan qutulish juda
ham qiyin. -
13:09 - 13:11Mana u nimaga o'xshaydi.
-
13:11 - 13:13Nafratda shunday lab burchaklari bo'ladi,
-
13:13 - 13:15sal ko'tarilgan va orqaga tortilgan.
-
13:15 - 13:18Bu assimetrik yuz ifodasi xolos.
Agar nafrat mavjud bo'lsa va -
13:18 - 13:20uning ortida yolg'on yashiringan
bo'lishiga -
13:20 - 13:22qaramay,
odatda ular nafratli -
13:22 - 13:24munosabatlarda yonma-yon kelmaydi,
-
13:24 - 13:26belgilarni boshqa tomondan qidiring,
-
13:26 - 13:28bitimni ko'rib chiqing,
-
13:28 - 13:32shunday deng: "Yo'q, rahmat.
Menimcha shu joyida to'xtaymiz. Rahmat". -
13:32 - 13:34Fan tomonidan
-
13:34 - 13:36juda ko'p indikatorlar aniqlangan.
-
13:36 - 13:38Masalan, biz bilamizki, aldayotgan insonda
-
13:38 - 13:40ko'z ochib-yumish chastotasi o'zgaradi,
-
13:40 - 13:42oyoqlari esa chiqish tomonga qarab turadi.
-
13:42 - 13:44Ular turli metodlarni qo'llashadi,
-
13:44 - 13:47to'siq sifatida ularni o'zi va suhbatdoshi
orasiga qo'yadi. -
13:47 - 13:49Ular ovoz tonini o'zgartirishadi,
-
13:49 - 13:52odatda, uni sal tushirgan holda.
-
13:52 - 13:54Endi esa — eng muhimi.
-
13:54 - 13:57Bunday harakat — oddiy bir harakat xolos.
-
13:57 - 13:59Uni yolg'onning isboti deyish mumkin emas.
-
13:59 - 14:01Bu qizil bayroqchalar.
Hammamiz insonmiz. -
14:01 - 14:03Kun davomida hammamiz yolg'on haqida xabar
-
14:03 - 14:06beruvchi turliv ishoralar qilamiz.
Yakka holda ular ko'p narsa -
14:06 - 14:08anglatmaydi.
Lekin siz bunday belgilarning -
14:08 - 14:11juda ko'pini bir vaqtda ko'rsangiz,
bu sizga signal bo'lishi -
14:11 - 14:14kerak. Kuzating, yaxshilab
tinglang, qiyin savollar bering va -
14:14 - 14:17oson o'rganish rejimini tark eting,
qiziquvchanlik rejimiga -
14:17 - 14:20o'ting, ko'proq savollar bering,
shaxsiy qadr-qimmatingizni -
14:20 - 14:23saqlab qoling, suhbatdosh
bilan o'zaro tushinishga erishing. -
14:23 - 14:26O'z o'ljasini tan olishga majburlaydigan
"Qonun va tartib" kabi -
14:26 - 14:28TV-shoulardagilardek bo'lishga intilmang.
-
14:28 - 14:31Haddan ortiq agressiv bo'lmang,
bu ishlamaydi. -
14:31 - 14:33Demak, biz yolg'onchi bilan
qanday muloqot -
14:33 - 14:35qilish kerakligi va qanday uni fosh etish
-
14:35 - 14:37mumkinligi haqda biroz gaplashib oldik.
-
14:37 - 14:40Va'da qilganimdek, endi rost nimaga
o'xshashini ko'rib chiqamiz. -
14:40 - 14:42Sizga ikki videoni ko'rsatishni
xohlayman, -
14:42 - 14:45biri rost, biri yolg'on gapirayotgan
ikkita onani. -
14:45 - 14:47Bu roliklar Kaliforniyalik tadqiqotchi
-
14:47 - 14:49Devid Matsumoto tomonidan o'rganilgan.
-
14:49 - 14:51Va menimcha, ular haqiqat nimaga o'xshash
-
14:51 - 14:53ekanligining yorqin misoli bo'la oladi.
