-
Son zamanlarda kızamık hakkında çok konuşuluyor.
-
Kızamık tam olarak ne yapar ? ...ve buna karşı aşı yaptırmalı mısınız ?
-
Yoksa bu sadece bir histeri mi ?
-
Kızamık bir virüstür.
-
Biraz protein, RNA,
-
...ve çoğalmak için biraz daha protein
-
Ama kendi kendine çoğalamaz; bir "konak hücre"ye ihtiyacı vardır.
-
Kızamığı anlamak için, önce bağışıklık sistemini anlamalıyız.
-
Muhtemelen yardımcı olmak için...
-
oluşturmuş olduğumuz bu şemayı gördünüz.
-
Şimdi, gelin bunun kızamıkla ilgili olan kısımlarına odaklanalım.
-
Kızamık virüsü insana burun, göz ve ağız yoluyla girer.
-
Kızamık ilk olarak akciğere bulaşır...
-
ve vücudun ilk koruma hattı olan ve akciğeri koruyan makrofaj ve diğer koruyucu hücrelere...
-
enfeksiyon bulaştırma konusunda çok iyilerdir.
-
Bir hücreye girerler ve kontrolü ele alırlar.
-
Virüs hücreyi yeniden programlar ve,
-
onu tehlikeli bir virüs üretim merkezine çevirir.
-
Bir hücre virüsle dolduktan sonra,
-
"sakat" hücreyi bırakıp aynı işlemi tekrarlarlar.
-
Fakat bağışıklık sisteminin de bunlara karşı güçlü silahları vardır.
-
Doğal Öldürücü(Katil) Hücreler.
-
Bu hücreler vücutta devriye gezer ve diğer hücreleri kontrol ederler.
-
Eğer "bozulmuş" bir hücre bulurlarsa, ona intihar emri verirler.
-
Bu ilk 10 gün çok etkilidir. O kadar ki...
-
kızamık olduğunuzu anlamazsınız.
-
İşte kızamıklar bu yüzden bu kadar güçlüler.
-
...bir süre savaş ve ölümden sonra,
-
...makrofajlar bağışıklık sisteminin beynine uyarı gönderir.
-
Dendritik Hücrelere.
-
Dendritik hücrelerin görevi davetsiz misafirlerin bir örneğini almak...
-
Lenf düğümlerine gitmek,
-
ve virüsleri takım olarak...
-
hızlıca yok edebilen ağır silahları aktive etmek.
-
Fakat kızamık virüsleri de korkunç bir taktik kullanır.
-
Dendritik hücrelere bulaşır ve...
-
onları bir Truva Atı gibi vücudun derinliklerine gitmek için kullanır.
-
Bu hücre diğer bağışıklık hücrelerini uyarmak için...
-
lenf düğümlerine gider.
-
Oraya ulaştığında...
-
virüs T ve B-lenfositleri arasında yayılır,
-
ve onlara da bulaşır.
-
Kendisine saldırmak için evrildiği tüm canlılara saldırır.
-
Şimdi, her şey çok çabuk oldu.
-
Lenf sistemi virüsü tüm vücuda yaydı,
-
ve sonunda kana karışarak,
-
diğer hücrelere bulaşıyor.
-
Kızamık böbrek, bağırsak,
-
karaciğer ve en önemlisi, akciğere de bulaşıyor.
-
Belirtileri ateş,
-
...baş ağrısı, hastalık, bronşit ve tabi ki kaşıntı.
-
Akciğerlerde, bağışıklık sistemi iyi iş yapıyordu.
-
Ama şimdi, milyonlarca virüs tekrar saldırıyor,
-
sayısız hücreyi öldürüyor, ve koruma sistemlerini silip yok ediyor.
-
Bu aşamada, öksürüğünüzle milyonlarca virüsü etrafa yayıyorsunuz.
-
Kızamık bu aşamada çok bulaşıcı.
-
Eğer aşı olmamış biriyle buluşursanız,
-
%90 ona da virüsü bulaştırırsınız.
-
Akciğerde koruyucu bir ordu olmadan, diğer bakteri veya virüsler
-
artık içeri girebilir, ve bir çok...
-
paralel enfeksiyona sebep olabilir. Örneğin kızamıktan ölmenin
-
en bilinen yolu olan "zaatüre".
-
Bağışıklık sisteminiz artık ciddi biçimde yaralanmış.
-
Çeşitli koruma sistemleri hasar görmüş.
-
Virüs her yere yayılıyor, derinize bulaşıyor.
-
Artık belirtiler rahatça görülebilir.
-
Ve bazı vâkalarda, kızamık virüsü
-
beyine ulaşıyor ve "beyin enfeksiyonu"na sebep oluyor.
-
Bu durumlarda, ölme ihtimali %20 ile %40 arasındadır,
-
veya uzun vadeli bir hasar olabilir.
-
Fakat bu durumda, vücudunuz pes etmekten çok uzaktadır.
-
Şiddetle saldırıya devam eder.
-
Bazı dendritik hücreler diğer anti-virüs hücrelerini...
-
aktive edebilecek kadar uzun yaşıyor.
-
Lenf düğümlerindeki plazma hücreleri miyarlarca antikor üretiyor,
-
veya yok edilmesi gereken hücreleri belirleyen ve virüsleri küme yapan...
-
minik proteinleri.
-
Öldürücü T-hücreleri vücudu kaplıyor ve zarar-görmüş hücreleri yok ediyor.
-
2 veya 3 hafta sonra, vücut...
-
üstün geliyor ve virüs yok ediliyor.
-
Ama bağışıklık sistemi ciddi biçimde zayıfladı,
-
ve düzelmesi haftalar veya aylar alabilir.
-
Vücut diğer tehditlere artık açık.
-
Ama artık bağışıklığınız var.
-
Bağışıklık sistemi virüsü sonsuza dek hatırlıyor.
-
Kızamık şaka değildir.
-
Her ne kadar insanların %84 'ü aşılanmış olsa da.
-
2014 'te, kızamık yüzünden 112.000 insan öldü.
-
Bazı insanlar aşı olamıyor.
-
Henüz genç olma, kemoterapi, HIV,
-
kimileri ise aşıya alerjik.
-
Onlar için bu tehtidin durması, bize bağlı.
-
Kızamık aşısı güvenli, ucuz ve geçerli.
-
Hem, kızamık olmanızın size bir faydası yok.
-
Bağışıklık sisteminizi güçlenmiyor veya daha doğal bir yol da değil.
-
Aşı yaptırmayan çoğu insan, muhtemelen çocuğu için en iyisini düşünüyordur.
-
ki bu onurlu bir şey.
-
Ama şunu kendinize sorun.
-
"Kızamık aşısı olmayarak hem kendi çocuğumu...
-
...hem de başkasınınkini riske mi atıyorum?"
-
Üzücü cevap, evet öyle.
-
Kimseyi suçlamamalıyız.
-
Hep birlikte bu virüsün soyunu kurutalım.
-
Birlikte, bu korkunç canavarlardan kurtulup,
-
onları tarih kitaplarında bırakabiliriz.
-
[ Altyazı: baristunahan ]