-
14:53 - 14:55Bu ona Dian Dauns, u o'z bolalarini
-
14:55 - 14:57masofadan otib tashlagan, ularni
-
14:57 - 14:59shifoxonaga olib borgan, ular mashinada
-
14:59 - 15:01qonga botib yotgan
bir paytda buni notanish -
15:01 - 15:03kal odam qildi deb ko'rsatma bergan.
-
15:03 - 15:05Videoni ko'rib, bolalari
uchun kuyinayotgan -
15:05 - 15:07onaga umuman o'xshamasligini tushunasiz.
-
15:07 - 15:09Bunda siz topishingiz mumkin bo'lgan
jihat, -
15:09 - 15:11u aytib berayotgan daxshatli
voqealar bilan -
15:11 - 15:13uning sovuq, ehtiyotkor o'zini tutishi
-
15:13 - 15:15o'rtasida aqlbovar qilmas
nomuvofiqlikdir. -
15:15 - 15:18Butun video davomida "ahmoq qildim"
ifodasini ko'rish mumkin. -
15:18 - 15:20Diana Dauns:
Tunda ko'zimni yumganimda, -
15:20 - 15:23men mashinadan menga qo'lini uzatayotgan
Kristini ko'raman, -
15:23 - 15:26va uning og'zidan qon kelishda davom
etayotgan bo'ladi. -
15:26 - 15:28Balki, vaqt o'tib bu o'tib ketar,
-
15:28 - 15:30lekin men unday o'ylamayman.
-
15:30 - 15:33Mana meni nima ko'proq xavotirlantiradi.
-
15:40 - 15:42Pamela Meyer:
Hozir esa men sizlarga -
15:42 - 15:44haqiqiy ona qayg'usini, Erin Runnion,
-
15:44 - 15:48qizining qotiliga qarshi suddagi nutqini
ko'rsataman. -
15:48 - 15:50Siz bunda soxta emotsiyalarni
ko'rmaysiz, -
15:50 - 15:53faqat onaning chuqur qayg'usi.
-
15:53 - 15:55Erin Runnion:
Men bu arizani sen qizimni -
15:55 - 15:57o'g'irlab ketganingdan uch kun
o'tib yozdim -
15:57 - 15:59va sen uni qiynading,
-
15:59 - 16:01sen uni yo'q qilding,
-
16:01 - 16:05sen uni yuragi to'xtab
qolgunicha qo'rqitding. -
16:05 - 16:08U kurashgan, men bilaman,
u sen bilan kurashgan. -
16:08 - 16:10Men bilaman, u senga ajoyib jigarrang
-
16:10 - 16:12ko'zlari bilan qaragan,
-
16:12 - 16:15sen esa shundayam uni o'ldirishni
xohlagansan. -
16:15 - 16:17Va men buni tushunmayman,
-
16:17 - 16:20hech qachon tushuna olmayman.
-
16:20 - 16:24Pamela Meyer: Xo'sh, bu hissiyotlarning
haqiqiy ekaniga hech qanday shubha yo'q. -
16:24 - 16:27Bugungi kunda haqiqatni aniqlovchi
texnologiya -
16:27 - 16:30ilm-fan yutuqlari bilan borgan sari
rivojlanmoqda. -
16:30 - 16:32Masalan, bizga ma'lumki, hozirda
-
16:32 - 16:35ko'z harakatlari trekeri va infraqizil
miya skanerlari, rezonans -
16:35 - 16:38magnitli tomograflar bor va
ular biz aldashga urinayotganimizda -
16:38 - 16:40bu haqda signallar beradi.
-
16:40 - 16:43Va bu texnologiyalar tez orada hammamizga
taklif qilinadi, -
16:43 - 16:45yolg'ondan qutilishning yo'li sifatida.
-
16:45 - 16:48Qachondir ular o'zining foydasini
isbotlashadi. Lekin shunday -
16:48 - 16:50vaqtda siz o'zingizdan so'rashingiz kerak:
-
16:50 - 16:52Kim bilan siz barrikadaning bir tarafida
-
16:52 - 16:55bo'lishni xoxlardingiz,
haqiqatni aniqlay oladigan inson bilanmi -
16:55 - 16:57yoki 200 kg elektroensefalografni joyidan
-
16:57 - 16:59siljitishga intilayotgan inson bilanmi?
-
16:59 - 17:03Yolg'onni ko'ra oluvchilar ko'proq insoniy
emotsiyalar mavjudligiga qarashadi. -
17:03 - 17:05Bir paytlar kimdir ushbu gapni aytgan:
-
17:05 - 17:07"Xarakter bu sening qorong'ulikda kim
-
17:07 - 17:09ekanligingdir".
Va eng qizig'i shuki, -
17:09 - 17:11bugun shu qorong'ulik juda kam.
-
17:11 - 17:14Bizning dunyoda sutkasiga 24 soat
chiroqlar yoniq. -
17:14 - 17:16U shaffof,
-
17:16 - 17:18ijtimoiy hayotni tanlagan butun
-
17:18 - 17:20yangi avlodning mish-mishlarini keng
-
17:20 - 17:23yoyadigan bloglar va ijtimoiy tarmoqlar
hisobiga. -
17:23 - 17:27Hozirgi dunyo ancha shovqinli.
-
17:27 - 17:29Shuning uchun ham bizning vazifamiz qiyin:
-
17:29 - 17:31haddan tashqari ochiqlik —
-
17:31 - 17:34rostgo'ylik emasligini unutmaslik.
Bizning daxshatli darajada -
17:34 - 17:36Twitterda muloqot qilishga va xabarlar
-
17:36 - 17:38almashishga tashnaligimiz qadr-qimmatga
-
17:38 - 17:41ega bo'lib kelgan insoniyat xulqining
nozik jihatlari, xarakter -
17:41 - 17:44butunligi kabi faktorlarni soyada
qoldirishi mumkin. -
17:44 - 17:46Shuning uchun hozirgidek shovqinli dunyoda
-
17:46 - 17:48axloqiy me'yorlarimiz bilan bog'liq
-
17:48 - 17:50bo'lgan jihatlarga yanada jiddiyroq
-
17:50 - 17:53yondashish alohida o'rin tutadi.
-
17:53 - 17:55Siz yolg'onni fosh etishni o'rganish bilan
-
17:55 - 17:57diqqat bilan eshitish va kuzatishni
-
17:57 - 18:00birlashtirsangiz o'zingizni yolg'onlardan
asragan bo'lasiz. -
18:00 - 18:02Atrofingizdagilarga: "Mening dunyoyim,
-
18:02 - 18:04bizning dunyo rost dunyo bo'ladi.
-
18:04 - 18:06Mening dunyoyimda rost hamma narsaga qodir
-
18:06 - 18:09va yolg'onni fosh etib, unga e'tibor
bermaydilar" -
18:09 - 18:11deyotgandan holda,
-
18:11 - 18:13siz ushbu katta aniqlikka qarab
-
18:13 - 18:16yo'l boshlaysiz.
-
18:16 - 18:18Va siz buni uddalaganingizda
-
18:18 - 18:21atrofingizdagi dunyo asta-sekin
o'zgarishni boshlaydi. -
18:21 - 18:24Va bu chin haqiqat. Rahmat.
-
18:24 - 18:29(Qarsaklar)
- Title:
- Yolg'onchini qanday aniqlash mumkin?
- Speaker:
- Pamela Meyer
- Description:
-
Biz har kuni yolg'on bilan 10 dan 200 martagacha yuzlanamiz va ularni fosh etish uchun belgilar turlicha va tushunish uchun qiyin bo'lishi mumkin. Pamela Meyer, "Yolg'onni fosh etish" asarinig muallifi, yolg'onni aniqlashning "issiq nuqtalari" va unda insonning o'zini tutishi haqidagi sirlari haqida so'zlab beradi. Uning hisoblashicha, rostgo'ylik bu biz qadriga yetishimiz va avaylashimiz kerak bo'lgan boyligimizdir.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 18:30
![]() |
TED Translators admin approved Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov accepted Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Parvina Khujaeva edited Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for How to spot a liar | |
![]() |
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for How to spot a liar |